تاريخ ۾ جڏهن به انهن شخصيتن جو ذڪر ٿيندو جن پنهنجي سحر انگيز شخصيت ڪري ماڻهن جي دلين تي راڄ ڪيو ته ذوالفقار علي ڀٽو جو ذڪر ضرور نڪرندو جنهن پنهنجي ذهانيت، سحر انگيز شخصيت، اعلى فن خطابت ۽ عوام سان هڪ ٿي وڃڻ ڪري هڪ عرصي تائين ماڻهن جي دلين تي راڄ ڪيو آهي۔ پنهنجا ته پنهنجا پر دشمن به سندس ساراه ڪرڻ کان رهي نه ٿا سگهن۔ اڄ سندس 32 هين ورسي جي موقعي تي سڄي پاڪستان جو رخ ڳڙهي خدا بخش ڏانهن آهي ۽ ماڻهو پنهنجي محبوب قائد کي سلامي ڏيڻ لاء ڪي ايئرڪنڊيسنڊ گاڏين ته وري ڪي پيرين پنڌ اتي پهتا آهن۔
هو جڏهن ڳالهائيندو هو ته سانت ٿي ويندي هئي، هو جڏهن ڳالهائيندو هو ته ماڻهو سندس ڳالهين مان ٿڪبا ڪونه هئا ۽ کيس ڏسندا ۽ ٻڌندا رهجي ويندا هئا۔ اها ڪرشماتي شخصيت جڏهن ڪال ڪوٺڙي ۾ بند هئي ۽ پاڪستان جي فرسوده عدالتن اڳيان پيش ٿيو ته هو جسماني طور ڪمزور ضرور ٿيو هو پر ذهني طور نه :
هو جڏهن ڳالهائيندو هو ته سانت ٿي ويندي هئي، هو جڏهن ڳالهائيندو هو ته ماڻهو سندس ڳالهين مان ٿڪبا ڪونه هئا ۽ کيس ڏسندا ۽ ٻڌندا رهجي ويندا هئا۔ اها ڪرشماتي شخصيت جڏهن ڪال ڪوٺڙي ۾ بند هئي ۽ پاڪستان جي فرسوده عدالتن اڳيان پيش ٿيو ته هو جسماني طور ڪمزور ضرور ٿيو هو پر ذهني طور نه :
ڪورٽ ۾ جڏهن پهرئين ڏينهن ڀٽو صاحب عدالت کي خطاب ڪرڻ لاءِ آيو ۽ ڪٽهڙي ۾ اچي، عدالت کي مخاطب ٿيو ته هو هڏائون پڃرو لڳي رهيو هو، هو فل سوٽ پائي آيو هو، پر ائين ٿي لڳو ته ڪوٽ ڪاٺين تي ٽنگيل آهي، هنن دوست صحافين ٻڌايو ته جڏهن پهرئين ڏينهن ڀٽي صاحب عدالت کي خطاب ڪرڻ شروع ڪيو ته هو بار بار سهڪڻ لڳو ٿي ۽ ڪنهن ڪنهن وقت ڪٽهڙي ۾ هٿ وجهي پاڻ کي ڪرڻ کان بچايائين. پر هنن جو چوڻ هو ته ايتري ڪمزوري جي باوجود هن پهرئين ڏينهن عدالت ۾ تاريخي خطاب ڪيو، بهرحال هنن ٻڌايو ته ٻئي ڏينهن ڀٽو صاحب مڪمل فارم ۾ هو، جو جتي تاريخ مان مثال ڏئي رهيو هو، اتي جاگرافي مان به حوالا ڏئي رهيو هو، پر ڀٽي صاحب جي ٽئين ڏينهن جي خطاب جو ذڪر ڪندي ٻنهي صحافين جي اکين ۾ پاڻي تري ايندو هو، هنن چيو ته توهين يقين ڪريو ته ٽئين ڏينهن جي خطاب ۾ جڏهن ڀٽي صاحب کلايو ته کلندڙن ۾ چيف جسٽس ۽ مخالف وڪيل به شامل هئا ۽ هنن کي اها خبر نه هئي ته هو کلي رهيا آهن، اهڙي طرح هنن چيو ته جڏهن ڀٽي صاحب روئاريو ته جن جي اکين ۾ لڙڪ تري پئي آيا تن ۾ چيف جسٽس ۽ مخالف وڪيل به شامل هئا ۽ هنن کي اها خبر نه هئي ته هنن جي ڪيفيت ڪهڙي آهي. هنن ٻنهي صحافين ٻڌايو ته پنهنجي تقرير ختم ڪرڻ کان پوءِ ڀٽي صاحب عدالت کي مخاطب ٿيندي چيو ته آئون توهان جو ٿورائتو آهيان، جو اوهان ٽي ڏينهن لڳاتار مونکي انتهائي صبر سان ٻڌو آهي، اهو چئي ڀٽي صاحب اهي تاريخي لفظ چيا ته اوهان جيڪڏهن مون کي ڦاسي به ڏئي ڇڏيندا ته مون کي ڪو افسوس نه ٿيندو. اهو چئي ڀٽي صاحب چيو ته جيڪڏهن مون کي ڦاسي ڏني وئي ته آئون ايترو ضرور چوندس ته زندگي ڏاڍي خوبصورت آهي