دوستو اڄ نيٽ گردي دوران هڪ تصوير تي نظر پئي ۔۔۔ توهان به ڏسو۔۔۔ هي جاپان جو هڪ وڏو حال آهي جتي ننڍا ننڍا ڪيبن ٺاهي ڪلاس روم بڻايا ويا آهن ۽ اتي سونامي ۽ زلزلي جي دوران نه صرف رهائيش جو انتظام پر تعليم کي جاري رکڻ جو پڻ انتظام ڪيو ويو آهي۔۔۔۔ ياد رهي ته مارچ ۾ ايندڙ ان طوفان سموري جاپان کي تباهه ڪري ڇڏيو هو۔۔۔ ٻين تباهين سان گڏ 7000 تعليمي اسڪول پڻ لڙهي ويا يا وري ڊهي ويا پر هن ملڪ پنهنجي ٻارن جي تعليم کي جاري رکڻ جو فيصلو ڪيو ۽ عمل ڪري ڏيکاريو۔۔۔ ياد رهي ته جاپان ۾ تعليم جي شرح 99 سيڪڙو آهي ۽ سونامي جي تباهين کان پوءِ به اها شرح گهٽي نه آهي۔۔۔ دوستو تعليم جي اهميت جو مثال رڳو جاپان ۾ نه آهي پر هڪ مشهور واقعو جيڪو پرويز مشرف جي دور ۾ اخبارن ۾ پڻ آيو هو ته 3 نومبر 2003 ۾ اسان جو صدر چين جي دوري تي هيو جتان هن کي ڏکڻ ڪوريا وڃڻو هو۔۔۔ جهاز بس ٽيڪ آف ڪرڻ وارو هيو ته جهاز کي روڪيو ويو۔۔۔ جڏهن ڏيڍ ڪلاڪ گذري ويو ۽ جهاز روانو نه ٿيو ته صدارتي عملي سميت صدر سبب جي پڇا ڪئي۔۔۔ ته بيجنگ انتظاميا ٻڌايو ته ڏکڻ ڪوريا جي شهر سيول ۾ پرائمري اسڪولن جا امتحال هلي رهيا آهن ۔۔ ۽ امتحانن دوران جڏهن جهاز اسڪول مٿان گذرندا آهن ته جهاز جي شورزده آواز ڪري ٻار پيپر جي دوران ڊسٽرب ٿيندا آهن ان ڪري اتان جي حڪومت امتحاني پيپرن دوران جهازن جي اڏام تي پابندي لڳائي ڇڏي آهي۔۔۔ ۽ جيسيتائين پرائمري جا اهي پيپر ختم نه ٿيندا سيول جي فضائن ۾ جهاز نه ٿو اڏاري سگهجي چاهي اهو جهاز دوست ملڪ جي مهمان صدر جو ئي ڇو نه هجي۔۔۔ دوستو هاڻي توهان انهن ٻنهي مثالن کي نظر ۾ رکي پاڪستان جي تعليمي ادارن جو حال ڏسو ته اسان جو ڳاٽو شرم کان جهڪي ويندو۔۔۔ رڳو هن سال بجٽ تي نظر گهمايون ته تعليمي بجٽ ۾ صرف 50 لک جو اضافو ڪيو ويو جڏهن ته رڳو صدر ۽ وزير اعظم جي غير ملڪي دورن لاءِ 22 ڪروڙ رقم وڌائي وئي۔۔۔ ڀلا ڇڏيو ان مثال کي رڳو سنڌ کي ڏسو ته گذريل ٻن مهينن کان وٺي برساتن جي ڪري لڳ ڀڳ 55 لک ماڻهون بي گهر ٿي ويا آهن ۽ حڪومت اسڪولي عمارتن کي ڪيمپون بڻائي ماڻهن کي اتي رهايو آهي۔۔۔ ٻين ملڪن ۾ تعليم جي لاءِ ڪيمپ لڳائي ويندي آهي ۽ اسان وٽ اسڪولن کي ڪيمپ بڻايو ويندو آهي۔۔۔ اسان وٽ تيز بارشن ڪري تعليمي ادارن کي ٻه ٻه ڏينهن موڪل ڏني ويندي آهي۔۔ پنجاب ڊينگي مڇر جي ڪري 10 ڏينهن موڪل ڪئي ويندي آهي۔۔ اهو مڃجي ٿو ته قدرتي آفتن جي ڪري ٻارن کي محفوظ ته رکيو وڃي پر متبادل حل به ته حڪومت ڪري سگهي ٿي۔۔۔ ٻه ڏينهن اڳ جڏهن منهنجي سنڌ سلامت جي ايڊيٽر ۽ هاءِ اسڪول ٽيچر محترم رحيم بخش جن سان فون تي گفتگو ٿي ته انهن ٻڌايو ته سندن اسڪول ته اڃان تائين ڪيمپ لڳو پيو آهي ۽ وڌيڪ مهيني تائين کُلڻ جو امڪان ئي ناهي۔۔۔ ٿورو سوچيو ته جتي مارچ ۾ سالانه امتحان ٿيندا هجن ۽ اسڪول نومبر تائين کليل ئي نه هجن اتي ڪهڙي تعليم ٿيندي۔۔۔ جيڪڏهن جاپان تعليم خاطر ايترو ڪجهه ڪري سگهي ٿو ڇا اسان جي حڪومت اهڙو قانون ئي نه ٿي ٺاهي سگهي ته کڻي ڪيتريون به آفتون اچن تعليم جاري رهي۔۔ جي اسڪول ٻڏي يا ڊهي وڃن ته اسڪول عارضي طور مسجدن يا ڊي سي او آفيسز ۾ منتقل ڪري سگهجن۔۔ ؟
جواب: دنيا جي تعليم ۽ اسان جا اسڪول۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ هڪ الميو سائين عبدالرشيد پيارا اسان جي ملڪ جا ماڻهو آفيسر سڀ بي حس لڳا پيا آهن جيڪي ماڻهو ڪيمپ ڪري اسڪول ۾ ويٺا آهن انهن مان اڪثر ته ان آسري تي ويٺا آهن ته اسان کي امداد ملندي جو محترمه فريال صاحبه اعلان ڪيو هو ته امداد فقط انهن کي ملندي جيڪي ڪيمپن ۾ هوندا هاڻي ماڻهن کي ڪافي سمجهائڻ جي باوجود انهن جي ذهن ۾ اهو آهي ته جيڪڏهن اسان اسڪول جي ڪيمپ ڇڏي گهر ويا سين ته پوء امداد نه ملندي بهرحال ڪافي ماڻهو اسڪول ڇڏي ويا آهن باقي ٻه ٽي گهر آهن انشآء الله ڏينهن ٻن ۾ انهن کي به منٿ ميڙ ڪري اٿاربو باقي حڪومت اگر چاهي ته سڀ ڪجهه درست ٿي سگهي ٿو. اوهان جي مهرباني جو تعليم متعلق بهترين معلومات پروف سان پيش ڪري اسان جي جذبي ۾ مزيد اضافو ڪيوَ.
جواب: دنيا جي تعليم ۽ اسان جا اسڪول۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ هڪ الميو اها ڳالھ ادي عبد الرشيد جن جي درست آهي ته واقعي تعليم جو هت ٻيڙو غرق لڳو پيو آهي ، جاپان ٻي عالمي جنگ ۾ ناڪامي ۽ پنهنجن ٻن وڏن شهرن جي تباهي کان پو هڪ نئي سوچ ۽ نيو عزم ڪڻي پنهنجي وڃايل معيار کي حاصل ڪيو انهن تعليم سان علم دوستي وارو طريقواپنايو ته اڄ جاپان ترقي يافته ملڪن ۾ ليکجي ٿو ۔ تعليم ترقي لا ، خوشحالي لا هڪ اڻٽر آپشن آهي هن کان سوا ڪا به ملڪ ترقي نٿو ڪري سگهي ، اسان جي ملڪ جي حڪمرانن کي گهرجي ته تعليم ۽ تعليم ذرا يع سان اهڙو تماشو نه ڪن ۽ تعليم ۽ تعليمي مقامات جو قدر ڪن ، جيڪر غريبن کي واقعي ۽ سچي جذبي سان خدمت ڪرڻ جا متمني آهن ته هنن غريبن کي رليف ڏيڻ لا ٻيا کوڙ آپشن ۽ ذريعه آهن جنهن مان ڪيمپ وغيره جو انتظام آهي ، ۔۔۔۔ ٻي ڳالھ ته تعليم لا رڳو حڪومت جي پاليسين تي عمل ڪرڻ کان سوا افرادي ۽ انفرادي طريقن سان به تعليم کي هٿي ڏياري سگهجي ٿي ، جيڪر هر تعليم سان واسطو رکندڙ پنهنجن علائقن ۾ ڪو پرائويٽ طريقي سان مفت تعليم جو بندوبست ڪري غريب ۽ جيڪي اسڪول ۾ ٻار نٿا پڙهڻ پرائيويٽ طريقي سان هنن کي پڙهائجي، ۽ جهڙي نموني چند ڏينهن اڳ استادن جي عالمي ڏينهن ۾ اخبارن ۾ نظر آيو ته ڪن استادن کي ڏکاريو ويو جيڪي رستي تي مصنوعي طريقي سان پڙهائڻ جا ڦوٽو نظر آيا ائين نه هجڻ گهرجي بلڪه خالص نيت سان ڪم ڪجي ته پنهنجن هم وطنن ۽ پنهنجي ۽ پنهنجي ٻارن جي مستقبل لا هي هڪ وڏو عظيم احسان ٿيندو ۔
جواب: دنيا جي تعليم ۽ اسان جا اسڪول۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ هڪ الميو ادا اسان وٽ تعليم جو ٻيڙو هٿ سان غرق ڪيو ويو آهي۔۔۔۔۔۔ اسان جي بدقسمتي آهي جو سسٽم اهڙو آهي هتي جيڪو ڊفر هوندو آهي انکي ماستري ملندي آهي ء جيڪو ذهين ان کي ڪميشن جاب۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ دنيا جي ڪيترن ئي ملڪن ۾ (جاپان، ملائيشيا وغيره) ۾ پوزيشن هولڊر کي استادي پيشو گورنمٽ خود ئي ڏئي ڇڏيندي آه۔۔۔۔۔۔۔۔۔ ڪهڙا سور سلجن۔۔۔۔۔۔ اسان وٽ تعليم جا منسٽرز صاحبان قانوندان، ان کان پهريان ٽرانسپورٽر (مروت) آهن۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ پوء انهن مان ڪهڙي اميد ته تعليم جي سڌاري لاء ڪجهه ڪندا۔۔۔۔۔۔۔۔۔ اسان وراي وزير خارجا محترمه حنا رباني جي ماسٽر هوٽل مينيجمنٽ ۾ ٿيل آهي ء هوء وزير خارجه آهي ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ ڀلي ملڪ جو ٻيڙُ غرق ٿي پاڻ وارا ڀنگ، ء شراب ۾ ڌت آهن۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ بس هاڻ انتظار آهي ته پاڪستان ڪڏهن ٿو ڪپي ۔۔۔۔۔۔۔
جواب: دنيا جي تعليم ۽ اسان جا اسڪول۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ هڪ الميو سٺن ملڪن جي بهترين ڻطام کي ڏسي هميشه دل اهو چاهيندي آهي ته هتي به اهڙو ئي نظام هجي ۔۔۔۔۔۔۔ پر ادا رشيد هتي ته ڪم ئي لٿا پيا آهن ۔۔۔۔ ڪالهه جڏهن ڳوٺ جي پرائمري اسڪول جو چڪر هنيم ته سٺي پڙهائي هئي پر وري جڏهن هاء اسڪول ويس ته نه شاگرد موجود نه وري اڌ استاد ۔۔۔۔۔۔ بس ڳالهه ئي نه پُڇ ۔۔۔۔۔۔۔ نظام جي تبديلي ٿيندي بهتري ايندي باقي حڪومتن جي تبديلي هجي يا چهرن جي تبديلي ڪو فرق نه پوندو۔
جواب: دنيا جي تعليم ۽ اسان جا اسڪول۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ هڪ الميو روزانو عبرت اخبار هوئين ته اڳ ۾ به سنڌ سلامت جا مضمون ڪڻي پنهنجي اخبار جي زينت بڻائيدي رهي آهي ، جنهن ۾ ادي سليمان وساڻ صاحب ۽ مون احقر جا مضمون به آهن پر ڪجه وقت اڳ ۾ هڪ ٻيو سهڻو مضمون جنهن کي ادي عبدالرشيد صاحب جن لکيو هو تنهن کي روزاني عبرت اخبار پنهنجي اخبار ۾ جائي ڏني ، نيٽ تي اخبار پڙهندي مضمون نظر مان گذريو سوچيم ته دوستن سان ونڊ ڪجي ، لنڪ لا هت ڪلڪ ڪندا
جواب: دنيا جي تعليم ۽ اسان جا اسڪول۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ هڪ الميو تمام سٺو جو سنڌ سلامت جي دوستن جا ڪالم ۽ لکڻيون اخبارن جي زينت بڻجي رهيون آهن۔ ان جو مطلب ته دوست سٺو ۽ معياري لکي رهيا آهن۔ جيئن جيئن لکجي ٿو تيئن تيئن قلم ۾ پختگي پيدا ٿي رهي آهي۔ ادا افتّخار جن به ڪافي ڏينهن کان گم هيا، اميد ته سندن ليک به هاڻي اچڻ شروع ٿيندا۔
جواب: دنيا جي تعليم ۽ اسان جا اسڪول۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ هڪ الميو جيستائين ڪرپٽ ماڻهو تعليم کاتي ۾ هوندا ۽ ايماندار ماڻهو مقرر نٿا ٿين يا وري ڪرپشن ختم نٿي ٿئي ، يا تعليم جا اختيار ڪرپٽ گورنر وٽ رهيا ايماندار سنڌ سان جنوني عشق رکندڙ سنڌي گورنر مقرر نٿو ٿئي تيستائين سنڌ جي تعليم جي صورتحال به اها رهندي جيڪا هنئر آهي۔
جواب: دنيا جي تعليم ۽ اسان جا اسڪول۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ هڪ الميو ڳوٺ ۾ موڪلن دوران مون کي هميشه تعميرِ سنڌ اخبار پڙهڻ جو اتفاق ٿيندو هيو ۔۔۔ ان اخبار جي اسپيشل ايڊيشن ۾ هر دفعي سنڌ سلامت جا ٻه يا چار مضمون ڇپندا رهندا آهن۔۔۔ عبرت وارن جي وري به مهرباني جو منهنجي ليک کي منهنجي نالي سان ۽ ليک ۾ ذڪر ٿيل سنڌ سلامت جي حوالي کي به لکيو پر تعميرِ سنڌ اخبار ليکڪ جو نالو ته ٺهيو پر سنڌ سلامت جو حوالو به نه لکندي آهي۔۔ پر جيڪڏهن رڳو مقصد کي ڏسجي ته مطلب نڪرڻ تي ئي اسان خوش آهيون ته سنڌ سلامت جو آواز نه رڳو انٽرنيٽ تي ايندڙ دوستن تائين پر پري پري جي ٻهراڙي واري علائقي تائين پڻ پهتو ٿئي پيو۔۔۔ سائين افتخار چوهاڻ جن جي مهرباني۔۔۔
جواب: دنيا جي تعليم ۽ اسان جا اسڪول۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ هڪ الميو ادا رشيد تمام بهترين ليک، توهان جي مهرباني اميد ته لکندا رهندا۔
جواب: دنيا جي تعليم ۽ اسان جا اسڪول۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ هڪ الميو هونءَ ته سنڌ سلامت جا سڀ رڪن پنهنجي پنهنجي جاءِ تي تمام سٺو لکي رهيا آهن ۽ انهن ليکن کي سموري سنڌ سان گڏو گڏ دنيا جي ڪنڊ ڪڙڇ ۾ پڙهيو به وڃي ٿو ۔۔۔ پر سنڌ سلامت جي مهندار دوست عبدالرشيد جو هي ليک به انتهائي ڪارائتو ۽ سنڌ جي تعليمي نظام جي منهن تي هڪ چماٽ آهي ۔۔۔ دنيا وڃي اوڀاري ۽ سنڌ جو نظام وڃي لهنوارو ۔۔ دنيا جا ملڪ تعليم کي هڪ مقدس کان به وڌيڪ فرض نڀائي پورو ڪري رهيا آهن ۽ اسان وٽ تعليم ڏيڻ لئه رشوتي تي ڀرتي ٿيل استاد آندا وڃن ٿا ۔۔۔ هن قوم جو ٻيڙو اسانجا حڪمران ۽ آفيسر شاهي هٿ وٺي ٻوڙي رهيا آهن ۽ قوم آهي جا گگدامن جيئان اکيون ڦوٽاري پئي پنهنجي تباهيءَ جو منظر ڏسي ۔۔۔۔ رڍ آڏو رباب وڄايندي ورهيه ٿيا ۔۔۔۔ سنڌ سلامت ساٿ سلامت
جواب: دنيا جي تعليم ۽ اسان جا اسڪول۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ هڪ الميو واقعي ادا اسان جي سنڌ جي تعليم دنيا جي سڌريل قومن کان گهڻي گهٽ آهي۔
جواب: دنيا جي تعليم ۽ اسان جا اسڪول۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ هڪ الميو ادا رشيد سمون صاحب جون وڏيون مهربانيون جون اسان کي تعليم بابت اجاگر ڪيو۔
