292 اٽيچمينٽ ڏسو هندستاني فنڪارن جي انيلا سُندر جي اڳواڻي ۾ سنڌ ياترارپورٽ ۽ تصويرون : محمد سليمان وساڻ ۽ پرويز وسطڙو فن ۽ فنڪار جون ڪي به سرحدون ناهن ٿينديون. فن يا ادب جي لکڻين وسيلي انسان ڪنهن به ملڪ جي سرحدن جو قيدي نٿو ٿئي . فن کي ڪنهن ٻئي سرحد پار موڪلڻ لاءِ ويزا جي ضرورت ناهي پوندي، پر افسوس جو جڏهن فنڪار سرحد پار ڪري ٿو ته ويزائن جي ضرورت پوي ٿي. اهڙي ئي طرح هندستان جي ناليواري اداڪاره، ڪلاسيڪل ڊانسر، ڪوريو گرافر انيلا سُندر ۽ هندستان جا ٻيا آرٽسٽ ڪشن رامتائي، مينا ڪشي، سڌا چندڪ ۽ ٻيا 12 جولاءِ جي شام جو ڪراچي جي هوائي اڏي تي پهتا، جتي شام جي پهر ۾ ٿڌڙي هير گهلي رهي هئي ۽ سنڌ فنڪار ويلفيئر ٽرسٽ جي مرڪزي چيئرمين حميد ڀٽو، سنڌ فنڪار ويلفيئر ٽرسٽ سوشل ڪاميٽي جي چيئرمين نظر محمد ڳاهو، ميوزڪ ڪاميٽي جي چيئرمين عرفان سمون، مرڪزي سيڪريٽري جنرل رشيد چارڻ، ڪراچي ڊويزن جي جنرل سيڪريٽري ذوالفقار بهڻ، سوشل ڪاميٽي جي سيڪريٽري جي ايم کهڙو آفيس سيڪريٽري ڪراچي نظام کيڙو ۽ مرڪزي آفيس سيڪريٽري پرويز وسطڙو سميت ٻين فنڪارن، هندستان کان آيل مهمان فنڪارن جي وفد کي ڀليڪار ڪيو. ان موقعي تي سنڌ جي روايت تحت مهمانن کي اجرڪ ۽ ٽوپيون پارايون ويون. هندستان کان آيل فنڪارن تمام گهڻي خوشي جو اظهار ڪيو، سندن چهرا خوشي ۾ نه پئي ماپيا، فنڪارن کي ڀليڪار کانپوء سندن رهائش گاهه تائين آندو ويو. جڏهن ته 13 جولاءِ تي ڪراچي جي واءِ ايم سي گرائونڊ تي هڪ شادي جي تقريب ۾ شرڪت ڪيائون ۽ 14 جولاءِ 2012ع ڇنڇر جي ڏينهن هندستان کان آيل فنڪارن جي وفد کي ڪراچي شهر گهمايو ويو ۽ سنڌ فنڪار ويلفيئر ٽرست جي مرڪزي چيئرمين سان گڏجي انڊين سنڌي فنڪارن ڪراچي جي ساحل واري سمنڊ جو سير ڪيو ۽ ساحل سمنڊ جي مشهور شاپنگ سينٽرن کي پڻ گهمي ڏٺو ۽ سمنڊ تي وڃي انيلا سندر ۽ ٻين پاڻي ۾ پير پسايا. انيلا سندر تمام گهڻي خوشي جو اظهار ڪندي ٻڌايو ته منهنجو مڙس اصل ڪراچي جو آهي ۽ مان اصل حيدرآباد سنڌ جي آهيان، منهنجي مڙس جي خواهش هئي ته ڪراچي جي ڪلفٽن واري علائقي ۾ سمنڊ تي وڃي پاڻي ۾ پير پسايان، جيڪا مون پنهنجي مڙس جي خواهش پوري ڪئي آهي. انهيءَ دوران فنڪارن ساحل سمنڊ جي مختلف نظارن کان محفوظ ٿيندا رهيا ۽ تصويرون ڪڍايون جڏهن ته ساحل سمنڊ جي ڪناري ڊفينس فيز 8 جي علائقي ۾ سمنڊ ڪناري هوٽل تي سنڌ فنڪار ويلفيئر ٽرسٽ طرفان رات جي ماني جو اهتمام ڪيو ويو هو. رات جو ساڍي نائين وڳي حميد ڀٽو سان گڏجي آجياڻي واري هنڌ تي وفد پهتو ته فنڪار ٽرسٽ جي ڪراچي ڊويزن جي صدر الطاف سومرو، تخليق، ڪاميٽي جي چيئرمين محمد سليمان وساڻ، ميوزڪ ڪاميٽي جي چيئرمين عرفان سمون ۽ ٻين سندن آجيان ڪئي. انهيءَ موقعي تي انيلا سندر سنڌ جي فنڪارن سان ڳالهائيندي چيو ته سنڌ گهمڻ جي گهڻي خواهش هئي جيڪا پوري ٿي، هن چيو ته سنڌ فنڪار ٽرسٽ سنڌ گهمائڻ ۽ پنهنجي ڌرتي ڏسڻ جو موقعو ڏنو آهي. انهيءَ موقعي تي سوشل ڪاميٽي جو چيئرمين ۽ وزيراعليءَ جو پوليٽيڪل سيڪريٽري نظر محمد ڳاهو ۽ ناليواري اداڪاره ڪلاسڪ ۽ ڪٿڪ ڊانسر شيما ڪرماڻي جن پڻ گڏجاڻي ۾ شامل ٿيا. انهيءَ موقعي تي سينئر وائيس چيئرمين عبدالغفار تبسم ۽ سعودي عرب کان آيل شاعر سردار غلام شبير جويو ۽ ٻين پڻ گڏجاڻي ۾ شرڪت ڪئي. انهيءَ موقعي تي سنڌ فنڪار ويلفيئر ٽرسٽ سوشل ڪاميٽي جي چيئرمين نظر محمد گاهو چيو ته سنڌ جي وڏي وزير سيد قائم علي شاهه سنڌ جي ثقافت کي وڌ ۾ وڌ ترقي ڏيارڻ جون هدايتون ڪيون آهن. شيما ڪرماڻي ۽ انيلا سندر جي گروپن طرفان سنڌ جي فن جو گڏيل مظاهرو ڪرڻ سان سنڌ اندر فن جا نوان لاڙا پيدا ٿيندا جنهن لاءِ فنڪار ٽرسٽ پُل جو اهم ڪردار ادا ڪري رهي آهي ۽ حڪومت طرفان هر ممڪن سهڪار ڪيو ويندو. انهيءَ موقعي تي ناليواري شاعر عبدالغفار تبسم چيو ته انيلا سندر سنڌي فن جي وڏي آرٽسٽ آهي، منهنجي پڻ زندگي جي وڏي ۾ وڏي خواهش هئي ته انيلا سندر سان ملاقات ٿئي. سنڌ ۽ هندستان ۾ گڏيل ڪلاسيڪل ۽ ڪٿڪ ڊانس تي مشتمل سنڌي پروگرام ڪرائڻ لاءِ حڪمت عملي طئي ڪئي وئي ۽ گڏجاڻي ۾ اهو طئي ڪيو ويو ته هندستان مان فنڪارن جو وفد سنڌ ايندو جن سان سنڌ مان شيما ڪرماڻي ۽ سندس گروپ جا آرٽسٽ موهن جي دڙي جو رقص پيش ڪندا. جيڪو پروگرام لاڙڪاڻي ۽ موهن جي دڙي تي پيش ڪيو ويندو ۽ ڪراچي ۾ سنڌ منهنجي امان نالي پروگرام پيش ڪيو ويندو، جنهن ۾ سنڌ جي تاريخي پس منظر ۽ ورهاڱي جو درد ۽ سنڌ جي عظيم شاعر شاهه عبداللطيف ڀٽائي جي سورمين ۽ سورمن جي ڪردارن تي مشتمل ٻن ڪلاڪن کان وڌيڪ اوپيرا پلي پڻ پيش ٿيندو. انيلا سندر سنڌ منهنجي امان جي اسڪرپٽ بابت ڪاميٽي کي آگاهي ڏني ۽ ٻين عهديدارن پنهنجي خيالن جي ڏي وٺ ڪئي. انهيءَ موقعي تي انيلا سندر ڳالهائيندي چيو ته مان دنيا جي تمام گهڻن ملڪن ۾ سنڌي ثقافتي پروگرامن ۾ فن جو مظاهرو ڪري داد ماڻيو آهي، سڄي دنيا مان سنڌي ثقافت کي اجاگر ڪرڻ عيوض تمام گهڻي عزت ۽ شهرت ملي آهي، سنڌ سان جنون جي حد تائين پيار آهي، سنڌي گيتن، شيخ اياز جي واين ۽ شاهه لطيف جي شاعري تي مشتمل گيتن تي رقص ڪندي مان پنهنجو پاڻ کي وساري ويهندي آهيان. انهيءَ وقت مان سنڌي شاعرن جي لفظن جو ڪردار بڻجي ويندي آهيان. مونکي تمام گهڻي خوشي ٿي آهي، منهنجي خوشي جي انتها ناهي جيڪا لفظن ۾ بيان ڪرڻ ممڪن ناهي، باقي جڏهن ڪلا جو مظاهرو ڪندس تڏهن اڃا وڌيڪ خوشي ٿيندي ۽ شيما ڪرماڻي جو نالو مون انڊيا ۾ پڻ ٻڌو آهي جيڪا پاڪستان جي وڏي ڪلاسيڪل ڊانسر آهي ۽ سنڌ جي فن کي پڻ اجاگر ڪري پئي جنهن تي خوشي محسوس ٿي رهي آهي، شيما ڪرماڻي سان گڏجي پرفارم ڪرڻ سان ٻنهي ملڪن جي ڪلاسيڪل ۽ ڪٿڪ ڊانس جا رنگ متعارف ٿيندا ۽ انيلا سندر جڏهن سنڌ جي فنڪار کان پڇيو ته ڇا سنڌ اندر سنڌي ڪلاسيڪل ڊانسر آهن ته کيس ٻڌايو ويو ته اٽي ۾ لوڻ برابر آهن ۽ تازو ئي ليکڪا عطيه دائود جي هڪ نياڻي شيما ڪرماڻي کان ڪلاسيڪل ۽ ڪٿڪ ۾ تربيت ورتي آهي. ان موقعي تي ٻين فنڪارن جي سکيا لاءِ شيما ڪرماڻي جي مدد سان ڪلاس شروع ڪرڻ لاءِ غور ويچار ڪيو ويو ۽ انيلا سندر ٻڌايو ته ممبئي ۾ سندس ڊانس اڪيڊمي ۾ ٻين ٻولين سان گڏ سنڌي ڇوڪريون ۽ ڇوڪرا تمام گهڻي مقدار ۾ سندس کان سکيا وٺي رهيا آهن. آخر ۾ هندستان مان آيل سنڌي فنڪار ڪشن پنهنجو راڳ پيش ڪيو ۽ هندستان مان آيل ڪجهه فنڪارائن جڏهن لوڪ رقص پيش ڪيو ته هوٽل ۾ موجود سڀ عورتون ۽ مرد ان ناچ ۾ شامل ٿي ويا، اهڙي طرح هي گڏجاڻي ڪراچي جي خوشگوار موسم ۾ سمنڊ ڪناري رات دير تائين جاري رهي. سڌا چندڪ، مينا ڪشي، ڪشن رامتائي، سليمان وساڻ، حميد ڀٽو، عرفان سمون۔ الطاف سومرو، شيما ڪرماڻي، انيلا سُندر، نظر محمد ڳاهو ۽ انور صاحب الطاف سومرو، سليمان وساڻ، حميد ڀٽو، عبدالغفار تبسم ۽ انيلا سُندر سليمان وساڻ، انيلا سُندر، عرفان سمون، مينا ڪشي، ڪشن رامتائي ۽ سڌا چندڪ هڪ ٻيڙي تي موجود آهن سليمان وساڻ، حميد ڀٽو، عرفان سمون، نظر محمد ڳاهو، شيما ڪرماڻي، انيلا سُندر، الطاف سومرو ۽ انور انيلا سندر، حميد ڀٽو ۽ سليمان وساڻ ، مستقبل جي پروگرام تي ڳالهائيندي ڪشن پنهنجي پرفارمنس پيش ڪندي وڌيڪ تصويرون ڏسڻ لاء هيٺين فيسبوڪ البمس تي ڪلڪ ڪيو 1۔ محمد سليمان وساڻ جو فيسبوڪ البم 2۔ حميد ڀٽو جو فيسبوڪ البم هڪ 3۔ حميد ڀٽو جو فيسبوڪ البم ٻيو
انيلا سُندر شاهه جي سورمين، سنڌو ڌارا، شيخ اياز جي واين تي بهترين ڪلا جا رنگ وکيريندي رهي آهي۔ سندس ڪجهه چونڊ پرفارمنس پيش آهي۔
تمام بهترين سائين، اميد ته سنڌ جي ثقافت کي فن جي وسيلي پوري دنيا تائين پهچائڻ لاءِ سنڌ جا فنڪار ٻين ملڪن جي فنڪارن سان ميل ملاقاتون ڪري اهڙا ٻيا به پروگرام ترتيب ڏيندا ته جئين نئون طبقو به دلچسپي وٺي سنڌي ثقافت جي خدمت ڪن۔
تمام سٺي ونڊ شامل ڪئي آهي ۽ سنڌ ياترا تي آيل مهمانن دل جي گهراين سان ڀليڪار چئون ته اهي سنڌ ۾ اچي ڪري هندوستان جي به ياد وسري وينديني ته اسان هندستان ۾ ئي آهيون يا سنڌ ۾ آهيون۔ ڀلي ڪري آيا
سنڌي سڀ پنهنجا آهن۔ سڀ هڪ آهيون پر ورهاڱي واري لڪير کان پوءِ جيڪا ”ڪي ويجها ئي ڏور” واري صورتِحال بيٺي آهي تنهن اسان لاءِ هنن لاءِ ۽ هنن وٽ اسان لاءِ دل ۾ نيون جايون جوڙيون آهن۔ ويزائن ۽ ٻين خفن جي ڪري ۽ ڪجهه مصلحتن ڪري وڃي نه ٿو سگهجي نه ته روز گهٽ ۾ گهٽ هڪ دفعو انڊيا وڃي سنڌين سان ملڻ تي دل چوندي آهي۔بهرحال اوهان پاران هند جي سنڌين کي ڏنل مان کي جهڙن به بهترين لفظن ۾ بيان ڪجي هق ادا نه ٿيندو۔ تمام سٺو جو گڏجاڻي بابت هتي لکي احوال ڏنو۔ شل اها ملاقاتون ۽ محفلون آباد رهن
سڀني آيل مهمانن کي ڀليڪار اوهانکي ڪهڙن لفظن سان داد ڏجي جو اوهان سنڌ ۽ سنڌي قوم جي خدمت لا ڪوشان آهيو
يار عبدالحفيظ لغاري ڳالهه ته دل وٽان ڪئي اٿئي۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔ هنڌ کان آيل مهمانن کي دل سان ڀليڪار
سچ ۾ فن ۽ فنڪارن جو ڪي به سرحدون ناهن ٿينديون۔ تمام سٺي رپورٽ پر جيڪڏهن هڪ ٻه گروپ فوٽو ۾ ڪيپشن به هُجي ها ته واهه واهه ٿي وڃي ها۔
مهرباني حوصلا افزائي ڪرڻ جي مون ڪوشش ڪري ڪجهه ڪيپشن ڏنا آهن ۽ وڌيڪ تصويرن لاء فيسبوڪ البمس جا لنڪ به شامل ڪيا آهن۔
سنڌي فن تمام پوئتي پيل ۽ ممڪن ائين چئجي ته معياري فن ختم ٿيندو وڃي، خاص ڪري ناچ ۽ ڪلاسيڪل اداڪاري وغيره ۔۔۔ انڪر ي جڏهن به ڪو اهڙو پروگرام ٿئي ٿو ۽ معياري ڪا شئي سنڌين جي حوالي سان نظر اچي ٿي ته خوشي ٿئي ٿي ۔۔۔ سنڌين کي سنڌ ڌرتيءَ تي پير ڌرڻ تي آڌرڀاءُ ڪجي ٿو ۔۔۔۔ لڳي ته عجيب ٿو جو سنڌين کي ئي سنڌ ۾ ڀليڪار چئجي ۔۔۔!!!! پر قسمت قيد ڪياس ۔۔۔ پيرائتا تفصيل ونڊ ڪري دوست ٿورا لايا آهن ۔۔۔ لک قرب
ادا سليمان وساڻ اسلام عليڪم۔هنڌ ۽ سنڌ ؤ پاڪستان جي فنڪارن بشموليت ڪلاسيڪل ۔ جي ڪراچي ۾ آڌارڀاء ۽ انهن سان روح رهاڻ واريون تصويرون ۽ اوهانجو ان سڄي پروگرام جي الفاظن ۾ منظر ڪشي کي ڏسي ۽ پڙهي ايئن پيوء محسوس ٿئي ڄڻ ته اسان به ان محفل ۾ شريڪ هئاسين۔ اوهانجي اکين جي مشاهدي،تصويرن ۽ قلم سان تمام سٺن فنڪارن جي باري ۾ اسان جي معلومات ۾ اضعافو ٿيو آهي۔ جس آهي اوهان کي ۽ ٻين انهن مهمانن جي ميزبانن کي جن سنڌ جي ثقافت ۽ شاعري جو مان مٿاهون ڪرڻ لاء اهڙا معتبر مهمان گهرايا ۽ انهن جو دل وجان سان آڌرڀاء ڪيو۔ توهانجون مهربانيون۔مهربانيون ۽ مهربانيون۔آ
