مَارُئي جيهَا جَي تيهَا، مُون مَارُو مَڃِيَا

'ڀيڄ ڀٽائي گهوٽ' فورم ۾ سليمان وساڻ طرفان آندل موضوعَ ‏18 ڊسمبر 2014۔

  1. سليمان وساڻ

    سليمان وساڻ
    مينيجنگ ايڊيٽر
    انتظامي رڪن لائيبريرين

    شموليت:
    ‏6 آڪٽوبر 2009
    تحريرون:
    16,941
    ورتل پسنديدگيون:
    27,308
    ايوارڊ جون پوائينٽون:
    533
    ماڳ:
    سچل ڳوٺ ، ڪراچي
    [​IMG]

    جيهَا جَي تيهَا، مُون مَارُو مَڃِيَا
    مُون جَيڏِيُون مَلِيرَ ۾، چُونڊِنِ مَوڪَ ميهَا
    مُنهِنجِي آهَه اِهَا، ڪَڏَهِن ڪَيرَائِندي ڪَوٽَ کَي


    سُرُ مَارُئي

    هي بيت سر مارئي جي آخري متفرقه بيتن ۾ نائين نمبر تي آهي. اصل ۾ لفظ جهيا, تيها ۽ ميها ئي آهي پر آخري سٽ جو قافيو " اها" آهي .
    تيها, جيها ۽ ميها جي وچ ۾ اکر يي آهي ۽ يي ڏيڻ سان هڪ ماترا جو به اضافو ٿي وڃي ٿو ۽ ڀٽائيءَ جهڙو عظيم شاعر اهيا غلطي نٿو ڪري سگهي.
    سو تنهنڪري چئبو جيها, تيها ۽ ميها باقي لکبو جها, تها ۽ مها ته جيئن آخري قافيي " اها" سان ٺهڪي اچي.
    ان جي تصديق ڀٽائيءَ جي پارکو انور ڏنگڙائيءَ ڪتاب" لطيف جي ڊڪشنريءَ ۾ به ڪئي آهي.

    جيهَا = جهڙا
    تيهَا = تهڙا
    مَڃيَا = قبول ڪيا
    مَليرَ = مارئيءَ جو وطن – ٿر
    مَوڪَ = جهجهو، جام، گهڻي مقدار ۾
    ميهَا = هڪ ڀاڄيءَ جو نالو
    آهَه = دل مان نڪرندڙ آواز، دعا، رڙ، سڏ، واڪو

    بيت جو پس منظر

    ~ منهنجا مارو جهڙا به آهن، ميرا، گدلا، غريب، مسڪين مون کي ڏاڍو وڻن ٿا.

    ~ منهنجون سرتيون، سهيليون، هڪجيڏيون، ٿريليون ملير جي ملڪ ۾ هن مند جهجهي مقدار ۾ ڀاڄيون چونڊي اچن ٿيون.

    ~ مان سدائين آسروند آهيان ته هي ڪوٽ ڪڏهن ڪرندو، ڀڄي ڀورا ٿيندو.

    سمجهاڻي

    مارئيءَ کي عمر طعنا ۽ مهڻا ڏيندي چئي ٿو ته جن مارن لاءِ روئين ٿي سي هڪ دفعو به ملڻ نه آيا ٿي. رهڻ لاءِ کين جڳهه ناهي، پهرڻ لاءِ ڪپڙا ۽ کائڻ لاءِ کاڌو ڪونهي. هُتي ته بک، اڻهوند ۽ هميشه ڏڪار رهي ٿو. مارئي چئي ٿي ته عمر جي ملڻ نه آيا آهن ته ڪا مجبوري هوندن. تنهنجي محلن کان مارن جي جهڳين کي وڌيڪ ٿي ڀانيان. اسين مارو سادو کائيندا ۽ پهريندا آهيون. منهنجا مارو جهڙا به آهن احترام لائق آهن. هينئر ٿر وسي پيو آهي ۽ منهنجون سرتيون ساين ڀاڄين جا ڍير گڏ ڪري گهر آڻينديون هونديون. منهنجي هر پل اهيا دعا آهي ته جنهن ڪوٽ ۾ مون کي قيد ڪري رکيو ٿي سو شل ڊهي پٽ پئي.
    سو اچو ته ڀٽائيءَ جي پيغام تي عمل ڪندي پنهنجي سنڌ وطن جي اٻوجهه، سادڙن ۽ مسڪين ماڻهن سان محبت ڪيون کين ڳلي لڳايون. اڄ جون ماريون رنڪل ڪماريون ۽ انجليون جن ڪوٽن ۾ قيد آهن تن کي ڊاهي پٽ ڪيون.

    _____
    چونڊ، تحقيق ۽ تشريح محترم مظفر منگي صاحب جي ٿورن سان سندس فيسبوڪ وال تان ورتل
     
    انتظامي رڪن طرفان آخري ترميم: ‏18 ڊسمبر 2014
    2 ڄڻن هيء پسند ڪيو آهي.
  2. عبدالغني لوهار

    عبدالغني لوهار
    سينيئر رڪن

    شموليت:
    ‏3 جولائي 2009
    تحريرون:
    3,207
    ورتل پسنديدگيون:
    5,227
    ايوارڊ جون پوائينٽون:
    523
    ڌنڌو:
    ڪوسٽ گارڊ ۾ ملازمت
    ماڳ:
    اصل شهر وارھ ، موجوده ڪراچي
    هميشه جيان سهڻي چونڊ
     
    2 ڄڻن هيء پسند ڪيو آهي.
  3. سعيد سنڌي

    سعيد سنڌي
    سينيئر رڪن

    شموليت:
    ‏16 جولائي 2013
    تحريرون:
    379
    ورتل پسنديدگيون:
    436
    ايوارڊ جون پوائينٽون:
    423
    ڌنڌو:
    شاگرد
    ماڳ:
    قاسم آباد حيدر آباد سنڌ
    بهترين سائين
     

هن صفحي کي مشهور ڪريو