هڪ ڪنواري نوجوان جون ٻه ٽنگون هونديون آهن ، ۽ ٻه ٽنگون هونديون آهن پکي پکڻ کي ، جو مڪمل آزاد هوندو آهي ، هوا ۾ جيڏانهن وڻيس اُڏيو هليو وڃي جنهن وڻ تي ويهي چاهي ڪنهن ندي تلاءَ جي ڪپر تي ۽ ايئن ئي اُن نوجوان جي ڪيفيت هوندي آهي ۔ پر جڏهن هو شادي جي ٻنڌڻن ۾ ٻڌجي وڃي ٿو ته هن جون چار ٽنگون ٿي وڃن ٿيون ، جي ڪنهن چوپائي مال مثل آهي ، زنجير ڳچي ۾ ۽ ٻيو ڇيڙو ڪلي ۾ پوءِ زنجير جي جيتري ڊيگهه هوندي همراهه جو اوتري آزادي هوندي پيو اُتي ئي ڦرندو۔ سال کن کانپوءِ خيرن سان ميدان تي ٻچڙو به ايندو ته کيس ٿينديون ڇهه ٽنگون ۽ ڇهه ٽنگون هونديون آهن مَکِ کي ۔ مک هميشھه ڪِنَ ڦِٿَ ۽ گند تي ويهندي آهي ، اِها ئي نوجوان جي حالت هوندي آهي پاڻ ويٺو ماني کائيندو ۽ سامهون سندس ٻچڙو ڪموڊ تي ويٺو حاجت روائي ڪندو هوندو۔ ٻن اڍائي سالن کانپوءِ ٻيو ٻچڙو ايندو ته ٽنگون ٿيندو اَٺ ، ۽ اٺ ٽنگون هونديون آهن ڏانور کي ، پوءِ همراهه جيڪو ڪجهه ڪندو آهي ڏانور جيان پنهنجي لاءِ ويندو ڄار اُڻيندو ۽ ڦاسندو۔ وري خيرن سان ميدان تي ٽيون ٻچڙو به پهچندو ۽ ٻن ٽنگن جي اضافي سان ٿينديون ڏهه ڄنگهون ۽ ايتريون ڄنگهون هونديون آهن سئوپيري کي ، جڏهن به سئوپيري نظر ايندي آهي ته اُڻ کي ڪُٽبو آهي پادر سان ، اِنڪري نظر تمام گهٽ ايندي آهي ، ايئن ئي هي همراه به ٻاهر نظر نه ايندو ، سيڌي وارو ، کير وارو ، سبزي وارو ۽ ٻيا اوڌر جا چٺا کنيون اڳ وٺندا هوندا ۔ اِنڪري نماڻو عرض آهي ته شادي نه ڪجو۔ پوءِ ايئن نه چئجو ته توهانکي ڪنهن نه ٻڌايو هو ۔
جواب: شادي نه ڪجو ڏاڍي دير ڪيئي ادا ٻڌائڻ ۾ هاڻي ته سو پيري کان به ڪم ٽپي ويو هاڻي الله مالڪ آهي ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ سدائين گڏ
جواب: شادي نه ڪجو ڏاڍي دير ڪيئي ادا ٻڌائڻ ۾ هاڻي ته سو پيري کان به ڪم ٽپي ويو هاڻي الله مالڪ آهي ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
جواب: شادي نه ڪجو ادا رضوان جمالي صاحب تمام ڪم واري ڳالهه توهان ونڊ ڪئي آهي، جنهن مان گهٽ ۾ گهٽ سنڌ سلامت جي دوستن کي ته فائدو وٺڻ گهرجي۔۔۔۔۔۔۔ ادا ڪنهن سياڻي جو قول آهي ته جڏهن مان غير شادي شده هئس ته ماڻهون گونگا هئا ۽ جڏهن مون شادي ڪئي آهي ته اهي ٻوڙا ٿئي ويا آهن، مطلب ته مان جڏهن غيرشادي شده هئس ته ٻيا گونگا هئا ۽ مون کي سمجهائيندا نه هئا، ۽ جڏهن مون شادي ڪئي آهي ۽ ٻين کي سمجهايان ٿو ته شادي نه ڪجو ته اهي ٻوڙا ٿئي ويا آهن، ۽ منهنجي اهيا ڳالهه ٻڌن ئي ڪو نه ٿا، سو ادا توهان جي ان ڳالهه تي ٻيا ( توهان سميت ) عمل ڪن يا نه ڪن پر يار اسان اڃان ته عمل ڪندا پيا اچون، هاڻ توهان جي هي ڳالهه ۽ سمجهاڻي پڙهي ڪري اسان اڃان به مظبوط ٿئي وياسين، مهرباني، ادا شادي اهو عمل آهي جنهن جي ڪرڻ سان ٻئي گهوٽ توڙي ڪنوار روئيندا آهن ڪنوار صرف پنهنجي مائٽن کان موڪلاڻي مهل روئيندي آهي پر گهوٽ ويچارو پوري زندگي روئيندو آهي، ۔۔۔ دوست روئڻ تي وري هي ڳالهه ياد اچي وئي،اها به توهان سان ونڊ ڪندو پيو هلان، ۔۔۔ هڪ شادي ۾ ڪنوار موڪلاڻي مهل روئڻ لڳي ته گهوٽ به روئڻ لڳو، جڏهن گهوٽ روئڻ لڳو ته اتي ڳائڻ وڃائڻ وارو آيل منڱڻهار به روئڻ لڳو، ته ان تي ڪنهن همت ڪري ڪنوار کان پچيو ته امان تون ڇو؟ ٿي روئين، ان تي ڪنوار جواب ڏنو ته مان ان لاء ٿي روئان جو مان پنهنجو اباڻوگهر ڇڏيان پئي، وري جڏهن گهوٽ کان پڇيو ويو ته ابا تون ڇالاء ٿو روئين ته ان تي ان گهوٽ جواب ڏنو ته ڪنوار کي روئيندو ڏسي ڪري مان به روئي پيسُ، ۽ وري جڏهن مڱڻهار کان پڇيو ويو ته ابا تون وري ڇو؟ ٿو روئين، ان تي ان مڱڻهار اهيو جواب ڏنو ته مان ان لاء ٿو روئان ته هي گهر به نه هليو۔۔ سڀ ڳالهه پنهنجي جاء تي مگر سنڌ جي ماياناز شاعر ۽ شخصيت حضرت مخدوم محمد زمان طالب الموله رح جي هي دعا به عرض ڪجي ٿئي جنهن ۾ هڪ ماءُ پنهنجي ٻچي لاء هي دعا گهرندي نظر پئي اچي۔ ماءُ ته ماءُ هوندي آهي ماءُ جي ڪهڙي تعريف ڪجي ، ماء هڪ اهڙي نعمت آهي، جنهن جو قدر شايد مون جهڙا (يتيم مسڪين ) ماڻهون ئي ڄاڻن جنهن جي ماء جهڙي نعمت حال حيات نه آهي، ماء اهو گهاٽو وڻ آهي، جنهن هيٺان جون مهيني جي سج جي به تپش اثر ناهي ڪندي ۽ ماءُ هر تپش کي پاڻ برداش ڪري اسان مٿان گهاٽي ڇانو ميسر ڪندي آهي۔ جنهن جهڙو ڪو دنيا ۾ ٻيو مثال ئي ڪونهي۔ هون به سنڌي جي هڪ چوڻي مشهور آ ته۔۔۔ ننڍي لاء ماءُ نه مري، ۽ وڏي لاء گهرواري نه مري ۔۔۔۔۔۔
جواب: شادي نه ڪجو ها ادا جنهن جا افال صحيح نه هوندا ته انهن سان ئي اها حالت ٿيندي جيڪا توهان لکي آهي ته شادي نه ڪجو ڇو جو ان مان لڳي پيو ته توهان شادي ڪرڻ کان پو پڇتايو پيا۔
جواب: شادي نه ڪجو ابول هاڻي ڇا ٿيندو۔؟؟ اسان ته ٽپو ڏئي ويٺا آهيون ان کوهه ۾۔۔۔خير هاڻي ڦاسڻ کانپو ڦتڪڻ ڪهڙو۔۔۔هاڻي ڀل 22 ٽنگيون ٿين، اهي به ٽنگيون وک اڳتي وڌڻ ۾ ئي ڪم اينديون۔
جواب: شادي نه ڪجو هاهاهاها ۔۔۔۔۔۔۔۔ خوبصورت ۽ مزاحيه انداز سان لکيل تحرير پر پيارا پوء به شادي کان نه مڙبو ۔۔۔۔۔۔۔ اها ته اوهان ان شخص جي ڳالهه ڪئي جنهن هڪ شادي ڪئي آهي۔ خير چاچو ڪريم سامهون آهي جنهن جي هڪ ئي شاديء ۾ بلڪل اهڙي تصوير آهي جهڙي اوهان مضمون ۾ بيان ڪئي آهي۔ پر جنهن ٻه يا ٻن کان وڌيڪ شاديون ڪيون هونديون انهن جو ڇا حال هوندو ان تي به ضرور لکجو۔
جواب: شادي نه ڪجو ابا سليمان! خئير آ ڇري ڪري گدري تي يا گدرو ڪري ڇريءَ تي ۔۔۔۔ باقي ٻن شادين جو احوال سائين هدايت بلوچ کان پڇندا ۔۔۔ اصل مزي ۾ آهي ۔۔۔ ٻئي اهڙيون سڌيو جهڙيون سئو پيريون ۔۔۔ هههه باقي اهي لڏون اهڙا جيڪو نه کائي سو به پڇتائي جيڪو کائي سو به ۔۔۔۔ سياڻن چيو آهي ته پڇتائڻو ئي آهي ته پوءِ کائي ڇونه پڇتائجي ۔۔۔ ممتاز وگهيو اهڙا ليک ڏسي خوش ٿيندو آهي ۔۔۔ پر خئير آ ڪڏهن ته اٺ به ايندو پهاڙ جي هيٺان ۔۔۔ شاديءَ تي تمام گهڻا ٽوٽڪا ٺهيل آهن، جي مزو ڏيندا آهن، هي ٽوٽڪو اڳ به هن اوطاق تي ونڊ ٿيل آهي ۔۔۔ سچ آهي ته عورت ۽ مرد جو رشتو تمام اهم ۽ اتم آهي۔۔۔ بلڪل فطرت ئي اهڙي جڙيل آهي جو نر ۽ ماد هن ڪائنات جا ٻه اهڙا ته وڻندڙ پهلو آهن جو انهن جي ميلاپ سان ئي ڪائنات جون رنگينيون قائم دائم آهن۔ آءُ ته هر ان نوجوان کي جيڪو عاقل بالغ ۽ ڪمائو ٿي ويو آهي، کيس جلد کان جلد شادي ڪرڻ جي صلاح ڏيندو آهيان ۔۔۔ ”وڌي واڙي لڳي ڀاڳ“ سنڌ سلامت ساٿ سلامت
جواب: شادي نه ڪجو هاهاهاها سٺي ونڊ آهي ادا ۔ سٺو ٿيو ٻڌايو ۔ اڃا اسان انهي ڄنگهين کان آزاد آهيون بلڪل پکين وانگر
جواب: شادي نه ڪجو اادا ڳالهه ته سٺي ڪئي اٿو پر فاٿي کان پوء فٿڪڻ ڪهڙو هاڻ ته دير ٿي وئي آهي۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ باقي سوچڻ ممتاز وگهيو کي گهرجي ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ سائين نثار تمام بهترين راء ڏني آهي وڌيڪ ڪنوارن جي مرضي
