سنڌ جي ثقافت ۾ ڪيترون ئي خوبصورت شيون آهن پر اڄ اوهان کي ڪجهه شيون ڏيکارينداسين اميد ته پسند اينديون.. جيئن رلي، ٽوپي، اجرڪ، سنڌي پوتيون، کتون، سنڌي کوسا يا وري اهڙيو ٻيون شيون جيڪي سنڌين جو شان آهن جنهن مان صاف صاف ظاهر ٿئي ٿو ته هي ماڻهو سنڌي آهي.. سڀ کان پهريان ته سنڌي ٽوپي ۽ اجرڪ جيڪا سڀ کان گهڻي مشهور آهي،، جيڪا شادي ۾ گهوٽ کي اجرڪ ۽ ٽوپي پارائي ويندي آهي.. وري ڪجهه رسمن مطابق اها اجرڪ موڪلائڻ مهل ڪنوار کي پارائي ڇڏبي آهي باقي ٽوپي ته گهوٽ کي هوئين پارائيني آهي.. جنهن سان صاف ظاهر ٿيندو آهي ته اهو گهوٽ سنڌي آهي.. هاڻي هي آهي رلي جيڪا سنڌ جي تمام پراڻي ثقافت آهي.. هي رليون هر سنڌي جي گهر ۾ موجود هونديون آهن. جڏهن ڪو مهمان ايندو آهي ته گهر جون سگهڙ عورتون جهٽ ڪري کٽ تي وڇائينديون آهن. جيڪا گهر ۾ سونهن ڪنديون آهن. رليون تمام گهڻي قسمن جون هونديون آهي ڪي ٽُڪ تي ته ڪي ننڊي ٽڪري تي ته ڪي بال تي ته ڪي جهاز تي کي چنڊ تي.. پر هاڻي ته هي شيون مهاجر به استعمال ڪندا آهن شوق ڪري وٺندا آهن سنڌين کي ڏسي.. ۽ هي رلي مائٽ پنهنجي نياڻي کي ڏاج کٽ.. جيڪا سنڌين جي ثقافت آهي اڪثر هر سنڌي جي گهر ۾ موجود آهي خاص ڪري سنڌني جو وڏين وڏين اوطاقن ۾ به کٽون رکيل هونديون آهن.. ۽ خاص ڪري ماڻهو پنهجي ٻارن کي ڏاج ۾ کٽ لازمي ڏيندا آهي کٽ جو به گهڻيون ئي ڊزائينون هونديون آهن.. تقريباََ هر گهر ۾ گهر جي ڀاتين مطابق کٽون هونديون آهي ڪٿي 5 ته ڪٿي 6 جيڪا گهر ۾ هئڻ لازمي آهي.. پر خاص ڪري هالا جون کٽون ڪجهه گهڻيون مشهور آهن. سنڌي پوتي جيڪا سنڌ جون نياڻيون مٿي تي ڍڪينديون آهن.. ۽ اها پوتي گهوٽ کي شادي جي ڏينهن ۽ مهندي جي رسم ۾ پارائيبي آهي جنهن کي ٻِٽَ ڪري سڏيندا آهن اجرڪ جي مٿان پارائيندا آهن.. ۽ پو انهي پوتي سان گهوٽ جو پلو ٻڌندا آهن ڪنوار جي پوتي سان.. جيڪا رسم لازمي هوندي آهي.. يا وري عورتون اهي پوتيون اندر ٻاهر پائي وينديون آهن.. سنڌي وينجڻو اهو به هر سنڌي جي گهر ۾ موجود هوندو آهي خاص ڪري ڳوٺ جي گهرن ۾. جڏهن عورتن جا ور ايندا آهن ته انهن کي ماني کارائيندي هوا ڏينديون آهي. ۽ اهو وينجڻو شادي ۾ به ڪم ايندو آهي ڇو جو ان سان اهم رسم ٿيندي آهي اهو وينجڻو ڪنوار وارن جو هوندو آهي. جڏهن گهوٽ گهر ۾ اندر داخل ٿيندو آهي ته ڪنوار جي ڀيڻ گهوٽ کي انهي وينجڻي سان ڏاونڻ ڏيندي آهي جيڪا رسم تمام سٺي هوندي آهي. ٻيو وري لائٽ وڃڻ مهل به ڪم ايندي آهي هاهاها دٻڪي جيڪا تمام ضروري آهي خاص ڪري سنڌين جي گهرن ۾ ئي رکيل هونديون آهن.. پنجابين ۽ مهاجرن جي گهرن ۾ ته رٻڙ جون دٻڪيون هونديون آهن پر سنڌي خاص ڪري کجي جي ٺهيل دٻڪي استعمال ڪندا آهن.. اها دٻڪي گهر ۾ به سونهن ڪندي آهي انهي دٻڪين جا به گهڻئي قسم آهن هڪ خاص قسم جي هوندي آهي جنهن ۾ گهوٽ ڪنوار کي شادي جي ڏينهن ماني کارائيبي آهي.. سنڌ جو سهڻو لباس جيڪو سنڌي جون ڪجهه نياڻيون پائي بيٺيون آهن، تمام خوبصورت لباس جيڪو پري کان ڏسندي ئي سڄاڻجي وڃي ته اهو سنڌي لباس آهي،، سنڌي کوسا جيڪي سنڌي جون نياڻيو اڪثر ڪري شوق سان وٺنديون آهن خاص ڪري ٽوپي اجرڪ جي ڏهاڙي تي سنڌي شيون پائينديون آهن جيئن کوسا سنڌي لباس يا وري سنڌي سڳي جيڪا وارن ۾ سوهن ڪندي آهي..
سنڌ سان سچائي وڏي ڳالهه آ ڌرتي سان وفائي وڌي ڳاله آ اوهان جا ميرَ غالب ۽ اقبال ڀلي هجن پرَ اسان سنڌين جي ڀٽائي وڌي ڳالهه آ
سنڌ سان سچائي وڏي ڳالهه آ ڌرتي سان وفائي وڌي ڳاله آ اوهان جا ميرَ غالب ۽ اقبال ڀلي هجن پرَ اسان سنڌين جي ڀٽائي وڏي ڳالهه آ
