ڊاڪٽر نبي بخش بلوچ صاحب جو آخري ديدار ۔ ۔ ماهر لسانيات، ڊاڪٽر نبي بخش بلوچ هڪ يادگار ڳالهه ٻولهه ( علامه ڊاڪٽر نبي بخش بلوچ سان ) عظيم انسان ڊاڪٽر بلوچ جي موڪلاڻي ڊاڪٽر بلوچ ۽ ڊاڪٽر عبد القيوم سنڌي۔۔ ڪجهه يادگار لمحا . http://www.youtube.com/watch?v=aMsI3cyQLJU http://www.youtube.com/watch?v=GeP-8Mup_g8
جواب: آخري ديدار ڊاڪٽر نبي بخش بلوچ صاحب جو ادا جواب تحرير ڪرڻ جي مهرباني، ادا ڊاڪٽر صاحب جي ڇهري مان لڳي ٿو ته پاڻ اسان کان جدا ئي ناهن ٿيا پر ائين پيپ لڳي ته پاڻ ننڊ پيا آهن۔ڊاڪٽر بلوچ سنڌ جي علمي ادبي ادارن کي باقاعده مضبوط ڪري هڪ اهڙو تاريخي ڪم سرانجام ڏنو جيڪو مستقبل ۾ شايد ئي ڪو ڏئي سگهي ، ڊاڪٽر بلوچ پاڻ ته هٿين خالي هليو ويو پر اسان کي گهڻو ڪجهه ڏئي ويو هن جي جيون ۾جهاتي پايون ٿا ته ڄاڻ پوي ٿي ته هن زندگي جا 94 سال ٻين لاءِ گذاريا آهن، ۽ پاڻ گذاريائون هڪ زندگي جيڪو اسان مسلمانن جو به ايمان ۽ عقيدو آهي پر ڊاڪٽر صاحب ڪم ٽن زندگين وارو ڪيو آهي، ڊاڪٽر صاحب پنهنجي ذاتي زندگي گذارڻ سان گڏ ايڏو وڏو ڪم ڪيو آهي جو سندس ڪم ڏسي ڪري اهيو يقين ۾ به نه ٿو اچي ته ڇا ڪو ايترو وڏو ڪم هڪ زندگي ۾ به ڪري سگهي ٿو۔ ادا دعا آهي ته رب پاڪ سندس بشري خطائون درگذر ڪري کيس جنت الفردوس ۾ جايون عطاء ڪري آمين۔
جواب: آخري ديدار ڊاڪٽر نبي بخش بلوچ صاحب جو ڊاڪٽر صاحب جي خدمتن کي دنيا ۾ خاص ڪري سنڌ ۾ هميشه ياد رکيون وينديون۔ڊاڪٽر بلوچ صاحب علامه دائودپوٽه ۽ علامه آء آء قاضي صاحب کانپوء هن دور جا تمام وڏا عالم ۽ اديب هئا ڊاڪٽر نبي بخش بلوچ: هڪ نالو، سنڌ جي ادب، تاريخ، ٻوليءَ، تعليم، ثقافت، موسيقي ۽ لطيفيات جو. هُو سنڌي ادب جي تاريخ جو هڪ اهم حصو هو جنهن جو هر شعبي ۾ ڪم ڪيل هو سندس ڪم جي اگر صرف لسٽ ٓٺاهبي ته اها به تمام وڏي لسٽ ٺهي ويندي، ڊاڪٽر بلوچ هڪ دور هڪ صدي جي تاريخ هئا، ماشاء الله سان ڊاڪٽر صاحب عمر جي آزر تائين به علمي ادبي سرگرمين ۾ حصو وڍندا رهيا هئا، پاڻ هڪ پڪا پخته عالم اديب ۽ انسان هئا، سادي طبيعت جا مالڪ ۽ تمام وڏي علم جا مالڪ هئا، پاڻ هر ڪنهن جي خط جو جواب ڏيندا رهندا هئا، پوء اهو مون جهڙو عام ماڻهون ئي ڇو نه هجي، ڊاڪٽر صاحب جا ڪجهه خط مون ناچيز وٽ به هڪ خزاني جي مثل محفوظ آهن، دعا آهي ته رب پاڪ کيس جنت الفردوس ۾ جايون عطاء ڪري آمين۔
جواب: آخري ديدار ڊاڪٽر نبي بخش بلوچ صاحب جو سنڌ جي هن عظيم ڏاهي انسان کي سلام ۽ سندس لاء رب پاڪ جي حضور ۾ دعا ته رب پاڪ کين بهشت عطا ڪري ۽ پنهنجي نيڪ ٻانهن ۾ شمار ڪري۔ ڊاڪٽر صاحب جو علمي، تحقيقي، ۽ تعليمي ڪم اڻ کُٽ آهي جنهن تي لکجي ته پنا ڀرجي ويندا۔ مرڻا اڳي جي مئا، سي مري ٿين نه مات، هوندا سي حيات، جيڻا اڳي جي جيا
جواب: آخري ديدار ڊاڪٽر نبي بخش بلوچ صاحب جو سنڌ جي هن عظيم ڏاهي انسان کي سلام ۽ سندس لاء رب پاڪ جي حضور ۾ دعا ته رب پاڪ کين بهشت عطا ڪري ۽ پنهنجي نيڪ ٻانهن ۾ شمار ڪري۔ ڊاڪٽر صاحب جو علمي، تحقيقي، ۽ تعليمي ڪم اڻ کُٽ آهي جنهن تي لکجي ته پنا ڀرجي ويندا۔ مرڻا اڳي جي مئا، سي مري ٿين نه مات، هوندا سي حيات، جيئڻا اڳي جي جيا
ڊاڪٽر نبي بخش بلوچ صاحب جن سان ٻه ٽي دفعا ملاقات جو شرف حاصل ٿيو جيترو وڏي شخصيت جا مالڪ هئا ايتري ئي نهٺائي سندن زيور هئي ڪڏهن ائين نه محسوس ٿيو ته پاڻ ايتري مهان شخصيت جا مالڪ آهن۔ پاڻ کي هميشه عام معمولي شخص ڪري پيش ڪندا هئا۔ هڪ دفعي صبح جو سوير واڪ ڪندي ملاقات ٿي اها غالبا پهرين ملاقات هئي ، مون کانئن ڪنهن دوست جي گهر جو پڇيو ته پاڻ ٿورو اڳتي هلي اشاري سان دوست جو گهر ٻڌايائون ، نالو پڇڻ تي ٻڌايائون نبي بخش مون چيو ته سر ڊاڪٽر نبي بخش بلوچ پاڻ مرڪي چيائون جي ها مان هڪ دفعي وري کين ڀاڪر پائي مليس۔ مون کي هڪ اسان جي قوم جي متعلق تاريخي شجرو به ڏنو هئائون ته جيڪا عام چوڻي آهي ته ڏاهري راجا ڏاهر جي ڪري ڏاهري سڏجن ٿا اهو غلط آهي بلڪ اهو ڏاهر ٻيو هو۔الله تعالى کين جنت الفردوس ۾ اعلى مقام عطا فرمائي۔آمين۔
۽ جڏهن ڊاڪٽر نبي بخش خان بلوچ هڪ هندي اسڪالر کي منجهائي اسٽيج ڇڏائي۔ آمريڪا ۾ اعليٰ تعليم حاصل ڪندي، هي باهمت ۽ حوصلي وارو نوجوان وطن جي آزادي لاءِ ڏيساور ۾ به بهترين وڪيل ۽ سفير هو. آمريڪا ۽ ڪئناڊا ۾ جيترا به ننڍي کنڊ جي آزاديءَ جي هلچل تي سيمينار ٿيندا هئا ته پاڻ انهن ۾ ضرور شريڪ ٿيندو هو، يا گهڻو ڪري کيس هڪ مقرر طور گهرايو ويندو هو. نتيجي ۾ هن هڪ سچي محبت وطن جي حيثيت ۾ آزاديءَ جي لهر دل ۾ سمائي پاڪستان جي نظرئي، ضرورت توڙي اهميت جي بهترين وڪالت ڪئي. انهن سيمينارن ۾ اتان جي هڪ هندو دانشور مسٽر تارڪ ناٿ داس کي پڻ خاص طور تي گهرايو ويندو هو ۽ هو صرف ئي صرف ڪانگريس جماعت جو نقطه نظر پيش ڪندو هو. پنهنجي تقريرن ۾ هو اهو واضح ڪندو هو ته ننڍي کنڊ ۾ عوامي جماعت فقط آل انڊيا ڪانگريس ئي آهي ۽ آزاديءَ جي تحريڪ جي علمبردار به فقط اها ئي نمائنده جماعت آهي. نبي بخش خان بلوچ اهو واحد اسڪالر هو، جيڪو ان دور ۾ به آمريڪا جهڙي اهم ملڪ ۾ مسٽر تارڪ ناٿ داس جي غلط بيانن جو علمي توڙي سياسي طور تي مقابلو ڪندو هو ۽ هر موقعي تي هن مجاهد علمي توڙي سياسي طور تي مقابلو ڪندو هو. اهڙي ئي هڪ سيمينار ۾ مسٽر تارڪ ناٿ داس جڏهن تمام گهڻي غلط بياني ڪئي ۽ حالت توڙي واقعن کي ٽوڙي مروڙي پيش ڪيو، تڏهن جوجوان نبي بخش خان اٿي بيٺو ۽ مسٽر ٽارڪ کان ايترا ته سوال ڪيائين، جو هو اسٽيج تان لهي هليو ويو، پر سڀ حاضرين ويٺا رهيا ۽ نوجوان بلوچ اسڪالر کي پنهنجي اصولي موقف پيش ڪرڻ جي درخواست ڪندي خطاب ڪرڻ جي دعوت ڏنائون، نتيجي ۾ سيمينار جي اصلي ۽ حقيقي ڪارروائي ڄڻ ته پوءِ شروع ٿي. بلوچ صاحب موقعو غنيمت ڄاڻي ننڍي کنڊ جي تاريخ، سماج، سياسي نظام، اڳوڻين حڪومتن، اتان جي رسم و رواج، سياسي ۽ سماجي تنظيمن ۽ جماعتن مطلب ته ڪيترن ئي موضوعن تي مشتمل هڪ ڀرپور ليڪچر ڏنو، جنهن ڪري حاضرين مجلس تي ڏاڍو سٺو اثر پيو ۽ هو هن نوجوان اسڪالر کان ڏاڍا متاثر ٿيا. (ڪتاب: ”ڊاڪٽر بلوچ: هڪ مثالي عالم“ تان ورتل) عوامي آواز جي ٿورن سان
