رني ڪوٽ تي هڪ سرهي شام

[منظور ڪلهوڙو]

رني ڪوٽ جي باري هر ساڃاهه وند باشعور سنڌي توڙي هر عام ۽ خاص ڀلي ڀت ڄاڻي ٿو۔ ڪيترائي تاريخي ليک هن سنڌ جي عظيم شاهڪار بابت انٽرنيٽ توڙي ڪتابن ۾ پڻ موجود آهي۔ سنڌ جي هن عظيم ماڳ کي پسڻ لا ڪجهه سڄڻن هڪ پروگرام رکيو۔ جنهن پروگرام ۾ شرڪت ڪرڻ لا اسان کي به دعوت نامو ڏنو ويو نهايت خوشي ٿي رهي هئي جو مان پهريون ڀيرو هن ماڳ کي ڏسڻ وڃي رهيو هئس بتاريخ 3 مارچ بروز آچر تي صبح جو 8 وڳي ڪراچي سچل ڳوٺ کان دوستن سان گڏ روانا ٿيا سين، جن دوستن مونکي دعوت ڏني انهن کان علاوه مان ڪنهن به دوست سان پهريون ڀيرو ملي رهيو هئس ان ڪري ڪيترائي سهڻا دوست پڻ ان ساٿ م ملي ويا جن سان سفر دوران پنهنجي مٺي ٻولي ۾ ڪچهرين جو سلسلو هلندو رهيو، ڄامشورو کان ٿورو ٻاهر هڪ هوٽل تي ناشتي جو بدوبست ٿيل هو ان کان پو رني ڪوٽ لا روانا ٿيا سين، رهبر سنڌ جي شهر سن جي لڳو لڳ ڪراچي کان ويندي کاٻي پاسي 32 ڪلوميٽر جي مفاصلي تي رني ڪوٽ جو شاندار قلعو اونچن پهاڙن جي سلسلي جي مهاڙي ۾ ڪنهن سنڌ جي جوڌي جيان اوڇو ڳاٽ کنيون پري پوري کان نظر ايندڙ اهو قلعو پنهنجي سنهري سنهري پٿرن سان اهڙا ته تجلا ڏيندي ڏيکارجي رهيو هو جو ائين ٿي لڳو ڪنهن نفاست سان سموري جي سموري قلعي تي سوني پاڻي سان راڳو ڪيو هجي اوڀر کان اڀرندڙ سج جا ڪرڻا چمڪاٽ ڪري قلعي جي ديوارن سان ٽڪرائجي هڪ هڪ وڻندڙ منظر پيش ڪري رهيا هئا۔ جئين جئين قلعي طرف ڌوڪيندا ٿي ويا سين تئين قلعي جي سونهن من کي موهيندي ٿي وئي، هيڏي وڏي اوچائي تي اڏيل سنڌ ڌرتي جي لڳ ڀڳ ٻه هزار پنج سئو پورهيتن جي پگهر سان جُڙي راس ٿيل هي شاندار قلعو سنڌ جي ئي مالي خزاني مان جڙيل هي شاندار قلعو سنڌ جي ان وقت جي خوشحالي جو جيئندو جاڳندو مثال آهي۔ هن قلعي بابت ڪيتريون ئي ڏند ڪٿائون پڻ آهن۔ پر مان سمجهان ٿو ڪجهه به هجي ڪير ڇا به چوي ته ڪنهن ايران جي بادشاهه، يا رومانيه سلطنت وارن ، يا ڪنهن ٻئي طاقتن جوڙايو پر مان هڪ ئي ڳالهه ڪندس ته سنڌ جي پورهيتن ، سنڌ جي رازن، سنڌ جي خزاني سان جڙيل هي دنيا جو وڏي وڏي ۾ وڏو قلعو سنڌ جي ئي ميراث آهي جنهن تي اسان جيترو به ناز ڪيون اهو گهٽ آهي۔

هي مک دروازي جي ڏيک آهي جنهن کي سن گيٽ چيو وڃي ٿو۔​

​

رني ڪوٽ قلعي تي پهچي هر ڪو دوست قلعي جي سونهن بابت ويڇار ڪندي ٽهڪڙا ڏيندي ۽ هن دور ۾ هن ماضي جي شاندار قلعي جي حالت کي اجڙيندي ڏسي پڻ ساڃاهه وندن جو اکيون ڏکاري هئڻ جو ڏيک ڏئي رهيو هيون، يقينن ساڃاهه وند جيڪي ڌرتي جي ذري ذري سان چاهه رکن ٿا انهن جا سينه ڌرتي جي قومي ماڳن کي اجڙندي ڏسي رت جا ڳوڙها پڻ ڳاڙيندا رهن ٿا ته اسان ڪهڙو پيغام دنيا تائين پهچائي رهيا آهيون ته اسان هيڏو شاندار ماضي رکندڙ تهذيب يافته قوم اڄ پنهنجن ئي انهن ماڳن کي محفوظ نٿا ڪري سگهن جيڪي مجبوري ۽ محڪومي جي ڌٻڻ ۾ ڦاٿل آهن ته اهي ڪهڙي ريت هنن ماڳن کي محفوظ ڪن۔۔۔ڪيترائي سوال پيدا ٿين ٿا؟؟؟؟

هي ميري ڪوٽ جو اندريون منظر آهي جيڪو کنڊرات جي شڪل ٿي ويو آهي​

​

اهڙي ريت اسان اندر داخل ٿي ميري ڪوٽ کي به گهمي ڏٺو سين ۽ اتي پهچندي مانجهاندو ڪرايو ويو جيڪو اتان جي ويجهڙائي ۾ اسان سان گڏ هڪ دوست جو ڳوٺ هو اتان ان جي مائٽن مانجهاندي جو بندوبست ڪيو، جنهن ۾ نج روايتي کاڌا کارايا ويا جنهن ۾، مکڻ، لسي، جوئر جي ماني ۽ ڀينڊين جي ٻوڙ سان گڏ مرغي به شامل هئي، رني ڪوٽ جي قلعي اندر اهڙي مهمان نوازي مرڻ گهڙي تائين وسارڻ جهڙي ڪونهي۔۔​

​

​

​

مانجهاندي جو ڏيک جنهن ۾ ڀينڊين جو ٻوڙ، مکڻ، لسي ۽ جوئر جون مانيون​

​

 

[منظور ڪلهوڙو]

رني ڪوٽ قلعي جو وڌيڪ تصويرو هتي ڪلڪ ڪري ڏسو۔۔۔۔

 

[منظور ڪلهوڙو]

ميري ڪوٽ جيڪو مک سن گيٽ کان 2 يا 3 ڪلوميٽر اندر اتر اولهه واري ڪُنڊ طرف آهي،، جتان گذرندي ٻه ننڍيون نديون به پار ڪرڻيون پون ٿيون انهن ندين مٿان حڪومت پاران پُلون جوڙڻ جو ڪم به شروع ڪيو ويو آهي پر ٻڌو ويو آهي ته اهو هن وقت گهڻي عرصي کان بند پيل آهي جنهن سبب اندر ويندي ندين مان اُڪرندي گهڻي ڏکيائي پيش اچي رهي آهي۔۔ ۽ برساتن جي ڏهاڙن ۾ اندر رهندڙ اتان جي مقامي ماڻهن کي وڏي مشڪلات پيش اچي ٿي۔۔

​

هي مِيرِي ڪوٽ جي مک دروازي جو ڏيک آهي۔​

​

هي اها پهرين ندي آهي جيڪا سن گيٽ کان ٿورو اڳتي آهي ۽ مٿان تعميراتي پُل به نظر اچي ٿي۔​

​

اهڙي لذيذ مانجهاندي کانپوءِ نماز ظهر ادا ڪئي سين ان کان پوءِ سڄڻن کان معلوم ٿيو ته اڄ اسان جو هتي اچڻ جو مقصد هڪ ته اهو آهي ته اسان کي اهو معلوم ٿئي ته اسان وٽ ايڏو شاندا ماضي آهي ۽ ان سان گڏ اسان سڀني کي پنهنجي پنهني سگهه آهر اهڙن ماڳن کي گهڻ جو سلسلو جوڙڻ گهرجي ۽ هتي اچي ڪري اهو پيغام دنيا تائين پهچائجي ته اسين هڪ مهذب قوم آهيون۔ ۽ ٻي اها خبر پئي ته اسان سان گڏ هتي سنڌ ڌرتي جو سهڻو شاعر ”عبدالغفار تبسم“ جن سان به سرهي شام ملهائڻ اچي ٿو۔ جن سان دوستن جو اڳ ئي پروگرام رٿيل هو، جيڪا ڳالهه اتي پهچي ڪري خبر پئي۔۔ نهايت خوشي جي ڳالهه خاص ڪري مون لاءِ ته مان سنڌ جي هر نفيس ماڻهو کي چاهيندو آهيان پر ”تبسم“ سان گهڻو ڪري ان ڪري به لڳاءِ رهيو آهي جو منهنجي محبوب جو اهو پسنديده شاعر رهيو آهي، ان جي شاعري منهنجي محبوب جو روح جي ترجمان رهي آهي،​

​

اي مٺي تون ائين ته نه روءَ ، روئندي ته نه جيءُ​

اي مٺي​

اي مٺي​

تنهنجو نالو کنيم اک جهڙالي ٿيم،​

درد دُکندو ويو، تانگهه ٿي وئي تکي،​

اي مٺي​

اي مٺي۔۔۔۔​

​

مٿيون سٽون جڏهن به ٻڌندو آهيان منهنجو پرين مونکي ياد ته پئجي ويندو آهي پر ان سان گڏ لڙڪن جون لڙيون به لارون ڪري ڳلن تان وهي پونديون آهن۔۔۔۽ ان مهل اهو ئي گيت منهنجي موبائيل ۾ هيو جيڪو منظور سخيراني جي آواز ۾ آهي۔ جئين تبسم صاحب پهتا ملاقات کان پوءِ مون اهو گيت فون تي هلائي ڇڏيو ته ”تبسم صاحب نهيات چاهه وچان اهو چيو ته اهو ڪٿي ٿو وڄي ، تنهن تي مون چيو سائين اهو مون وٽ آهي۔۔ ۽ چيو مانس ته سائين اها منهنجي محبوب جي پسند آهي۔۔ تنهن تي نهايت پاٻوهه واري مُرڪ مُرڪندي مون ڏي نهار وڌائين ۽ چيائين لکين قرب اوهان جا۔۔۔۔۔​

​

هڪ شاعر، تاجل بيوس جو ڀاءَ ۽ مان​

مانجهاندي، ملاقات ۽ ڪچهري کان پوءِ باقائدهه شام ملهائڻ لاءِ ميري ڪوٽ جي اوڀر واري پهرين مورچي تي بندوبست ڪيو ويو هو، جتي سڀ گڏجي آيا سين جتي هر سڄڻن باقائده پروگرام شروع ڪيو، جنهن ۾ سنڌ جي تهذيب ۽ ثقافت ۽ قومي ماڳن جي حوالي سان آگاهي ڏني وئي۔۔ آخر ۾ محترم سائين عبدالغفار تبسم ۔پنهنجا ويچار ونڊيا، جيڪي مون پنهنجي موبائيل ۾ محفوظ ڪري ڇڏيا ۔​

​

​

”تبسم صاحب“ پنهنجا سهڻا ويچار ونڊيندي۔۔​

وقت جي گهٽتائي سبب پروگرام 5 بجه شام تائين ختم ڪرڻو پيو ڇو ته حالتن جي پيش نظر جلد کان جلد رني ڪوٽ کان سن طرف نڪري وڃڻو هو، پروگرام جي اختتام تي الوداع ڪندي مان واري سائين تبسم صاحٻ سڀني سڄڻن کي پنهنجي شاعري جي ڪتاب” جو پل جهُومي جهَولَ ۾“ جو تحفو مُحبتن مان سڀني کي ڏنائين جنهن تي پنهنجي هٿ اکرن سان پنهنجي محبت جون ڪجهه سٽون لکي ڏنيون۔۔۔جيڪو اسان جي خوشنصيبي لکيبي ۽ اها سڪ جيڪا هن سهڻي شاعر کي ڏسڻ جي هُئي اها به پوري ٿي وئي ۽ هي سفر مون کي سموري حياتي ياد رهندو۔​

​

پنهنجي شاعري جو ڪتاب ڏيندي وقت​

اهڙي ريت هي سهڻو ۽ سنڌ جي سونهن جهڙو حسين سفر کي مجبوري وچان الوداع ڪرڻو پيو ۽ ان آس تي ته انشا الله ضرور وري به بيرو ڀربو۔۔رني ڪوٽ کان ويندي مهل ديد پٺتي ئي هُئي جو هن سنڌ جي حسين شاهڪار کي الوداع ڪندي هنيا جهُري رهيو هو، سنڌ جو ماضي ۽ سنڌ جي تهذيب جو مستقبل به ان ئي شاندار قلعي ۾ سمويل آهي۔۔نه صرف اهو قلعو پر هوند سنڌ جي انچ انچ اسان سنڌين جي بقا جو سبب آهي، جنهن جي اسان سڀني کي حفاظت ڪرڻي آهي۔​

مِيري ڪوٽ کي الوداع ڪندي وقت شام جو سُرهو منظر۔۔۔۔​

ميري ڪوٽ قلعي جي لڳو لڳ گبول ذات جي ماڻهن جون زمينن جو سهڻو منظر۔۔​

سن گيٽ کان ميري ڪوٽ طرف ويندي ٻئين نئين جنهن تي پل ٺهڻ جو ڪم اڌورو آهي۔۔ان ئي پاڻي سان اتي جا رهاڪو فصل ڪن ٿا۔​

​

سنڌي اخبارن جو ايڊيٽر ”فدا حسين ڀاڳت“​

​

​

رني ڪوٽ کي الوداع ڪندي وقت سج جو به الوداعي سهڻو منظر۔۔۔​

 

[منظور ڪلهوڙو]

تبسم صاحب جي شاعري ڪتاب ” جو پل جهومي جهول ۾“ منجهان اوهان سڄڻن لا ڪجهه سٽون۔۔

عُمر جا دلفريبين جي، ريبن ۾ پنجونجاه پهتي،
باقي ڀي خود فريبين جي، طمع ۾ گذرندي ويندي۔

ساحل يا ڪنهن ڪنڌي تائين پُڄڻ جون خواهشون تاڻي،
لُڙهي ويا سُون به جذبن جي جهان م آجيان ٿيندي۔

بي اعتماديون، ڀرم شڪنيون، تمدن جون تباه ڪاريون،
ترقي ڇا ڏنو آهي جي ڏيندي ڀي ته ڇا ڏيندي۔

مذهبن جي ڪٽرپڻ سان اڏاوت جي بنيادن ۾،
جي نفرت جو ڀَنجُو ڀربو عمارت ڍير ٿي پوندي۔

مڃيم تن وضع دارين جو هاڻي هي دور ناهي پَرَ۔۔
اُنهن کي ڇڏڻ سان ”تبسم“ جيئڻ ۾ سونهن ڇا رهندي۔

ڏکين لفظن جي معني ا۔
ريب: ٺڳي۔ لالڇ
ڀرم شڪنيون: واعدي خلافيون
تمدن: گڏجي رهڻ جو طريقو
ڀنجُو: سڪي مٽي
ڄم: جنم

 

[سليمان وساڻ]

تمام سٺو ڪجهه ڏينهن اڳ ئي اسان پڻ رني ڪوٽ جو سير ڪيو هو۔ جيڪو هن لنڪ تي ڪلڪ ڪري پڙهي سگهجي ٿو۔

رني ڪوٽ سنڌ جي سونهن آهي۔ اوهان مٿي لکيو آهي ته ٻه نديون پار ڪرڻيون پيون جڏهن ته اها ساڳي ندي آهي جيڪا ٻه دفعا پار ڪرڻي پوي ٿي۔ ان کي سن نهر سڏين ٿا۔

اوهان ميري ڪوٽ جو ته ذڪر ڪيو پر اوهان شير ڳڙهه يا پرين جي آستان جو ڪٿي ذڪر نه ڪيو ۔۔۔۔ يا ٿي سگهي اوهان ان طرف ڪونه ويا۔ ڪاش وڃون ها۔۔۔۔

اوهان سنڌ جي هن سهڻي ۽ تاريخي ماڳ جو ٻيهر سير ڪرايو ۔۔۔۔ لک ٿورا۔

 

[منظور ڪلهوڙو]

تمام سٺو ڪجهه ڏينهن اڳ ئي اسان پڻ رني ڪوٽ جو سير ڪيو هو۔ جيڪو هن لنڪ تي ڪلڪ ڪري پڙهي سگهجي ٿو۔

رني ڪوٽ سنڌ جي سونهن آهي۔ اوهان مٿي لکيو آهي ته ٻه نديون پار ڪرڻيون پيون جڏهن ته اها ساڳي ندي آهي جيڪا ٻه دفعا پار ڪرڻي پوي ٿي۔ ان کي سن نهر سڏين ٿا۔

اوهان ميري ڪوٽ جو ته ذڪر ڪيو پر اوهان شير ڳڙهه يا پرين جي آستان جو ڪٿي ذڪر نه ڪيو ۔۔۔۔ يا ٿي سگهي اوهان ان طرف ڪونه ويا۔ ڪاش وڃون ها۔۔۔۔

اوهان سنڌ جي هن سهڻي ۽ تاريخي ماڳ جو ٻيهر سير ڪرايو ۔۔۔۔ لک ٿورا۔

محترم سائين اوهان جي ڳالهه درست آهي مان ان ماڳن جو ذڪر اڳتي هلي ڪري ڇڏيان ها پر اهي مقام شير ڳڙه ۽ پرين جو آستان يا هڪ چشمو ٻڌڻ ۾ آيو ۽ مٿاهين چوٽين تي هڪ وڌيڪ ڪوٽ موجود آهي جنهن کي موهن ڪوٽ ڪري سڏيو ٿي ويو جيڪو مِيري ڪوٽ کان اتر اولهه واري ڪُنڊ تي واضح نظر ٿو اچي پر وقت جي گهٽتائي سبب انهن ماڳن طرف وڃي نه سگهيا سين۔ ۽ سائين اوهان جي اتي ڪجهه ڏينهن اڳ وزٽ بابت اتي اسان کي اتان جي اڳوڻي چوڪيدار صادق گبول ٻڌايو هو ته سائين تاج محمد وساڻ صاحب جن آيا هئا۔۔مان هڪ عرص اهو به ڪندس ته جيڪڏهن سنڌ سلامت پاران به ڪو اهڙو پروگرام جوڙيو وڃي ته اسين سڀ گڏجي اهو ماڳ سمورو گهمي اچون۔۔۔وڌيڪ جيڪا سڄڻن جي صلاح۔

 

[منظور ڪلهوڙو]

رني ڪوٽ کي الوداع ڪري لڳ ڀڳ مغرب جي نماز ڌاران سنڌ ڌرتي جي مهان ڏاهي ۽ سنڌ جي عظيم رهبر سائين جي ايم سيد جي مزار تي حاضري ڀرڻ لاءِ سمورا سڄڻ سن پهتا سين، سيد جي وڇوڙي کان پوءِ مان جڏهن به سن ايندو آهيان ته الاءِ به ڇو ائين ڀاسندو آهي ته ڄن منهنجو روح هن شهر سان جُڙيل آهي، ۽ ائين محسوس ڪندو آهيان جو ڪو الهامي آواز منهنجي ڪنن ۾ پڙاڏو بڻجي هڪ دانهن جيان منهنجي جيءِ کي جهنجهوڙي ويندو آهي ۽ اهو آواز مان پنهنجي اندر واڪا ڪندي محسوس ڪندو آهيان ۽ ڪيئي ميارون، ڪيئي حجتون، ڪيئي اڻ پوريون حسرتون ان آواز منجهه دٻيل هونديون آهن۔ شايد اهو ناتو جنهن لاءِ بخاري چيو آهي ته۔۔

تنهنجو منهنجو ناتو رشتو ، شايد موت ڇني،
هي ياري هڪ ٻي ياري آ،،ناهي ماڻهن واري۔۔۔

اهو ناتو رشتو ئي آهي جو مان جٿي به هجان ڪيڏو به ڪجهه ٿي وڃان پر سيد سان نينهن هميشه رهندو ايندو۔

​

سيد جي مزار تي شام شفق ڌاري۔۔​

سيد جي ابدي آرانگاهه جو شام ڌاري پُر ڪيف۽ سڪون بخشيندڙ منظر​

​

رهبر سنڌ جي مزار تي حاضري ڀرڻ کان پوءِ کن پل لاءِ فرحت بخشيندڙ شام جي ٿڌاڻ ۽ نم جي وڻن جي وڻندڙ سُڳنڌ کي من اندر اوتيندي ڪيتريون ئي يادون اکين ۾ ترورا بڻجي لهي آيون ۔ اهو سمورو رومانٽڪ وايو منڊل صرف سيد جو حقيقي عاشق بخوبي ڄاڻي سگهندو هوندو۔۔۔بس ڪجهه ساعتون يادن جي سمنڊ مان غوطا کائي ٻاهر ٻاهر نڪري آيا سين ۽ سيد جي مزار کان اکين ۾ لڙڪن جي هڪ سنهڙي لڙي ساڻ ڪري زُوزاٽ ڪندي سپر هاءِ وي تي ڪراچي طرف روانا ٿي ويا سين۔۔۔جتي زندگيون رت ۾ ليٿڙيون پيون هيون۔۔۔جتي پهچڻ سان ڪهرام برپا ٿيل هو۔۔۔جتي عباس ٽائون جو هنياءُ ڏاريندڙ واقعو اسان جو سواڳت ڪرڻ لاءِ تيار هو۔۔۔هاءِ ڙي منهنجي من مُهڻي ڪراچي۔۔۔الله جي بارگاهه ۾ دعا آهي ته منهنجي سنڌ تان ڏک جا ڪارا ڪڪر جلد هٽجي وڃن ۔۔ آمين​

 

[عبدالحفيظ لغاري]

ادا ڪلهوڙو صاحب اوهان جي لکڻي ته ڪمال پر تصويرن جي چونڊ به واهه جي آهي۔ ۔ ۔ڏاڍو ڀلو ڪيؤ جو اهو تارخي ماڳ ڏسي آيؤ ۽ احوال به ونڊ ڪيؤ۔ هي سنڌ جو واحد ماڳ آهي (موئن جو دڙو ڇڏي ڪري) جيڪو هڪ راز آهي۔ ۔ ۔ڪا خبر ناهي ته ڪنهن جوڙايو ۽ ڇو جوڙايو۔ پر ايتري سا پڪ آهي ته آهي هزارين سال پراڻو۔ ۔ ۔سو سڀني کي ڏسڻ کپي۔ ۔
اوهان ۽ اسان جي سفر ۾ ڪُجهه فرق آهي۔ ۔ اهو ڪيترو وڏو فرق آهي اهو ايئن ته بيان ڪرڻ مُشڪل آهي پر هڪ مثال سان متان آئون پنهنجي ڳلاهه ڪري وڃان۔ ۔ ۔اوهان شير ڳڙهه نه ويا ۽ اسان وياسين ۔ ۔ ۔ اوهان سان گڏ وڏي شاعر سائين عبدالغفار تبسم جو ساٿ هو ۽ اسان سان غلام مرتضى وساڻ جو۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔
سنڌ سلامت جي سنگت هلندي يا نه اها پوءِ جي ڳالهه آهي پر رني ڪوٽ وڃڻ ايترو سؤلو به ناهي۔ ۔ ۔بهرحال سنگت حامي ڀري ته هليو هلبو۔ ۔ ۔اڃان اسان جو به پرين جو آستان ڏسڻ جو خواب اڌرور ئي آهي توڙي جو تازو رني ڪوٽ گهُمي آيا آهيون۔

 

[سليمان وساڻ]

ادا ڪلهوڙو صاحب اوهان جي لکڻي ته ڪمال پر تصويرن جي چونڊ به واهه جي آهي۔ ۔ ۔ڏاڍو ڀلو ڪيؤ جو اهو تارخي ماڳ ڏسي آيؤ ۽ احوال به ونڊ ڪيؤ۔ هي سنڌ جو واحد ماڳ آهي (موئن جو دڙو ڇڏي ڪري) جيڪو هڪ راز آهي۔ ۔ ۔ڪا خبر ناهي ته ڪنهن جوڙايو ۽ ڇو جوڙايو۔ پر ايتري سا پڪ آهي ته آهي هزارين سال پراڻو۔ ۔ ۔سو سڀني کي ڏيسڻ کپي۔ ۔
اوهان ۽ اسان جي سفر ۾ ڪُجهه فرق آهي۔ ۔ اهو ڪيترو وڏو فرق آهي اهو ايئن ته بيان ڪرڻ مُشڪل آهي پر هڪ مثال سان متان آئون پنهنجي ڳلاهه ڪري وڃان۔ ۔ ۔اوهان شير ڳڙهه نه ويا ۽ اسان وياسين ۔ ۔ ۔ اوهان سان گڏ وڏي شاعر سائين عبدالغفار تبسم جو ساٿ هو ۽ اسان سان غلام مرتضى وساڻ جو۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔
سنڌ سلامت جي سنگت هلندي يا نه اها پوءِ جي ڳالهه آهي پر رني ڪوٽ وڃڻ ايترو سؤلو به ناهي۔ ۔ ۔بهرحال سنگت حامي ڀري ته هليو هلبو۔ ۔ ۔اڃان اسان جو به پرين جو آستان ڏسڻ جو خواب اڌرور ئي آهي توڙي جو تازو رني ڪوٽ گهُمي آيا آهيون۔

اڙي يار ڪجهه راز، راز ئي رهڻ ڏيو ۔۔۔ خاص ڪري شير ڳڙهه ، جيڪو مون لاء به هڪ راز آهي، رني ڪوٽ پهچي به اتي وڃي نه سگهيس ۽ افسوس اهو ٿيو جو اوهان دوستن اتان جو حال احوال به نه ڏنو۔

باقي ادا منظور ڪلهوڙو به خوشقسمت هيو جو سچل ڳوٺ جا ڪجهه سڄاڻ ساٿي ۽ سائين عبدالغفار تبسم به ساڻن گڏ هيو۔ ان پروگرام جي مونکي به خبر هئي جو محترم وهاب سومري مونکي ٻڌايو هو ته اسان رني ڪوٽ پيا وڃون ۔۔۔۔ پر يار مصروفيتون به ته انيڪ ٿي ويون آهن۔ باقي ها سنڌ سلامت سٿ کي هڪ ٽوئر رکڻ کپي ۔۔۔۔ جيئن سڀ هلي گهمي سگهون۔

 

[منظور ڪلهوڙو]

ادا ڪلهوڙو صاحب اوهان جي لکڻي ته ڪمال پر تصويرن جي چونڊ به واهه جي آهي۔ ۔ ۔ڏاڍو ڀلو ڪيؤ جو اهو تارخي ماڳ ڏسي آيؤ ۽ احوال به ونڊ ڪيؤ۔ هي سنڌ جو واحد ماڳ آهي (موئن جو دڙو ڇڏي ڪري) جيڪو هڪ راز آهي۔ ۔ ۔ڪا خبر ناهي ته ڪنهن جوڙايو ۽ ڇو جوڙايو۔ پر ايتري س پڪ آهي ته آهي هزارين صديون پراڻو۔ ۔ ۔سو سڀني کي ڏيسڻ کپي۔ ۔
اوهان ۽ اسان جي سفر ۾ ڪُجهه فرق آهي۔ ۔ اهو ڪيترو وڏو فرق آهي اهو ايئن ته بيان ڪرڻ مُشڪل آهي پر هڪ مثال سان متان آئون پنهنجي ڳلاهه ڪري وڃان۔ ۔ ۔اوهان شير ڳڙهه نه ويا ۽ اسان وياسين ۔ ۔ ۔ اوهان سان گڏ وڏي شاعر سائين عبدالغفار تبسم جو ساٿ هو ۽ اسان سان غلام مرتضى وساڻ جو۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔ ۔
سنڌ سلامت جي سنگت هلندي يا نه اها پوءِ جي ڳالهه آهي پر رني ڪوٽ وڃڻ ايترو سؤلو به ناهي۔ ۔ ۔بهرحال سنگت حامي ڀري ته هليو هلبو۔ ۔ ۔اڃان اسان جو به پرين جو آستان ڏسڻ جو خواب اڌرور ئي آهي توڙي جو تازو رني ڪوٽ گهُمي آيا آهيون۔

هههههههه، سائين اها اوهان واري ڳالهه جيڪا غلام مرتضي ا وساڻ واري اصل واهه جي ڪئي آهي۔۔ اهو مزو وري ڪنهن ٻي ڀيري وٺبو جنهن ۾ ڪوشش ڪبي ته اسان واري پرگرام وارو رومانٽڪ ماحول به هجي ۽ اوهان جي پروگرام وارو چهچٽو پڻ هجي ته اصل واهه واهه ٿي وڃي۔۔۔۽ ٻيو ته سائين سليمان صاحب اوهان به ساڻ هجو ها ته اصل ان پروگرام کي چار چنڊ لڳي وڃن ها۔۔پر مون کي سائين عنايت کٽياڻ صاحب ٻڌايو هو جڏهن ته ان اها ڪا به ڳالهه نه ڪئي هئي ته اتي ڪو اسان سان گڏ عبدالغفار تبسم جو ساٿ به شامل هوندو۔ اها ته اتي پهچي خبر پئي جنهن لاءِ نهايت مشڪور آهيان سچل ڳوٺ جي انهن سڄاڻ دوستن جو جن سڪ جو سڏ ڏنو۔۔۔سچل ڳو ٺ هونئن ته منهنجي محبوب جو شروعاتي ڳوٺ آهي ڪراچي ۾ ، جنهن ڳوٺ سان منهنجون انيڪ يادون جڙيل آهن ۽ ان سان گڏ نهايت سهڻا ۽ سنڌ پرست دوست به اتان جا ئي آهن جنهن ڪري جڏهن به سچل ڳوٺ مان ڪنهن به دوست جو سڏ ٿيندو آهي انڪار نه ڪندو آهيان۔۔

 

[شاهين لطيف ، سنڌي ،]

ادا منظور اواهان اسان کي رني ڪوٽ گهمايو تصويرون به ڏيکاريون واقعي مزو آيو
ڪڏهن زرور گهمبو تاريخي ماڳ پنهنجي اندر وڏي ڪشش رکندا آهن

 

[راشد خان]

اوهان جي مهرباني ادا جو اوهان رني ڪوٽ گهمايو ۔