سنڌي ڪافيءَ جو سهڻو ڪلاڪار استاد شفيع محمد جمن

سنڌ جو ڪلاسيڪل ڳاڻو شفيع محمد جمن جي ورسي جي مناسبت سان

منهنجا يار دلدار اوري آءُ

ابراهيم لاشاري (وارهه)

سونهاري سنڌ ڪيترن ئي عظيم ڪردارن سان اصل کان وٺي ٽم ٽار لڳي پئي آهي ،هن ڌرتي زندگي جي مختلف شعبن ۾ املهه انسانن کي پنهنجي گود ۾ جنم پئي ڏنو آهي مڱر سر سنگيت واري شعبي ڏانهن نظر ڊوڙائبي ته سنڌ جي ڪلاسيڪل ڳاڻي محمد جمن جو نالو اتم ۽ اعلي نظر ايندو ،محمد جمن جنهن سنڌي موسيقي سان هميشه نڀائي پنهنجو نالو هن جڳ ۾ مشهور ڪرايو اتي سندس اولاد به ڪيئن نه گهٽايو آهي سندس فرزند شفيع محمد جمن سر سنگيت ۾ پنهنجي والد جي آواز منجه هوبهو ڳائي پنهنجي خانداني ورثي سان واهه جو نڀايو راڳ جي دنيا جو هي زبردست آواز 20 جنوري 1956ع جمعي جي ڀلاري ڏهاڙي تي ڪراچي شهر جي لالو گيت واري علائقي ڀرسان ڳوٺ محمد عثمان سر ۽ سازن واري گهراستاد محمد جمنسخيراڻي جي گهر منجه اک کولي سندس ڏاڏي جو نالو حاجي احمد سخيراڻي هو سندس وڏا اصل بلوچستان صوبي جي ڳوٺ ڪنڊ جهنگ جا رهاڪو هئا ۽ بعد ۾ اچي سنڌ وسايائون شفيع جمن کي والدين ننڍي هوندي تعليم حاصل ڪرڻ لاءِ صلاحون ڏيندا هئا هن سريلي فنڪار کي سال 1967ع ڌاري حاجي مريد بڪڪ جي مين پرائمري اسڪول ۾ داخلا وٺي ڏني جتان شفيع جمن پنج درجا وڏي محنت ۽ شوق ، چاهه سان پڙهي پاس ڪيا . هن وڌيڪ تعليم مئٽرڪ تائين پرائي تعليم منجهان هٿ ڪڍ ي ڳائڻ واري ڪرت سان سلهاڙجي ويو سندس راڳ ته ورثي ۾ مليل هڪ گفٽ هئي سندس بچپن به سر ۽ ساز ٻندي گذري 12 سالن جو عمر مس ٿيو ته سندس والد استاد محمد جمن راڳ جي محفلن ۾ ساڻ وٺي ويندو هو شفيع جمن کي به راڳ ڳائڻ واري عشق مجبور ڪري ڇڏيو ۽ هو آهستي آهستي پنهنجي پيءَ سان گڏ ڳائڻ شروع ڪيو ،شفيع جمن ڳائڻ کان اڳ پنهنجي والد سان (هارمونيم ) وڃائڻ جو فن سکي هار مونيم پيو وڄائيندو هو سندس راڳ جو استاد والد صاحب ۽ باقائده ڳائڻ جي تربيت ريڊيو پاڪستان ڪراچي جي اڳوڻي ميوزڪ ڪمپوزر (استاد امين راهي ) کان حاصل ڪري شاگردي جو ڳانو ٻڌرايو ، ابتدائي زماني ۾ شفيع جمن پنهنجي والد سان دنيا جي عظيم ۽ ڌرتي جي وڏي شاعر حضرت شاهه عبدالطيف ڀٽائي رح جن جو ڪلام (ڪانگل نيئي ته ڏيو ، مون ڏکي جو ڏوراپو ) ڳائي محفلن کي مچائيندو هو ۽ آهستي آهستي مشهوري به ماڻي ورتائين سال 1983ع سندس لاءِ سڀاڳو سال هو جو ريڊيو پاڪستان حيدرآباد جي مشهور براڊڪاسٽر محترم پروڊيوسر انور بلوچ صاحب حضرت سچل سرمت رح جو ڪلام ( جاني تو نه جڳائي ، رسڻ نماڻي سين ) جا ٻول رڪارڊ ڪري معتارف ڪرايو . شفيع ۾همد جمن سنڌي زبان کان علاوه سرائڪي ، بلوچي ، اردو ٻولي ۾ به پنهنجي فن جي مهارت اعلي نموني سان ادا ڪندو هو شفيع محمد جمن رڳو ڳائڻ جي مهارت نه رکندو هو هو پنهنجي والد صاحب جيان هڪ بهترين موسيقار پڻ هو شفيع جمن پنهنجي وقت ۾ نه صرف ريڊيو پاڪستان تي بلڪه ٽيليويزن پاڪستان جي تمام گهڻ پروگرامن جهڙوڪ سنڌ سنگيت ، ڪچهري ، لوڪ تما شا ، مهراڻ ميگ ، سنڌ سينگار جو ڪمپوزر پڻ رهيو شفيع جمن ريڊيو پاڪستان جي پينل اچڻ بعد هن سنڌ جي مشهور شاعر بلاول پرديسي جو ڪلام ( منهنجا يار دلدار اوري آ ) ڳائي ريڊيو تي جاءِ والاري شفيع محمد جمن ڪيترائي نغما ، ڪلام ، گيت ، ڪافيون ڪمپوز ڪيون سندس ٻه ٽي ڪيشتون پڻ رڪاڊل ٿيل ڪلام سان مارڪيٽ ۾ پهتيون شفيع محمد جمن پنهنجي زماني ۾ ڪيترن ئي نون ۽ پراڻن شاعر منجهان لطيف سرڪار رح ، سچل سرمت رح ، حمل فقير، پيرل پياسي ، بلاول پرديسي ، مصري شاهه ، محمد جمن هالو ۽ ٻين ڪيترن جو ڪلام ڳائي پنهنجن پرستارن کان وقت به وقت داد حاصل ڪندو رهيو. شفيع ۾همد جمن ڪيترن ئي فنڪارن کي پنهنجي فن ۽ ڏات منجهان زبردست تربيت پڻ ڪئي اهڙن فنڪارن جي لسٽ ۾ گل بانو ، قربان سولنگي ، ثمينا ڪنول ، منير چنو وغيره شفيع محمد جمن ڪافي راڳ کان سواءِ غزل ، گيت واري صنف کي پڻ دل لڳائي ڳائيندو هو هن سريلي ڪلاسيڪل فنڪار کي فن ۽ ڏات جي ميراث منجهان مختلف مڃتا ايوراڊن ۽ انعامن سان نوازيو ويو شفيع محمد جمن کي سماجي ڀلائي واري ڊپارٽمينت طرفان ايوارڊ ، اجرڪ آرٽ اڪيڊمي خيرپور ميرس پاران ايوارڊ ۽ ڌرتي جي وڏي مان وڏي سنڌي ٻولي جي شاعر جي شاعري ڳائڻ تي لطيف ايوارڊ سال 2002 سان پڻ نوازيو ويو جيڪا پڻ ڪنهن فنڪار لاءِ اعزاز کان گهٽ ناهي . هي عظيم فنڪار ڏيڍ مهينو بيماري جي بستري تي سول اسپتال ڪراچي ۾ زندگي جي جنگ بيماري سان جوٽيون بيٺو هو مکر زندگي سندس ساٿ ڇڏي ڏنو موت سندس مٿان ٽڪ ٻڌي بيهي رهيو اهڙي طرح شفيع محمد جمن جي ساهه جو سڳو تاريخ 28 آگسٽ 2002 ع اربع جي ڏينهن زندگي جا 46 سال 7 مهينا ۽ 8 ڏينهن گذاري پنهنجو من موهيندڙ آواز ۽ سر سنگيت جا ساز بند ڪري راهه رباني ٿي ويو . سندس تربت پنهنجي والد استاد محمد جمن جي قبر ڀرسان ٻئي ابدي آرامي آهن سندس جي اڄ 15 ورسي ملهائي ويندي
سنڌ جو ڪلاسيڪل ڳاڻو شفيع محمد جمن جي ورسي جي مناسبت سان

منهنجا يار دلدار اوري آءُ

ابراهيم لاشاري (وارهه)

سونهاري سنڌ ڪيترن ئي عظيم ڪردارن سان اصل کان وٺي ٽم ٽار لڳي پئي آهي ،هن ڌرتي زندگي جي مختلف شعبن ۾ املهه انسانن کي پنهنجي گود ۾ جنم پئي ڏنو آهي مڱر سر سنگيت واري شعبي ڏانهن نظر ڊوڙائبي ته سنڌ جي ڪلاسيڪل ڳاڻي محمد جمن جو نالو اتم ۽ اعلي نظر ايندو ،محمد جمن جنهن سنڌي موسيقي سان هميشه نڀائي پنهنجو نالو هن جڳ ۾ مشهور ڪرايو اتي سندس اولاد به ڪيئن نه گهٽايو آهي سندس فرزند شفيع محمد جمن سر سنگيت ۾ پنهنجي والد جي آواز منجه هوبهو ڳائي پنهنجي خانداني ورثي سان واهه جو نڀايو راڳ جي دنيا جو هي زبردست آواز 20 جنوري 1956ع جمعي جي ڀلاري ڏهاڙي تي ڪراچي شهر جي لالو گيت واري علائقي ڀرسان ڳوٺ محمد عثمان سر ۽ سازن واري گهراستاد محمد جمنسخيراڻي جي گهر منجه اک کولي سندس ڏاڏي جو نالو حاجي احمد سخيراڻي هو سندس وڏا اصل بلوچستان صوبي جي ڳوٺ ڪنڊ جهنگ جا رهاڪو هئا ۽ بعد ۾ اچي سنڌ وسايائون شفيع جمن کي والدين ننڍي هوندي تعليم حاصل ڪرڻ لاءِ صلاحون ڏيندا هئا هن سريلي فنڪار کي سال 1967ع ڌاري حاجي مريد بڪڪ جي مين پرائمري اسڪول ۾ داخلا وٺي ڏني جتان شفيع جمن پنج درجا وڏي محنت ۽ شوق ، چاهه سان پڙهي پاس ڪيا . هن وڌيڪ تعليم مئٽرڪ تائين پرائي تعليم منجهان هٿ ڪڍ ي ڳائڻ واري ڪرت سان سلهاڙجي ويو سندس راڳ ته ورثي ۾ مليل هڪ گفٽ هئي سندس بچپن به سر ۽ ساز ٻندي گذري 12 سالن جو عمر مس ٿيو ته سندس والد استاد محمد جمن راڳ جي محفلن ۾ ساڻ وٺي ويندو هو شفيع جمن کي به راڳ ڳائڻ واري عشق مجبور ڪري ڇڏيو ۽ هو آهستي آهستي پنهنجي پيءَ سان گڏ ڳائڻ شروع ڪيو ،شفيع جمن ڳائڻ کان اڳ پنهنجي والد سان (هارمونيم ) وڃائڻ جو فن سکي هار مونيم پيو وڄائيندو هو سندس راڳ جو استاد والد صاحب ۽ باقائده ڳائڻ جي تربيت ريڊيو پاڪستان ڪراچي جي اڳوڻي ميوزڪ ڪمپوزر (استاد امين راهي ) کان حاصل ڪري شاگردي جو ڳانو ٻڌرايو ، ابتدائي زماني ۾ شفيع جمن پنهنجي والد سان دنيا جي عظيم ۽ ڌرتي جي وڏي شاعر حضرت شاهه عبدالطيف ڀٽائي رح جن جو ڪلام (ڪانگل نيئي ته ڏيو ، مون ڏکي جو ڏوراپو ) ڳائي محفلن کي مچائيندو هو ۽ آهستي آهستي مشهوري به ماڻي ورتائين سال 1983ع سندس لاءِ سڀاڳو سال هو جو ريڊيو پاڪستان حيدرآباد جي مشهور براڊڪاسٽر محترم پروڊيوسر انور بلوچ صاحب حضرت سچل سرمت رح جو ڪلام ( جاني تو نه جڳائي ، رسڻ نماڻي سين ) جا ٻول رڪارڊ ڪري معتارف ڪرايو . شفيع ۾همد جمن سنڌي زبان کان علاوه سرائڪي ، بلوچي ، اردو ٻولي ۾ به پنهنجي فن جي مهارت اعلي نموني سان ادا ڪندو هو شفيع محمد جمن رڳو ڳائڻ جي مهارت نه رکندو هو هو پنهنجي والد صاحب جيان هڪ بهترين موسيقار پڻ هو شفيع جمن پنهنجي وقت ۾ نه صرف ريڊيو پاڪستان تي بلڪه ٽيليويزن پاڪستان جي تمام گهڻ پروگرامن جهڙوڪ سنڌ سنگيت ، ڪچهري ، لوڪ تما شا ، مهراڻ ميگ ، سنڌ سينگار جو ڪمپوزر پڻ رهيو شفيع جمن ريڊيو پاڪستان جي پينل اچڻ بعد هن سنڌ جي مشهور شاعر بلاول پرديسي جو ڪلام ( منهنجا يار دلدار اوري آ ) ڳائي ريڊيو تي جاءِ والاري شفيع محمد جمن ڪيترائي نغما ، ڪلام ، گيت ، ڪافيون ڪمپوز ڪيون سندس ٻه ٽي ڪيشتون پڻ رڪاڊل ٿيل ڪلام سان مارڪيٽ ۾ پهتيون شفيع محمد جمن پنهنجي زماني ۾ ڪيترن ئي نون ۽ پراڻن شاعر منجهان لطيف سرڪار رح ، سچل سرمت رح ، حمل فقير، پيرل پياسي ، بلاول پرديسي ، مصري شاهه ، محمد جمن هالو ۽ ٻين ڪيترن جو ڪلام ڳائي پنهنجن پرستارن کان وقت به وقت داد حاصل ڪندو رهيو. شفيع ۾همد جمن ڪيترن ئي فنڪارن کي پنهنجي فن ۽ ڏات منجهان زبردست تربيت پڻ ڪئي اهڙن فنڪارن جي لسٽ ۾ گل بانو ، قربان سولنگي ، ثمينا ڪنول ، منير چنو وغيره شفيع محمد جمن ڪافي راڳ کان سواءِ غزل ، گيت واري صنف کي پڻ دل لڳائي ڳائيندو هو هن سريلي ڪلاسيڪل فنڪار کي فن ۽ ڏات جي ميراث منجهان مختلف مڃتا ايوراڊن ۽ انعامن سان نوازيو ويو شفيع محمد جمن کي سماجي ڀلائي واري ڊپارٽمينت طرفان ايوارڊ ، اجرڪ آرٽ اڪيڊمي خيرپور ميرس پاران ايوارڊ ۽ ڌرتي جي وڏي مان وڏي سنڌي ٻولي جي شاعر جي شاعري ڳائڻ تي لطيف ايوارڊ سال 2002 سان پڻ نوازيو ويو جيڪا پڻ ڪنهن فنڪار لاءِ اعزاز کان گهٽ ناهي . هي عظيم فنڪار ڏيڍ مهينو بيماري جي بستري تي سول اسپتال ڪراچي ۾ زندگي جي جنگ بيماري سان جوٽيون بيٺو هو مکر زندگي سندس ساٿ ڇڏي ڏنو موت سندس مٿان ٽڪ ٻڌي بيهي رهيو اهڙي طرح شفيع محمد جمن جي ساهه جو سڳو تاريخ 28 آگسٽ 2002 ع اربع جي ڏينهن زندگي جا 46 سال 7 مهينا ۽ 8 ڏينهن گذاري پنهنجو من موهيندڙ آواز ۽ سر سنگيت جا ساز بند ڪري راهه رباني ٿي ويو . سندس تربت پنهنجي والد استاد محمد جمن جي قبر ڀرسان ٻئي ابدي آرامي آهن سندس جي اڄ 15 ورسي ملهائي ويندي​