عبدالڪريم چانڊيو
سينيئر رڪن
ڇا عدالتون آزاد آهن ؟؟
حوالو:
1
ڪتاب : ڪلچرل ايمپيريلز
ليکڪ رابرٽ سيل
2
ڪتاب : تاريخ ۽ رياست صفحو نمبر 124
ليکڪ : ڊاڪٽر مبارڪ
3
ڪتاب : يادگيريون صفحو 33
ليکڪ : سيٺ نائونمل
سنڌي ترجمو : محمد حنيف صديقي
ڇپائيندڙ سنڌي ادبي بورد
دوستو !
اڄ ڪلھ اسان جي ملڪي عدالتن پاران ڪيل فيصلن تي خوب ٽيڪا ٽپڻي ٿي رهي آهي . عدالتن مٿان پريشر ۽ انهن کي هلائڻ وارو جيڪو رستو مقرر ٿيل آهي اهو انتهائي خراب ۽ غلط آهي . تنهن ڪري ملڪي عدالتي فيصلا ڏاڍن جي حق ۾ ٿين ٿا .
ان ڳا له تي بحث ڪر ڻ اجايو آهي . پاڻ ۾ قوت پيدا ڪريو ۽ عدالتي فيصلا پنهنجي حق ۾ ڪرايو . اچو ته ڏسون ته اهي قانون جوڙيندڙ پاڻ پنهنجي جوڙيل قانونن جي باري ۾ ڇا ٿو فرمائي . سموري برصغير جا قانون ميڪالي لکيا آهن ، ۽ پنهنجي لکيل مضمون ۾ جيڪو هن وارن هيٽنگز تي لکيو آهي، لکي ٿو ته :
“ ڪنهن کي به خبر نه هوندي هئي ته ان ڌارين عدالتن جي ڪري ڇا ٿيندو ؟ اهي عدالتون انهن ججن تي مشتمل آهن، جن جو لکين انسانن تي ڪنٽرول آهي، تن جي روايتن کان اڻ واقف هئا، عدالتي ڪاروائي ڌارين زبان ۾ هلائي ويندي هئي ، سزائون اجنبي زبان ۾ ٻڌايون وينديون هنيون ۽ ان جي نتيجي ۾ مقامي ماڻهن مان بدترين شخص انهن ۾ جمع ٿيا آهن ، جن ۾ مخبر ، ڪوڙا شاهد ،عادي مقدمي باز ،فريبي ۽ ڌوڪيباز اهلڪارن جي هڪ فوج جمع ٿي وئي آهي .”
ميڪالي وڌيڪ چوي ٿو ته “ هڪ هندوستاني گورنر يا حا ڪم کي فقط هڪ اشاري ڪرڻ جي دير هوندي هئي ، ته فلاڻو تباه ٿيڻ کپي بس چوويهن ڪلاڪن اندر ان جي خلاف شديد الزام ، اهڙين شاهدين ۽ تفصيلوار واقعن سان گڏ تيار ٿي ويندا آهن جو ڪوبه ماڻهو ، جيسين تائين هن کي اها خبر نه هجي ته ايشيا ۾ دروغ گوئي ءَ کان ڪيترو ڪم ورتو ويندو آهي ، سو سمجهندو ته هن تي جرم سورهن آنا ثابت آهي ،”
اڄ ڪلھ اسان جي ملڪي عدالتن پاران ڪيل فيصلن تي خوب ٽيڪا ٽپڻي ٿي رهي آهي . عدالتن مٿان پريشر ۽ انهن کي هلائڻ وارو جيڪو رستو مقرر ٿيل آهي اهو انتهائي خراب ۽ غلط آهي . تنهن ڪري ملڪي عدالتي فيصلا ڏاڍن جي حق ۾ ٿين ٿا .
ان ڳا له تي بحث ڪر ڻ اجايو آهي . پاڻ ۾ قوت پيدا ڪريو ۽ عدالتي فيصلا پنهنجي حق ۾ ڪرايو . اچو ته ڏسون ته اهي قانون جوڙيندڙ پاڻ پنهنجي جوڙيل قانونن جي باري ۾ ڇا ٿو فرمائي . سموري برصغير جا قانون ميڪالي لکيا آهن ، ۽ پنهنجي لکيل مضمون ۾ جيڪو هن وارن هيٽنگز تي لکيو آهي، لکي ٿو ته :
“ ڪنهن کي به خبر نه هوندي هئي ته ان ڌارين عدالتن جي ڪري ڇا ٿيندو ؟ اهي عدالتون انهن ججن تي مشتمل آهن، جن جو لکين انسانن تي ڪنٽرول آهي، تن جي روايتن کان اڻ واقف هئا، عدالتي ڪاروائي ڌارين زبان ۾ هلائي ويندي هئي ، سزائون اجنبي زبان ۾ ٻڌايون وينديون هنيون ۽ ان جي نتيجي ۾ مقامي ماڻهن مان بدترين شخص انهن ۾ جمع ٿيا آهن ، جن ۾ مخبر ، ڪوڙا شاهد ،عادي مقدمي باز ،فريبي ۽ ڌوڪيباز اهلڪارن جي هڪ فوج جمع ٿي وئي آهي .”
ميڪالي وڌيڪ چوي ٿو ته “ هڪ هندوستاني گورنر يا حا ڪم کي فقط هڪ اشاري ڪرڻ جي دير هوندي هئي ، ته فلاڻو تباه ٿيڻ کپي بس چوويهن ڪلاڪن اندر ان جي خلاف شديد الزام ، اهڙين شاهدين ۽ تفصيلوار واقعن سان گڏ تيار ٿي ويندا آهن جو ڪوبه ماڻهو ، جيسين تائين هن کي اها خبر نه هجي ته ايشيا ۾ دروغ گوئي ءَ کان ڪيترو ڪم ورتو ويندو آهي ، سو سمجهندو ته هن تي جرم سورهن آنا ثابت آهي ،”
حوالو:
1
ڪتاب : ڪلچرل ايمپيريلز
ليکڪ رابرٽ سيل
2
ڪتاب : تاريخ ۽ رياست صفحو نمبر 124
ليکڪ : ڊاڪٽر مبارڪ
3
ڪتاب : يادگيريون صفحو 33
ليکڪ : سيٺ نائونمل
سنڌي ترجمو : محمد حنيف صديقي
ڇپائيندڙ سنڌي ادبي بورد