سر مارئي داستان پهريون 1 ’اَلَستُ بِرَبِّڪُم‘، جَڏهِن ڪَنِ پِيومِ؛ ’قَالُوا بَليٰ‘ قَلبَ سِيـن، تَڏَهِن تِتِّ چَيومِ؛ تَنهِين ويرَ ڪَيومِ، وَچَنُ ويڙيچَن سِين. 2 جَڏهِن ’ڪُن فَـيَڪُونُ‘، مَنُ تَڏهانڪُون مارُئين؛ تُون ڪِئَن وِجِهين تن کي، سُومِرا! شَڪُون؟ هَمِيـرَنِ هَڪُون، جاڙَ جُسي کي پاتِــيُون! 3 نَڪا ’ڪُنۡ فَــيَڪُون‘ هُئي، نَڪا مُورَتَ ماهَ؛ نَڪا سُڌِ ثَوابَ جِي، نَڪو غَرضُ گُناهَ؛ هيڪائي هيڪ هُئي، وَحۡدانِّيتَ واهَ؛ لَـکِيائِين لَطِيفُ چَئي، اُتِ ڳُجھاندَرَ ڳاهَ؛ اکِــيُـن ۽ اَرۡواحَ، اِها ساڃاءِ، سُپِرِين! 4 ’قَيدُالۡـماءِ‘ ٿِيومِ، هِتِ اَڙانگي گھارِيان؛ ’هِناڪَ جِسۡمِيۡ وَالۡـفُؤَادُ لَدَيۡڪُمۡ‘، هِنئون هُتِّ سَندومِ؛ قادِرُ شالَ ڪَندومِ، ميڙاڪو سِين مارُئين! 5 جَهِڙو ’ قَيدُالۡـماءِ‘، تَهِڙو بَندُ نه ڪو ٻِيو؛ ’جَفَّ الۡـقَلَمُ بِـمَا هُوَ ڪائِنٌ‘، لَـهي نه تِـرُ تِئاءِ؛ عُمَرَ! تو هَٿاءِ، اَجائي ٿِئي آجِڙين! 6 رِءَ اِعرابِيُـنِ هِتِّ، گَھنگَھرُ گھارَڻُ مون ٿِيو؛ ’بَڪَتِ الۡـعَيۡنَانِ فِـيۡ هَوَاڪَ دَماً‘، پُڄان ساڻُ پِرِتِّ، مَنُ، اَکِــيُون، تَنُ تِتِّ، جِتي جَنَبُ جيڏِيـين. 7 هي هَنڌَ، ڀيڻِيـُون هاڻِ، ساڙِيان سڀِ ڏيهِيُـن ري؛ ’ڪُلُّ شَيءٍ يَرجِعُ اِلىٰ اَصلِہٖ‘، ٿي جِھڄان جھانگِــيُـنِ ڪاڻِ؛ ڀِرِي پَنهنجي ڀاڻِ، پَسان مُلِڪُ مَلِيـرَ جو! داستان ٻيو 1 نَڪو ايرُ نه ڀيـرُ، نَڪو اوٺِي آيو؛ مون وَٽِ آيو ڪونَ ڪو، ڀائِران ڀَري پيـرَ؛ ڪِتابَتُون ڪيـرُ، آڻي ڏِيندُمِ اُنِ جُون؟ 2 اوٺِي! ڳوٺِي آڻِئين، ڪو هُتي جو هِتِ هيـرَ؛ ته ڪِنا جي ڪوٽَنِ جا، ٿِــيَنِ سَرها سيرَ؛ آءُ ته اکِيين اُگھان، جي پائُرِ ڏِنَءِ پيرَ؛ اللهَ لَـڳِ لَطِيفُ چئي، لاءِ مَ تُون اَويرَ؛ ڪوٺِيين گهاري ڪير؟ مَحَلين مُنجھي مُون هِنئون! 3 جي اَمُرُ هَنيو اَڌَ ڪري، سي ڪاغَذَ لِکان ڪِيئَن؟ واڳِـــيُون جي وِصالَ سين، تنِين چاڙهي چِيهَن؛ رُئان راتون ڏِينهَن، جِئَن اُن جي وائِيءَ ۾ وَرَ گھڻا. 4 ٿَـرَ ٿـرَ اَندَرِ ٿاڪَ، عُمَرَ! ماروئَڙَنِ جا؛ لاٿائون لَطِيفُ چئي، مَٿان لوئِيءَ لاکَ؛ عُمَرَ! ڪَرِيو آکَ، پَهرِيو ٿي پَنَ چَران. 5 سَهَسين سيبا ڪَنجرِي، لوئِي ليِڙَ ٿِيامِ؛ اَباڻَنِ جي آسِري، ڪَتِي ڪانَ ڪيامِ؛ جا ڍَٽَ ڍَڪِيامِ، تَنهنجو پَرِوَرَ! پَنَ رَهائِيـين. 6 سَهَسين سيبا ڪَنجُرِي، لوئِي لِيڙُون لِيڙَ؛ واسي وارَ نه ويڙِهيان، مَرُ چَڳُون رَهَنِ چِيڙَ؛ مارُوءَ جي مُهاڙِ رِءَ، اَندَرِ ناهِ اُڪِيرَ؛ هَهِڙو حالُ هَميرَ، وٺي شالَ ويڙهِ وَڃان! 7 سِبِي، سيبا ڏي، ڀورِي نِينهُن نه ڪَچوئي؛ کَٿِيءَ وَٽِــيُون کُٿِيـُون، سَتِي سِيڻي سي؛ مَڇُڻِ چَوَنمِ ڪي، ته لڄائِيُءِ ٿَرَ ڄائِــيُون! داستان ٽيون 1 پَٽولا پَنوَهارِيُون، مُورِ نه مَٿي ڪَنِّ؛ جهُ لاکَ رَتائُون لوئِــيُون، ته سالُنِئان سُونهَنِّ؛ اُنَّ ايلاچَنِئُون اَڳرِي، بَخِمَلَ بافتَنِّ؛ سَکَـرَ ڀانئِيان سُومِرا! کَٿِي کان کُنهِبَنِّ؛ جا ڏِنِيَمِ ڏاڏاڻَنِّ، سا لاهِيندي لَڄَ مَران. 2 آرَمَ هَڏِ مَ اوڍِيان، پَٽولا، پَٽَ چِيرَ؛ ٻانڌُوڻا ٻَنِ ڏِيان، اَرغَچَ ۽ عَبِيرَ؛ مارُوءَ سين شَلَ ماڻِيان، کَٿِــيُون جَهِڙيُون کِيرَ! اَندَرِ اُڃَ اُڪِيرَ، مُون کي پِرينءَ پنوَهارَ جِي. 3 سونَ بَرابَرِ سَڳِڙا، مارُوءَ سَندا مُون؛ پَٽولا پَنوَهارِ کي عُمَرَ! آڇِ مَ تُون؛ وَرُ لوئي جي لُون، ڏاڏاڻَنِ ڏِنيامِ جا. 4 سونَ برابرِ سڳِڙا، لُون لُون بَرابَرِ لَکُّ؛ رُپو جنهن رَدِّ ڪَيو، ڪوڙ تَنهِين کي ڪَکُّ؛ مُون مارُوءَ جو مَکُّ، تيلُ نه لائِيان تُنهنجو. 5 تيلُ نه لائِيان تُنهنجو، مُون مارُوءَ جو مَنِّ؛ ڪَرِيان ٻِي نه ڪَنِّ، آهَرَ اُنَهِين آهِيان. 6 ڪَرايُنِ ڪَڙورِ جا، چُوڙا ڪُوڙا جَنِّ؛ سو مَرَڪُ مارُوئَڙنِّ، جِئان لوڪَ لَڄَ ٿِئي. 7 ڪارا ڪَرايُنِ ۾، سونُ اسان کي سُوءَ؛ وَرُ جيڏِيُنِ سِين جُوعَ، فاقو فَرحَتَ ڀانــئِيان. 8 اِيَّ نه مارُنِ رِيتِ، جِئَن سيڻَ مَٽائِنِ سونَ تي؛ اچِي عُمرَڪوٽَ ۾، ڪندِيَسِ ڪانَ ڪُرِيتِ؛ پَکَنِ جي پرِيتِ، ماڙيءَ سين نه مَٽِيان. 9 وَرُ سي وَطَنَ ڄائِيون، صحرا سَتُرُ جِنِّ؛ گولاڙا ۽ گُگِريُون، اَوڇَڻَ اَباڻَنِّ؛ ويڙهيا گُھمَنِ وَلِيين، جھانگِي مَنجِھ جَھنگَنِّ؛ مُون کي مارُوئَڙَنِّ، سُڃَّ ڳَڻائِي سيڄَ ۾! 10 پَلُرُ پِيَڻُ اَوڇَڻُ اُنَّ، جن جا پيرَ مَٿي پَٽَ پاڪَ؛ وِهَڻُ وَراڪَنِ ۾، اُنِ جِي اجوکِي اوطاقَ؛ پاڻُ نه پَسَنِ پاڻَ کي، ويچارا بي باڪَ؛ عُمَرَ! اُوءِ نه عاقَ، ڏُکِيا جِمَ ڏُکوئِيين. 11 جا، عُمَرَ! تو مُلِ عِيدَ، سا سان سُوءَ ورتِي سُومِرا! ويئِي ويچارَنِ وِسِرِي، خوشِي ۽ خَرِيدَ؛ سِڪَڻَ ڪِيا شهِيدَ، مارُو جي مَلِيرَ جا. داستان چوٿون 1 مينڍا ڌوءِ مَ مارُئِي، پييَسِ پَنوَهاريون چِتِ؛ راڄَ رُئاري، هَنجُون هاري، هِيءَ هُتيجي هِتِ؛ آهِسِ پائُرَ پارَ جو، کِجَڻُ ۽ کَــپَتِ؛ وينگسِ ويڙِيچَن رِءَ، مَسَ سُڻي ڪا مَتِ؛ سُومِرا! سُپَتِ، ڪَرِ ته ڪوٽيان نِڪَري. 2 محلين ماندِي مارُئِي، ڏِٺِــيَمِ مُنهَن مَلُورَ؛ اَڻِڀا سَڻِڀا نه ڪري، سُونهَن وِڃايَسِ سُورَ؛ پِيَسِ لوهَ لَطِيفُ چئي، لَٿَسِ ڪوڏَ، ڪَپُورَ؛ چِتَ جَنين جا چُورَ، سي مَکي مَرَڪُ نه ڪنديون. 3 ڪريو مُهاڙِ مَلِيرَ ڏي، روءِ اُڀِي چوءِ: ”سُهِجُ سُورِي ڀانئِيان، سُومِرا! سَندوءِ؛ مِلڪَ مارُوءَ جِي آهِيان، جورِ نه ٿيان جوءِ؛ سو قَلَبُ ڪوٽ نه هوءِ، جو هُتيجَنِ هَٿِ ڪيو.“ 4 بَندي ٻِيا قرارِ، اسِين لوچُون لوهَ ۾؛ مٿي تَنَ ترارَ، سدا سانڀِيڙَنِ جي. 5 لِنگڙِياري لوءَ ۾، جنِين لَءِ ٿِياسِ؛ تنِين تِـرَ جيترو، پَلَڪُ نه پُڇِياسِ؛ جَھروڪَنِ جھورِيو هِنئون، ڪوٺِــيُنِ آءٌ ڪُٺِياسِ؛ مارُنِ مُنجَّھ مُياسِ، ناتَ ماڙِيُنِ مارِيَسِ ڪينَ ڪِي. 6 جي ويجهي ٿِيان وَرَ کي، ته سڀاڳومِ سَنئون، نِتُ نِتُ آهِ نَئون، مون کي پَسَڻُ پنوَهارَنِ جو. 7 آئُون ڪِئَن ڇَڏِيان، سومِرا! تِنِ پنوَهارَنِ پَچارَ؟ جَڙَ جنِين جي جانِ ۾، لڳي رِءَ لُهارَ؛ ميخُون مُحبَتَ سَندِيُون، هِنئڙي مَنجِھ هَزارَ؛ پَکا ۽ پَنوَهارَ، ڏِٺي مُون ڏِينهَن ٿِيا. داستان پنجون 1 سُونهَن وِڃايَمِ سُومِرا! مارُو مَسَ مَڃِينِ؛ ڏُنگا ڏاڏي پوٽِيين، ڪِنِ ڏنا، ڪي ڏِينِ؛ جي مان لوهَ لاهِينِ، ته ڪوٽَنِ ۾ ڪِينَ هُئان. 2 سُونهَن وِڃايَمِ سومرا! ميرو مُنهُن ٿِيومِ؛ وَڃَڻُ تِتِ پِيومِ، جِتِ هَلَڻُ ناهِ حُسنَ ري. 3 سُونهَن وِڃايَمِ سُومِرا، ٿيندِيَسِ ڪِئن قَـبُول؟ ڪونهي سُهڳُ نه سُولُ، پُوچي مُنهُن پنوَهارَ سين! 4 تِنِ مُنهَن موچارا مارُئين، مَلِيرُ جنِين ماڳ؛ ناقِصَ نوازي گَھڻا، سَندو تَنِ سَڀاڳُ؛ اَڱَڻِ مُون اَڀاڳُ، حُسنُ تي هِيئَن ٿِيو. 5 ڪونهي قادِرُ ڪو ٻِيو، اُنِين جو اَڀاڳُ؛ ’قُلۡ لَّنۡ يُّصِيۡبَنَآ اِلَّا مَا ڪَتَبَ اللهُ لَنَا‘، اِيُ مَعذِرَتَ ماڳُ؛ سَڀوئِي سَڀاڳُ، مارُئِيءَ مُساوِي ٿِيو. داستان ڇهون 1 جَھڙِي آيَسِ جِيئن، جي تهڙِي وَڃان تِن ڏي؛ ته لالائِيءَ جا، لَطِيفُ چئي، ڪَرَ مُندُنِ اُٺا مِينهَن؛ ماڙِيءَ لَـڳُمِ مِهڻو، سڀَ ڄَماندَرَ سِيئَن؛ ٿِــيَسِ ڪاڻِياري ڪانڌَ جِي، هِتي اَچي هِيئَن؛ ڪَنڌُ کَڻَندِيَسِ ڪِيئن، مَنهَن مارُوئَڙَنِ جي؟ 2 هيڪُ جِئن نه ڄاياسِ، ٻِيو ڄاپَندي جي مران؛ گَھنگُھرُ گَھڻو ٿِياسِ، ڄاپِي مارُوئَڙَنِ کي. 3 سِيلَ ڀَڃَڻَ جِي سُومِرا! مُون کي مَتِ مَ آڇِجِ، مِيرَ! ٿورين گَھڻين ڏِينهَنڙين، وِيندِيَسِ هُتِ هَمِيرَ! مَڇُڻِ مَنجِھ مَلِيرَ، ڪَنڌُ مَٿانهون نه کَڻان. 4 مَ سَپَـنِي مارُئِي! مُئِي! مَ ڄائِي؛ جنهن اَچِي عُمَرَڪوٽ ۾ لوئي لڄائي؛ جا سانگِــيُنِ سِيڏائِي، سا ڪِينَ مَرڪي ماڙِيـين! 5 اَلا! اِئَن مَ هوءِ، جيئن آءٌ مران بَندَ ۾! جُسو زنجِيرَنِ ۾، راتو ڏِينهان روءِ؛ پَهرِين وَڃان لوءِ، پوءِ مَرُ پُڄَنِمِ ڏِينهَنڙا! 6 آءٌ بَندِياڻي بندَ ۾، ڪِ ڪي پِيَسِ بَند؟ مُنهِين لڳو مَهڻو، ڪِ مُنهِين ڪَڙو ڪَنڌِ؟ مَران جي هِنَ هَنڌِ، ته نِجانءِ مَئِٿُ مَلِير ڏي. 7 واجھائي وَطَنَ کي، ساري، ڏِيان ساهُ؛ بُتُ منهنجو بَندَ ۾، قيدِ مَ ڪريجاهُ؛ پَرَڏيهِياڻي پِرينءَ ري، ڌارَ مَ ڌَريجاهُ؛ ٿَڌِي وَسائِجانءِ ٿَرَنِ جي، مِٽي مُئِيءَ مَٿاهُ؛ جي پويون ٿِئي پَساهُ، ته نِجانءِ مَڙهُ مَلِيرَ ڏي. 8 واجھائي وَطَنَ کي، ساري، ساهُ ڏِيان؛ هِيُ سِرُ ساڙيہَ سامُهون، مُنهِنجو نِج، ميان! مُقامِياڻي مارُئين، وَڃِي ٿَرِ ٿِيان! مُيائِي جِيان، جي وَڃي مَڙهُ مَلِيرَ ڏي. 9 واجھائي وطن کي، آءٌ جي هِتِ مُياسِ؛ گورَ مُنهِنجي سُومِرا! ڪَجِ پَنوَهارنِ پاسِ؛ ڏِجِ ڏاڏاڻي ڏيهَه جِي، مَنجھان وَلِڙِيُنِ واسِ؛ مُيائِي جياسِ، جي وَڃي مَڙهُ مَلِيرَ ڏي. 10 ڳِچِيءَ ڳانا لوهَ جا، زيريُون ۽ زنجيِرَ؛ پَيڪَڙا پَيرنِ ۾، ڪوٺِــيُن اندَرِ ڪِيرَ؛ چارِي چؤگانَنِ ۾، واهِيَتَ ڪَنِ وَزِيرَ؛ ڇَنِ نه ڇَڄي آهيان، اهڙيءَ سِٽَ سَرِيرَ؛ مارُو ڄامَ مَلِيرَ، پُڇِجِ ڪِي پَنوَهارِ کي. 11 زيرِيـين ٻيڙِيـين لوهَ ۾، ڳَٽَنِ ڪَيَسِ ڳاهُ؛ سَنڪي سَندي سُومِري، هَڏِ نه چاڙهِيُمِ ماهُ؛ سَرَتِيُون! دُعا ڪَجاهُ، ته ڀَـرَمُ ڀاروڙِيءَ رَهي. 12 ڀَرَمُ ڀاروڙِيءَ رَهي، جَنهِن ۾ اڇِي اُنَّ؛ ته پڻُ ويٺي وِنڌِيان، توڙي پَوَنـِسِ تُنَّ؛ غافِلُ رَکُ غَرِيبِ کي، عُمَرَ! مَنجِھ اَمُنَّ؛ سَرتِــيُنِ ساڻُ سَمُنَّ، آهِمِ اُٺي مِينهَنڙي. داستان ستون 1 پنوَهارَنِ پاٻوهِيو، وَرِيا واهُندا؛ سارِيَمِ سيڻَ سَيَّدُ چئي، گاڏيلِيُون گُندا؛ ڀِٽُن ڀَرِ هُندا، ڀُنگا ڀَڙَ ڀَتارَ جا. 2 پَنوَهارَنِ پاٻوهِيو، ڪي وَسَ واهُندَنِّ؛ لَٿو سِيُّ لَطِيفُ چئي، ٻَڌو ڦَڻُ ڦرَنِّ؛ اُوءِ ٿا ڪورِنِ ڪُنئَرِي، سَرَتِيُون مَٿان سَسَنِّ؛ عُمَرَ! اُنَّ اَگُندَرِي، پاسي ڪانڌَ ڪَتَنِّ؛ پائُرِ ڏِنِيُون پُٺِيُون، نَنڍَنِ نوراپَنِّ؛ کائُرِ کَٿِيُون خاصِيُون، اُوچِيُون اُتِ اُڄَنِّ؛ ڪَڍِيو پيڻُ ڪَهَنِّ: ”مَلِيرِ گُهرجي مارُئِي!“ 3 آڻِينِ ڪي چاڙهِينِ، ڏُٿُ ڏيهاڻِي، سُومِرا! سَٿا ڪَيو، سَيَّدُ چئي، سائُون سُڪائِينِ؛ مَنجهان لَنبَ لَطِيفُ چئي، چائُرَ ڪَيو چاڙهِين؛ پُلاءُ نه پاڙِين، عُمَرَ! آراڙِيءَ سين. 4 تِن وَنِهيَنِ ويڙِيچَن ۾، سَدائِين سُڪارُ؛ چُنڊِيو، آڻِيو چاڙهِيُون، سَندو ڏَؤنرَنِ ڏارُ؛ جن جو ويڙِنِ سين واپارُ، سي ڏوٿِي هوُنِ نه ڏُٻِرا. 5 ٿوري قُوتَ قَرارِيا، رَهَنِ سَٻَرَ سَتِّ؛ کَٿِيءَ ۾ کِہَ ڀَڪُلِيا، ڀُوڻَنِ اهَڙِيءَ ڀَتِّ؛ پَنوَهارَڪِي پَتِّ، پيهِي پُڇُ مَلِيرَ ۾. 6 نَڪا جَھلَ نه پَلَّ، نَڪو رائُــرُ ڏيهَه ۾؛ آڻِيو وِجَھنِ آهُرين، روڙِيو رَتا گُلَّ؛ مارُو پاڻَ اَمُلَّ، مَلِيرُونِ مَرڪَڻو. 7 مَٿِنِ ٽُٻَڪَ ٽُٻَڪَڙا، چِڪَندڙا اَچَنِ؛ کُڙِيُون کيہَ ڀَڪُلِيُون، پَگَھرُ سِرِ پيرَنِ؛ اِي وَڙَ ويڙِيچَنِ، مُون لوڏان ئي لَـکِيا. 8 دَرَ، دَروازا، دَرِيُون، هاڻي هِتي هو؛ ڪوڙِيـين اَڏِيان ڪيتِرا، تَنبُو مَٿان تو؛ جي مُلِ نه آيا، مارُئِي! تنِين رَڙُ مَ رو؛ ڪُوڪَٽُ آهي ڪو، پُسِيءَ پنوَهارنِ ۾. 9 سَنِهِيءَ سُئِيءَ سِبِيو، مُون مارُوءَ سين ساهُ؛ ويٺي سارِيان سُومرا! گولاڙا ۽ گاهُ؛ هِنئو مُنهِنجو هُتِ ٿِيو، هِتِ مِٽِي ۽ ماهُ؛ پَکَنِ منجِھ پَساهُ، قالِبُ آهي ڪوٽَ ۾. 10 سَنِهِيءَ سُئِيءَ سِبِيو، مُون مارُوءَ سين منُّ؛ هَڻِي کَڻَ حِلِمَ جا، تَہَ وِڌائِين تَنُّ؛ ڪِئن ٽوپايان ڪَنُّ، اَباڻِي اِبرَ ري؟ 11 پاڇاهِي نه پاڙِيان، سَرَتِيُون! سُئِيءَ ساڻُ؛ ڍَڪي اُگھاڙَنِ کي، ڪِينَ ڍَڪيائِين پاڻُ! ٻِيهَرَ ڄاپِي ڄاڻُ، اِبرَ جي اَوصافَ کي! داستان اٺون 1 چُرَنِ، چُڻِڪَنِ چِتَ ۾، وِسارِيان ڪِينَ وَري! ’ڪَنان عَهدَ اَلَسۡتَ‘ جي، ڪِ تِهائِين پَري؛ ’لَمۡ يَلِدۡ وَ لَمۡ يُوۡلَدۡ‘، مارُئِي ڪوهُ ڪَري؟ اَڄُ ڪِ ڪالهه مَري، ساري سانڀِيَڙَنِ کي! 2 چُرَنِ، چُڻِڪَنِ چِتَ ۾، وِسارِيان ڪِينَ وَري! جن ٿي پَي پِياريو، مَنجھان سِڪَ سَري؛ وَنهِيَنِ ويڙِيچَن جي، سِٽائُنِ سَري؛ ٿَرَنِ ٿوڪَ ڌَري، اُٺي وِيَڙا اُڪِري. 3 چُرَنِ، چُڻِڪَنِ چِتَ ۾، وِساريان ڪينَ وَرَنِّ؛ ’لَـيۡسَ ڪَمِثۡلِہٖ شَيۡءٌ‘، پَسَڻُ ناهِ پِريَنِّ؛ پَکا پَنوَهارنِّ، نيئِي اَڏِيا ناهِ ۾. 4 چُرَنِ، چُڻِڪَنِ چِتَ ۾، رهيا اَندَرِ رُوحَ؛ اُٺي وِيَڙا اُڪِري، مارُو مَٿي موهَ؛ ويرُون وِلوڙَڻَ جُون، سارِيان گَھڻو صُبُوحَ؛ وَرُ سي کارا کُوهَ، سِنجيَمِ جي ساڙيہَ جا! 5 بِيـَرَ کَنيائُون بَرَ ۾، پِيارِين پَهُون؛ سِنجَنِ ساٺِيڪَنِ تي، وَڏِيءَ وير وَهُون؛ پايو جَرُ جَنڊَنِ ۾، ڪوڏان ڪَنِّ ڪِهُون؛ ڏِينهان ڏينهن نَئون، مُون کي وِرِهُ ويڙِيچَنِ جو. 6 آڌِيءَ اُٿَنِ تي، جيلان پاڻِي پاتارَ ۾؛ وارو ويسِرُينِ ڏِينهان ڪونه ڏِئي؛ مُون ڪَمِيڻِيءَ کي، مَٿان کُوهَ کَڻِي وِيا! 7 سَرِتِيُنِ سِنجَڻُ ڇڏِيو، سَتِيُنِ ڳالِھ سُئِي؛ ماريچِي ماڙِيُنِ ۾، ڪَڏَهِن ڪانَ هُئِي؛ عُمَرَ! آءٌ نه مُئِي، ان اوڀالِيان اَڳَهِين. 8 ڀِـنِيءَ جي ڀُوڻَنِّ، ڀيڄَ ڀُـڻِڪو نه سُڻانِ؛ سِنجَڻَ وارِيون سُتِيُون، وڃِي ويڙهِ وَرَنِّ؛ پِيا سيٽَ سَڙَنِّ، تَرَهي ٻِنهي ڪنڌِيين. 9 عُمَرَ! ٿِـيَمِ اَپارَ، وِرَهُ وَٽِيان ڪِنِ سين؟ ڏوٿِـيَڙا ڏُورِ ٿِيا، تَڳان جِن تَنوارَ؛ سِٽائُون سَنگھارَ، کُوهَنِ تان کَڻي وِيا. داستان نائون 1 جُھڙِ ڦُڙِ جِتِ ٿِيانِ، اُتِ اَڏِيائُون پَکَڙا؛ هِنَ مُنهِنجي حالَ جو، قَدُرُ نه ڪيڻانِ؛ جيڪُسِ آءٌ وِسِرِيانِ، مارو قُوتَ قَرارِيا. 2 جُھڙِ ڦُڙِ مَٿي مارُئين، جِتِ چِيها، چِلُڙَ چِڪَ؛ اَندَرُ ٿو اُڃَ مري، ساهُ اُنِين جي سِڪَ؛ پِيَهُون شالَ پَهيُون ڀري، تِئان ڏيئي تِڪَ؛ وَرُ پِريان سين پِڪَ، ٻِيا ڀاڻَ ڀَرِيائي گھورِيا! 3 ڍَٽين پَٽين ڍيرَ، مَهِيَنِ مارُوئڙَنِ جا؛ پائُـرُ سَڀِ پَچِي پِيو، گَھرِ گھارِيندي ڪيرَ؛ ڪوٺِيين لَڳَنِ ڪيرَ، مَحَلين مُنجهي مُون هِنئون. 4 هِنَ مُندَ مارُو سَنَرا، ويڙِهين وَڳَ وارِينِ؛ ڇَڇِيا ڇيڪاريو ڇيلِڙا، پَٽين پَهرائِينِ؛ نيڻَ مُنهِنجا اُنِ کي، جَھجھو جَرُ هارِينِ؛ تاڙا تَنوارينِ، مِينهَن وَسَندا موٽُ تُون. 5 هِنَ مُندَ مارو سَنَرا، کائُرَ ۾ خُوشِحالَ؛ سائُون، سِيارِڇُ، مَکَـڻِي، جيڏِيُون! آڻِنِ جالَ؛ سَتِيءَ جِي سَيَّدُ چئي، ڪا ساڙيہَ مَنجِھ سَنڀالَ؟ لِڱَنِ تان، لَطِيفُ چئي، لوئِي لاهِ مَ لالَ! ڀَلو ڪَندو ڀالَ، مِينهَن وَسَندا موٽُ تُون. 6 هِنَ مُندَ مارُو سَنَرا، ڍَنگَـرَ ڍارَ رَهَنِّ؛ پاڻِي پُوڄَ پَٽَنِ ۾، پَکي پاندِ پِيَنِّ؛ هِنَ کي لوهَ لَطِيفُ چئي، هُوءِ کائُرَ مَنجِھ کِلَنِّ؛ کاٽُونبا کاڄَنِّ، مِينهَن وَسَندا موٽُ تُون. 7 سَدا جِنِ پَرياڻُ، پانڌِي پَکي لَڏَ سين؛ مارُو ڳُڻَنِ ساڻُ، وِيَڙا ٿَرِ اُڪِرِي! 8 پاسا پولِڙِيُنِ ۾، ٻانهُون سِرِ ٻيئِي؛ اَکِيون، نَڪُ اَريجَ ري، ٽِمايَمِ ٽيئِي؛ ڏُورِ ٿِيا ڏيهي، پِرِين پائُرَ وَٽِ ۾! 9 ٿاجا ٿَرَ بَرَ جَھلَّ، پِپُون پائُـرَ وَٽِ ۾؛ سيئِي سارِيو، سومِرا! اَچي آبَ اُڇَلَّ؛ سانڀِيَنِ ڏِنَمِ سَلَّ، ڏِٺي جِن ڏِينهَن ٿِيا. 10 جُهران جِهڄان تي، جِئَن پَسَڻان پَري ٿِيا؛ اَلا! اوٺِي آڻِيـين، جو کِينءِ جِي خَبَرَ ڏي! مَنَ مُنهِنجي کي، واڪو لَهي ويڙِه جو! داستان ڏهون 1 اُٺي ٿِي وَراڻِ، کِينءَ واڌايُون آيُون؛ لَٿِي لوئِڙِيارِيـين، مِڙَنِي مُنهَنِ ڪاڻِ؛ صُلحُ وارِيو سُومِري، چَئِي پَنوَهارَنِ پاڻِ؛ هَمِيرَنِئُون هاڻِ، مُهتُ لَهَندِينءَ مارُئِي! 2 اُتان اوٺِي آيو، خَبَرَ اِيَ کَرِي؛ وِساريجِ مَ وَرَ کي، پَــئِجِ مَ مُنڌَ! مَرِي؛ ويندِينءَ اُتِ وَرِي، ڪو ڏِينهُن آهِين ڪوٽَ ۾. 3 ڪو ڏِينهُن آهِئين ڪوٽَ ۾، لوئِي هَڏِ مَ لاهِ؛ ڪامَڻِ! اَهِجي ڪُرَ جي، اَڏِ وَڏائِي آهِ؛ هِتِ مَ پاڙِجِ هيڪِڙو، پائُرَ جي پَساهَ؛ سَتِي! سِيلُ نِباهِ، مَلِيرِ ويندِينءَ مارُئِي. 4 سي ساهيڙِيُون ساريِنِ تو، سِيلُ جنِين جو سَچُّ؛ مارُوءَ ريءَ مَ مَچُّ، سِيهو ڀانئِجِ سونَ کي. 5 ساهيڙِيُون سارِينِ تو، سَچ جِنِين جو سِيلُ؛ نَڪو قالُ نه قِيلُ، اُنِين جي اَدَبَ ۾. 6 جو ڏيہَ ڏاڏاڻِيان آيو، ڏِنُمِ تَنهِن طَعنو: ”پائي ويھُ مَ پَلَنگين، ڳِچِيءَ سِرِ ڳانو؛ مَٿان لَڪَ لَطِيفُ چئي، کانءِ مَ خَزانو؛ سَرتِيُنِ سِيلُ چَوايو، جورِ هَڻِي جانو؛ ٿِيو سَڏُ سَمانو، حَرَفَ لَٿي هيڪِڙي.“ 7 مُون سين مارُوئَڙِيُون، ڪَهڙِيءَ رِيتِ رُسَندِيُون؟ چوٽِيءَ ۾ چِيڙُ پِيو، پِيَنِ رَتَ ڄَيُون؛ نيڻين نِنڊَ وِهُ ٿِي، ساري ساڏوهِيُون؛ هِتي جي هُيُون، ته سُڌِ پِيـيَنِ سِيلَ جِي. 8 ”سَتِي! تُنهِنجي سَتَ ۾، ڳالِھه گُهرجي ڳَچُّ؛ وَڍِيو، چِيرِيو، چِچِرِيو، پَرِ ۾ اُڀِي پَچُّ؛ ساڻُ اَمانَتَ اَچُّ، ته ٿِئين سَمانِي ساڙيہَ ۾.“ 9 جانڪِين سَتِيُنِ سِيرُ، تان ڪِينَ وِهَندِيَسِ ڪوٽَ ۾؛ سِپَ سَمُنڊين سَپَجي، نَدِيءَ پِيي نه نِيرُ؛ جِئَن هُوءَ اَبرَ آسِري، تِئن مُون مَنِ مَلِيرُ؛ کائُـرَ پِيَنِ کِيرُ، جي اَمانَتَ اُتِ وَڃي. 10 جَرَ ۾ سِپُون جِيئَن، آهِينِ اَبرَ آسِري؛ جِئَن ڪُنجُون سارِينِ روهَ کي، مُون تَنَّ اندرِ تِيئَن؛ هُتِ وَعدا وَڃَڻَ جا، هِتِ نه ڀانيُمِ هِيئَن؛ ڪوٺيُنِ وِهان ڪِيئَن، جي نَظَرَ بَندِياڻِي نه هُئان؟ 11 سِپَ سَمُنڊين سَپَجي، اَبرُ آساروسِ؛ ٻاڙو پِئي نه ٻِپُڙِي، مِٺو مُنهِن لَڳوسِ؛ ماڻِڪُ تي مِڙيوسِ، جِئَن تَنگُ ڪَڍِيائين تارِ ۾. 12 سِکو سَڀِ، سَرتِيُون! سِپُنِ مُلان سيرُ؛ ٻِيو مَٽائي نيرُ، اُڀِيون اَبرَ آسِري. داستان يارهون 1 مَلِيران مارُو، پَکي پيهِي آئِيو؛ وَرِيا واهارُو، هاڻُو سَڀِ هِيڻا ٿِيا. 2 پَهِي سُکَ پيرَنِ کِيہَ! ڪو نِينهَن نِياپو مارُئين؟ اَتِ اُڪَنڍِي آهِيان، تَنهِن آتَڻَ، تَنهِن ڏيہَ؛ سَندِي جا ساڙيہَ، کِہَ کَٿُوري ڀانـئِيان. 3 سَکَرِ سيئي ڏِينهَن، جي مُون گھارِيا بَندَ ۾؛ وَسايَمِ وَڏَ ڦُڙا، مَٿي ماڙِيُنِ مِينهَن؛ واجھاڻِـيَس وِصالَ کي، ٿِـيَس تَهِوارُون تِيئَن؛ نِيَرُ مُنهِنجي نِينهَن، اُجاري اَڇو ڪَيو. 4 عُمَرَ! اَڄُ گَڏِيامِ، ڏوٿِي اُنَهيِن ڏيہَ جا؛ پاراڀا پِرِيُنِ جا، اُڀِي اُن چَيامِ؛ لهِي لوهَ پِيامِ، لُطفَ ساڻُ لَطِيفُ چئي. ابيات متفرقه 1 جُه سي لوڙائُو ٿِيا، جنِين ڀَرِ رَهَنِّ؛ مارُو منجِھ ٿَرَنِّ، رَهِي رَهَندا ڪيترو؟ 2 جُه سي لوڙائُو ٿِيا، جنِين سندِيءَ ڌِيرَ؛ مارُوئَڙا فَقِيرَ، ڪَنهِن دَرِ ڏِيندا دانهَنڙِي؟ 3 مارُوءَ پاسِ مَلِيرَ ۾، ڌوئِي مَرُ مَران! پاڻِي واري پانهِنجو، ويندِيائِي وَران! ٿورو مَنجِھ ٿَران، هُندَ لَڳي لوئَڙيارِيـين! 4 ڪانڌُ نه ڪَندِيَسِ ڪو ٻِيو، کَٿيروئِي خُوبُ؛ ميروئِي محبُوبُ، اَسان مارُو مَنَ ۾. 5 مُنهُن مُنهِنجو سُومِرا! مَرُ ميروئِي هوءِ! متان مارُو چوءِ، ته ڌوتوءِ ڌوراڻَنِ ۾. 6 جِت کَـرَڙَ، کَٿا ۽ کاهِيُون، پالَ، پَڪا ۽ پَڪَّ؛ سَرَهِيُون سي سَرَتِيُون، حاضُرُ پاسي حَقَّ؛ مارُوئَنِ سين ماڻِيان، شالَ مُندائتِي مَڪَّ؛ کِنڪارِيان خَلَقَّ، جا ٿَـرَ ڄائِي ۾ ٿوُهَرين. 7 جي هِتِ هُئِي مارُئِي، ته لَڌِيَمِ ڪَرَ ڪيڻاسِ؛ ارداسِيُمِ عُمَرَ کي، ويجھو ٿي وَٽانسِ؛ جي نه ڇَڏِيائِين ڪِ جَھليائِين، ته پنهنجو اَنگُ آڇِيانسِ؛ لاهي لوهَ لَطِيفُ چَئي، هِتان هُندَ هَلانسِ؛ موکي مَلِيرَ سامُهِين، وَٺِي ٻانهَن وَڃانسِ؛ رَهِبَرُ ٿِي ريڙِهيانسِ، سُنهاري ساڻيہَ ڏي. 8 جِئَن ڳَنڍِيُون مَنجِھ ڳَنڍِيرَ، تِئن مُون مَنِ مارُوئَڙَنِ جُون؛ ڏِنيُون لَسَ لَطِيفُ چَئي، هِنئڙي کي هَمِيرَ؛ وَڃِي مَنجِھ مَلِيرَ، سَڀِ ڇوڙِينديَسِ سُومِرا! 9 سُڻِي ساڻيہَ ڳالَھڙِي، لَهِي وِيا لوهَ؛ اَندَرَ جا اَندوهَ، لَٿا ڏُکَ، سُکَ ٿِيا. 10 توکي توڙائِين لِکِي، عُمَرَ! اَڇائِي؛ جنهن تو سامائِي، مامَ نه ڀَڳي مارُئين. 11 مَ ڪِي روءُ، مَ رَڙُ ڪِي، هَنجُون هَڏِ مَ هارِ؛ تو تان بَندُ بِدا ٿِيو، ٻيڙِيُون نيئِي ٻارِ؛ پَهُچَندِينءَ پَنوَهارِ، سِگِھي سنگھارَنِ کي. 12 اَڄُ پڻ چِڪِيَم چاڪَ، وَنهِيَن ويِڙيچَنِ جا؛ سُورَنِ اچِي سُومِرا! اَندَرِ ڪي اوطاقَ؛ مارُوءَ جي فِراقَ، هَڏَ مُنهِنجا ڪَپِيا. هن سُر جي اينٽري لاءِ احمد چنڊ جا ٿورائتا آهيون.
