ڪتاب انڌا اونڌا ويڄ ليکڪ رسول بخش پليجو انڌا اونڌا ويڄ ڪتاب ۾ پليجو تمام گھڻي ڪاوڙ ۽ غصو ڏيکاري ٿو انهن نالي ماتر شاعرن ۽ اديبن جي ٽولي تي جن جو خيال هو ته اياز ۽ ان سان گڏ ٻيا جيڪي جديد سوچ رکندڙ شاعرليکڪ ۽اديب آهن انهن جي شاعري ۽ لکڻين۾ ڪفر ۽ بداخلاقي جي پرچارٿيل آهي ان لاءِ سندن شاعريءَ ۽ لکڻين تي بندش وڌي وڃي ۽ اهڙن شاعرن کي سخت سزائون ڏنيون وڃن. هن ڪتاب ۾ سترنهن 17 باب آهن جن مان هر هڪ باب ۾ تاريخ جي انهن مختلف شخصيتن جن جي باري ۾ ٻڌايو ويو آهي جن تي مختلف وقتن تي ڪفر ۽ بداخلاقي جا الظا م لڳايا ويا هئا ۽.انهن ۾ پيغمبرن کان وٺي مذهبي رهنمائن، فلسفي کان وٺي شاعرن ۽ اديبن تائين جو ذڪر ڪيو آ جن کي پنهنجي پنهنجي وقت جي حاڪمن ۽ مذهبي رهنمائن فتوائون ڏئي انهن عظيم شخصيتن کي گنهگار ثابت ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي ۽ سزائون ڏنيون. جن ۾ حضرت محمد کان وٺي گوتم ٻڌ ۽ سڪرات کان وٺي شاه عبداللطيف ، سچل، شيرازي رومي کان ويندي غالب مير ۽ جديد دور جي شاعرن کي Quote ڪندي انهن جي باري ۾ ٻڌائي ٿو. پليجو ٻڌائي ٿو ته مذهب ۽ شاعريءَ کي هڪ ٻئي سان ملائڻ بيوقوفي آهي . ان لاءِ جيڪي ايئن ڪن ٿا اهو ثراثر غلط ڪري رهيا آهن. انهن جا ٻٽا معيار ڏسي سخت ڪاوڙ جو اظهار ڪري ٿو. هو ٻڌائي ٿو ته تنقيد ۽ الظام تراشي ۾ ڪهڙو فرق هئڻ گھرجي. جيڪڏهن ڪنهن جي ڪم کان توهانکي ڪو اعتراض آهي ته بهتر ته ايئن ٿيندو ته توهان ان ماڻهوءَ کان وڌيڪ سٺو ڪم ڪري ڏيکاريو ۽ ثابت ڪريو ته توهان بهتر آهيو باقي الظام تراشي مان ڪو هڙ حاصل ڪونه ٿيندو.. هي ڪتاب نه رڳو اياز جي بچاءُ ۾ لکيو ويو آهي پر انسان گڏ شاعريءَ جي بچاءُ ۽ ان جي اهميت جي باري ۾ پڻ ڄاڻ ڏئي ٿو.. مختصر اهو چئي سگھجي ٿو ته هڪ سٺو ڪتاب آهي ۽ پڙهڻ وٽان آهي ادب سان دلچسپي رکندڙن جي ذوق وٽان آهي ۽ ضرور پڙهڻ گھرجي.!
ون يونٽ واري دور ۾ جڏهن جديد سنڌي ادب، اديبن ۽ شاعرن خاص ڪري شيخ اياز جي خلاف هڪ نهايت خطرناڪ ۽ گمراهه ڪن ميڊيا مهم شروع ڪئي وئي ته رسول بخش پليجي جديد ادب جي بچاءَ ۾ روزانه ”خادم وطن“ ۾ انهن جا جواب ڏنا، جيڪي بعد ۾ ڪتابي صورت ۾ڇپيا. هن ڪتاب جي سنڌي تنقيدي ادب ۾ وڏي اهميت آهي. ان بابت محترم شمشير الحيدري ٻڌايو ته شيخ اياز خلاف سخت لکيو پئي ويو ۽ خاص ڪري جماعت اسلامي پاران هن خلاف فتوائون صادر ٿي رهيون هيون۔ مان رسول بخش پليجي جي خدمت ۾ حاضر ٿيم۔ چانهه پيارڻ کانپوء چيائين ڪم ٻڌاء، مون عرض ڪيومانس ته شيخ اياز خلاف وڏي واويلا پئي هلي ڪجهه ڪر۔ چيائين ڇا ڪيان۔ مون عرض ڪيومانس ته ڪجهه لک۔ هن هڪ ڪالم لکيو ۽ چيائين هي وٺ۔ مون کيس عرض ڪيو ته هڪ ڪالم سان ڇا ٿيندو ۽ پوء مان اتي رهي پيس ۽ پوء ڪالمن جو سلسلو شروع ٿيو ۽ هڪ مهيني ۾ ڪتاب ڇپجي ويو، جيڪو سڀني جي سوالن ۽ فتوائن جو جواب آهي۔ ڪتاب سنڌ سلامت ڪتاب گهر جي هن لنڪ تي آنلائين موجود آهي.
تنقيد ذاتي نه پر ادبي تنقيد هجڻ کپي جيڪا صحتمند ادبي سماج کي تخليق ڪندي آهي پليجي صاحب ادبي تنقيد ڪئي آهي جنهن سان سٺاڻ پيدا ٿيڻ امڪان آهن
