سنده جي تعليم
- موضوع موڪليندڙ پارس ميمن
- شروعاتي تاريخ
قربان علي ڀٽي سيوهڻ شريف
سينيئر رڪن
مان هن ڳالهه کان بلڪل متفق آهيان ته واقعي سنڌ جي تعليم هن وقت بلڪل ختم ٿي چڪي آهي، پر ان ڳالهه جا ذميدار ٻارن جا والدين آهن جيڪي هن وقت پنهنجا صرف پنج منٽ به پنهنجي ٻار کي ڏئي ڪري ڪا شي نه ٿا پڇن ۽ نه ئي وري انهن کي ڪا به سهڻِي صلاح ڏين ٿا۔ هي ڳالهه مان پاڻ پنهنجي لائيف ۾ ڏٺل تجربي جي مطابق ڪري رهيو آهيان۔ مهربانيون وڌيڪ اوهان جي جواب جو انتظار رهندو۔
جاويد حسين
سينيئر رڪن
سنڌ جي تعليم جو ٻيڙو ٻڏل آهي ان ۾ ڪو شڪ نه آهي پر ان جا ذميوار صرف والدين نه آهن اهي سڀ فيڪٽر آهن۔ جيڪي سڌي يااڻ سڌي طرح تعليم سان وابسته آهن۔ جيئن استاد ، شاگرد ۽ ڪنهن حد تائين والدين . استاد اسڪول کان غائب آهي ته ٻار ڪٿان پڙهندا.جيڪڏهن ٻار ۾ پنهنجو شوق ۽ دلچسپي نه آهي پوءِ استاد ڪيتري به ڪوشش ڪري ٻار جا افعال اهي ئي هوندا.
ٻار اسڪول وڃي ٿو الائي جي نه، هوم ورڪ پورو آهي ، ڪٿي ٻار بري صحبت ۾ ته نه آهي والدين کي انهن ڳالهين جي ڪا پرواه نه آهي.
تاري هڪ هٿ سان نه وڄندي آهي . قصور سڀن جو آهي.
ٻار اسڪول وڃي ٿو الائي جي نه، هوم ورڪ پورو آهي ، ڪٿي ٻار بري صحبت ۾ ته نه آهي والدين کي انهن ڳالهين جي ڪا پرواه نه آهي.
تاري هڪ هٿ سان نه وڄندي آهي . قصور سڀن جو آهي.
سجاد علي سومرو
سينيئر رڪن
سنده جي تعليم تباهي جي ڪناري تي پهچي چڪي آهي۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
سلام سنڌ سلامت جي سڀني ساٿين کي ۔۔۔۔
ادي ، سڀ کان پهرين آ جيڪڏهن هن موضوع تي ڳالهائيندس ته ان لا مونکي تمام گهڻو وقت گهرجي بحرحال پوءِ به آ مختصر طور تي سنڌ جي تعليم جي تباهي جا ڪارڻ بيان ڪندس ۔۔۔۔۔۔۔۔۔
چوندا آهن ته هڪ بادشاه جي زماني ۾ هڪ ملڪ ۾ جنگ لڳي جنگ ختم ٿيڻ کانپوءِ جڏهن بادشاھ پنهنجي وزير کان پڇيو ته ڇا اسان جي ملڪ جي هر شيءَ تباه ٿي وئي آهي ۔ ان تي وزير وراڻيو ته ها سائين اسانجي هر هڪ شيءَ تباه ۽ برباد ٿي وئي آهي ۔ اهو ٻڌي بادشاه وري وزير کان پڇيو ته ڇا اسان جا تعليمي ادارا يا درسگاهون بچي ويون آهن ان تي وزير جواب ڏنو ته ها سائين اسان جا تعليمي ادارا تباه ٿيڻ کان بچي ويا آهن۔
ان تي بادشاه جذبات ۽ خوشي واري انداز ۾ وراڻيو ته اسان جو ڪجه به تباه ناهي ٿيو۔۔۔۔
سو هتي اسانجي هر هڪ شيءَ سميت اسانجا تعليمي ادارا پڻ تباھ ٿي چڪا آهن اسانجي تعليمي ادارن ۾ ڪڏهن اسناجي ڪنهن ليڪچرر کي ماري اداري جي تالابندي ڪئي ٿي وڃي ته ڪڏهن ڪنهن اسڪول جي هيڊ هٿان اسڪالر جا پئسا کائي اداري کي بند ٿو ڪيو وڃي ڪٿي ڪنهن اسڪول ۾ درس جي بجاءِ ڪنهن وڏيري يا ڀوتار جو واڙو ٺاهي ان م گڏھ ۽ جانور ٻڌا ٿا وڃن۔ وري جيڪڏهن اسڪول ۾ ڪٿي ڪو پڙهائي جو سلسلو شروع ٿئي ٿو ته اتي ڪو نه ڪو مسئلو ڪري درس کي روڪيو وڃي ٿو خاص ڪري وري جيڪڏهن امتحانن جو ٽائيم اچي ٿو ته اسڪول ۾ شاگردن کان علاوه ايترو ته رش ٿئي ٿو جو ڪنهن بزرگ جو ميلو لڳل آهي ان لاءِ جو ڪاپي جي ڀرمار لڳل آهي وري به حڪومت ته اسانجي تعليم کي بلڪل تباه ڪيو آهي جو ڳاله ئي نه ڪجي پر ان ۾ ان سان گڏوگڏ اسانجو پڻ وڏو هٿ آهي۔
مطلب ته هرڪو حڪومت کان وٺي استاد يونين ، شاگرد يونين ، سياسي سماجي تنظيمن ۽ هر هڪ فرد ملي ڪري سنڌ جي تعليم کي تباھ ڪيو آهي۔
خدارا هان انهن هر هڪ حڪومت کان وٺي استاد يونين ، شاگرد يونين ، سياسي سماجي تنظيمن هر هڪ فرد سڄاڻ ڌرين کي ملي ڪري سنڌ جي تعليم لاءِ ڪجه ڪرڻ گھرجي ته جيئن اسانجو مستقبل سنوارجي۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
سلام سنڌ سلامت جي سڀني ساٿين کي ۔۔۔۔
ادي ، سڀ کان پهرين آ جيڪڏهن هن موضوع تي ڳالهائيندس ته ان لا مونکي تمام گهڻو وقت گهرجي بحرحال پوءِ به آ مختصر طور تي سنڌ جي تعليم جي تباهي جا ڪارڻ بيان ڪندس ۔۔۔۔۔۔۔۔۔
چوندا آهن ته هڪ بادشاه جي زماني ۾ هڪ ملڪ ۾ جنگ لڳي جنگ ختم ٿيڻ کانپوءِ جڏهن بادشاھ پنهنجي وزير کان پڇيو ته ڇا اسان جي ملڪ جي هر شيءَ تباه ٿي وئي آهي ۔ ان تي وزير وراڻيو ته ها سائين اسانجي هر هڪ شيءَ تباه ۽ برباد ٿي وئي آهي ۔ اهو ٻڌي بادشاه وري وزير کان پڇيو ته ڇا اسان جا تعليمي ادارا يا درسگاهون بچي ويون آهن ان تي وزير جواب ڏنو ته ها سائين اسان جا تعليمي ادارا تباه ٿيڻ کان بچي ويا آهن۔
ان تي بادشاه جذبات ۽ خوشي واري انداز ۾ وراڻيو ته اسان جو ڪجه به تباه ناهي ٿيو۔۔۔۔
سو هتي اسانجي هر هڪ شيءَ سميت اسانجا تعليمي ادارا پڻ تباھ ٿي چڪا آهن اسانجي تعليمي ادارن ۾ ڪڏهن اسناجي ڪنهن ليڪچرر کي ماري اداري جي تالابندي ڪئي ٿي وڃي ته ڪڏهن ڪنهن اسڪول جي هيڊ هٿان اسڪالر جا پئسا کائي اداري کي بند ٿو ڪيو وڃي ڪٿي ڪنهن اسڪول ۾ درس جي بجاءِ ڪنهن وڏيري يا ڀوتار جو واڙو ٺاهي ان م گڏھ ۽ جانور ٻڌا ٿا وڃن۔ وري جيڪڏهن اسڪول ۾ ڪٿي ڪو پڙهائي جو سلسلو شروع ٿئي ٿو ته اتي ڪو نه ڪو مسئلو ڪري درس کي روڪيو وڃي ٿو خاص ڪري وري جيڪڏهن امتحانن جو ٽائيم اچي ٿو ته اسڪول ۾ شاگردن کان علاوه ايترو ته رش ٿئي ٿو جو ڪنهن بزرگ جو ميلو لڳل آهي ان لاءِ جو ڪاپي جي ڀرمار لڳل آهي وري به حڪومت ته اسانجي تعليم کي بلڪل تباه ڪيو آهي جو ڳاله ئي نه ڪجي پر ان ۾ ان سان گڏوگڏ اسانجو پڻ وڏو هٿ آهي۔
مطلب ته هرڪو حڪومت کان وٺي استاد يونين ، شاگرد يونين ، سياسي سماجي تنظيمن ۽ هر هڪ فرد ملي ڪري سنڌ جي تعليم کي تباھ ڪيو آهي۔
خدارا هان انهن هر هڪ حڪومت کان وٺي استاد يونين ، شاگرد يونين ، سياسي سماجي تنظيمن هر هڪ فرد سڄاڻ ڌرين کي ملي ڪري سنڌ جي تعليم لاءِ ڪجه ڪرڻ گھرجي ته جيئن اسانجو مستقبل سنوارجي۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
سنڌ سلامت ساٿ سلامت
بلڪل سچ آهي ۔۔۔۔ پر چوڻ سان مسئلا حل ڪونه ٿيندا۔
جيڪڏهن اسان پنهنجي محلن، پنهنجي گهرن کان شروعات ڪري پنهنجي ٻارن جي صحيح تربيت ڪيون ۽ انهن کي گهرن ۾ پڙهايون ته به معاملا ڪافي بهتر ٿي سگهن ٿا۔ مان وري به هتي مسسئلن جي ڳالهه نه ڪندس ۔۔۔ اهي آهن يا اهي بڻايا ويا آهن اها ٻي ڳالهه آهي۔
تعليم کي تباهه ڪرڻ ۾ ڌارين سان گڏ پنهنجا به آهن، جن يونيورسٽين ۽ ڪاليجن جو تعليمي نظام ناڪام ڪيو۔ پر پوء به اڃان جيڪڏهن اسان چاهيون ۽ علم جي بهتري لاء ڪا تحريڪ شروع ڪيون ته اهائي اسان جي ڪاميابي هوندي۔
جيڪڏهن اسان پنهنجي محلن، پنهنجي گهرن کان شروعات ڪري پنهنجي ٻارن جي صحيح تربيت ڪيون ۽ انهن کي گهرن ۾ پڙهايون ته به معاملا ڪافي بهتر ٿي سگهن ٿا۔ مان وري به هتي مسسئلن جي ڳالهه نه ڪندس ۔۔۔ اهي آهن يا اهي بڻايا ويا آهن اها ٻي ڳالهه آهي۔
تعليم کي تباهه ڪرڻ ۾ ڌارين سان گڏ پنهنجا به آهن، جن يونيورسٽين ۽ ڪاليجن جو تعليمي نظام ناڪام ڪيو۔ پر پوء به اڃان جيڪڏهن اسان چاهيون ۽ علم جي بهتري لاء ڪا تحريڪ شروع ڪيون ته اهائي اسان جي ڪاميابي هوندي۔
ڳالهه بلڪل درست آهي اسان جي تعليم روز بروز پوئتي آهي۔۔۔ دوستن مسئلي کي درست سمجهي تعليم جي تباهي جا سبب به بيان ڪيا۔۔۔ !
هاڻي جي انهي اهم ۽ اونهي مسئلي کي حل ڪرڻ جي ڳالهه نڪري ته توهان طرفان ڪهڙا رايا ايندا۔۔۔
ڇا ميرٽ بجاءِ سياسي بنياد تي ڀرتي ڪيل اهڙن استادن کي جيڪي استاد هجڻ سان گڏو گڏ صحافي ۽ سياسي ڪارڪن پڻ کي ٻارن ۾ تعليم لاءِ دلچسپي پيدا ڪرڻ جي ٽريننگ ڏيارجي ۔۔۔۔؟
ڇا استادن جي پگهارن کي ۾ ٻيڻو اضافو ڪيو وڃي۔۔۔؟
ڇا شاگردن ۾ تعليمي مقابلا ڪرائي کين اڳتي وڌڻ جو جذبو جڳائجي۔۔۔؟
ڇا تعليمي سرگرمين سان گڏو گڏ غير نصابي سرگرمين لاءِ تعليمي ادارن جي بجٽ ۾ اضافو آڻجي۔۔۔؟
ڪاپي ڪرڻ ۽ ڪرائڻ جهڙي غلط عمل جو مڪمل خاتمو آڻائجي۔۔؟
يا ان کان به وڌيڪ ڪي خيال آهن توهان وٽ ۔۔۔ ته هتي لکو ۔۔۔ پڪ اٿم ته توهان طرفان اٿايل آواز آخرڪار انهن ماڻهن تائين پهچندا ضرور جيڪي اقتدار ۾ اچي عياشين ۾ گم آهن۔۔۔
هاڻي جي انهي اهم ۽ اونهي مسئلي کي حل ڪرڻ جي ڳالهه نڪري ته توهان طرفان ڪهڙا رايا ايندا۔۔۔
ڇا ميرٽ بجاءِ سياسي بنياد تي ڀرتي ڪيل اهڙن استادن کي جيڪي استاد هجڻ سان گڏو گڏ صحافي ۽ سياسي ڪارڪن پڻ کي ٻارن ۾ تعليم لاءِ دلچسپي پيدا ڪرڻ جي ٽريننگ ڏيارجي ۔۔۔۔؟
ڇا استادن جي پگهارن کي ۾ ٻيڻو اضافو ڪيو وڃي۔۔۔؟
ڇا شاگردن ۾ تعليمي مقابلا ڪرائي کين اڳتي وڌڻ جو جذبو جڳائجي۔۔۔؟
ڇا تعليمي سرگرمين سان گڏو گڏ غير نصابي سرگرمين لاءِ تعليمي ادارن جي بجٽ ۾ اضافو آڻجي۔۔۔؟
ڪاپي ڪرڻ ۽ ڪرائڻ جهڙي غلط عمل جو مڪمل خاتمو آڻائجي۔۔؟
يا ان کان به وڌيڪ ڪي خيال آهن توهان وٽ ۔۔۔ ته هتي لکو ۔۔۔ پڪ اٿم ته توهان طرفان اٿايل آواز آخرڪار انهن ماڻهن تائين پهچندا ضرور جيڪي اقتدار ۾ اچي عياشين ۾ گم آهن۔۔۔