امام مولانا محمد صادق کڏي وارو، مجاهد اعظم سنڌ سندس ورسيء تي ڀيٽا

[جوکيو شفيق احمد]

مجاهدجرنيل اعظم سنڌ ​

امام مولانا محمد صادق کڏي وارن(ڪراچي، سنڌُ، ​

جي وفات، 18 جون،1953 جي ڏيهاڙي جي نسبت سان ​

​

تحرير: جوکيو شفيق احمد​

صبح جو سلام : اڄوڪي ڏيهاڙي مورخه.18 جون،1953 تي سنڌ جي آزاديء جا هڪ اهم امام اڳواڻ سرواڻ مجاهد اعظم علامه مولانا محمد صادق ميمڻ کڏي وارا، ڪراچي،سنڌ جن وفات ڪري ويا هئا، پاڻ سنڌ جي آزاديء جي عظيم تحريڪ ريشمي رومال جي بانين مان هيا ۽ امام انقلاب عبيد الله سنڌي ۽ مجاهد اعظم سنڌ/ مولانا محمد صادق ميمڻ عرف کڏي وارا هڪ سوني سڪي جا ٻه پاسا هيا. سندن بابت تفصيل لکي رهيو آهيان​

ياد رهي ته ڪراچيءَ شهر م کڏي واري گوٺ جا باني مجاهد اعظم سنڌ جا والد گرامي قدر علامه لاهوتي( ٿيوسافسٽ/ٿيولاجين) صوفي با الصفا مجاهد مولانا عبد الله ميمڻ جن هيا جنهن ٺٺو - سنڌ جي مهاڻڻ سميجن جتن ميمڻن کي، ڳوٺ کڏي ڪراچيء ۾ وڏي جهجهي انگ ۾ آباد ڪرائي کڏي علم جو اڏو بڻايو،​

جيڪو اڄ ڪلهه بک بدحالي بيروزگاري فساد دهشت گردي جو شڪار آهي، ان ڪري جو اتي انگزيز جي ڇاڙتن ايجنٽن رهزنن جنرل جي باقيات جن بيت الله الحرام تشريفا و تعظيما وتڪريما، مٿان گولين هلائڻ وارن جو اولاد ميانوالي جهلم خوشاب چڪوال جا گنڊه چرس هيروئن آفيم جوا جا اڏا پيا هلائن، کڏي جي اصلي مقامي ماڻهن جو جيئڻ حرام آهي، اها انگريز جي مهرباني آهي​

مولانا محمد صادق کڏي وارا، ڪراچي، سنڌ جو مشهور عالم دين ٿي گذريو آهي جيڪو مولانا عبد الله کڏي ڪراچيء واري ڳوٺ جو بانيءَ جي جو ٻيو نمبر فرزند هيو. سندن ولادت با سعادت 25 محرم 1291هه مطابق 18 مارچ،1874 ع ۾ ٿي پاڻ ابتدائي تعليم پنهنجي والد مولانا عبد الله ميمڻ کڏي واري کان حاصل ڪيائون، وڌيڪ تعليم لاء هندوستان اسهيا، جتان واپس اچي مدرسه مظهر العلوم ، کڏي ڪراچي ،سنڌ ۾ پڙهائڻ شروع ڪيائون. پنهنجي والد مولانا عبد الله ميمڻ رح جي وفات کانپوء 1332هه مطابق 1914ع ۾ کين مدرسي جو مهتمم مقرر ڪيو ويو. مولانا محمد صادق ميمڻ کڏي وارا، گهڻو ڪري قران حڪيم جو تفسير، احاديث، حجة الله البالغه ۽ طب حڪمة ميڊيڪل جا ڪتاب پڙهائيندا هيا، مولانا محمد صادق عرف مولانا کڏي وارا طب جا ماهر حڪيم هيا. مدرسي جي اوطاق ۾ سندس مطب هو، شاگردن ۽ مسڪينن جو علاج معالجو مفت ۾ ڪندا هئا. باقي ٻيا سرندي وارا به کين دوا جي قيمت ادا ڪندا هيا، جنهن مان چڱي آمدني ٿيندي هئي.​

پاڻ سياسي سرگرمين ۽ سماجي ڪمن ۾ ڀرپور حصو وٺندا هئا، تحريڪ ريشمي رومال جي بانين مان هئا.1914ع ۾ ترڪن جي خلاف انگريزي فوجن جي ننڍي کنڊ مان مدد روڪائڻ لاء قلات لسٻيلي جي قبيلن ۾ جيڪي سردار نورالدين مينگل جي اثر جي اثر هيٺ هيا. ( ۽ پاڻ سردار نور الدين مينگل مولانا محمد صادق کڏي وارن جو معتقد هو) ان جي ذريعي انقلاب آڻائڻ لاء مسلح حملا شروع ڪرايائين پوء مدد رڪجي ويئي، جنهن سبب انگريزي فوج کي ڪوت العمارة(عراق) ۾ شڪست آئي. هڪڙي قبائلي جي جاسوسي جي ڪري مجاهد اعظم سنڌ مولانا محمد صادق ميمڻ کڏي وارن خلاف انگريزن کي خبر پئجي ويئي ۽ مجاهد اعظم سنڌ امام مولانا محمد صادق ميمڻ کڏي وارن کي گرفتار ڪري انڊيا جي ڪاروار جيل ۾ ٽي سال نظر بند رکيائون.( ان بابت تفصيل ۽ گرفتاري جا آرڊر رساله الصادق ڪراچي، سنڌ جي جلد نمبر 31 ۽ شماري نمبر 3 ۾ ڇپجي چڪا آهن) الصادق ڪراچي مورخه-مارچ،2010ع[​

مجاهد اعظم سنڌ علامه مولانا محمد صادق ميمڻ عرف کڏي وارا، ڪراچي،سنڌ رح جمعيت علماء هند جي مرڪزي ڪاميٽيءَ جا رڪن ۽ جمعيت علماء سنڌ جا صدر رهيا. ڪراچيءَ ۾ تحريڪ خلافت جي مکيه اڳواڻن مان هئا. سنڌ جي بمبئي کان آزاديء واري تحريڪ ۾ نمايان حصو ورتائون.​

مجاهد اعظم سنڌ جن هندوستان جي آزاديء لاء جدوجهد ڪندڙن سڀني وڏين پارٽين نمائندا ميمبر ۽ صدر خاص طور سنڌ مدرسة الاسلام ڪراچي ،سنڌجي بورڊ جا ميمبر رهيا. آخر تائين ديني ۽ قومي ڪمن ۾ بيماريء ۽ضعيفي باجود حصو وٺندا رهيا. 6 شوال، 1372هه مطابق 18 جون،1953ع خميس جي ڏينهن منجهد جو ڏيڍ لڳي هن دار الفاني مان رخصت ٿي درالبقاء ڏانهن روانا ٿيا. سندن قبر مبارڪ مورڙي جي قبرستان ۾ آهي.(22) سندن ڪتبو لڳل آهي. جيڪو سنڌ جو تاريخي قبرستان، پاڪستان جي حرامي نسل پرستن غدارن حڪمرانن تقريبا مسمار ڪري ڊهرائي ان جي مٿان پل جوڙائي، ملڪ جي مسڪين ماڻهن جو پيسو ضايع ڪيو آهي، ان پل جي ڪابه ضرورت ڪانه هئي پر ڇاهي ته پيسو سوئس جي بينڪ ۾ پنهنجي آقائن وٽ ڪئن رکائي وياج تي وڌن ويجن پلجن، رت پياڪ ڄورن وانگر؟​

مجاهد اعظم سنڌ، سنڌ جي آزاديء جي امام مولانا محمد صادق ميمڻ عرف کڏي وارا، ڪراچي، سنڌ کي سلام آهي. جيڪي سنڌ جي آزاديء جا سچا سرواڻ هيا، نه ڪي سامراج جا پٺو وڏيرا جعلي جڙتو ايجنٽ هيا جن جنرل ضياء جهڙن آمرن ظالمن جي مدد ڪري افغانستان ۾ سامراجي جهاد لاء امداد ڪري اڻ سڌي طرح مدد ڪري وري سنڌ جي آزادي جا چمپين ٿي ويٺا هئا.[/JUSTIFY]​

ريشمي رومال تحريڪ بابت تفصيلي مواد هن لنڪ تي :​

http://profjokhio.blogspot.com/2011_06_01_archive.html

 

[جوکيو شفيق احمد]

جواب: مجاهد اعظم سنڌ امام مولانا محمد صادق کڏي وارن جي وفات، 18 جون جو ڏيهاڙو _جوکيو
اڄوڪي ڏيهاڙي مورخه.18 جون،1953 تي سنڌ جي آزاديء جا هڪ اهم امام اڳواڻ سرواڻ مجاهد اعظم علامه مولانا محمد صادق ميمڻ کڏي وارا، ڪراچي،سنڌ جن وفات ڪري ويا هئا، پاڻ سنڌ جي آزاديء جي عظيم تحريڪ ريشمي رومال جي بانين مان هيا ۽ امام انقلاب عبيد الله سنڌي ۽ مجاهد اعظم سنڌ/ مولانا محمد صادق ميمڻ عرف کڏي وارا
کڏو ڳوٺ/ سوسائيٽي، ڪراچي، سنڌ

هڪ سوني سڪي جا ٻه پاسا هيا. سندن بابت تفصيل لکي لکي چڪو آهيان جيڪو هن لنڪ تي پڙهندا
http://www.facebook.com/note.php?note_id=10150208154261918
ريشمي رومال تحريڪ ۽ عراق ۾ انگريز کي شڪست ڏيارڻ جو تفصيل هن لنڪ تي ملاحظ ڪندا
http://profjokhio.blogspot.com/2011/03/blog-post_4007.html?zx=9d91f9d9de24a3c0
ياد رهي ته ڪراچيءَ شهر م کڏي واري گوٺ جا باني مجاهد اعظم سنڌ جا والد گرامي قدر علامه ٿيوسافسٽ / ٿيولاجين صوفي با صفا مجاهد مولانا عبد الله ميمڻ جن هيا جن ٺٺو سنڌ جي مهاڻڻ سميجن جتن ميمڻن هنڱورن جوکين لاسين خاصڪيلين کي کڏي ڪراچيء ۾ وڏي جهجهي انگ ۾ آباد ڪرائي کڏي ڳوٺ کي علم جو اڏو بڻايو، جيڪو اڄ ڪلهه بک بدحالي بيروزگاري فساد دهشت گردي جو شڪار آهي، ان ڪري جو اتي انگزيز جي پالتو جنرلن جو اولاد ميانوالي جهلم خوشاب چڪوال جا گنڊه چرس هيروئن آفيم جوا جا اڏا پيا هلائن، کڏي جي اصلي مقامي ماڻهن جو جيئڻ حرام آهي، اها انگريز جي باقيات جي مهرباني آهي
مسڪين
سنڌ ۽ سنڌيء قوم جو
مخلص سڄڻ
جوکيو شفيق احمد

 

[جوکيو شفيق احمد]

جواب: امام مولانا محمد صادق کڏي وارو، مجاهد اعظم سنڌ سندس ورسيء تي ڀيٽ (جوکيو شفيق)

Jokhio Shafique Ahmed هڪ ڀل ڀورائي مغالطو غلط فهمي دماغ مان ڪڍي ڦٽي ڪري ڇڏڻ گهرجي ته: ڪو شهيد اعظم سنڌ صبغة الله شاهه راشدي ثاني السندي، امام انقلاب عبيد الله سنڌي، مجاهد اعظم سنڌ امام علامه محمد صادق ميمڻ عرف مولانا کڏي وارا ڪراچوي سنڌي ۽ شهيد وطن سنڌ شهيد الله بخش سومرو سنڌي ۽ مولانا دين محمد وفائي سنڌي الڳ فڪر فلسفي حڪمت ڏاهپ ۽ سياسي طور الڳ جماعت پارٽيء سان وابسته هيا بلڪل غلط هي، سنڌجا سچا سرواڻ اڳواڻ آزاديء جا امام هيا ، هنن جو پاڻ هر طرح هر سطح تي رابطو هيو، هي سڀ پنهنجي دماغ جي ڊائري تي لکڻ گهرجي ته هو انسانن ۾ عمومي طور ۽ سنڌ ۾ خصوصي طور معاشي اقتصادي عدل انصاف مساوات جي علمبردار داعي اڳواڻ هيا ۽ زمين جيڪو کيڙي سو کائي واري فڪر جا هئا ۽ سرمايو ان جو جنهن جو رت سڙي ۽ پگهر وهي، جيڪڏهن ڪير سورهيه بادشاهه تي اعتراض ڪندو ته ان جو جواب هڪڙو ئي ڪافي آهي ته سورهيه بادشاهه وٽ ڪابه ملڪيت نه هئي جيڪا زمين هئي اها حر جماعت ۽ سنڌ جي مسڪينن جي هئي ، پاڻ بنفس نفيس هر ڪاهيندا هيا ۽ لابارا لڻندا هيا ، ان جون ٻوريون پنهنجي ڪلهن تي پنهنجن مريدن سان گڏ کڻندا هيا.
مسڪين جوکيو شفيق احمد

 

[جوکيو شفيق احمد]

جواب: مجاهد اعظم سنڌ امام مولانا محمد صادق کڏي وارن جي وفات، 18 جون جو ڏيهاڙو _جوکيو

مجاهد اعظم سنڌ مولانا محمد صادق عرف کڏي وارن جي پنهنجي سندي تقرير هن سائيٽ تي ملاحظ ڪندا، ڇو سندن تقرير کي ڪاپي پيسٽ نه ٿو ڪري سگهان جو سائيٽ جي سائين ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ محترم صاحب کي ٿي سگهي ٿو نه وڻي

مولانا محمد صادق صاحب جو صدارتي خطبو
(آل انڊيا خلافت ڪانفرنس جو “ستين اجلاس” منقعد ڪراچي. 2 ذوالقعد 1339هه مطابق 8 جون 1921ع)
http://www.gulhayat.com/molanamuhammadsadiq.asp
اها لنڪ مٿي لکجي ٿي۔ مسڪين جوکيو شفيق احمد

 

[سليمان وساڻ]

ريشمي رومال تحريڪ جي بانيان مان هڪ اهم نالو مولانا محمد صادق کڏي واري جو پڻ هيو۔ سندس ورسيء جي ڏينهن اڄ سنڌ سلامت سٿ پاران کيس سلام پيش ڪيون ٿا۔

 

[سجاد علي چنا]

سائين اوهان کي جس آهي جو اسان کي اسان جي سچن سپوتن جي باري ۾ اڪثر ياد ڏياريندا رهندا آهيو۔۔۔ ننڍي هوندي شايد ستين ڪلاس ۾ يا اٺين ڪلاس ۾ مجاهد اعظم سنڌ امام مولانا محمد صادق کڏي وارن جي باري ۾ پڙهندا هئا سين۔۔ پڪ نه اٿم ته هاڻي به اهو سبق سنڌي جي ڪتاب ۾ موجود آهي يا نه۔۔! سنگت کي عرض آهي ته ڏسي ٻڌائين۔۔

 

[سليمان وساڻ]

ريشمي رومال تحريڪ جي بانيان مان هڪ اهم نالو مولانا محمد صادق کڏي واري جو پڻ هيو۔ سندس ورسيء جي ڏينهن اڄ سنڌ سلامت سٿ پاران کيس سلام پيش ڪيون ٿا۔

 

[فهيم فدا شورو]

امام مولانا محمد صادق کڏي ڪراچي واري جي جدوجهد کي سرخ سلام.

مولانا محمد صادق کڏي وارو سنڌ توڙي برصغير جي عظيم شخصيت هو. تحريڪ آزادي، خلافت تحريڪ، ريشمي رومال تحريڪ، انگريز ڌارئي کي پنهنجي ديس تان ڌڪي ڪڍڻ ۾ سندس ڪارناما سونهري تاريخ جو حصو آهن. مولانا صادق جي شخصيت جو اندازو ان ڳالهه مان لڳائي سگهجي ٿو ته، شيخ الهند مولانا محمود الحسن وڏي سوچ ويچار بعد جڏهن انهي نتيجي تي پهتو ته اسان دارالعلوم ديوبند جي قيام بعد پنهنجي انهي پروگرام تان پوئتي ھٽي رهيا آهيون جيڪو پروگرام انگريز ڌارئي کي هندستان توڙي برصغير مان لوڌي ڪڍڻ جو هو، اسان جو اهو مقصد هاڻي فوت ٿيندي ڏسڻ ۾ اچي رهيو آهي. انهي ويچار ۾ هڪ دفعو خواب ۾ کين نبي پاڪ صه جن جي زيارت ٿي. خواب ۾ انهي مقصد کي ڪامياب بڻائڻ لاء شيخ الهند کي هڪ شخص جي تصوير ڏيکاري وئي ته هي ماڻهو اوهان جي پروگرام ۽ مقصد کي پايه تڪميل تائين پهچائي سگهي ٿو. حضرت شيخ الهند تي انهي ماڻهو جي چونڊ مشتبهه ٿي پئي. حضرت شيخ الهند آخري نتيجي تائين پهچڻ لاء حضرت امام انقلاب عبيدالله سنڌي ۽ حضرت مولانا محمد صادق کڏي ڪراچي واري کي پاڻ وٽ طلب فرمايو. اهي ٻئي بزرگ حضرت شيخ الهند جا شاگرد هئا. کين فرمايائون ته اسان جي پروگرام کي ڪامياب بڻائڻ لاء خواب ۾ نبي پاڪ صه جن طرفان بشارت ملي آهي ۽ هڪ شخص جي تصوير ڏيکاري وئي آهي. اها تصوير مون تي مشتبهه ٿي پئي آهي. آهي ڪا اوهان ٻنهي مان ڪنهن هڪڙي جي. يا ته (مولانا) صادق جي آهي يا وري (مولانا) عبيدالله سنڌي جي. لهاذا اهو ڪم اوهان کي سونپجي ٿو.………… بهرحال انهي پروگرام ۽ مقصد کي ڪامياب بڻائڻ ۽ پايه تڪميل تائين پهچائڻ لاء ٻنهي بزرگن مختلف تحريڪن جي صورت ۾ اڻٿڪ محنتون ڪيون. حضرت امام سنڌي 25 ساله جلاوطني بعد هڪ هنڌ فرمايو ته مون انگريز ڌارئي جي چيلهه چٻي ڪري ڇڏي آهي. پوري ڌرتي مٿس ٽامو بنجي چڪي آهي. هو هاڻي وڌيڪ هن ڌرتي تي نٿو رهي سگهي. منهنجي مرڻ جي ٽن سالن پڄاڻان اگر انگريز ڌاريون هن ڌرتي تان ڀاڙيو ٿي نه ڀڄي ته منهنجي قبر تي اچي ميار ڏجو. آئون اوهان کي قبر مان به جواب ڏيندس ته نه هرگز نه!!! ائين نه ٿو ٿي سگهي. تاريخ ثابت ڪيو ته 1944ع ۾ مولانا سنڌي جو لاڏاڻو ٿيو آهي ۽ انگريز ڌاريون 1947ع ۾ برصغير جي پُٺ تي ورهاڱي وارو وار ڪري گيدي ٿي ڀڄڻ تي مجبور ٿيو آهي