محترم پيرعلي محمد شاه راشدي مرحوم ( روزنامه جنگ ڪراچي ) محمدامين کوسو مـحـمـدامين مرحوم ، انهن ماڻهن مان هو جن جي باري ۾ اڄ کان پنجاه سالن کان پوءِ هي سوچي به نه سگهبو ته اهڙا انسان به ڪڏهين هن زمين تي گهميا هئاـ اڄڪلهه جنهن تيزي سان انسانيت يا انساني قدرن جي گهٽتائي ٿي رهي آهي اهو ڏسي هڪ ڏينهن ايندو ته ماڻهو امين جهڙي انسانن جون ڳالهيون انهيءَ انداز سان بيان ڪندا جنهن انداز ۾ ملائڪن ۽ پرين جا قصا ۽ ڪهاڻيون هن وقت ٻارن کي ٻڌايون وڃن ٿيون ـ ان جي موڪلائي وڃڻ بعد هاڻي اکيون واجهائين ٿيون ته ڪو هن جهڙو بااصول ، راست گو ۽ مستقل مزاج شخص ڪٿي نظراچي ـ مڃان ٿو ته خدا جي هن وسيع دنيا ۾هاڻي به گهڻا ئي اهڙا ماڻهو هوندا ، پر مان ڇا ڪريان ، پاڻ ڪوتاه نظر واقع ٿيو آهيان ـ مان ته شايد ڊگهي عرصي تائين چوندو رهان ـ اي وي اودهو تيري بنا متهرا نگري اداس
سائين کوسا صاحب ڀلي ڪري آئين، فورم تي توهان کي خوش آمديد چئون ٿا۔ امين خان کوسو جي باري ۾ توهان ڪجهه لکڻ چاهيو پر پوء الائي ڇو، ڪجهه به نه لکيو، اسان کي سائين جن جي سوانح حيات جي باري ۾ تفصيل ٻڌائيندا، سائين جن جي تعليمات تي روشني وجهندا انتظار رهندو۔ مهرباني
خان محمدامين خان کوسو از حضرت مولانا الهورايو بروهي صاحب مرحوم مدرسه کڏو ڪراچي خان محمدامين خان کوسو رفتي و از رفتن تو عالم تاريڪ شـد ، تو مگر رفتي چو رفتي بزم برهم ساختي۔ خان محمدامين خان کوسو ، سرزمين سنڌ جو هڪ مايئه ناز مجاهد ، اهل دل ۽ وڏي حوصلي ۽ جگر وارو انسان هو. هـو عبيدالله سنڌي ۽ ولي الله دهلويءَ جي جذبات جو سچو امين ۽ انهن جي مشن ۽ فڪر جو حقيقي ترجمان هو۔ اسان جي نئين ٽهي شايد هن حقيقت کان بيخبر هجي ته محمدامين خان کوسو هڪ فرد نه هو مگر هو پنهنجي مٿي ڪٿي هڪ مستقل عهد مستقل انجمن ، مستقل اداره ۽ مستقل تاريخ جي حيثيت رکندو هو. قدرت هن مختصر وجود ۾ جيڪو جلال ، جيڪا همت جيڪو حوصلو ۽ جيڪي لياقتون پيدا ڪيون هيون ، ان جو اندازو اهوئي ڪري سگهندو جنهن کي مرحوم سان ڪو تعلق رهيو هوندو۔ مرحوم ۾ خود اعتمادي ۽ اَنا جو جيڪو جلوو هوندو هو ، ان ۾ بي پناه ڪشش هوندي هئي . اسلام سان عقيدت وطن سان محبت پنهنجن سان کيس خلوص هوندو هو۔ مرحوم امين خان واديءَ سنڌ جو هڪ عظيم ترين سرمايو هو ، سنڌ جي هن بهادر بيباڪ ۽ بي ريا انسان حياتيءَ جي ڪنهن به مرحله تي پنهنجي بنيادي اصول ۽ پنهنجي فڪر مشن سان ڪا به ٻه اکيائي ڪانه ڪئي . هزارين انقلاب آيا . سنڌ جا وڏا وڏا سياسي سهراب ۽ رستم انهيءَ وهڪري ۾ وهي ويا مگر هن مرد قلندر ڪڏهن به همت شڪن ماحول ۾ حوصلو نه هاريو۔ دنيا جي بين الاقوامي شخصيتن عظيم رهنمائن ۽ قومي رهنمائن کي مرحوم جي ميزبانيءَ جو شرف حاصل ٿيو. هُو امام عبيدالله سنڌي ، ابوالڪلام آزاد ، تاج محمد امروٽي ، حضرت ڀرچونڊي شريف ، محمدصادق کڏه ، دين محمد وفائي ، الله بخش سومرو ، حڪيم فتح محمد سيوهاڻي جي بزم جو آخري ۽ باوقار فرد هو . سندس مجلس ۾ وهڻ سان ۽ ساڻس گفتگو ڪرڻ سان مٿئين بزرگن جي سڪ لهندي هئي۔ افسوس جو سنڌ جو هي سپوت ۽ اسلام جو مايئه ناز فرزند پنهنجي بي شمار دوستن احبابن معتقدن ۽ سياسي رفيقن کي وڇوڙي جا وڍ وجهي اهڙي دنيا ۾ هليو ويو جتان ورڻ جو سوال ئي پيدا نه ٿو ٿئي . مگر مرحوم جو نالو سدائين پيو ڳائبو ، سندس ڪارناما ۽ قومي خدمتون ڪڏهن به نه وسرنديون ۔ بعد از وفات تربت ما در زمين مجو در سينهائي مردم عارف مزار ما است
يار کوسا صاحب کوسن سان سر لڳي، توهان جي مهرباني معلومات ڏيڻ لاء پر يار ڳجهارتون ڇو پيو ڀڃرائين۔۔ سائين جن ڪٿان جا هئا، سائين جن علم جي ڪهڙي شعبي سان تعلق رکندا هئا، سائين جن جا ڪارناما ڪهڙا هئا۔۔ يار پوري معلومات ڏي جاني، سِڪاء نه ٻيلي۔۔۔ اسان جو علم مڙئي گهٽ آهي، ناراض نه ٿجو۔ ساٿ سلامت
