جپان ۾ لومڙ/لومڙيءَ جا ڪَمَ

'الطاف شيخ جا ڪالم' فورم ۾ سليمان وساڻ طرفان آندل موضوعَ ‏12 اپريل 2015۔

  1. سليمان وساڻ

    سليمان وساڻ
    مينيجنگ ايڊيٽر
    انتظامي رڪن لائيبريرين

    شموليت:
    ‏6 آڪٽوبر 2009
    تحريرون:
    16,938
    ورتل پسنديدگيون:
    27,305
    ايوارڊ جون پوائينٽون:
    533
    ماڳ:
    سچل ڳوٺ ، ڪراچي
    [​IMG]

    الطاف شيخ

    جپان ۾ لومڙ/لومڙيءَ جا ڪَمَ


    جپان ۾ جي جانورن جي ڳالهه ٿا ڪريو ته سڀ کان وڏي اهميت ”ڪِي تِسو نِي“ جي آهي يعني لومڙ/لومڙي جي. نر توڙي مادي لاءِ ساڳيو جپاني لفظ Kitsune استعمال ٿئي ٿو جيئن انگريزيءَ ۾ Fox لفظ ٻنهي لاءِ آهي. اسان وٽ به ڪيترن ئي نر توڙي مادي جانورن ۽ پکين لاءِ هڪ ئي نالو استعمال ٿئي ٿو. جيئن ته گدڙ، خچر، ڪانگ، ڪبوتر وغيره. پر لومڙ جي معاملي ۾ سندن مادي لومڙي به مشهور آهي جيئن ٻلو ۽ ٻلي، ڊيل ۽ مور وغيره. بهرحال جپان ۾ ”ڪي تسوني“ (لومڙ توڙي لومڙي) ان ڪري اهم آهي جو هو جپانين جي ديوتا اِناري (Inari) کي نياپا پهچائڻ وارو سمجھيو وڃي ٿو. جپان ۾ ڪيتريون ئي شنتو ڌرم جون درگاهون (Shrines) آهن جيڪي اناري ديوتا کي منسوب ٿيل آهن جن جي ٻاهران توهان کي ڪِيتسِوني جون مورتيون نظر اينديون. سڀ کان وڏي درگاهه/مندر ”اَناري جنجا“ ڪيوٽو شهر جي فُوشيمي علائقي ۾ آهي.
    جپان ۾ ڪيترين ئي ٻارن جي آکاڻين توڙي لوڪ ڪهاڻين ۾ ڪِيتِسوني (لومڙ يا لومڙيءَ) جو ذڪر اچي ٿو. ڪيتسوني جپاني ڪلچر، ڌرم، عقيدتن ۽ وسوسن موجب هڪ Super Natural، ذهين، قابل ۽ جادوءَ جا ڪم ڪرڻ وارو ڏيکاريو وڃي ٿو. هو انساني روپ به ڌاري سگهي ٿو. ڪيترين ڪهاڻين ۾ هو وفادار گارجين (سنڀال ڪرڻ وارو)، دوست، عاشق ۽ چئيوان زال جي روپ ۾ به رهيو آهي. جيئن هندو ڌرم ۾ ڪنهن ديوتا سان هاٿي ته ڪنهن سان ڀولڙو لاڳاپيل رهيو آهي تيئن جپانين جي شنتو ڌرم جي اِناري ديوتا جا نياپا پهچائڻ جو ڪم ڪِتِسوني (لومڙ) جي حوالي چيا وڃن ٿا.... بلڪه هاٿي (گنيش)، باندر يا نانگ جيئن هندو ڌرم ۾ اهم ٿي ويا آهن تيئن جپان جي شنتو ڌرم ۾ به لومڙ پاڻ اِناري ديوتا جي درجي جو ٿي پيو آهي. جپان جيڪي هڪ لک شنتو مندر آهن انهن مان چون ٿا ته 36 هزار مندرن ۾ ”ڪِي تِسونِي“ (لومڙ) جي مورتي رکيل آهي. هي فقط اهي مندر آهن جن ۾ هر وقت ٻائو موجود رهي ٿو باقي ٻيا ننڍا ننڍا آفيسن، گهرن، رستن تي لکين ”اناري جنجا“ (لومڙ جا مندر) نظر اچن ٿا.
    ڪهاڻين ۾ لومڙ کي جيترا گهڻا پُڇ اوترو هو وڌيڪَ قابل اٽڪل باز ۽ جادوئي طاقت رکڻ وارو مڃيو وڃي ٿو ۽ جپاني ڏند ڪٿائن موجب اهي پُڇ عمر سان وڌن ٿا. سؤ سالن بعد هڪ پُڇ وڌي ٿو ۽ انهن جو وڌ ۾ وڌ تعداد نو ٿي سگهي ٿو.

    لومڙ تي جپاني نالو ”ڪِي تِسو ني“ ڪيئن پيو.....؟

    ان لاءِ ڏيڍ هزار سال کن اڳ (اٽڪل سن 545ع) جي ڪهاڻي آهي ته اونو نالي هڪ جپاني نوجوان مِينو نالي ٻيٽ تي ڪنهن اهڙي ڇوڪريءَ جي ڳولا ۾ ڀٽڪندو رهيو جيڪا تمام سهڻي هجي. بس سمجھو ته سونهن ۽ سوڀيا جي معاملي ۾ هوءَ آئيڊيل هجي. آخر هڪ شام جو هن جو اهڙي ڇوڪريءَ سان آمنو سامنو ٿي ويو ۽ هڪ ئي نظر ۾ هي ٻئي هڪ ٻئي کي دل ڏئي ويٺا ۽ يڪدم شادي رچايائون. هڪ سال بعد هنن کي پٽ ڄائو. اتفاق جي اهڙي ڳالهه جو هن جپاني نوجوان اونو جي گهر ۾ جيڪا پاليل ڪُتي هئي ان کي به هڪ پونگڙو ڄائو جيڪو جيئن جيئن وڏو ٿيڻ لڳو تيئن تيئن اونوءَ جي زال تي ڀونڪڻ ۽ جلهيون ڪرڻ لڳو. هن پنهنجي مڙس کي هٿ ٻڌي منٿون ڪيون ته مهرباني ڪري هن ننڍڙي ڪتي کي ماري ڇڏ..... پر هن جو مڙس هر دفعي انڪار ڪندو رهيو. آخرڪار هڪ ڏينهن هن ڪتي هن جي زال کي چڪڻ لاءِ اهڙو ته حملو ڪيو جو هوءَ ڊڄي وئي ۽ پنهنجي همت هاري ويٺي. هوءَ ان وقت يڪدم پنهنجي اصل شڪل لومڙيءَ واري اختيار ڪري بُل ڏئي، گهر جو لوڙهو ٽپي ٻاهر هلي وئي.

    ”تون ڀلي کڻي لومڙي هجين“ اونوءَ هن کي سڏيندي چيو، ”پر تون منهنجي پٽ جي ماءُ آهين ۽ منهنجو توسان سچو عشق آهي. آئون توکان سواءِ رهي نه سگهندس. مهرباني ڪري مون وٽ موٽي اچ.... تولاءِ منهنجي دل ۽ گهر ۾ هر وقت جاءِ آهي.“

    لومڙيءَ جي دل کي جھٻو آيو ۽ پوءِ هوءَ هر روز شامَ جو لِڪي لِڪي هن وٽ اچي هن جي ٻانهن تي ستي ٿي. جيئن ته لومڙي روز رات جو انسان جي روپ ۾ زال ٿي هن وٽ ستي ٿي ۽ صبح جو لومڙي ٿي ڀڄي وئي ٿي ان ڪري ان جو نالو ”ڪِي تسوني“ پئجي ويو. ڪلاسيڪل جپانيءَ ۾ ”ڪِيتِسو ــ ني“ جي معنيٰ آهي ”اچ ۽ سُمهه“ پر جي اُهو ساڳيو نالو ”ڪي ــ تِسوني“ ڪري لکجي ته به ان جو مطلب ”هميشه اچڻ واري“ ساڳي ڳالهه ٿئي ٿو. جيئن اسان وٽ ”هڻ کڻ“ نالو مشهور ٿيو. هِتي اهو به لکندو هلان ته هي لومڙيون جيڪي جادو جي زور تي عورتون ٿيو وڃن انهن کي سڃاڻپ لاءِ اهو پڻ طريقو آهي ته هو نر ڪتي کان هميشه ڊڄن ٿيون ۽ ماڻهو سمجھيو وڃن ته هيءَ خوبصورت عورت انسان نه پر لومڙي آهي. ڪي ڪي ته ڪتي کي ڏسي ايترو ڊڄيو وڃن جو ڇال هڻي يڪدم پنهنجي اصلي شڪل لومڙيءَ ۾ اچيو وڃن جيئن هو تکو ڊوڙي ڪتي کان جان بچائي سگهن. مٿين ڳالهه ۾ پڻ اهو ئي ٿيو.

    لومڙ پنهنجي پُڇ کان به سڃاتو وڃي ٿو. هو ماڻهوءَ جي شڪل ته اختيار ڪريو وڃي پر پنهنجي جسم جي بَج (fur) ۽ پُڇ لڪائي نٿو سگهي. ان بابت ”ڪوآن“ نالي هڪ همراهه جي لوڪ ڪهاڻي مشهور آهي. هن پاڻ کي وڏو ساڌ پات ٿي سڏايو. يعني هو پير ٿي پئي هليو ۽ ماڻهو هن جي مريدن وانگر خذمت چاڪري ڪرڻ لڳا. هڪ ڏينهن هو ڪنهن مريد جي گهر ۾ رهيو پيو هو ته اتي هن جو پير ٽهڪندڙ پاڻي ۾ سڙي پيو. هو وهنجڻ لاءِ باٿ روم ۾ گهڙيو ته هن کان گرم پاڻيءَ جي باردي هٿ مان ڇڏائي وئي. سخت سور ۾ هن کي اهو به هوش نه رهيو ته هن جي جسم تان ڪپڙا لٿل آهن. رڙيون ڪندو ٻاهر نڪتو ته گهر جا ڀاتي هن جو پُڇ ۽ جسم جي کل لومڙ جهڙي ڏسي حيرت ۾ پئجي ويا. هن يڪدم کڻي پنهنجو پاڻ کي لومڙ ۾ بدلايو ۽ گهر جون ڀتيون ٽپي ڀڄي ويو.

    هونءَ جپاني ديو مالائي قصن ۽ ڏند ڪٿائن موجب جپان ۾ لومڙن جا ڪيترائي قسم آهن. پر انهن کي اسان ٻن اهم خانن ۾ ورهائي سگهون ٿا. هڪڙا ”زين ڪو“ سڏجن ٿا جنهن جي لفظي معنيٰ آهي ”سٺا لومڙ“.... اهي هميشه سٺو ڪم ڪن ٿا، انسانن جي مدد ڪن ٿا ۽ انهن جو واسطو اِناري ديوتا سان لاڳو سمجھيو وڃي ٿو. ٻيا ”ياڪو“ سڏيا وڃن ٿا جن جي لفظي معنيٰ ”ميداني لومڙ“ آهي.... اُهي مڪار ۽ ماڻهن کي نقصان پهچائڻ وارا به ٿين ٿا.

    لومڙ ۽ لومڙيون ڪيتريون ئي شڪليون اختيار ڪري سگهن ٿيون. هو خاص ڪري سهڻي عورت ٿي هلن. جپان ۾ اهو اعتقاد عام آهي ته ڪا به سهڻي ڇوڪري اڪيلي نظر اچي وڃي، خاص ڪري سج لٿي مهل يا صبح ساجھر ته اها پڪ لومڙي سمجھڻ کپي.

    هونءَ لومڙي جپان ۾ هڪ باعزت ۽ ڀلارو جانور سمجھيو وڃي ٿو. ڪنهن کي گهمندي ڦرندي جنگل ۾ لومڙ يا لومڙي نظر اچي وڃڻ هن لاءِ ڀاڳ جي نشاني سمجھيو وڃي ٿو. ۽ اهو شخص وڏو عبادت گذار ۽ پهتل سمجھيو وڃي ٿو جنهن کي ڪا لومڙي بار بار ڏيکاءُ ڏئي. ساڳي وقت لومڙي جي شڪل جهڙيون جپاني ڇوڪريون جن جون لومڙيءَ وانگر هڪ اک ٻيءَ جي ويجھو آهي ۽ گول منهن بدران سوڙهو آهي، ڳلن جا هڏا اڀريل آهن ۽ سنها ڀرون آهن اهي سهڻيون سمجھيون وڃن ٿيون ۽ انهن کي ”ڪيتسوني گائو“ يعني لومڙيءَ مهانڊيون سڏيو وڃي ٿو. جيئن اسان وٽ ڪونج سونهن جي نشاني آهي ۽ ڪونج وانگر ڊگهي ۽ سنهي ڳچيءَ واريون ڇوڪرين سهڻيون سمجھيون وڃن ٿيون .... هو ڇا سنڌي ڳيچ به آهي ته:

    ڪونج پکيءَ جا پار اٿئي

    سنهڙي ڳچيءَ ۾ هار اٿئي


    امداد حُسينيءَ جو به هڪ گيت آهي جيڪو شادين جي موقعي تي ڳايو وڃي ٿو:


    هٿن پيرن تي ميندي لائي

    ڪونج ڳچيءَ ۾ دهري پائي


    بهرحال اسان وٽ ڪونج، چتون يا مور ۽ جانورن ۾ ٻڪري يا ٻليءَ کي پسند ضرور ڪيو وڃي ٿو پر اهي جنن ڀوتن وانگر انسانن تي واسو نٿا ڪن جيئن جپانين جي اعتقاد يا وسوسي مطابق لومڙي انسان تي اثر انداز ٿئي ٿي. گهڻو ڪري لومڙ عورتن جي ننهن هيٺان يا ڇاتين مان هن ۾ اندر داخل ٿئي ٿو. جيئن اسان وٽ چوندا آهن ته عورت کي جن پيو آهي ۽ پوءِ هوءَ جيڪا ڳالهه ڪندي آهي ته ان لاءِ چيو ويندو آهي ته اهو پاڻ نه پر جن پيو ڳالهائي. تيئن جپان جي ماڻهن جو اهو وهم يا وسوسو آهي تي ڪن حالتن ۾ ڇوڪريءَ ۾ لومڙ جي داخل ٿيڻ سان هن جو چهرو لومڙ سان ملندڙ جلندڙ ٿيو پوي. جپاني روايتن موجب لومڙ جي داخل ٿيڻ بعد ٻهراڙي جي هڪ اڻ پڙهيل ڇوڪريءَ ۾ ڪِتاب پڙهڻ جي قابليت اچيو وڃي. جنهن عورت ۾ لومڙ پوندو آهي، ان لاءِ جپان ۾ چوندا آهن ته هيءَ عورت ”ڪيتسو ني تسوڪي“ واري حالت ۾ آهن.

    لومڙ ڪڍڻ لاءِ ان عورت کي سندس مائٽ مِٽ اِناري مندر ۾ وٺي ايندا آهن جيئن هو پنهنجي اِناري ديوتا جي ڊپ کان عورت جي جان ڇڏي ڀڄي وڃي. جپاني ٻڌائين ٿا ته ماضيءَ ۾ جڏهن ان آسان طريقي سان بيمار صحيح نه ٿيندي هئي يا مندر ۾ ٻائو موجود نه هوندو هو ته پوءِ ان لڳت جي مريض عورت کي مار به ڏني وئي ٿي ۽ ٻرندڙ ڪاٺيءَ سان ڏنڀ ڏنا ويا ٿي جيئن ڇوڪريءَ سان گڏ لومڙ کي به تڪليف پهچي ۽ ڇوڪريءَ مان نڪري وڃي. هي سڀ کيل تماشو ائين آهي جيئن اسان وٽ ٻهراڙيءَ ۾ نفسياتي مريض عورتن سان جن هجڻ جي ناتي ڪيو وڃي ٿو.

    اِناري مندرن ۾ جپاني مرد توڙي عورتون لومڙن جي مورتين اڳيان مختلف نذر نياز پيش ڪندا آهن ۽ سکائون باسيندا آهن. هنن جو اهو عقيدو آهي ته جيئن ته لومڙ اِناري ديوتا جو ٽپالي آهي سو ان کي خوش ڪرڻ سان هو اِناري ديوتا کي سائل جون مرادون پوريون ڪرڻ لاءِ سفارش ڪندو.

    جپاني ڪهاڻين ۽ ڏند ڪٿائن ۾ لومڙيءَ کي سڀ کان گهڻو زال يا محبوبا ڏيکاريو ويو آهي جيڪا پوءِ نوجوان مرد سان شادي ٿي ڪري. ڪن حالتن ۾ انهن کي ٻار به ٿين ٿا جيڪي ذهين ثابت ٿين ٿا. گهڻو ڪري پامسٽن، علم نجوم جي ڄاڻن يا جادوگرن کي اهڙين لومڙين جو اولاد تصور ڪيو وڃي ٿو.

    بهرحال هِتي هڪ ٻارن جي ڪهاڻيءَ جو ٽڪرو ٻڌايان ٿو جنهن مان توهان کي لومڙ/لومڙي جي idea ٿي ويندي ته ان لاءِ جپانين جي ڇا سوچ آهي؟ .... يا ننڍي هوندي کان ٻارن جي دماغ ۾ ان قسم جا خيال وڌا وڃن ٿا.

    گهڻا گهڻا سال اڳ جي ڳالهه آهي ته سُوروگا جابلو علائقي ۾ ويسوءَ نالي هڪ جانٺو جوان رهيو ٿي. هي هڪ ڪاٺير هو جيڪو پنهنجي زال ۽ ٻارن سان گڏ هڪ ڪکائين جھوپڙيءَ ۾ رهيو ٿي. روزانو صبح ساجھر هو ڪهاڙي کڻي گهر کان نڪتو ٿي ۽ شامَ ڌاري هِتان هُتان ڪاٺين جي لڏ تيار ڪري ورتائين ٿي جيڪا وڪڻي ٻارن لاءِ چانور ۽ مڇيءَ ذرو خريد ڪري گهر پهتو ٿي.

    هڪ ڏينهن مندر جو پوڙهو ٻوڌي ٻائو هن جي گهر آيو جنهن هن کي چيو: ”ڪاٺير صاحب! مونکي لڳي ٿو تو پوڄا پاٺ کي ڇڏي ڏنو آهي.“

    ويسو ڪاٺير وراڻيس: ”ڳالهه ٻُڌ ٻاوا صاحب! جيڪڏهن توکي به زال ۽ ٻارن جي لوڌ هجي ته تون به مندر جو منهن نه ڏسي سگهين ۽ نه وري گهر ۾ ويهي عبادت ڪرين.“

    ڪاٺير جو اهو ڪسارو جواب ٻُڌي ٻائي جو اندر سڙي ويو. اکيون ڦونڊاري ڪاٺير کي چيو: ”ياد رک ويسو! پوڄا پاٺ نه ڪندين ته مرڻ کان پوءِ ٻئي جنم ۾ تون ڏيڏر، ڪوئو يا ٽنڊڻ ٿي هن دنيا ۾ ايندين ۽ 500 سال توکي لوڙهڻو پوندو.“

    ويسو اهو ٻڌي ڏڪي ويو ۽ ٻائي سان وعدو ڪيو ته هو اڄ ڏينهن کان پوءِ سڀني ديوتائن کي ياد ڪندو رهندو.

    ”نه رڳو عبادت پر ڪم ڪرڻ به ضروري آهي، پورهيو ۽ عبادت ٻئي گڏ گڏ هجڻ کپن.“ موڪلا.ڻ وقت مندر جي پوڙهي ٻائي هن کي ذهن نشين ڪرايو.

    بدقسمتيءَ سان ويسوءَ کي ڳالهه سمجهه ۾ نه آئي ۽ هو سڀ ڪجهه ڇڏي فقط عبادت ۾ لڳي ويو. هو سڄو ڏينهن تسبي کڻي ان جا ڪڻ سوريندو رهيو ٿي باقي ڪم کان بنهه پڙ ڪڍي ويهي رهيو. نه ڪهاڙي کڻي ڪاٺيون ڪرڻ ٿي نڪتو نه رنبو کڻي جريب اڌ ۾ پوکيل چانورن جي سنڀال لاءِ ٿي ويو. نتيجي ۾ هن جو پوکيل اهو فصل به جھنگ ٿي ويو ۽ گهر ۾ کائڻ لاءِ نه هجڻ ڪري زال ۽ ٻار ٻچا فاقا ڪڍڻ لڳا. ويسوءَ جي زالَ جنهن اڄ تائين هن سان تکو نه ڳالهايو هو اها به هاڻ سخت ڪاوڙجي پئي ۽ ٻارن جي ڏٻرن جسمن ڏي اشارو ڪري مڙس کي چيو: ”ميان اهي تسبيون ۽ چِلا ڪڍڻ ڇڏي ڪهاڙي ۽ رنبو کڻ ۽ چَپن ۾ ڀُڻ ڀُڻ ڪرڻ بدران ڪو ڪارائتو ڪم ڪري اچ جيئن اسان کي کائڻ لاءِ ڪجهه ملي.“

    وِيسو پنهنجي زال کي ان انداز ۾ ساڻس ڳالهائيندو ڏسي تپرس ۾ پئجي ويو. ڪجهه دير سوچي پوءِ چڙ مان زال کي چيو ”اوهه! گستاخ ۽ بي ادب رَن! ديوتا پهرين اچن ٿا پوءِ تون ۽ ٻار ٻچا. تون مون سان اڄ اهڙو وات ڪيو آهي جو هاڻ آئون تنهنجي شڪل به ڏسڻ نٿو چاهيان.“

    اهو چئي ويسوءَ ڪهاڙيءَ جي ڳن ۾ هٿ وڌو ۽ پنهنجي زال ڏي ڏسڻ ۽ موڪلائڻ بنا پنهنجي جھوپڙيءَ مان نڪري آيو ۽ جنگل پار ڪري فُوجي جبل وٽ پهتو ۽ پوءِ آهستي آهستي ڪري جبل جي چوٽيءَ ڏي مٿي چڙهڻ لڳو.... چڙهندو ويو، چڙهندو ويو ۽ پوءِ ڏسندي ئي ڏسندي مٿي موجود ڪوهيڙي ۽ ڌنڌ ۾ غائب ٿي ويو. ڪافي مٿي جبل تي پهچي ويسو هڪ وڻراهه ۾ پٿر تي ٿي ويٺو ئي مس ته هن کي پهرين ٽارين ۽ پنن جي سرسر ٻڌڻ ۾ آئي ان بعد هڪ لومڙي هن جي اڳيان لنگهي گهاٽن ٻوڙهن ڏي هلي وئي. لومڙيءَ کي ڏسڻ هڪ ڀلاري ڳالهه آهي ۽ ويسو تسبي پڙهڻ ڇڏي هن لومڙيءَ پويان لڳي ويو.

    لومڙيءَ جي ڳولا ۾ هي ڪا دير هيڏانهن هوڏانهن ڀٽڪندو رهيو پر هن کي لومڙي وري نظر نه آئي.

    هاڻ هي لومڙي جي ڳولا جي پچر ڇڏڻ وارو هو ته جبل جي هڪ سنوت واري حصي تي جِتان هڪ چشمو وهي رهيو هو، ان جي ڪناري تي هن کي ٻه سهڻيون عورتون ”گو“ راند کيڏندي نظر آئيون. ڪاٺير هنن کي کيڏندو ڏسي پاڻ به ان راند ۾ محو ٿي ويو ۽ اتي ئي ويهي رهيو. هو هر هڪ جي ساريءَ جي چرپر کي غور سان ڏسڻ لڳو. چوڌاري مڪمل سانت ڇانيل هئي. بس چشمي جي وهندڙ پاڻيءَ جو سنهو ۽ مڌر آواز هو يا وري هنن سهڻين عورتن جي هٿ جي کسر کسر جو آواز. جڏهن هنن مان هر هڪ پنهنجي ڪاري يا اڇي ساريءَ کي دفتريءَ جي بورڊ تي ٺهيل چونڪڙين تي ٿي رکيو.

    عورتن ڀر ۾ اچي ويٺل وِيسوءَ ڏي ڪو ڌيان نه ڌريو. هو لڳيون ٿي ته هن عجيب راند ۾ بيحد رُڌل هيون. وِيسو بنا اکيون ڇنڀڻ جي هنن سهڻين عورتن کي غور سان ڏسندو رهيو. هو ڪڏهن هنن جي ڊگهن لسن وارن کي ڏسندو رهيو ته ڪڏهن هنن جي نازڪ ۽ نرم هٿن ڏي جن سان هو ساريون چَوري رهيون هيون.

    هي اتي ويٺو رهيو، ويٺو رهيو ۽ هنن عورتن کي راند کيڏيندو ڏسندو رهيو. ان کي ٽي سؤ سال گذري ويا پر هن کي وقت جو ڪو احساس نه ٿيو. هو ته اهو ئي سمجھندو رهيو ته اها ساڳي اونهاري جي ڏينهن جي منجھند وارو ٽاڻو هلي رهيو آهي. هن ان وقت ڏٺو ته هڪ عورت غلط چال هلي رهي هئي. هن کان اهو برداشت نه ٿي سگهيو ته هوءَ ساري غلط هنڌ تي رکڻ سان راند هارائي وڃي سو جوش مان رڙ ڪري هن کي خبردار ڪيو. ”محترم حسينا! اهو توهان غلط ڪري رهيون آهيو.“

    هن جو اهو چوڻ ۽ هي ٻئي عورتون پنهنجو روپ بدلائي لومڙيون ٿي ڀڄي ويون.

    ويسوءَ هنن لومڙين جو پيڇو ڪرڻ چاهيو ٿي پر ڏٺائين ته سندس ٽنگون ٻانهون سڪي سَوٽ ٿي ويون آهن. ڏاڙهي وڌي وڃي پٽ سان لڳي آهي. مٿي جا وارا پٺيان چيلهه تائين ڊگها نظر آيا. ان کان علاوه هن ڏٺو ته سندس ڪهاڙيءَ جو ڳن جيڪو هن مضبوط ڪاٺ مان ٺاهيو هو اهو ٻوري وانگر ڀُرڪٽ ٿي ويو هو. وڏي جاکوڙ کان پوءِ ويسو مس مس پنهنجي پيرن تي اٿي بيٺو ۽ آهستي آهستي وکون کڻي پنهنجي گهر ڏي موٽڻ لڳو. جڏهن هو پنهنجي پاڙي ۾ پهتو ته هن کي حيرت ٿي ته اتي هن جي جھُوپڙي ئي نه هئي. هڪ پوڙهي عورت جيڪا اتان لنگهي رهي هئي ان کان وِيسوءَ پڇيو ته ”محترما! مون کي حيت آهي ته هِتي موجود منهنجي جھوپڙي غائب آهي! آئون اڄ صبح جو ڪجهه ڪلاڪن لاءِ چڪر تي ويو هوس ۽ هاڻ شام جو موٽيو آهيان ته منهنجو گهر ٻار نه پيو ملي!“

    پوڙهي عورت جي دماغ ۾ اها ئي ڳالهه آئي ته هي همراهه ڪو پاڳل ديوانو آهي پر هلندي هلندي هن کان نالو پڇي ويٺي. ۽ جڏهن هن نالو ٻڌو ته کانئس رڙ نڪري وئي: ”تون واقعي ڪو پاڳل آهين. ويسوءَ کي مري ته ٽي سؤ کن سال ٿي ويا! هن نالي واري لاءِ مشهور آهي ته هو گهران زال سان ڪاوڙجي نڪتو ته وري نه موٽيو.“

    ”ٽي سؤ سال اڳ!“ ويسوءَ حيرت مان ڀڻڪيو، ”اهو ناممڪن آهي، ڪٿي آهي منهنجي پياري زال ۽ ٻار؟“

    ”ڪڏهوڪو قبرن حوالي ٿي ويا.“ پوڙهي عورت وِيسوءَ کي ٻڌايو،“ ۽ جيڪي ڪجهه تون چئي رهيو آهين اهو سچ آهي ته پوءِ آئون اهو چونديس ته تنهنجي ٻارن جا ٻار به ڪڏهوڪو وفات ڪري ويا. لڳي ٿو ته قدرت توکي ڊگهي عمر ڏئي توکي پنهنجي زال ۽ ٻارن کي ڇڏي وڃڻ جي سزا ڏني آهي.“

    ويسوءَ جي اکين مان ڳوڙها ٽمي سندس هڏائن ڳلن تان ٿي هيٺ ڪرڻ لڳا. هن گھُٽيل آواز ۾ چيو: ”منهنجي سڄي جواني پل کن ۾ گذري وئي..... آئون پوڄا ۾ مدهوش هوس ۽ پٺيان منهنجا پيارا فاقا ڪڍندا رهيا. هنن کي منهنجي مضبوط هٿن جي پورهئي جي ضرورت هئي ته آئون کين بي سهارو ڇڏي ويس. ڪراڙي خاتون! منهنجا آخري لفظ ياد رکجانءِ:

    ”جيڪڏهن تون پوڄا کي وقت ٿي ڏين ته ڪم کي به ڏي. پوڄا سان گڏ ڪم به ضروري آهي.“

    اسان کي اها ته خبر ناهي ته پنهنجي غلطي تي توبهه زاريون ڪندڙ ويسو وڌيڪَ ڪيترا سال جيئرو رهيو. پر چون ٿا ته هن جو روح اڄ به چانڊوڪي راتين ۾ فيوجي جبل جي چوڌاري گردش ڪندو رهي ٿو.
     
    3 ڄڻن هيء پسند ڪيو آهي.
  2. مصور عالم

    مصور عالم
    سينيئر رڪن

    شموليت:
    ‏2 ڊسمبر 2011
    تحريرون:
    572
    ورتل پسنديدگيون:
    679
    ايوارڊ جون پوائينٽون:
    193
    ڌنڌو:
    چيف ايڊيٽر ڪيسوُٻاء مئگزين
    ماڳ:
    مٺي ٿرپارڪر
  3. عبيد ٿھيم

    عبيد ٿھيم مُنتظم انتظامي رڪن سپر ايڊيٽر

    شموليت:
    ‏17 فيبروري 2013
    تحريرون:
    2,726
    ورتل پسنديدگيون:
    6,955
    ايوارڊ جون پوائينٽون:
    493
    ڌنڌو:
    سافٽويئر انجنيئر
    ماڳ:
    دبئي
    واھ...
    تمام گهڻي دلچسپ ڪهاڻي آهي جپانين جي ويسو جي.. :)
    اهڙيون ڪئين ڏند ڪٿائون سنڌ جون به مشهور آهن. :)
     
    2 ڄڻن هيء پسند ڪيو آهي.

هن صفحي کي مشهور ڪريو