هيمون ڪالاڻي جي ورسيء تي کيس سلام

1827 اٽيچمينٽ ڏسو ​

آزادي جي متوالي هيمون ڪالاڻي جي ورسيء تي کيس سلام

هيمون (اصل نالو راهي هيمن) 11 مارچ 1924ع تي سکر جي شهر ۾ پسومل ڪالاڻي جي گهر ۾ ڄائو. گهر ڀاتي کيس پيار مان هيمون سڏيندا هئا. پاڻ تحريڪ آزادي جو سورهيه ۽ سچو سپاهي ٿي گذريو آهي. هن وطن جي آزاديءَ خاطر انگريز سرڪار سان مهاڏو اٽڪايو ۽ 19 ورهين جي ڄمار ۾ ڦاهي کي چمي ڏئي پنهنجو سر ڏنو ۽ پاڻ کي امر بڻائي ڇڏيو.

هيمون ڪالاڻي، پرائمري تعليم لوڪمانيه تلڪ ميونسپل هاءِ اسڪول سکر مان حاصل ڪرڻ لاءِ داخل ٿيو. جڏهن مئٽرڪ ۾ پهتو ته هن سياسي سرگرمين ۾ حصو وٺڻ شروع ڪيو. اهو 1941ع وارو زمانو هو ۽ ماڻهن جي دلين ۾ انگريزن خلاف نفرت جا مچ پئي ٻريا. هيمونءَ پنهنجي ساٿين سان گڏ دادا ٿانورداس گدومل جي اڳواڻيءَ هيٺ برٽش حڪومت جي ظالم سماج خلاف بغاوت شروع ڪئي. 23 آڪٽوبر 1941ع تي هيمونءَ کي خبر پئي ته انگريز فوج سان ڀريل هڪ ريل گاڏي جنهن ۾ بارود پڻ رکيل آهي، سا روهڙي سکر کان ٿيندي ڪوئيٽا وڃڻ واري آهي، جنهن وسيلي سرحد ۽ بلوچستان جي نوجوانن کي ڪچليو ويندو. هيمونءَ پنهنجن ساٿين سان پروگرام ٺاهيو ته ريل جا پٽا اکيڙي ريل کي ڪيرايو وڃي. مقرر وقت تي جڏهن هيمون ۽ ان جا ساٿي اهو ڪم ڪري رهيا هئا ته هڪ پوليس واري جي مٿن نظر پئجي وئي. هيمونءَ جا ساٿي ته ڀڄي ويا پر هيمون جهلجي پيو. گرفتار ٿيڻ کانپوءِ 22 ڏينهن پوليس مٿس طرح طرح جا ظلم ۽ سختيون ڪيون پر هيمون ڪجهه نه ڪڇيو. آخر انگريزن ان ڏوهه ۾ مٿس ڪيس هلايو، جيڪو چوڏهن مهينا هلندو رهيو. انگريزن گهڻو ئي چاهيو ته هي فقط پڇتاءُ ڪري ۽ معافي وٺي ته ڇڏي ڏينس پر هن ائين ڪرڻ کان صاف انڪار ڪيو. سندس ڪيس سکر مارشل لا ڪورٽ ۾ هليو، جتان جنم ٽيپ جو فيصلو ڪري حيدرآباد جي فوجي ڪمانڊر آفيسر ڪرنل رچرڊسن ڏانهن موڪليو ويو، جنهن ان سزا کي موت جي سزا ۾ بدلائي ڇڏيو. سنڌ جي اعليٰ سماجي ۽ سياسي شخصيتن هن نوجوان جي جان بچائڻ جي ڀرپور ڪوشش ڪئي ۽ هيمون کي منٿون ڪندا رهيا ته هو رحم جي اپيل تي صحيح ڪري، پر هن رحم جي اپيل ڪرڻ بدران عزت جي موت کي ترجيح ڏني. 21 جنوري 1943ع جي صبح جو اسر مهل کيس سکر جي اسپيشل جيل ۾ ڦاسي ڏني وئي.

هيمون شيخ اياز جو همعصر چئي سگهجي ٿو. شيخ اياز هيمون جي جنم کان پورو هڪ سال اڳ مارچ 1923 تي شڪارپور ۾ ڄائو هو. ممبئي ۾ هجڻ دوران مون کي اها به خبر پئي ته هيمونءَ جي هڪ ڀيڻ جيڪا اڃا حيات آهي ممبئي ۾ ئي رهي ٿي.

الطاف شيخ جي ڪتاب بمبئي منهنجي ڀاڪر ۾ تان ورتل

 

​

محترم آفتاب کوهارو ( نرمل )جي ٿورن سان

 

اڄ جي شخصيت: هيمون ڪالاڻي
محمد عثمان ميمڻ

ڪاش ڪوئي ڄاڻي سگهي ها ته ريل جون پٽڙيون اکيڙڻ وقت هُن نوجوان جي دل ۾ ڇا هُو! هُن نوجوان جا هٿ اهو عمل ڪندي ڇو نه گهٻرايا! هُن هڪ پل لاءِ اهو ڇو نه سوچيو ته ان ڏوهه جي سزا ڪهڙي هوندي!! اهو عشق هو، جنهن هيمون کان هٿيار کڻايا ۽ بغاوت جي رستي تي آندو هو، ڪنهن شاعر چواڻي ته:

’سڏ ڪري ٿو ڪالاڻي،
مونکي اوچي تختيءَ تان،
ويڙهي مرڪ کٽوري ۾،
ٿو آڇي دار جهروڪي مان.‘

هي اهو زمانو هو، جڏهن سنڌ ۾ ’حر تحريڪ‘ عروج تي پهتل هئي ۽ وري ان وچ ۾ هندستان ۾ مهاتما گانڌي ’هندستان خالي ڪريو‘ جو نعرو هنيو هو، ان وقت ماڻهن جي دلين ۾ انگريزن خلاف نفرت جا آڙاهه پئي ٻريا. ان ڪري هندستان جي آزاديءَ لاءِ هر ڪو مهاتما جي نعري کي لبيڪ چئي اڳتي وڌيو، جڏهن مهاتما جي نعري جو پڙاڏو سکر جي سنهڙي سيپڪڙي نوجوان هيمون جي ڪنن تي پيو ته هن به انگريز حڪومت خلاف بغاوت جي تياري ڪئي ۽ دادا ٿانور داس گلو مل جي اڳواڻيءَ هيٺ پنهنجي ساٿين سان گڏ باغيانه ڪاررواين ۾ حصو وٺندو رهيو. شروع ۾ هٿ سان پمفليٽ لکي ورهائيندو هو. پراڻي سکر ۾ 11 مارچ 1924ع تي جنم وٺندڙ هيمون ڪالاڻي تحريڪ آزاديءَ جو سورهيه سچو سپاهي هو، هو وطن جي آزاديءَ خاطر ننڍڙي وهيءَ ۾ تمام گهڻو متحرڪ رهيو. هن الهڙ وهيءَ ۾ عام طور نوجوانن کي ڇوڪرين جي عشق ۾ گم ٿيندي ڏٺو ويو آهي. پر هن ڳاڙهن ڳٽن واري ڪنهن ڳٽول ڇوڪريءَ سان عشق ڪرڻ بجاءِ آزاديءَ جو نعرو هنيو. هن جو عشق، اول ۽ آخر سنڌ جي آزادي ئي هئي. هن جو عشق هو ته صرف ۽ صرف سنڌ جي آزاديءَ سان هو. راهي هيمن مان سڏجندڙ هيمون ڪالاڻي ’ساڙ ٻاڙ‘ تحريڪ جو ميمبر هو. جنهن تحريڪ پاران سرڪاري رڪارڊ ساڙيو ويندو هو. هيمون ڪالاڻي پنهنجي ساٿين سميت اهڙيون ڪارروايون ڪاميابيءَ سان سر انجام ڏيندو هو. 23 آڪٽوبر 1941ع تي جڏهن هيمون ڪالاڻي کي اها خبر پئي ته انگريز فوج سان ڀريل هڪ ريل گاڏي جنهن ۾ بارود پيل آهي، سا روهڙي سکر کان ٿيندي ڪوئيٽا وڃڻ واري آهي جنهن وسيلي سرحد ۽ بلوچستان جي نوجوانن کي ڪچليو ويندو. هيمون پنهنجي ساٿين سان پروگرام ٺاهيو ته ريل جي اچڻ کان اڳ پٽڙي اکيڙي ڪيرائينداسين. مقرر وقت تي هيمون ۽ سندس ساٿي عيشي وديارٿي ۽ پرچو وديارٿي، مخدوم جماڻي پير جي سامهون ڪڙائي سيدن جي گهرن وٽ پهچي ريلوي لائين جي پٽڙي اکيڙڻ کي لڳي ويا. عين ان وقت کين هڪ سپاهي فيروز خان ڏسي ورتو ۽ هيمون ڪالاڻي پڪڙجي پيو ۽ سندس ساٿي فرار ٿيڻ ۾ ڪامياب ٿي ويا، ريل ته ڪا نه ڪري پر اهڙي ڪارروائي تي انگريزن ۾ ڪافي ڦڙ ڦوٽ ٿي. گرفتار ٿيڻ کانپوءِ هيمون مٿان مسلسل 22 ڏينهن پوليس طرحين طرحين جا ظلم ۽ سختيون ڪيون، پر هن ٻڙڪ نه ٻولي. هر دفعي پنهنجي ساٿين جا نالا ’پڪڙ ۽ پانو‘ کان علاوه ٻيا نه ٻڌايا. آخر انگريزن ان ڏوهه ۾ مٿس ڪيس هلايو جيڪو چوڏهن مهينا جاري رهيو. ان وچ ۾ ڪيئي موقعا آيا، مهلون گذريون ۽ اتفاق ٿيا، انگريزن جو خيال هو ته نوجوان رڳو پنهنجي فعل تي پڇتاءُ ڪري ۽ آئنده ڪنهن اهڙي ڪرتب کان توبهه ڪري ته کيس آزاد ڪيو وڃي، پر هن سرويچ ائين ڪرڻ کان صاف انڪار ڪيو، ڪنهن شاعر زباني ته:

هيمون ڪالاڻي،, جيل ٻڌاڻي تنهنجي، اڄ به آکاڻي

سندس ڪيس سکر مارشل لا ڪورٽ ۾ هليو. جتان جنم ٽيپ جو فيصلو ڪري حيدرآباد جي فوجي ڪمانڊر آفيسر ڪرنل رچرڊسن ڏانهن موڪليو ويو. جنهن ان سزا کي سزاءِ موت ۾ بدلائي ڇڏيو. سنڌ جي اعليٰ سياسي ۽ سماجي شخصيتن هن نوجوان انقلابي جي جان بچائڻ جي ڀرپور ڪوشش ڪئي ۽ کيس منٿون ڪندا رهيا ته هو رحم جي اپيل تي صحيح ڪري پر هيمون رحم جي بدلي ۾ مليل زندگيءَ کان عزت جي موت کي ترجيح ڏيندي ائين ڪرڻ کان انڪار ڪري ڇڏيو. 21 جنوري 1943ع جي صبح جي اسر ويل کيس سکر جي اسپيشل جيل ۾ ڦاهيءَ جي تختي جو سينگار بڻايو ويو. هو مرڪندڙ منهن سان انقلاب زندهه باد جا نعرا هڻندي ڦاسيءَ جي تختي تي چڙهيو. جيل آفيسرن جي رپورٽ موجب هيمون جي آخري 21 ڏينهن ۾ ست پائونڊ وزن وڌيو هو ڇا ڪاڻ ته کيس خوشي هوندي هئي ته هو وطن لاءِ قربان ٿي رهيو آهي.

هيمون ڪالاڻي انهن ماڻهن مان هو جن قومي مفادن کي هميشه ترجيح ڏني. هيمون ڪالاڻي سنڌ جي قومي هيروز ۾ شمار ٿئي ٿو پر افسوس جو پراڻي سکر ۾ واقع سندس گهر کي به نيلام ڪيو ويو، ثقافت کاتي مٿان اها ذميواري عائد ٿي ٿئي ته هن قومي هيرو جي گهر کي سرڪاري تحويل ۾ آڻيندي قومي اثاثو قرار ڏنو وڃي.

هوشو، هيمون، دريا خان،
رت اڏيءَ تان اڏاڻا هئا.

 

ممتاز بخاري جي ٿورن سان

انگريزن آڏو آڻ نه مڃيندڙ سنڌ جي جوڌي هيمون ڪالاڻيءَ جي زندگي بابت پهرين مڪمل اسٽوري.

(حصو پهريون)

https://www.facebook.com/video.php?v=10152249966663793

​

 

ممتاز بخاري جي ٿورن سان

انگريزن آڏو آڻ نه مڃيندڙ سنڌ جي جوڌي هيمون ڪالاڻيءَ جي زندگي بابت پهرين مڪمل اسٽوري.

(حصو ٻيو)

https://www.facebook.com/video.php?v=10152249997618793

​

 

شهيد هيمون ڪالاڻي جي 72هين ورسي – نيئن سنڌ جي اڏاوت

پنهل ساريو

ننڍي کنڊ جو آزاديءَ لاءِ هلندڙ جدوجهد مان اها ڳالھه چٽي ۽ واضح ٿي سامهون اچي ٿي ته ننڍي کنڊ ۾ انگريز هندستان خالي ڪريو تحريڪ ۾ هند جيان سنڌ جو به انتهائي اهم ۽ بنيادي نوعيت جو ڪردار رهيو آهي.

سنڌ سدائين دلير بهادر ۽ ڏاها ماڻهو پيدا ڪيا آهن جن همشه مزاحمت ۽ جدوجهد سان سنڌ جو مانُ مٿانهون ڪيو آهي.
سنڌ هر دور ۾ سورمن، سرواڻن ۽ سورهيه ڪردارن کي جنم ڏنو آهي. ڌرتيءَ ماتا جي انهن غيرتمند پٽن سدائين وطن ۽ ڌرتي جو مان مٿانهون حيثيت رکندڙ سنڌ جو سچو سالار هيمون ڪالاڻي پڻ آهي. جنهن پنهنجي ڪمنيٽمنٽ ۽ سياسي پختگي سان انگريزي سامراج آڏو واضح ڪيو ته سنڌ جي مٽي ماءَ جنم وٺندڙ هر باغيرت سنڌي پنهنجي وطن تان سوگهوري سر هو ٿيڻ لاءِ تيار آهي.
پر ڪنهن به ڌارائي کي سنڌ ڌرتيءَ تي قابض ٿيڻ نه ڏنو ويندو ۽ هر طرح وطن جي آزاديءَ کي يقيني بنائڻ لاءِ جدوجهد ڪندو رهندو.
هيمون ڪالاڻي ننڍڙي عمر ۾ ئي سکر ۾ انگريزن کان ڌرتي خالي ڪرائڻ لاءِ جدوجهد ڪندڙ اڳواڻ گروپ ۾ شامل ٿيو ۽ ساٿين سان گڏجي انگريزن جي هر طرح جي رسد ختم ڪرڻ ۽ وڌ کان وڌ سامراجي قوتن ۽ رياست کي نقصان پهچائڻ لاءِ سرگرمي ٿي ويو.
هيمون ڪالاڻي نئين سنڌ جي اڏاوت جو خواب ڏسندڙ هڪ اهڙو نوجوان هو جيڪو سمجهي پيو ته سنڌ جيستائين غلام هوندي ته ترقي ان جي ڏينهون ڏينهن محدود ٿيندي ويندي انهيءَ ڪري غلامي کان نجات لاءِ گهڻ عرصي جدوجهد تي هيمون ۽ ٻين ساٿين جو تمام گهڻو زور رهيو. هندوستان خالي ڪريو جدوجهد دنيا اندر سامراجيت خلاف تاريخ ساز ويڙهاند هئي. هن گهڻ طرفي جهدوجهد ۾ جتي مهاتما گانڌي، الله بخش سومرو، محمد علي جناح ۽ جي ايم سيد جهڙا سياستدان هئا. سباش چندڙ بوس، سورهيه بادشاها، ڀڳت سنگ، هيمون ڪالاڻي ۽ ٻيا انيڪ گوريلا سرفروش سپھ سالار به مزاحمت ۾ مصروف هئا
سنڌ جي نجات لاءِ جن سورمن ۽ سورهين پنهنجي دور ۾ همٿ ۽ جرئت ڀريو ڪردار ادا ڪيو آهي هيمون ڪالاڻي به انهن سورمن مان هڪ آهي.

هيمو ڪالاڻي جو جنم 11 مارچ تي پراڻي سکر ۾ ٿيو. سندس والد صاحب جو نالو پيسو مل هو جيڪو ٺيڪيداريءَ جو ڪم ڪندو هو.هيمون ڪالاڻي جو اصل نالو راهي هيمن هو، جڏهن ته هيمون کيس پيار مان ڪوٺيو ويندو هو
جڏهن سنڌ ۽ هند ۾ آزادي لاءِ ويڙهه جاري هئي تڏهن ان وقت جا سورما پنهنجي ڌرتي ماءُ جي آزاديءَ لاءِ جانين جا نذرنا ڏئي رهيا هئا. ان وقت سکر جي هن سان وفادار نوجوان ۾ پڻ سنڌ جي آزاديءَ جي ٻرندڙ مچ کي وڌيڪ ڀنڀٽ بڻائڻ لاءِ سينو سپر ڪري ميدان ۾ ڪاهي آيو . هي 1942ع جو دور هو تڏهن سنڌ ۾ حر تحريڪ زورن تي هئي جڏهن ته وچ هندستان ۾ مهاتما گانڌي هندستان خالي ڪريو واري تحريڪ هلائي رهيو هو. اهو اهڙو جذباتي دور هو جو ماڻهن جي دلين ۾ انگريز سامراج لاءِ نفرت جا آڙاهه ٻري رهيا هئا. اهڙن پڙاڏن کان سنڌ جا ڪيترائي نوجوان بيدار ٿيا جن ۾ سکر جو هيمون ڪالاڻي پڻ تمام گهڻو متاثر ٿيو. ان وقت هيمون ڪالاڻي اڃا هاءِ اسڪول جو شاگرد هو. سندس دل ۾ آزادي جي تڙپ ۽ انگريزن خلاف ڌڪار جي حد وڃي اها پهتي جو ان کيس بي چين ڪري وڌو.
هي دور انگريز سامراج جي حڪمراني جو سنڌ ۾ مارشل لائي دور هو. حر تحريڪ جو روج هئو. سنڌ هند جا ويڙهاڪ جرمن ۽ ٻين ملڪن سان رابطن ۾ اچي چڪا هئا ۽ انگريزن لاءَ ننڍي کنڊ جي ڌرتي ٽامڻي بڻائي وئي هئي ها اها 23 آڪٽوبر جي رات هئي جڏهن خبر پئي ته فوجين سان ڀريل هڪ خاص ريل گاڏي اچي رهي آهي جيڪا سکر کان اڳتي گولابارود کڻي ويندي. هيمون کي ڄاڻ هئي ته اهو گولابارود ۽ انهي ريل گاڏيءَ ۾ سوار فوجي آزاديءَ جي متوالن لاءِ عتاب ۽ قهر ثابت ٿيندا. جنهن ڪري هن ۽ سندس ساٿين انهيءَ ريل گاڏيءَ کي ڪيرائڻ جو منصوبو رٿيو. هنن گڏجي وڃي ريل جي پٽڙي کي اکيڙڻ شروع ڪيو، ٺيڪ ساڳي وقت تي هڪ سپاهي نالي فيروز خان کين ڏسي ورتو، هيمون جا سمورا ساٿي صورتحال جي نزاڪت کي ڏسندي انگريز فوج جي ڪهري ڪاروائي کان پاڻ بچائڻ ۾ ڪامياب ويا جڏهن ته هميون ڪالاڻي پٽڙي اکيڙڻ واري عمل ۾ ايترو ته محو هيو جو کيس خبر ئي ڪا نه پئي ته پرمار لشڪر کيس گرفتار ڪري ورتو.

هيمون ڪالاڻي تي بي انتها تشدد ڪيو ويو، ان وقت ۾ جيڪي تشدد ڪري ڏوهه مڃرائڻ ۽ ايذائڻ جا طريقا موجود هئا اهي هن ڳڀرو نوجوان تي آزمايا ويا. تشدد ڪندڙن کي صرف انهن نالن جي ڄاڻ گُهربي هئي جيڪي ٽرين جي پٽڙي اکيڙڻ وقت ساڻس گڏجي آيا هئا پر هن آخر تائين ڪنهن به ساٿيءَ جو نانءُ زبان تي نه آندو. لڳاتار 22 ڏينهن تائين تشدد ڪرڻ بعد هيمون ڪالاڻي کي نيٺ ڪورٽ مارشل ڪيو ويو. هڪ ڀيرو بيان دوران چيائين ته مون ريلوي لائن کي ان لاءِ اکيڙڻ ٿي چاهيو ته جيئن ان ۾ سوار فرنگي ناس ٿي وڃن، پر منهنجي بدقسمتي جو ناڪام ٿيس. آخر سرڪار کيس ڦاسي ڏيڻ جو فيصلو ڪيو، جيڪا شايد هڪ ڳڀرو جوان کي برطانيه دور ۾ ڏنل پهرين موت جي سزا هئي. هيمونءَ جي سزا منظور ٿيڻ کان پوءِ سندس وڪيل پيرزادي عبدالستار سندس مامي کي موڪليو ته هيمونءَ کان معافي نامي تي صحيح وٺي اچي ته کيس معافي ملي ويندي. پر هيمونءَ اهڙي معافيءَ کان بنا انڪار ڪندي چيائين ته مون اهڙو ڪو به ڏوهه ڪو نه ڪيو آهي جنهن تي مون کي پڇتاءُ هجي پوءِ معافي ڇاجي؟ جڏهن سندس ماءُ ساڻس ملڻ آئي ته هن به کيس اها ڳالهه ڪئي ته معافي نامي تي صحيح ڪري ڏي پر هن سورهيه نوجوان ايئن ڪرڻ کان انڪار ڪري ڇڏيو.
چون ٿا ته هو جيل ۾ خوش رهندو هو، کيس ٻڌايل ڦاسيءَ جي سزا جو ڪو به خوف نه هو. اتي اڪثر چوندو هو ته هنن فرنگين کي هن ديس مان ڀڄائڻو آهي، جي آزاد ٿيس ته ان کان به وڌيڪ ڪاروايون ڪندس جي نه ته پوءِ هڪ بهادر جو موت مرندس.
سچ پچ ته هيمون ڪالاڻي اسان سنڌين جي تاريخ جو فخر جوڳو، اُتساهيندڙ ۽ عظيم ڪردار آهي. اهڙي سورهيائي ۽ ثابت قدمي جو مثال شايد دنيا ۾ نه ملي ڇو ته هڪ نوجوان تخته دار تي ڦاهيءَ جي ڦندي کي چمي موت قبولي وٺي. اهڙي سورهيائي وري اسانکي 2012 جي 23 مارچ دوران بشير خان قريشي ۾ ڏسڻ ۾ اچي ٿي جنهن سنڌ جي راڄداني ڪراچي جي تبت سينٽر واري پل مٿان بيهي لکين ماڻهن جي هجوم ۽ عالمي ميڊيا آڏو وڏي واڪ چيو ته هاڻي منصور جو آواز پراڻو ٿي چڪو آهي مان سنڌ جي نجات لاءِ وري هڪ ڀيرو دارو رسن کي سنگارڻ گهران ٿو يا وري اسانکي مظفر ڀٽو جي سپھ سالاري توڙي سميع الله ڪلهوڙو کان باکوڙي ۽ ڀريا وارن واقعن ۾ شهادت ماڻيندڙ سرائي قربان کهاوڙ، مقصود قريشي، روپلو چولياڻي، سلمان وڌو ، نوالله تنيو توڙي افضل پنهور، سرويچ پيرزادو، واجد لانگاهه، فهيم ڀٽو، پريل شاھ، روشن بروهي، آصف پنهور ۽ ٻين جو شهادتون به هيمون ڪالاڻي جي عظيم قرباني جو تسلسل محسوس ٿين ٿيون.
اڄ جڏهن هيمون ڪالاڻي جي 72هين ورسي ملهائي رهيا آهيون تڏهن افسوس هي ٿي رهيو آهي ته هيمون ڪالاڻي جنهن ڌرتيءَ تي ڄائو ۽ جتي کيس ٽياس تي ٽنگيو ويو اتي جي حڪمرانن جو رويو هي آهي ته نصاب ۾ هيمون ڪالاڻي جهڙي هيرو کي جڳھه نه ٿي ڏني وڃي، جڏهن ته سنڌ کي فتح ڪندڙ نصاب اندر سنڌ جا هيرو ڪري پڙهايا وڃن ٿا هيمون ڪالاڻي جنهن برباريت ۽ عسڪري عتاب خلاف ورهاند ڪئي اڄ به اها پرماريت جاري آهي. هيمون ڪالاڻي جنهن مذهبي متڀيد خلاف مزاحمت ڪئي اڄ سندس ڌرم واسي سنڌ ڄاوا ظلم ۽ جبر جو شڪار آهن. انهيءَ ڪري ضرورت ان ڳالھه جي آهي ته شاھ سچل ۽ سامي جي ڌرتي تي امن جي قيام لاءِ نفرتن جي باھ کي ڀسم ڪرڻو پوندو اها هڪ ئي واٽ آهي جنهن جي چونڊ سان اسين هر طرح جي پرماريت ۽ انتها پسندي کي مات ڏئي آزاد صوفي ۽ سيڪيولر سنڌ جي اڏاوت ڪري سگهون ٿا ڇاڪاڻ ته اهو ئي رستو شهيد هيمون ڪالاڻي جو رستو آهي.