اڄوڪي ڏينهن 3 جولاء تي جنم وٺندڙ ۽ وڇڙندڙ مشهور شخصيتون جنم ڏينهن: 3 جولاءِ 1924ع ليکڪ تيرٿ باگواڻي جي پيدائش جو ڏينهن آهي. 3 جولاءِ 1929ع ليکڪ مرزا نادر بيگ (حيدر آباد) جي پيدائش جو ڏينهن آهي. 3 جولاءِ 1935ع شاعر گل محمد اشق (ڏيپلو) جي پيدائش جو ڏينهن آهي. 3 جولاءِ 1945ع شاعر انب شيخ جو جنم ڏينهن آهي. 3 جولاءِ 1955ع شاعره زبيده ميتلو (قمبر) جو جنم ڏينهن آهي. 3 جولاءِ 1962ع آمريڪي اداڪار ۽ هدايتڪار ٽام ڪروز جو جنم ڏينهن آهي. 3 جولاءِ 1965ع براڊڪاسٽر، صحافي ۽ شاعر امين ارباب (ماتلي) جو جنم ڏينهن آهي. 3 جولاءِ 1970ع صحافي غضنفر ثناگر (ڳڙهي ياسين) جو جنم ڏينهن آهي. 3 جولاءِ 1980ع هندستاني ڪرڪيٽر هرڀجن سنگهه جو جنم ڏينهن آهي. وڇوڙو: 3 جولاءِ 1918ع مذهبي اسڪالر مخدوم محمد عثمان قريشي جو لاڏاڻو ٿيو. 3 جولاءِ 1929ع جديد سنڌي ادب جي بانيڪار شمس العلماء مرزا قليچ بيگ جي وفات ٿي. 3 جولاءِ 1979ع لوڪ گلوڪار عالم لوهار جو انتقال ٿيو. 3 جولاءِ 2004ع ناليوارو اداڪار حسام قاضي دل جي دوري سبب ڪراچي ۾ لاڏاڻو ڪري ويو. 3 جولاءِ 2003ع ڪوھستان سان تعلق رکندڙ شاعر ۽ ليکڪ جان محمد جانباز جوکيو جي وفات جو ڏينھن آھي. 3 جولاءِ 2017 نامياري اسڪالر، اديب ۽ تعليمدان پروفيسر ڊاڪٽر محمد لائق زرداري جو انتقال ٿيو. حواله: ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ روزانه ڪاوش انسائيڪلوپيڊيا سنڌيانا وڪيپيڊيا سنڌ سلامت ڊاٽ ڪام _______
مهراڻ جا موتي مرزا قليچ بيگ ايکڪ : محمد عثمان ميمڻ ﻮﻟﻲﺀَ ۽ ﺍﺩﺏ ﺟﻲ ﻧﺎﻣﻮﺭ ﺍﺩﻳﺐ، ﺷﺎﻋﺮ، ﻧﺎﻭﻝ ﻧﮕﺎﺭ ﻣﺮﺯﺍ ﻗﻠﻴﭻ ﺑﻴﮓ 17 ﺁڪٽﻮﺑﺮ 1853 ﻉ ﺗﻲ ٽﻨڊﻱ ﭠﻮڙﻫﻲ ﺷﻬﺮ ﺣﻴﺪﺭﺁﺑﺎﺩ ۾ ﺟﻨﻢ ﻭﺭﺗﻮ. ﺳﻨﺪﺱ ﻭﺍﻟﺪ ﺟﻮ ﻧﺎﻟﻮ ’ﻣﺮﺯﺍ ﻓﺮﻳﺪﻭﻥ ﺑﻴﮓ ‘ ﻫﻮ، ﺟﻨﻬﻦ ﮐﻲ ﺳﺖ ﭘٽ ﻫﺌﺎ. ﻗﻠﻴﭻ ﺑﻴﮓ ﺍﻧﻬﻦ ۾ ٽﻴﻮﻥ ﻧﻤﺒﺮ ﻫﻮ . ﻣﺮﺯﺍ ﻓﺮﻳﺪﻭﻥ ﺑﻴﮓ (ﺳڊﻧﻲ ) ﺟﺎﺭﺟﻴﺎ ﺟﻮ ﻭﻳﭡﻞ ﻫﻮ ۽ ﻫڪ ﺍﻣﻴﺮ ﻋﻴﺴﺎﺋﻲ ﮔﮭﺮﺍﮢﻲ ﺳﺎﻥ ﻭﺍﺳﻄﻮ ﻫﺌﺲ. ﭘﺎﮠ ﻧﻨﮃﻱ ﻫﻮﻧﺪﻱ 1797 ﻉ ﮄﺍﺭﻱ، ڪﻨﻬﻦ ﺟﻨﮓ ۾ ﮔﺮﻓﺘﺎﺭ ﭤﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺁﻧﺪﻭ ﻭﻳﻮ. ڏﻫﻦ ﺳﺎﻟﻦ ﺟﻲ ﻋﻤﺮ ۾ ﻣﻴﺮ ڪﺮﻡ ﻋﻠﻲ ﺧﺎﻥ ﻭٽ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺟﻲ ﺣڪﻮﻣﺖ ﻃﺮﻓﺎﻥ ﺳﻮﮐڙﻱ ڪﺮﻱ ﻣﻮڪﻠﻴﻮ ﻭﻳﻮ، ﺍﮘﺘﻲ ﻫﻠﻲ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﭤﻴﮡ ﺟﻲ ڪﺮﻱ ﺳﻨﺪﺱ ﻧﺎﻟﻮ ﺳڊﻧﻲ ﻣﺎﻥ ﺑﺪﻻﺋﻲ ﻓﺮﻳﺪﻭﻥ ﺑﻴﮓ ﺭﮐﻴﻮ ﻭﻳﻮ. ﺍﻧﻬﻲﺀَ ﻭﻗﺖ ﺟﻲ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﺮﺯﺍ ﻗﻠﻴﭻ ﺑﻴﮓ ﺍﺑﺘﺪﺍﺋﻲ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﻓﺎﺭﺳﻲ ﺳﮑﮡ ۽ ﻗﺮﺁﻥ ﺷﺮﻳﻒ ﭘڙﻫﮡ ﺳﺎﻥ ﺷﺮﻭﻉ ڪﺌﻲ، ﺗﻨﻬﻦ ﮐﺎﻧﭙﻮﺀِ ﻫﻮ ﺳﻨﮅﻱ ﺍﺳڪﻮﻝ ۾ ﺩﺍﺧﻞ ﭤﻴﻮ، ﺟﺘﻲ ﺳﻨﮅﻱ ﺳﺎﻥ ﮔڏ ﻋﺮﺑﻲ ۽ ﺍﻧﮕﺮﻳﺰﻱ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺑﻪ ﺣﺎﺻﻞ ڪﻴﺎﺋﻴﻦ . ﻗﻠﻴﭻ ﺟﻲ ﺷﺮﻭﻋﺎﺗﻲ ﺍﺳﺘﺎﺩﻥ ۾ ﻟڪﺸﻤﮡ ﻭﺷﻨﻮ ﻣﺮﻫٽﻮ ۽ ﻗﺎﺿﻲ ﺣﺎﺟﻲ ﺍﺣﻤﺪ ﻣٽﻴﺎﺭﻳﻦ ﻭﺍﺭﻭ ﻫﺌﺎ . ﻗﻠﻴﭻ ﺟﻮ ڪﺮﺩﺍﺭ ﭠﺎﻫﮡ ۾ ﺳﭛ ﮐﺎﻥ ﻭڏﻭ ڪﺮﺩﺍﺭ ﺳﻨﺪﺱ ﺍﺳﺘﺎﺩ ﭘﺮﻭﻓﻴﺴﺮ ﻣﺮﺯﺍ ﺣﻴﺮﺕ ﺍﺩﺍ ڪﻴﻮ. ﻗﻠﻴﭻ ﺟڏﻫﻦ ﺍﺳڪﻮﻟﻲ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﭘﻮﺭﻱ ڪﺮﻱ، ﺑﻤﺒﺌﻲ ۾ ﺍﻳﻠﻔﻨﺴٽﻦ ڪﺎﻟﻴﺞ ۾ ﺍﻋﻠﻲٰ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺟﻲ ﻻﺀِ ﺩﺍﺧﻞ ﭤﻴﻮ ( 1873 ﻉ ) ﺗﻪ ﻣﺮﺯﺍ ﺣﻴﺮﺕ ﺍﺗﻲ ﭘﺮﻭﻓﻴﺴﺮ ﻣﻘﺮﺭ ﭤﻲ ﺁﻳﻮ. ﻗﻠﻴﭻ ﮐﻲ ﻓﺎﺭﺳﻲ ۽ ﻋﺮﺑﻲ ﭼﮝﻲ ﺍﻳﻨﺪﻱ ﻫﺌﻲ ۽ ﭘﺮﻭﻓﻴﺴﺮ ﺣﻴﺮﺕ ﮐﻴﺲ ﺍﻧﻬﻦ ﭔﻮﻟﻴﻦ ﺟﻲ ﻋﻠﻤﻲ ڪﺘﺎﺑﻦ ﺟﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﻲ ڪﺮﮠ ﺟﻮ ﺷﻮﻕ ڏﻳﺎﺭﻳﻮ. ﺑﻌﺪ ۾ ﺗﺮڪﻲ ﺯﺑﺎﻥ ﭘﮡ ﺳﻴﮑﺎﺭﻳﺎﺋﻴﻦ. ڪﺎﻟﻴﺞ ﺟﻲ ﺯﻣﺎﻧﻲ ۾ ڪﻴﺘﺮﺍﺋﻲ ﻫﻢ ڪﻼﺳﻲ ﭔﻴﻦ ﭔﻮﻟﻴﻦ، ﻗﻮﻣﻦ ۽ ﻣﺬﻫﺒﻦ ﺟﺎ ﻫﺌﺎ، ﺟﻦ ۾ ﻣﺮﻫٽﺎ، ﮔﺠﺮﺍﺗﻲ، ﭘﺎﺭﺳﻲ ﻭﻏﻴﺮﻩ ﺷﺎﻣﻞ ﻫﺌﺎ . ﺍﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﺭﻫﮣﻲ ڪﻬﮣﻲﺀَ ۽ ﺳﻨﮕﺖ ﺳﺎﭢ ﺟﻮ ﻗﻠﻴﭻ ﺗﻲ ﺍﺛﺮ ﭘﻴﻮ. ﻫﻲ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺗﻌﺼﺐ ﮐﺎﻥ ﭘﺎڪ ﻫﻮ ۽ ﻫڪ ﺻﻮﻓﻲ ﻣﻨﺶ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻃﻮﺭ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﮔﺬﺍﺭﻳﺎﺋﻴﻦ . ڪﺎﻟﻴﺞ ﺟﻲ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﭘﻮﺭﻱ ڪﺮﮠ ﮐﺎﻥ ﺍﮖ ۾ ﺋﻲ ﺻﺤﺖ ﺟﻲ ﺧﺮﺍﺑﻲﺀَ ﺳﺒﺐ ﺑﻤﺒﺌﻲ ﻣﺎﻥ ﻣﻮٽﻲ ﺁﻳﻮ. ڪﺠﻬﻪ ﻭﻗﺖ ﺻﺤﺖ ﺳﮅﺍﺭﮠ ۾ ﻟﮙﺲ ۽ ﭘﻮﺀِ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ ﻭﺍﺳﻄﻲ ﺳﺮڪﺎﺭﻱ ﻧﻮڪﺮﻱﺀَ ۾ ﮔﮭڙﻳﻮ. ﭘﻬﺮﻳﻦ ﺷڪﺎﺭﭘﻮﺭ ﺟﻲ ڪڪڙ ﺗﻌﻠﻘﻲ ( ﻫﺎﮢﻮڪﻲ ﺩﺍﺩﻭ ) ﺟﻮ ﻫﻴڊ ﻣﻨﺸﻲ ﻣﻘﺮﺭ ﭤﻴﻮ. ﻧﻮڪﺮﻱ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺍﻳﻤﺎﻧﺪﺍﺭﻱ ۽ ﺧﻮﺵ ﺍﺳﻠﻮﺑﻲﺀَ ﺳﺎﻥ ڪﻴﺎﺋﻴﻦ، ﺍﻧﻬﻲﺀَ ڪﺮﻱ ﺗﺮﻗﻲ ڪﻨﺪﻭ ﻭﭸﻲ، ڊﭘٽﻲ ڪﻠﻴڪٽﺮ ﺟﻲ ﻋﻬﺪﻱ ﺗﻲ ﭘﻬﺘﻮ ۽ 1909ﻉ ۾ ﺍﻧﻬﻲﺀَ ﻋﻬﺪﻱ ﺗﺎﻥ ﭘﻴﻨﺸﻦ ﺗﻲ ﻟﭥﻮ . ﺍﻥ ﻭﻗﺖ ﺳﻨﺪﺱ ﻋﻤﺮ ﮀﺎﻭﻧﺠﺎﻫﻪ ﺳﺎﻝ ﻫﺌﻲ، ﻣﺮﺯﺍ ﻗﻠﻴﭻ ﺑﻴﮓ ٽﻲ ﺷﺎﺩﻳﻮﻥ ڪﻴﻮﻥ، ﮐﻴﺲ ﺍﻧﻬﻦ ﻣﺎﻥ ﻳﺎﺭﻧﻬﻦ ﻓﺮﺯﻧﺪ ۽ ٽﻲ ﻧﻴﺎﮢﻴﻮﻥ ﭘﻴﺪﺍ ﭤﻴﺎ . ﻣﺮﺯﺍ ﻗﻠﻴﭻ ﺑﻴﮓ ﺟﻲ ﮔﻬﺮ ﺟﻮ ﻣﺎﺣﻮﻝ ﻋﻠﻤﻲ ﻫﻮ، ﻗﻠﻴﭻ ﺟﻮ ﭘﻲﺀُ ۽ ﻧﺎﻧﻮ ﻓﺎﺭﺳﻲ ﺯﺑﺎﻥ ﺟﺎ ﻋﺎﻟﻢ ﻫﺌﺎ ۽ ﮐﻴﻦ ڪﺘﺎﺑﻦ ﮔڏ ڪﺮﮠ ﺟﻮ ﮔﮭﮣﻮ ﺷﻮﻕ ﻫﻮ. ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻧﺎﻧﻲ ۽ ﭘﻲﺀُ ﺟﻲ ﻋﻠﻤﻲ ﺷﻮﻕ ﮐﺎﻥ ﻣﺘﺎﺛﺮ ﭤﻲ ﻗﻠﻴﭻ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﭔﺎﻟڪﭙﮡ ۾ ﻓﺎﺭﺳﻲﺀَ ۾ ﻧﻈﻢ ﺟﻮڙﻳﻨﺪﻭ ﻫﻮ . ﻣﺮﺯﺍ ﻗﻠﻴﭻ ﺑﻴﮓ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﻧﻨﮃﭘﮡ ﺟﻲ ﻋﻠﻤﻲ ﺷﻮﻕ ﮐﻲ ﻧﻮڪﺮﻱ ﻭﺍﺭﻱ ﺯﻣﺎﻧﻲ ۾ ﺑﻪ ﻗﺎﺋﻢ ﺭﮐﻴﻮ. ﺳﺮڪﺎﺭﻱ ﻧﻮڪﺮﻱﺀَ ۾ ﺑﻪ ﻭﺍﻧﺪڪﺎﺋﻲ ﺟﻲ ﻭﻗﺖ ﮔﮭﮣﻮ ڪﺮﻱ ﻫﻮ ﻟﮑﮡ ۽ ﭘڙﻫﮡ ۾ ﻣﺼﺮﻭﻑ ﺭﻫﻨﺪﻭ ﻫﻮ . ڪﻲ ڪﺘﺎﺏ ﻫﻦ ﺧﺎﺹ ﺳﺮڪﺎﺭﻱ ﺣڪﻢ ﺳﺎﻥ ﻟﮑﻴﺎ. ﺍﻧﻬﻦ ڪﺘﺎﺑﻦ ﺗﻲ ﺳﺮڪﺎﺭ ﻭٽﺎﻥ ﮐﻴﺲ ﺍﻧﻌﺎﻡ ۽ ﺍڪﺮﺍﻡ ﭘﮡ ﻣﻠﻴﺎ . ﭔﻴﺎ ڪﺘﺎﺏ ﻭﺭﻱ ﭘﺎﮠ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺫﻭﻕ ۽ ﺷﻮﻕ ﺳﺎﻥ ﻟﮑﻴﺎﺋﻴﻦ، ﺳﻲ ﻭﺭﻱ ﺳﻨﺪﺱ ﻫﻤﺖ ﺍﻓﺰﺍﺋﻲ ﻻﺀِ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﮐﺎﺗﻲ ﻭﺍﺭﻥ ﺩﺭﺳﻲ ڪﺘﺎﺑﻦ ﻳﺎ ﻫﻮﺷﻴﺎﺭ ﺍﺳڪﻮﻟﻲ ﺷﺎﮔﺮﺩﻥ ﻻﺀِ ﺍﻧﻌﺎﻣﻲ ڪﺘﺎﺏ ﻳﺎ ﻭﺭﻱ ﺍﺳڪﻮﻟﻦ ﻻﺀِ ﻟﺌﺒﺮﺭﻱ ڪﺘﺎﺏ ڪﺮﻱ ﻣﻨﻈﻮﺭ ڪﻴﺎ . ﺳﻨﺪﺱ ﺍﻧﻬﻦ ﻋﻠﻤﻲ ۽ ﺍﺩﺑﻲ ﺧﺪﻣﺘﻦ ﺟﻲ ﻋﻴﻮﺽ ﺳﺮڪﺎﺭ ﻃﺮﻓﺎﻥ ﭘﻬﺮﻳﻦ 1924ﻉ ۾ ﺧﺎﻥ ﺑﻬﺎﺩﺭ ﺟﻮ ﻟﻘﺐ ﻣﻠﻴﻮ، ﭘﻮﺀِ ﺷﻤﺲ ﺍﻟﻌﻠﻤﺎﺀَ ﺟﻮ ﺧﻄﺎﺏ ﻣﻠﻴﺲ. ﺍﻥ ﮐﺎﻥ ﺍﮖ ﮐﻴﺲ ’ ﻗﻴﺼﺮ ﻫﻨﺪ ‘ ﺟﻮ ﺗﻤﻐﻮ ﭘﮡ ڏﻧﻮ ﻭﻳﻮ. ﺍﻋﺠﺎﺯ ﻋﻠﻲ ﺑﻴﮓ ﻣﺮﺯﺍ ﺟﻲ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﻮﺟﺐ ﺳﻨﺪﺱ ڪﺘﺎﺑﻦ ﺟﻮ ڪﻞ ﺗﻌﺪﺍﺩ 457 ﺁﻫﻲ. ﺗﻨﻬﻦ ﮐﺎﻧﺴﻮﺍﺀِ ﺳﻨﺪﺱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﻨﮅﻥ ﺗﻲ ڪﻴﻞ ﺗﻘﺮﻳﺮﻥ ﺟﻮ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﭘﮡ ٽﻴﻬﻦ ﮐﺎﻥ ﻭﮄﻳڪ ﺁﻫﻲ، ﺗﻨﻬﻦ ﮐﺎﻧﺴﻮﺍﺀِ ﭔﻴﻦ ﺗﺤﺮﻳﺮﻥ ۽ ﺗﻘﺮﻳﻈﻦ ﺟﻮ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺍﭸﺎ ﺑﻪ ﻭﮄﻳڪ ﺁﻫﻲ، ڊﺍﺋﺮﻳﻦ ﻳﺎ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﭽﻦ ﺟﻮ ﺑﻪ ڪﺎﻓﻲ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺁﻫﻲ، ﺟﻴڪﻲ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺟﻲ ﻣﻮﺍﺩ ﺳﺎﻥ ﭜﺮﻳﻞ ﺁﻫﻲ. ﻣﺮﺯﺍ ﻗﻠﻴﭻ ﺑﻴﮓ ﺟﻲ ﻟﮑﻴﻞ ﻳﺎ ﺗﺮﺟﻤﻮ ڪﻴﻞ ڪﺘﺎﺑﻦ ﺟﻮ ﭤﻠﻬﻲ ﻟﻴﮑﻲ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻫﻦ ﺭﻳﺖ ﺁﻫﻲ : .1 ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻮﺿﻮﻋﻦ ﺗﻲ ﺍﻧﮕﺮﻳﺰﻱ ﻣﺎﻥ ﺳﻨﮅﻱ ۾ ﺗﺮﺟﻤﻮ ڪﻴﻞ 69 ڪﺘﺎﺏ، .2 ﺍﻧﮕﺮﻳﺰﻱ ۾ ﻟﮑﻴﻞ ڪﺘﺎﺏ 41 ، ﻓﻠﺴﻠﻔﻮ ۽ ﺍﺧﻼﻗﻴﺎﺕ 89 ڪﺘﺎﺏ، ﺳﻨﮅﻱ ڊﺭﺍﻣﺎ 20 ڪﺘﺎﺏ، ﻧﺎﻭﻝ ﻳﺎ ﺁﮐﺎﮢﻴﻮﻥ 23 ، ﺍﺩﺑﻲ ۽ ﺍﺳڪﻮﻟﻲ 119 ڪﺘﺎﺏ، ﺯﻧﺎﻧﻲ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺗﻲ ﻟﮑﻴﻞ ڪﺘﺎﺏ 19 ، ﭔﺎﺭﻥ ﻻﺀِ ﻟﮑﻴﻞ ڪﺘﺎﺏ 17 ، ﺳﻨﮅﻱ ﻧﻈﻢ ۾ ﻣﺨﺘﻠﻒ ڪﺘﺎﺏ ( ﺗﺮﺟﻤﺎ ۽ ﻃﺒﻌﺰﺍﺩ ) 29 ، ﻓﺎﺭﺳﻲ ۾ ﻟﮑﻴﻞ ڪﺘﺎﺏ 22 ، ﻋﺮﺑﻲ ۾ ﻟﮑﻴﻞ ڪﺘﺎﺏ 30 ، ﺍﺭﺩﻭ ۾ ﻟﮑﻴﻞ ڪﺘﺎﺏ 5 ، ﺑﻠﻮﭼﻲ ﮔﺮﺍﻣﺮ ﻫڪ ڪﺘﺎﺏ ﻭﻏﻴﺮﻩ ﺷﺎﻣﻞ ﺁﻫﻦ. ﺍﻧﺪﺍﺯﻱ ﻣﻮﺟﺐ ﺍﭸﺎ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﻣﺮﺯﺍ ﻗﻠﻴﭻ ﺑﻴﮓ ﺟﻲ ﺍﮠ ﮀﭙﻴﻞ ڪﺘﺎﺑﻦ ﺟﻮ ﺑﻪ ﻭڏﻭ ﺍﻧﮓ ﺳﻨﺪﺱ ﭘﻮﻧﺌﺮﻥ ﻭٽ ﻗﻠﻤﻲ ﺻﻮﺭﺕ ۾ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺁﻫﻲ. ﻧﻮڪﺮﻱ ﭘﻮﺭﻱ ڪﺮﻱ ﭘﻴﻨﺸﻦ ﺗﻲ ﻟﻬﮡ ﺑﻌﺪ ﺳﻨﺪﺱ ﺧﺎﺹ ﻣﺸﻐﻠﻮ ﻧﻮﺍﺑﺸﺎﻫﻪ ۾ ﺳﺮڪﺎﺭ ﻭٽﺎﻥ ﻣﻠﻴﻞ ﺯﻣﻴﻦ ﺟﻲ ﺳﺎﺭ ﺳﻨﭝﺎﻝ ۽ ﻧﻈﺮﺩﺍﺭﻱ ڪﺮﮠ ﻫﻮ. ﻫﻮ ﭘﻨﻬﻨﺠﻮ ﮔﮭﮣﻮ ﻭﻗﺖ ﺍﺗﻲ ﺋﻲ ﮔﺬﺍﺭﻳﻨﺪﻭ ﻫﻮ ۽ ﻟﮑﮡ ﭘڙﻫﮡ ۾ ﺭﮄﻝ ﺭﻫﻨﺪﻭ ﻫﻮ. ﻣﺮﺯﺍ ﻗﻠﻴﭻ ﺑﻴﮓ ﺟﻮ ﺷﻤﺎﺭ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﺷﺮﻭﻋﺎﺗﻲ ﺍﺩﻳﺒﻦ ۾ ﭤﺌﻲ ﭤﻮ. ﺟﻦ ﺳﻨﮅﻱ ﺍﺩﺏ ﺟﻲ ﻭﺍﮄ ﻭﻳﺠﻬﻪ ﻻﺀِ ﭘﺎﮠ ﭘﺘﻮڙﻳﻮ . ﻣﺮﺯﺍ ﻗﻠﻴﭻ ﺑﻴﮓ ﺳﻨﮅﻱ ﺍﺩﺏ ﺟﻲ ﻣڙﻧﻲ ﻣﻮﺿﻮﻋﻦ ﺗﻲ ﻃﺒﻊ ﺁﺯﻣﺎﺋﻲ ڪﺌﻲ. ﻣﺮﺯﺍ ﻗﻠﻴﭻ ﺑﻴﮓ ﺳﻨﮅﻱ ﻏﺰﻝ، ﻧﺎﻭﻝ ﻧﮕﺎﺭﻱ، ﺗﺮﺟﻤﻲ، ﺗﻮڙﻱ ڪﻬﺎﮢﻲ ﮐﻲ ﻧﻮﺍﻥ ﻣﻮڙ ۽ ﻧﻮﺍﻥ ﻻڙﺍ ڏﻧﺎ. ﺳﻨﮅﻱ ﺍﺩﺏ ﻡ ﺟﻴﺘﺮﻱ ﺧﺪﻣﺖ ﻣﺮﺯﺍ ﺻﺎﺣﺐ ڪﺌﻲ. ﺷﺎﻳﺪ ﺋﻲ ڪﻨﻬﻦ ﺍﻳﺘﺮﻱ ڪﺌﻲ ﻫﺠﻲ . ﺳﻨﮅﻱ ﺍﺩﺏ ۾ ﺳﻔﺮ ﻧﺎﻣﻲ ﺟﻮ ﺑﻨﻴﺎﺩ ﻭﺟﻬﻨﺪڙ ﺑﻪ ﻣﺮﺯﺍ ﻗﻠﻴﭻ ﺑﻴﮓ ﺋﻲ ﻫﻮ. ﺟﻨﻬﻦ ڏﺍﻫﻴﺎﺭﻱ ﺟﺒﻞ ﺟﻮ ﺳﻴﺮ ﻟﮑﻲ ﺳﻔﺮ ﻧﺎﻣﻲ ﺟﻲ ﺷﺮﻭﻋﺎﺕ ڪﺌﻲ. ﻃﺒﻌﺰﺍﺩ ﻧﺎﻭﻝ ﺑﻪ ﭘﻬﺮﻳﻦ ﻣﺮﺯﺍ ﺻﺎﺣﺐ ﺟﻮ ” ﺩﻻﺭﺍﻡ “ ﻣﻠﻲ ﭤﻮ. ﺟﻨﻬﻦ ﺑﻌﺪ ﻫﻦ ” ﺯﻳﻨﺖ“ ﺟﻬڙﻭ ﺷﺎﻫڪﺎﺭ ﻧﺎﻭﻝ ﻟﮑﻲ ﭘﺎﮠ ﻣﻠﻬﺎﻳﻮ. ﻣﺮﺯﺍ ﻗﻠﻴﭻ ﺑﻴﮓ ﺟﻲ ﺳﻤﻮﺭﻱ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺳﻨﮅﻱ ﺍﺩﺏ ﺟﻲ ﺧﺪﻣﺖ ڪﻨﺪﻱ ﮔﺬﺭﻱ . ﺳﻨﮅﻱ ﺍﺩﺏ ۾ ﻣﺮﺯﺍ ﺻﺎﺣﺐ ﺟﻬڙﻭ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﻭﺭﻟﻲ ڪﻮ ﻣﻠﻨﺪﻭ. ﻣﺮﺯﺍ ﻗﻠﻴﭻ ﺑﻴﮓ 3 ﺟﻮﻻﺀِ 1929ﻉ ﺗﻲ ﻭﻓﺎﺕ ڪﺌﻲ . ﮐﻴﺲ ﺣﻴﺪﺭﺁﺑﺎﺩ ﺟﻲ ٽﻨڊﻱ ﭠﻮڙﻫﻲ ﺟﻲ ﻗﺒﺮﺳﺘﺎﻥ ﺑﺎﻍ ﺣﺎﺟﻲ ﭜٽﻲ ۾ ﺩﻓﻨﺎﻳﻮ ﻭﻳﻮ.
ريڊيو پاڪستان حيدر آباد جي نامياري ڪمپيئر امين ارباب جو جنم ڏينهن آهي ﺍﻣﻴﻦ ﺍﺭﺑﺎﺏ : ﺷﺎﻋﺮ، ﺻﺤﺎﻓﻲ ۽ ﺑﺮﺍڊ ڪﺎﺳٽﺮ . ﻣﺤﻤﺪ ﺍﻣﻴﻦ ﻭﻟﺪ ﻋﻠﻲ ﻣﺤﻤﺪ ﻧﻬڙﻳﻲ ﺟﻮ ﺟﻨﻢ - ﺗﺎﺭﻳﺦ- 3 ﺟﻮﻻﺀِ 1965ﻉ ﺗﻲ ﮘﻮﭞ ﻋﻠﻲ ﻣﺤﻤﺪ ﻧﻬڙﻳﻲ ﺗﻌﻠﻘﻲ ﻣﺎﺗﻠﻲ ﺿﻠﻌﻲ -ﺑﺪﻳﻦ - ۾ ﭤﻴﻮ . ﺳﻨﺪﺱ - ﺗﻌﻠﻴﻢ- ﺍﻳﻢ. ﺍﻱ ﺳﻮﺷﺎﻻﺟﻲ ۽ ﺍﻳﻞ. ﺍﻳﻞ. ﺑﻲ ﺍﭤﺲ. ﻋﻤﻠﻲ ﺻﺤﺎﻓﺘﻲ ﺯﻧﺪﮔﻲﺀَ ﺟﻮ ﺁﻏﺎﺯ ﺭﻭﺯﺍﻧﻲ ﻋﺒﺮﺕ ﺣﻴﺪﺭﺁﺑﺎﺩ ﮐﺎﻥ ﺑﻄﻮﺭ ﻧﻴﻮﺯ - ﺍﻳڊﻳٽﺮ- ﺷﺮﻭﻉ ڪﻴﺎﺋﻴﻦ. ﺭﻳڊﻳﻮ - ﭘﺎڪﺴﺘﺎﻥ- ﺣﻴﺪﺭﺁﺑﺎﺩ ﺗﻲ ﮔﺬﺭﻳﻞ 15 ﺳﺎﻟﻦ ﮐﺎﻥ ﻫﻔﺘﻴﻮﺍﺭ ﺍﺩﺑﻲ ﭘﺮﻭﮔﺮﺍﻡ ” ﺳﮙﻨﮅ“ ﺟﻲ ڪﻤﭙﻴﺌﺮ ﻃﻮﺭ ڪﻢ ڪﺮﻱ ﺭﻫﻴﻮ ﺁﻫﻲ. -ﺍﻥ - ﮐﺎﻥ ﻋﻼﻭﻩ ﻫﻦ ﻭﻗﺖ ﻣﻬﺮﺍﮠ ٽﻲ ﻭﻱ ﺗﻲ ” ﻧﻴﻮﺯ ڪﺎﺳٽﺮ“ ۽ ڊﺍﺋﺮﻳڪٽﺮ ڊﺍڪﻴﻮﻣﻴﻨٽﺮﻳﺰ ﻃﻮﺭ ﭘﮡ ﺧﺪﻣﺘﻮﻥ ﺳﺮﺍﻧﺠﺎﻡ ڏﺋﻲ ﺭﻫﻴﻮ ﺁﻫﻲ. ﺳﻨﮅﻱ ﻟﺌﻨﮕﺌﻴﺞ ﺍﭤﺎﺭٽﻲ ﺣﻴﺪﺭﺁﺑﺎﺩ ﺟﻲ ﺑﻮﺭڊ ﺁﻑ ﮔﻮﺭﻧﺮﺱ ﺟﻮ ﻣﻴﻤﺒﺮ ﭘﮡ ﺭﻫﻲ ﭼڪﻮ ﺁﻫﻲ. ﺳﻨﺪﺱ ﮀﭙﻴﻞ ڪﺘﺎﺑﻦ ۾ ” ﮄﺭﺗﻲ ﻣﻨﻬﻨﺠﻲ ﺳﺮﺗﻲ“ ( ﺷﺎﻋﺮﻱ ) ، ” ﺩﺭ ﮐﻠﻴﻮ ﺋﻲ ﺭﻫﻴﻮ “ (ﺭﻳڊﻳﺎﺋﻲ ﺍﻓﺴﺎﻧﺎ ) ﺷﺎﻣﻞ ﺁﻫﻦ. ﺟڏﻫﻦ ﺗﻪ ﭘﻲ ٽﻲ ﻭﻱ ۽ ﻭﺍﺋﻴﺲ ﺁﻑ - ﺁﻣﺮﻳڪﺎ- ﺟﻮ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻧﮕﺎﺭ ﺑﻪ ﺭﻫﻴﻮ ﺁﻫﻲ انسائيڪلو پيڊيا سنڌيانا جي ٿورن سان
