Marxism & The Sovereignty of Nations 22 Dec مارڪسزم ۽ قومن جو حق خودارديت ”مظلوم قوم جي قومي تحريڪ جي حمايت هڪ سوشلسٽ جي ذميواري“ مٿين ڳالهين کي ذهن ۾ رکندي اهو چئي سگھجي ٿو ته هڪ سوشلسٽ جي ذميواري اها ذميواري آهي ته هو مظلوم قوم جي قومي تحريڪ جي حمايت ڪري پوءِ ڀلي اهو حاڪم قوم جو فرد ڇو نه هجي اگر حاڪم قوم جو ورڪنگ ڪلاس پنهنجي ظلم ڪندڙ حڪمران طبقي طرفان مليل چوسيل هڏي عيوض پنهجي حاڪم سان گڏجي مظلوم قوم جو ورڪنگ ڪلاس جي اصتحصال ۽ غلامي ۾ هن جي مدد ڪندو ته مظلوم ته مظلوم آهي پر انهن جي پنهنجي سماج ۾ ڪڏهن تبديلي نه اچي سگھندي ۽ مزدور هميشه مزدور سا وڙهيل رهندو انهي کان علاوه هيٺين سببن ڪري سوشلسٽ طرفان مظلوم قوم جي قومي تحريڪ جي حمايت ڪرڻ گھرجي 1. آزادي ڪنهن به قوم جو بنيادي حق آهي، ڪنهن به قوم کي تعداد يا طاقت جي ڪري اهو حق حاصل ناهي ته اها ٻي ڪنهن قوم جي وسيلن جي ڦرلٽ ڪري، ها اگر قومون ڪنهن اعتماد جي بنياد تي رضاڪارانه طور تي گڏجن ته انهي ۾ ڪو حرج نه آهي جيئن اجڪل يورپين يونين آهي پر اتي ڪابه قوم ٻي قوم تي ڊوميننٽ نه هجڻ گھرجي. 2. ڪنهن قوم جي حق خوداراديت کان انڪاربه خود هڪ ظلم آهي 3. سامراج خلاف مظلوم قوم جي ڪاميابي بذات خود پرولتاريا جي ڪاميابي آهي، 4. ڇو جو قومي آزادي جي تحريڪ بذات خود طبقاتي ۽ انقلابي تحريڪ آهي سنڌ جو ڪيسپاڪستان کان اڳ ۾ سنڌي سماج جو جيڪو طبقاتي تضاد هيو انهي کي نه سمجھڻ ڪري يا کڻي ائين چئجي ته جن سمجھيو پئي انهن بجاءِ سهي حل ڳولڻ جي پاڪستان جي نالي تي مذهبي حل ڳولڻ جي هڪ ناڪام ڪوشش ڪئي وئي، عام سنڌي مسلمان هڪ طرف هندو سرمايادار بنئي جو مقروض هو ته ٻئي طرف وري زميندار جو غلام، اهڙي طرح سنڌ جو مسلمان زميندار ۽ هندو واپاري ٻئي عام سنڌي جي خراب حالت جي ذميوار هئا پر مسلمان زميندار وڏي چالاڪي سا هن طبقاتي تضاد کي مذهبي تضاد سان بيان ڪيو، پاڪستان ٺهڻ کان پوءِ به سنڌ جي هيٺئين طبقي جي حالت اهڙي رهي، بلڪ رياست جي پٺڀرائي سا نوان جاگيردار پيدا ڪيا ويا ۽ اهڙي حالت ۾ جڏهن حيدربخش جتوئي ۽ سائين جي ايم سيد جهڙن هڏڏوکي ماڻهن عوام لاءِ جدوجهد ڪئي ته انهن کي تڪليفون ڏئي روڪڻ جي ڪوشش ڪئي وئي، اهڙي طرح سنڌي سماج معاشي طور تي اڳتي وڌڻ بجاءِ اڃا به پوئتي ڌڪبو ويو، سنڌ ۾ هٿ وٺي صنعتي ترقي کي روڪيو وي، جيڪي ڪجه صنعتون هيون انهن کي تباه ڪيو ويو، ته جيئن ڪو گڏيل پرولتاريه نه جڙي سگھي، ۽ ڏينهون ڏينهن سنڌي هاري جي حالت خراب ٿيندي وئي هوءِ هروقت هڪ ڳڀي لاءِ پريشان رهي ٿو، ايشٽيبلشمينٽ جي ادارن جيڪي قومي انقلابي پارٽيون هيون انهن ۾ اختلاف پيدا ڪري هڪڙن کي ختم ڪري ڇڏيو ته ٻين کي ورهائيندي ورهائيند ننڍين پارٽين ۾ تبديل ڪري ڇڏيو ته جيئن انهن وٽ تبديلي جي سگھ نه رهي ۽ ديسي دلال هميشه سهولتن عيوض پنهنجون خدمتون ڏيڻ لاءِ ڪامپيٽ ڪندا رهيا پر سنڌي پرنٽ، اليڪٽرانڪ ميڊيا ۽ آءِ ٽي جي اچڻ کان پوءِ هاڻي وري سنڌي قوم اڻتڻ ۾ آهي ته هن جي قومي شناخت کي قبوليو وڃي ته جيئن سنڌ ۽ سنڌي قوم پنهنجو تاريخي ڪردار ادا ڪري سگھي، سنڌ جو حق خوداراديت هيٺين سببن ڪري لازمي آهي. 1. اسٽيبلشمينٽ ڪڏهن به زرعي سڌارا آڻڻ نه چاهيندي جنهن سا انهن جا دلال ڪمزور ٿين پر سنڌي سماج ۽ قوم آجڀي کان پوءِ پنهنجا فيصلا پاڻ ڪندي زرعي ۽ ملڪيت قانونن ۾ تنديلي ڪندي جاگيرون ختم ڪري سگھندي 2. جيستائين سنڌ ۾ صنعتي انقلاب ڪون ايندو اوستائين نه پرولتاريه جڙندو ۽ نه وري سوشلسٽ انقلاب اندو ڇوجو سوشلسٽ سماج جي جڙڻ جي لاءِ اهو لازمي آهي ته اتي پرولتاريه جو طبقو هجي جيڪو اڄ تائين سنڌ ۾ پيدا نه ٿي سگهيو جتي پرولتاريه نه آهي اتي انقلاب اچڻ به ممڪن نه آهي. 3. پاڪستان جي فريم ورڪ ۾ ڪم ڪندڙ رياستي ۽ گھڻ قومي ادارن ۾ هڪ مخسوس قوم جي اڪثريت آهي جيڪي ٻي ڪنهن قوم جي فردن کي ته اچڻ به ڪون ڏيندا آهن، اگر اتفاق سا ڪن کي ڪا جاب وغيره ملي به وڃي ته اهي ان هن کي تنگ ڪندا آهن جنهن هڪ ورڪر جي ٻئي ورڪر کان نفرت پيدا ٿيندي آهي نتيجا موجوده صورتحال ۾ پرولتاريه جي اتحاد بجائي هڪ نفرت پيدا ٿيندي آهي اهڙي حالت ۾ نه رڳو پاڪستان ۾ موجود رياستن بلڪ ريجن ۾ ڪا تبديلي يا سڪون پيدا نه ٿي سگھندو. 4. پاڪستان آمريڪا تعلقات ڀلي هينئروقتي طور تي خراب هجن پر عالمي سامراج جي ڪمداري ايسٽيبلشمينٽ ڪندي رهي آهي ۽ ڪندي، ۽ سنڌ جي آزادي عالمي سامراج جي ڪمدار جي ناڪامي هوندي. سنڌ جنهن لاءِ اسا ن سمجھندا آهيون ته اسان پيار ۽ محبت جو ٻج دنيا ۾ ڇٽيندا سين ۽ انسانن جي فلاح وارو يعني سوشلسٽ نظام لاءِ ڪم ڪنداسين اهو تڏهن ئي ممڪن ٿي سگھندو جڏهن سنڌ دنيا جي نقشي تي آزاد رياست طور نمودار ٿيندي انهي لاءِ اسان سڀني جي اها ذميواري آهي ته هر اهو حربو، ۽ رجحان جيڪو سامراج پنهنجي مفادن لاءِ استعمال ڪندو انهي کي رد ڪري اصل منزل يعني سماج جي تبديلي سا گڏ سنڌ جي قومي حق اراديت لاءِ جدوجهد ڪيون . ليکڪ : نامعلوم
