ڪنهن زماني ۾ هڪ سهڻيءَ ماٿريءَ ۾ جتي تمام گهڻو مٺو ۽ رس وارو گاهه هو، اتي هڪ هرڻي رهندي هئي. ان ساڳيءَ ماٿريءَ ۾ هڪ ڪڪڙ ۽ سهو پڻ رهندا هئا. ٻيئي ڄڻا هڪ ٿلهي وڻ جي ٿڙ ۾ ٺهيل اونهي ڦوڙ ۾ رهندا هئا. هرڻي، سهو ۽ ڪڪڙ، ٽيئي ڄڻا هڪٻئي سان هر وقت ملندا رهندا هئا، ۽ سڄيءَ ماٿريءَ ۾ هي تمام سٺا دوست ليکيا ويندا هئا. اهي نه فقط هڪٻئي جي مدد ڪندا هئا، پر ٽيئي ڄڻا گڏجي ماٿريءَ ۾ رهندڙ ٻين جانورن ۽ پکين جي پڻ مدد ڪندا هئا. اهڙيءَ طرح، ٽيئي ڄڻا تمام گهڻو خوش باش گذاريندا هئا. ۽ پوءِ هڪ ڏينهن، هڪ لومڙ ڪنهن ٻئي هنڌا اچي ان ماٿريءَ ۾ پنهنجو گهر ٺاهيو. ان بعد هرڻيءَ، سهي ۽ ڪڪڙ جي آزادي ۽ سڪون ناس ٿي ويو. لومڙ بيحد لچو ۽ لالچي هو. هو روزانو ڪڪڙ ۽ سهي جو ڦوڙ جي ٻاهران اچي بيهندو هو ته جيئن هنن مان ڪو نڪري ته کين جهلي کائي وڃي. خوشقمستيءَ سان هنن جو ٽيون ساٿي، يعني هرڻي هميشہ سندن اوسي پاسي ۾ ئي هوندي هئي ۽ کين خبردار ڪري ڇڏيندي هئي ته متان ٻاهر نڪتا آهيو، لومڙ اوهان کي کائڻ جي انتظار ۾ بيٺو آهي! انهيءَ ڪري لومڙ هرڻيءَ تي پڻ سخت ڪاوڙيل هو، پر هو هرڻيءَ کي ڪجهه ڪري نٿي سگهيو، جو هرڻي ڊوڙ ۾ کانئس تمام گهڻي تکي هئي. هڪ ڏينهن لومڙ شڪار خاطر ڪيڏانهن پري، جهنگل ڏي روانو ٿي ويو، سندس غير حاضريءَ جو فائدو وٺي، ڪڪڙ، هرڻيءَ ۽ سهي، ٽنهي گڏجي ويهي ڪنهن اهڙيءَ رٿ جو سوچيو، جنهن ذريعي لومڙ کان بچي سگهجي. ”اسان کي ڪنهن به طرح هن ظالم لومڙ کي هتان هن ماٿريءَ مان ڀڄائڻ کپي.“ هرڻيءَ چيو، ”هن اسان سڀني جو جيئڻ جنجال ڪري ڇڏيو آهي.“ ”هائو.“ سهي چيو، ”پر اسان اهو ڪيئن ڪري سگهون ٿا؟“ ”اوهان ڪڏهن ان تي غور ڪيو آهي ته هو پنهنجو ٿلهيءَ ٻُر وارو پڇ ڪيئن ٽيڙيءَ مان ڏيکاريندو رهي ٿو!“ ڪڪڙ چيو، ”جيڪڏهن اسين هن جو اهو پڇ ڪٽي ڇڏيون ته پوءِ هو شرم کان منهن به ڏيکاري نه سگهندو ۽ هتان ڀڄي ويندو.“ ”اهو چوڻ ته سولو آهي، پر ڪرڻ ڏکيو،“ سهي چيو، ”پاڻ ۾ ڪير ايترو همت وارو آهي، جيڪو هن جو پڇ ڪٽي ڏيکاري؟“ ڪجهه منٽن لاءِ ٽيئي ڄڻا اونهيءَ سوچ ۾ پئجي ويا. پوءِ هرڻيءَ چيو، ”هڪ اٽڪل منهنجي ڌيان ۾ آئي آهي.“ پوءِ هن اها رٿ ڪڪڙ ۽ سهي سان ڪئي، جن ٻڌي ان کي بيحد ساراهيو. ٻئي ڏينهن صبح ساجهر، لومڙ جي اٿڻ کان اڳ، هي ٽيئي ڄڻا. هرڻي، ڪڪڙ ۽ سهو ـــ هڪ باغ ڏي روانا ٿي ويا، جيڪو سندن گهر کان ڪو گهڻو پري نه هو. اتي هنن کي ڪاٺ جي تختن مان ٺهيل هڪ ننڍڙو ڪڪڙين جو گهر نظر آيو. سٽاءَ موجب، ڪڪڙ ان ۾ اندر گهڙي ويئي ۽ سهو هڪ تکي ڪهاڙي کڻي، ڀر واري وڻ جي پٺيان لڪي بيٺو، پوءِ انهن کي اتي ڇڏي، هرڻيءَ واپس لومڙ ڏي رخ رکيو. ماٿريءَ ۾ پهچي، هرڻيءَ، ڏٺو ته هميشہ وانگر لومڙ، ڪڪڙ ۽ سهي جي گهر ٻاهران سندن نڪرڻ جو انتظار ڪري رهيو هو. ”لومڙ ادا،“ هرڻيءَ کيس نئڙت سان چيو ”ڇو منهنجيءَ ساهيڙيءَ ڪڪڙ کي کانئڻ پٺيان اچي پيو آهين؟“ هوءَ ته پوڙهي ۽ ڪمزور ڪڪڙ آهي، جنهن مان توکي رڳو هڏيون ئي هڏيون نصيب ٿينديون، جيڪڏهن تون مونسان واعدو ڪرين ته هن جو آئندي نالو نه وٺندين ته مان توکي هڪ ٿلهيءَ متاريءَ ڪڪڙ جو ڏس ڏيان.“ ”چڱو، آئون واعدو ٿو ڪريان.“ ”لومڙ پنهنجي زبان چپن تي گهمائيندي چيو، ”مون کي جهٽ پٽ ان ٿلهيءَ متاريءَ ڪڪڙ جو ڏس ٻڌاءِ. پر جيڪڏهن ڪا چالبازي ڪندينءَ ته تنهنجي جسم جي به هڪ هڪ هڏي ڀڃي رکندس.“ هرڻي لومڙ کي پاڻ سان وٺي، ان باغ ڏي هلڻ لڳي، جتي هوءَ ڪڪڙ ۽ سهي کي بيهاري آئي هئي. جڏهن هو ڪڪڙين جي گهر وٽ پهتا ته هرڻيءَ اشارو ڪري لومڙ کي چيو: ”ٿلهي متاري ڪڪڙ ان ۾ اندر ويٺي اٿئي.... شيش! آواز بنهه نه ڪجانءِ. هاڻ دير نه ڪر ۽ وڃي کائينس.“ لالچي لومڙ ڪڪڙين جي گهر جي سوڙهي منهن ۾ پنهنجو ٻوٿ وڌو ۽ پوءِ سوڙهو سنگهورو ٿي پاڻ کي اندر ڌڪڻ جي ڪوشش ڪرڻ لڳو، جيئن ڪڪڙ تائين پهچي هن کي جهلي سگهي. ان ئي مهل سهو پنهنجيءَ لِڪڻ واريءَ جاءَ تان ٻاهر نڪري آيو ۽ ڪهاڙيءَ جي هڪ ئي ڌڪ سان لومڙ جو ٿلهو پڇ ڪپي ڇڏيو. سور کان لومڙ جون وايون بتال ٿي ويون ۽ گهوڙا پٽ ڪري ٻاهر نڪري آيو. ڏسي کڻي ته سندس پڇ پٽ تي پيو آهي! اهو ڏسي، ڊپ ۽ شرم کان کڻي ٻيلي ڏي رخ رکيائين. ان ڏينهن کان پوءِ، لومڙ وري ڪڏهن نظر نه آيو ۽ ان ماٿري ۾ مڙيئي جانور هڪ دفعو وري سڪون ۽ سانت جي زندگي گذارڻ لڳا. الطاف شيخ
هاهاهاهاهاها۔۔۔ اهڙين ساڳين حِڪمتن سان اسان کي به غُربت ، بيروزگاري، بُک، بدحالي جهڙن لومڙن کي پنهجي ڌرتي تان ڀڄائڻو پوندو۔۔۔