جيڪي منجھ جهان سو تاري تڳي تنهنجي لطف جي لطيف چئي تو وٽ ڪمي آهي ڪان عدل ڇٽان آءُ نه ، ڪو ڦيرو ڪج فضل جو
جواب: جيڪي منجھ جهان سو تاري تڳي تنهنجي جيڪي منجھ جهان، سو تاريءَ تڳي تنهنجي، لطف جــي لطيــف چئي، تو وٽ ڪمي ڪـان، عـــدل ڇٽان آءُ نه ، ڪـــو ڦيرو ڪـج فضـل جو۔ سر سريراڳ جي هن بيت ۾ لطيف سڳورو رب العالمين کان هڪ اهڙي دعا گهري ٿو، جيڪا هر مومن کي گهرڻ گهرجي، ڇاڪاڻ الله تعالا عدل ڪندي جيڪڏهن انسان جي گناهن جي تور تڪ ڪئي ته ڪنهن به انسان جو بچي نڪرڻ مشڪل آهي، انڪري لطيف سڳورو پنهنجي ڌڻيءَ در سربسجود ٿيندي عرض ڪري ٿو ته بس تنهنجي فضل سان ئي ڇوٽڪارو ممڪن آهي ۔۔۔ تمام وڏي دعا سهڻي لطيف جي ۽ تمام سهڻا رنگ عاشق جا ۔۔۔ سرها رهو سدا
جواب: جيڪي منجھ جهان سو تاري تڳي تنهنجي جيڪين مَنجھ جَهَان ، سو سَڀ صفَتَ تُنهنجي قادر تُنهنجيءَ قُدرَتَ جا مڙيئي مَڪَاَنَ پَدَمَان ئَي پَري ٿئا آگي جَاَ احسَانَ ظاهِرُ سَاڻُ زَبانَ ، ڳَڻي ڳَڻِيان ڪَيتَرا ادا عاشق سولنگي صاحب اسلام عليڪم۔ شاه صاحب جي ته سڄي شاعري سون آهي پر توهان جو ڊيزائن ڪيل بيت جيڪو سُر سري- راڳُ مان آهي تمام لاجواب آهي۔ سُر سري- راڳُ سڄو تمثيلي سر آهي۔جنهن ۾ ٻڌايو ويو آهي ته هي جهان سمنڊ آهي،جنهن ۾ انسان جي حياتي ٻيڙيءَ مثال آهي۔ان ٻيڙيءَ کي هن جهان جي سمنڊ مان ايمان ۽ يقين،صدق ۽ سچائي،۽ ڪوشش ۽ ڪاميابيءَ سان صحيحي سلامت پار پهچائڻو آهي۔هن سٽاڻي سمنڊ ۾ الله تعالي جي لطف ۽ ڪرم جي ضرورت آهي ۽ سندس مدد درڪار آهي،حياتي هڪ وڏي قيمتي وٿ آهي جنهن کي سنڀالڻو آهي : حياتي جي ٻيڙيءَ کي ڏيهاڙي مکڻو آهي ته جيئن مضبوط ٿئي،۽ پو ان کي همٿ ۽ حوصلي سان سمنڊ جي لهرين ۽ لوڏن کان بچائڻو آهي۔داستان جي آخر ۾ اهو فڪر سُمايل آهي ته جيڪي وڏا ڄاڻو ۽ وينجهار آهن سي ئي ماڻڪ موتي پوَکين ٿا ۽ اهي ئي تعريف جي لائق آهن۔داستان جي شروعات جهان جي خالق مالڪ جي ثنا سان ٿئي ٿي:"جيڪي منجھ جهان، سو سڀ تاري تڳي تنهنجي۔" الله پاڪ پاڻ ئي ذات مطلق آهي،باقي جهان ۾ ٻيو جيڪي ڪجھ آهي سو سندس صفت آهي،اهو پروردگار وڏو ٻاجهارو آهي ۽ سندس لطف ۽ ڪرم جي ڪمي آهي ئي ڪانه! کانئس امان گهرندي شاه عبدالطيف جن فرمائين ٿا ته " اي منهنجا مولا !عدل سان مهنجي آجائي نه ٿيندي: تون مون تي پنهنجي فضل جو ڦيرو ڪج" شاه صاحب جا اهي دعا جا بيت فصاحت بلاغت ۽ معني جي لحاظ سان مثالي آهن۔دعا سان هن داستان جي شروعات توڙي پڄاڻي انهي لحاظ سان موقعي ۽ مناسبت واري آهي،جو هيءَ عمل جو جهان اٿاه سمنڊ آهي۔انسان جي حياتي ان ۾ هڪ ننڍڙي ٻيڙيءَ مثال آهي جنهن کي خالق مالڪ جي سهاري ۽ پناه جي ضرورت آهي۔انسان هن جهان ۾ وکر وهائيندڙ آهي،يعني عمل ڪندڙ ۽ بالاّخر عمل جو نتيجو لوڙيندڙ آهي: انهي ڪري اي وڻجارا!وکر سو وهاء، جو پئي پراڻو نه ٿئي۔هن زندگي ۾ چڳي عمل وارو وڻج ۽ واپار هڪ سڦرو سعيو ۽ ڪوشش آهي۔اهو ويمو ۽ واپار وڏي نفعي وارو آهي۔"وت ويمي جو جي لهين ته ٻي ڪار نه ڪرين ڪا"انسان پاڻ پُونجيارو ( پونجيءَ وارو،موڙي وارو) آهي:منجهس سوچ ۽ عمل جي وڏي سگھ ۽ قوت آهي،سندس واسطي وڏي آزمائش آهي جنهن ۾ خطرو توڙي فائدو آهي:سمنڊ خطري وارو توڙي نفعو ڏيندڙ آهي۔"ڪر سا ڃاءَ سمونڊر جي جو لک لهريون "ڏي" سمنڊر جي سيوا ۽ ساڃاءَ جو فڪر ڪرڻو آهي،پر اڃان وڌيڪ پناه واري سيوا ۽ ساڃاءَ صرف سبحان جي آهي جيڪا سمنڊ جي خطري جهلي ٿي "سيو ئو جن سبحان،وير نه وڙهي تن سين"وڏي پناه سچائي ۾ آهي ۽ سچ جي سوّدي ۾ وڏي سگھ ۽ طاقت آهي،جيڪي سچ وارو سودو واپار ٿا ڪن سي سلامتي سان سمنڊ پار ٿا ڪن: " تن کي لالڻ لنگهايو،ساندرو سمونڊر جو"پر هن دنيا وارو سمنڊر بي ساحل آهي ،ان جي ڪنڌي آهي ئي ڪانه! انسان لاء ضروري آهي ته سوچي سمجهي تدبير ڪري،۽ پوء مدد ڌڻي طرفان پڻ ٿيندي۔
جواب: جيڪي منجھ جهان سو تاري تڳي تنهنجي سائين نثار ابڙو ۽ سائين غلام مصطفى صاحب جن جي وڏي مھرباني جن منھنجي ونڊ ڪيل شاھ صاحب جي شاعري تي اسان نادانن جي علم ۾ اضافو ڪيو تفصيل سان تحرير موڪلڻ جي مھرباني۔۔۔۔۔۔۔۔
جواب: جيڪي منجھ جهان سو تاري تڳي تنهنجي ادا عاشق سولنگي ڀاءُ اوهان جي پوسٽ تمام عمده آهي، ان ۾ جيڪي دعاء آهي اديبن مٿي ان جي مڪمل تشريح ڪري اسان تي به ٿورو ڪري ڇڏيو آهي. وري مٿان اوهان جي خوبصورت چترڪاري جي جيتري تعريف ڪجي گهٽ آهي. ڌڻي اوهان کي هميشه خوش رکي...
جواب: جيڪي منجھ جهان سو تاري تڳي تنهنجي شاهه سائين جي سُر سريراڳ مان خوبصورت چونڊ اوهان جي ڊزائن به لاجواب آهي۔ لطيف سائين پنهنجي لفظن ۾ سڀ ڪجهه سمجهائي ويندو آهي پر ڪو لطيف جي بيتن کي سمجهي ان تي عمل ڪري۔
جواب: جيڪي منجھ جهان سو تاري تڳي تنهنجي دوستو! مطلب ته اوھان کي اسان جي چونڊ ۽ اسان جا ڏنل رنگ سٺا لڳا؟ مھرباني خاص ڳالھ آھي لطيف سرڪار جي بيتن کي سمجھڻ جي؟ ان لا اسان جا ڏاھا دوست ويٺا آھن جيڪي اسان کي سمجھائڻ ۾ بلڪل مدد ڪندا ۽ ڪن پيا مھربانيون
