حافظ شيرازي جو هڪ سمجهه ڀريو بيت
- موضوع موڪليندڙ نثارابڙو
- شروعاتي تاريخ
رضوان علي جمالي
سينيئر رڪن
چه قشنگ حافظ شيرازي فرموده است کسي نيست که غريب را پُرسيد ۔
ڇا ته سٽون آهن ۔۔۔۔۔ ڇا ته ترجماني آهي اڄوڪي حالتن جي به ۔۔۔۔۔
سچ ته لاجواب تحرير
سچ ته لاجواب تحرير
رحيم بخش
ايڊيٽر
سائين قبلا معاف ڪندا اوهان جي غلطي نه پر دوستن جي اصلاح لاء عرض ته اهو شعر منهنجي نظر کان به گذريو جيڪو فارسيء ۾ هن طرح آهي اصل ته مقصد بيان ڪرڻ هو جيڪو سائين نثار احمد جن احسن طريقي سان بيان ڪري چڪا آهن ليڪن متان ڪو دوست ان کي ياد ڪرڻ جو شوق رکي ته فارسيء ۾ صحيح هن طرح آهي۔
خفته بر سنجاب شاهی نازنینی را چه غم
گر زخاک و خاره سازد بستر و بالین غریب
هڪ جاء تي هن طرح به لکيل نظر آيو
خفته بر سنجاب شاهی نازنینی را چه غم
گر ز خار و خاره سازد بستر و بالین غریب
خفته بر سنجاب شاهی نازنینی را چه غم
گر زخاک و خاره سازد بستر و بالین غریب
هڪ جاء تي هن طرح به لکيل نظر آيو
خفته بر سنجاب شاهی نازنینی را چه غم
گر ز خار و خاره سازد بستر و بالین غریب
رضوان علي جمالي
سينيئر رڪن
ادا رحيم بخش ، اوهانجا لفظ مناسب نه آهن معافي ڇا لاءِ ؟؟؟
جي اوهان وٽ ڪا ٻي معلومات آهي ته سُٺي ڳاله آهي اُن کان وڌيڪ بهترين اها آهي ته اوهان ونڊ ڪيو ٿا ۔ باقي هر دوست کي اها گذارش آهي ته هڪٻئي کي ٻُڌو ۽ سمجهو هڪٻئي کان پِرايو ، پر اهڙي قسم جي تنقيد تبصرن کان پاسو ڪريو جنهن ۾ بظاهر ته پاڻ کي گهٽ ڏيکاريندي ٻئي جا مٿان ٽوڪ ۽ ٺٺول ڪجي نه ايئن نه ٿئي !!
هاڻ اچون ٿا ته توهان شيرازي جو شعر ڪيئن پڙهيو آ ؟؟ ان لا ءِ ايئين ئي آهي سائين لطيف جا شعر ساڳي معنيٰ مطلب سان لفظن جي ڦير سان ملن ٿا ايئن ئي ڪئي شعر آهن حافظ شيرازي ، شيخ سعدي رحـ ، بابا طاهر عريان ، پروين اعتصامي ۽ فردوسي وغيره جا ۔
توهان وٽ جيڪي به معلومات آهي سا ونڊ لازمي ڪيو ، تاڪِ اگر جي مون وٽ اها معلومات نه آهي ته منهنجي معلومات ۾ اضافو ٿيندو ۽ الله سائين ان جو اجر اوهان کي عنايت ڪندو ۔ پر جي معلومات ڪا به گهٽ وڌائي آهي ته توهان وٽ به درستگي ٿيندي جا به بهتر آهي ۔ ڪنهن جي جائز يا ناجائز تنقيد جي پرواهـ ڪڏهن نه ڪجو ۔
رحيم بخش
ايڊيٽر
ادا جمالي صاحب مان تنقيد نه بلڪ اصلاح جي ڪوشش ڪئي آهي ليڪن اوهان چئو ٿا اوهان جا لفظ مناسب نه آهن مون کي ان جو مطلب سمجهه ۾ نه آيو يعني جيڪو مون شعر لکيو آهي اهو مناسب نه آهي يا ڪجهه ٻيو مناسب نه آهي اگر شعر ۾ ڪوتاهي توهان کي نظر آئي هجي ته از راه ڪرم درست ڪرڻ فرمائيندا۔
ڏاڏل شينو
سينيئر رڪن
سائين اسان جهڙا به نادان ويٺا آهن ٻيلي ترجمو ڪريو ته ڪو اسان کي به سمجھ اچي ۔مهربني
وسلام
رضوان علي جمالي
سينيئر رڪن
رحيم بخش
ايڊيٽر
محترم جمالي صاحب توهان جي مهرباني جو توهان وضاحت ڪئي مون معاف ڪندا ان ڪري لکيو ته سائين منهنجو پيارو آهي متان ان کي تنقيد سمجهن باقي غلطي کي درست ڪرڻ ئي بهتر آهي غلطيء کي غلط رهڻ ڏجي اهو بهتر نه آهي سائين جن فارسي جي متعلق شايد ايتري ڄاڻ نه ٿا رکن ان ڪري مون معذرت گهري درستگي ڪئي آهي اوهان جيڪو اشارو ڏنو آهي ته شاه لطيف جي شعرن ۾ به ڪافي شعرن جي پڙهڻ ۾ تبديليون هونديون آهن اهو بالڪل درست آهي ليڪن مذڪوره شعر ۾ جيئن مون لکيو آهي اهو معنى جي موافق آهي سائين جن جي لکيل شعر معنى جي موافق نه آهي .
هاڻي توهان کي شعر جي وضاحت سمجهايان جيڪو سائين جن لکيو آهي
خقته بر سنجاب شاهي نازنين راچ غير،گرز خارو خار سازد بستر دبالين غريب.
خفته ستل
بر تي
سنجاب شاهي بادشاهي ريشمي بخملي نرم بسترو
نازنين نازڪ جسم وارو يا ناز پيار سان پرورش پاتل
راچ
اهو لفظ درست نه آهي
بلڪ اهي اصل ۾ ٻه لفظ آهن
را کي
چه ڪهڙو يا ڇا
غير لفظ غلط آهي
صحيح لفظ آهي
غم ڏک
ٻي سٽ ۾ لفظ
گر جيڪڏهن
ز کان
خار ڪنڊا
خاره ڪچرو يا ڪک ڪانا
سازد ٺاهي
بستر بسترو يا سمهڻ جي جاء
دبالين لفظ غلط آهي
اصل اهي به ٻه لفظ آهن
و ۽
بالين وهاڻو يا سيراندي
غريب مسڪين يا مسافر
ان ڪري ايڊيٽر جي نسبت سان ڪڏهن ڪنهن غلطي کي درست ڪجي ته اها تنقيد نه بلڪ اصلاح جي ڪوشش آهي اميد ته اوهان جي معلومات ۾ به اضافو ٿيو هوندو جيڪڏهن اوهان کي فارسي اچي ٿي يا فارسيء جو شوق رکو ٿا ته حاضر آهي حافظ جو مڪمل غزل.
گفتم اي سلطان خوبان رحم کن براینغریب
گفت دردنبال دل ره گم کند مسکینغریب
گفتمش مگذر زمانی گفت معذورم بدار
خانه پروردي چه تاب آرد غم چندین غریب
خفته بر سنجاب شاهی نازنینی راچه غم
گر ز خار و خاره سازد بستر و بالین غریب
اي که در زنجیر زلفت جاي چندین آشنا ست
خوش فتاد آن خال مشکین بر رخ رنگین غریب
می نماید عکس می دررنگ روي مه وشت
همچو برگ ارغوان بر صفحه نسرین غریب
بس غریب افتاده است آن مورخط گرد رخت
گرچه نبود در نگارستان خط مشکین غریب
گفتم اي شام غریبان طره شبرنگ تو
درسحرگاهان حذرکن چون بنالد این غریب
گفت حافظ آشنایان درمقام حیرتند
دور نبود گرنشیند خسته ومسکین غریب
مجيب سنڌي ڪورائي
سينيئر رڪن
بهترين ونڊ ۔
اڄ ڪنهن سان ڳالهه ڪندي کيس چيم ته ”اسان اڪثر اهو ٻين کي چوندا آهيون ته يار تون منهنجي ڳالهه سمجهه۔ پاڻ کي منهنجي جاءِ تي رک ۽ پوءِ سوچ پر ايئن ٿيندو ناهي۔ ڪو وفادار کڻي اهو ڪري به ته اُهو ڪجهه لمحن لاءِ ئي هوندو۔ ٻي لمحي هو پاڻ کي پنهنجي جاءِ تي رکندو ۽ جيڪا راءِ يا فيصلو هوندو اهو هون پنهنجي حساب سان ڏيندو۔ سو سچ آهي ته جاءِ اُها جلي جتي باههِ لڳي“
هن شعر جو مفهوم به ڪجهه اهڙو ئي آهي۔ ڪوئي ڪنهن جو درد سمجهڻ جي دعوى ڪري ٿو ۽ انهي ۾ کڻي صداقت مڃي به وٺجي پر پوءِ به جيڪا جنهن تي گذري انهي جو درد اُهو ئي ڄاڻي۔
بهرحال هميشه جيان نثارابڙو جن جو بهترين انتخاب ۽ سائين رحيم بخش جي مناسب اصلاح ۽ دوستن جي ڀرپور نڪته چيني ملي ڪري اڳي جيان سنڌ سلامت جي حُسن ۾ ويتر اضافو ڪيو آهي۔
هن شعر جو مفهوم به ڪجهه اهڙو ئي آهي۔ ڪوئي ڪنهن جو درد سمجهڻ جي دعوى ڪري ٿو ۽ انهي ۾ کڻي صداقت مڃي به وٺجي پر پوءِ به جيڪا جنهن تي گذري انهي جو درد اُهو ئي ڄاڻي۔
بهرحال هميشه جيان نثارابڙو جن جو بهترين انتخاب ۽ سائين رحيم بخش جي مناسب اصلاح ۽ دوستن جي ڀرپور نڪته چيني ملي ڪري اڳي جيان سنڌ سلامت جي حُسن ۾ ويتر اضافو ڪيو آهي۔
نثارابڙو
نائب منتظم
جڏهن مون اهو پڙهيو هو ته ” فارسي گهوڙي چاڙهسي“ ته مون فارسي سان لڳا ختم ڪري ڇڏيو جو گهوڙي چڙهڻ جو شوق ڪون هو ۔۔۔ خئير مونکي اهو بيت مليو ۽ ان بيت جي معنى انگريزي ۾ هئي، جڏهن مون معنى ڏٺي ته ڳالهه وڻي ته اوهان دوستن سان سنڌي ۾ ونڊ ڪيم ۔۔۔ چوندا آهن وٺ رينگٽ کي ۔۔۔ سو منهنجي لا انجي معني اهم آهي باقي بيت جي درستگي ڪرڻ تي مٺڙي دوست رحيم بخش جو ٿورائتو ۽ سائين جمالي صاحب جا لک قرب ۔۔۔
هڪ ڳالهه واضح ڪندو هلان ته : ” اکران دي وچ جو ئي اڙيا عشق دي چاڙهي مور نه چڙهيا“ دوست سڏائجي ۽ دل ۾ ڪجي، اي نه مارن ريت“
اوهان دوستن جي فارسي معلومات تي فخر آهي ۔۔۔ لک قرب