عجم[ ايران، ترڪستان وغيره] جون عالم، فاضل ۽ شاعره عورتون

1. آسيه خانم: فتح علي شاهه، ايران جي بادشاهه جي والده، ڏاڍي نيڪ ۽ سخي زال، وفات جو سن 1217هه
2. انهيءَ نالي سان سندس بيبي به هئي، جا سردار امير خان جي ڌيءُ هئي، ڏاڍي قابل ۽ فاضل هئي.
3. آغا: مرزا عبدالڪريم معتدالدوله جي ڌيءُ ايران جي شاهي نسل مان، شاعره هئي. سندس ڌيءُ ”آغا ڪوچڪ“ به شاعره هئي.
4. آغا باجي: ايران جي بادشاهه فتح علي شاهه جي مشهور بيبي، ۽ ابراهيم خان شوشيءِ جي ڀيڻ، ترڪي ۽ فارسيءَ ۾ عمدو شعر چوندي هئي، ڏاڍي قابل هئي.
5. آفاق: فارس جي ويٺل، ڏاڍي فصيح ۽ بليغ هئي.
6. آقا بيگم: هرات جي ويٺل، عالي خاندان جي هئي، ۽ فصيح ڪلام ۽ شعر چوندي هئي. ٻي هن نالي سان محمد خان ترڪمانيءَ جي ڌيءُ به هئي، جا پڻ شاعره هئي.
7. آني فاطمه خانم: قسطنطيه جي ويٺل، شهزادي امير آغا جي بيبي هن جو ترڪي ديوان مشهور آهي.
8. اسماء عبرت: احمد آقا جي ڌيءُ، ۽ محمود جلال الدين جي زال، سلامبول جي ويٺل، ڏاڍي خوشخط هئي.
9. آغا دوست: علم ۽ ادب ۾ قابل ۽ شعر چڱو چوندي هئي. ٻي به انهيءَ نالي سان شاعره هئي. درويش قيام جي ڌيءُ.
10. آرزو: سمرقند، جي رهاڪو، چڱو شعر چوندڙ.
11. ارسلان خاتون: ايران جي سلجوقي بادشاهه طغرل بيگ جي ڀائٽي عباسي خليفي قائم جي زال.
12. آتون يا توني آتون: هرات جي والي مير نظام الدين جي مصائب ملا بقائيءَ سان خوب شعر آزمائي ڪيائين.
13. آقائي يا آقا بيگم: محمد خان ترڪمان جي مصاحبه، قابل شاعره.
14. اتابڪ عيش: سعد بن اتابڪ ابوبڪر جي ڌيءُ، جنهن بادشاهه جي نالي پٺيان”شيخ سعدي“ جو نالو”سعدي“ ورتو، هلاڪو خان جي پٽ منگوءَ جي زال، جا سن 662هه ۾ شيراز جي تخت تي ويٺي، ڏاڍي قابل زال هئي، وفات جو سن 686هه.
15. انيس الدوله: ايران جي بادشاهه جي بيگم، ڏاڍي قابل زال.
16. بيگم جان خانم: فتح علي شاهه قاچار جي نياڻي، تمام قابل زال، نيڪ ۽ سخي.
17. بيگي: هرات جي واليءَ امير علي شير جي ڀاءُ، امير درويش عليءَ جي زال، فارسي شعر چڱو چوندي هئي.
18. بيدلي: شيخ عبدالله ”ديوان“ جي ڀيڻ، فضل ۽ ڪمال ۾ مشهور، شعر چڱو چوندي هئي.
19. بدويه: مصر جي خليفي آمر فاطميءَ جي بيبي، ڏاڍي حسين ۽ قابل عورت.
20. بيجہ: ايران جي مشهور نجومڻ، ۽ شعر گوئيءَ ۾ قابل.
21. بزم عالم: سلطان عبدالمجيد خان جي والده، ۽ محمود خان ثانيءَ جي راڻي، تمام گهڻا خير جا ڪم ڪيائين.
22. پختيه حاجيه: مصر جي سيد خاندان جي هڪ خاتون، مسجدون ۽ مدرسا جوڙايائين، ڏاڍي قابل ۽ فياض، وفات جو سن 1319هه
23. ترخان خديجه سلطان: سلطان ابراهيم خان عثمانيءَ جي بيبي، ۽ سلطان محمد خان چوٿين جي والده، نيڪ عورت.
24. ترڪان: خوارزم شاهي، شاهه بن ايل ارسلان، جي والده، ۽ ٻي، انهيءَ نالي سان، سلطان جلال الدين جي ڌيءُ _ ٻيئي قابل زالون هيون.
25. توتي: ايران جي مشهور حسين، شيرين زبان ۽ لطيفه گو شاعره.
26. جان فدا قادين: عثماني سلطان مراد خان ٽئين جي بيبي، قابل ۽ خير ڪندڙ زال.
27. جميله: بني حمدان واري بادشاهه ناصر الدوله جي ڌيءُ، ڏاڍي سخي، ديندار ۽ پڙهيل زال. ٻي جميله اصفهاني شاعره هئي.
28. جهان خانم: ناصر الدين شاهه قاچار جي والده، ڏاڍي عاقل، قابل ۽ همت واري عورت.
29. جهان خاتون : شيراز جي هڪڙي مشهور عورت.
30. جهان: ايران جي بادشاهه اسماعيل صفويءَ جي بيبي، چڱو شعر چوندي هئي.
31. حاجي قادين: سلطان بايزيد جي وزير سڪندر خان جي ڌيءُ اسلامبول جي هڪڙي تمام قابل عورت.
32. حبيبه خانم: علي پاشا جي ڌيءُ، ۽ محمد افنديءَ جي زال، ترڪي شعر تمام چڱو چوندي هئي. سن 1262هه ۾ ڄائي.
33. حليمه بيگي آغا: سلطان حيدر ترڪمان جي زال، حسن بيگ جي ڌيءُ، ۽ شاهه اسماعيل صفوي پهرئين جي ماءُ، مشهور قابل عورت، شاهه اسماعيل سن 892هه ۾ ڄائو هو.
34. حياتي: نور علي شاهه خراسانيءَ جي زال، هن جي مرڻ کانپوءِ، ملا محمد جي زال هوشيار شاعره، ڏهه هزار شعر موجود اٿس.
35. حاجيه: ايران جي بادشاهه فتح علي شاهه جي هڪڙي بيبي، شعر چوندي هئي.
36. حليمه بنت محمد صادق: اسلامبول جي مشهور زالن مان، خوشخط ۽ علم ۾ قابل هئي.
37. حجابي: ”هلالي“ شاعر جي ڌيءُ، استرآباد جي ويٺل، چڱو شعر چيو اٿس.
38. حيات خانم: شاهه اسماعيل صفويءَ جي هڪڙي بيبي، جا شعر چوندي هئي.
39. خان زاده: مير يادگار تبريزيءَ جي ڌيءُ، شعر چوندي هئي.
40. خديجه خانم: ايران جي بادشاهه ڪريم خان رند جي بيبي ۽ محمد شاهه جي چاچي، هوشيار ۽ قابل عورت.
41. دلشاد خاتون: امير چوبان جي پٽ تمرتاش جي ڌيءُ، امير شيخ حسن ابلڪانيءَ جي زال، ۽ سلطان اويس جي ماءُ مشهور شاعره. انهيءَ نالي سان ٻي، امير علي جلاير جي ڌيءُ ۽ امير حسين جلاير جي زال، جو بلخ جو حاڪم هو، _ اها به شاعره هئي.
42. رشحہ ڪاشاني: ”بيگم “ به نالو هوس، ”هاتف“ ڪاشانيءَ جي ڌيءُ، مرزا علي اڪبر ”نظيري“ شاعر جي زال، ۽ مرزا احمد ”ڪشته“ جي ماءُ، وڏي شاعره، ٽي هزار شعر موجود اٿس.
43. سيده بيگم: جرجان جي سيد ناصر جي ڌيءُ، ”وطواط“ جي همعصر، چڱو ۽ گهڻو شعر چيو اٿس.
44. فاطمه خانم: جودت بادشاهه جي ڌيءُ، اسلامبول جي، ڏاڍي پڙهيل ۽ مشهور عورت، يورپ جون ٻوليون به ڄاڻندي هئي، گهڻا ڪتاب به لکيا اٿس.
45. ڪوڪب: تخلص ”ستاره“ شيخ مصلح الدين سعدي شيرازيءَ جي ڌيءُ، چڱو شعر چوندي هئي.
46. ڪنيز فاطمه: شاهه سليمان ڪابليءَ جي والده، فارسي شعر چڱو چوندي هئي.
47. مهري: حڪيم عبدالعزيز هراتيءَ جي بيبي، مشهور شاعره، شاهه رخ مرزا، جو گوهر شاهه بيگم جو مصاحب هو، تنهن جي زماني ۾ هئي.
48. مهستي: گنج يا نيشاپور يا بدخشان جي مشهور عورتن مان هئي، ۽ شاعره هئي، سلطان سنجر سلجوقيءَ جي حضور ۾ وڏي عزت هيس.
49. نهاني: شاهه سليمان جي والده جي مصاحبہ، پڻس امير هو، تمام قابل ۽ شاعره عورت.
50. همدمي: ايراني جي جرجان وارن سيدن مان، ڏاڍي قابل ۽ شاعره عورت.
51. ياسمين بُو: مرزا عسڪري داغستانيءَ جي بيبي، هوءَ دکن هندستان ۾ به پيءُ سان گڏ آئي هئي _ ڏاڍي خوش نويس هئي، ۽ شعر به چڱو چوندي هئي.
تحفة النسوان تان ورتل