دوستو جيئين ته سنڌ پبلڪ سروس ڪميشن ڪجهه پوسٽون انائونس ڪيون آهن ۔ دوست ان ۾ ڪجهه رهنمائي ڪن ته مهرباني ٿيندي 1 ڪهڙا آپشنل سبجيڪٽ چونڊجن 2 ڪهڙا ڪتاب ۽ ڪهڙي سيريز جا هجن جن جو مطالعو ڪجي ۽ ان کانسواءِ پيپر جو طريقي ڪار ۽ ٻيو جيڪا هنٽ فائيديمند هجي اها ٻڌائيندا ته مهرباني ٿيندي اوهان دوستن جي جوابن جو انتظار رهندو
ان سلسلي ۾ لاڳاپيل دوست ئي مدد ڪري سگهن ٿا۔ پاڻ ته اهڙي قسم جو ڪوبه امتحان نه ڏنو آهي ۽ نه ئي تياري ڪئي۔ منظور ڪلهوڙو صاحب کي عرض ڪبو ته اوهان جي رهنمائي ڪن۔
بهتر ته ائين ٿيندو ته ڪلهوڙو صاحب توهان جي مدد هن موضوع ۾ ئي ڪري۔۔۔ ته جيئن ٻيا دوست به لاڀ حاصل ڪن۔۔۔ ٻي صورت ۾ کين هتي ڪلڪ ڪري ذاتي ڪچهري پڻ موڪلي سگهجي ٿي۔۔۔
ادا پبلڪ سروس ڪميشن جي لا توهان ڪهڙي سبجيڪٽ ۾ ايم اي ڪئي آهي؟ ان سبجيڪٽ ۾ توهان فارم ڀرائي سگهو ٿا ان لا جنرل ناليج جا ڪتاب ملن ٿا ڊوگر سيريز ۽ ڪجهه ٻيا ڪتاب جن ۾ Who is Who ۽ What is what َ قابل ذڪر ڪتاب آهن ان سان گڏو گڏ پنهنجي سبجيڪٽ متعلق پڻ گائيڊون ملن ٿيون انهن کي ڏسڻو پوندو۔ اڪثر ڪري موجوده پبلڪ سروس جو امتحان ٻن سيڪشنن ۾ ٿيندو هڪ رٽن (لکت) ۾ ٻيو وائي وائي (زباني) رٽن ۾ پيپر جا سوال ٽن قسمن جا هوندا آهن هڪ جنرل ناليج ٻيو اسلاميات ٽيون سبجيڪٽ سان وابسته جڏهن رٽن پاس ٿي وڃي ته پو وائي وائي ۾ ڪجهه ميمبر موجود هوندا آهن اهي زباني سوال پڇندا آهن پر سوال هڪ پورو ئي نه ٿيندو آهي ته مٿان ٻيو ميمبر سوال ڪندو آهي اهڙي طرح وائي وائي ۾ اڪثر ماڻهن کي وائڙو ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي ويندي آهي ان ۾ به وري سوال پڇندڙن جي موڊ تي منحصر هوندو آهي ڪڏهن ڪنهن موضوع تي ته ڪڏهن ڪهڙي موضوع تي سوال شروع ڪري ڏيندا آهن۔
ادا انهي سلسلي ۾ جيڪڏهن اوهان کي ڪنهن مضمون جي باري ۾ئي مڪمل اعتماد ۽ ڪنٽرول نه هجي ته فارم ڀرائي پئسا ضايع نه ڪيو
سڀ کان پهرين ته اوهان ضروري سبجيڪٽ جيڪي به آهن انهن تي غور ڪيو ته اهي ڪهڙي ريت پڙهڻا آهن انهن ضروري سبجيڪٽ ۾ به ٻه پيپر اوهان جي ٻولي ۾ آهن، هڪ سنڌي جنرل ۽ ٻيو سنڌي مضمون۔ جنهن ڪري اوهان سنڌي ٻولي جي ڄاڻ ان ۾ لکڻ ۽ ان کي سمجهڻ جي سگهه ظاهر ڪندئو۔ ان ڪري اوهان هڪ آپشنل پيپر ۾ پڻ فائدو پئجي سگهي ٿو جيڪو موجوده سليبس جي گروپ ”اي“ ۾ شامل 9 نمبر تي آهي ۔ سنڌي ادب جي تاريخ۔ مان ته سمجهان ٿو هر سنڌي نوجوان کي سنڌي ادب جي تاريخ وارو پيپر آپشنل ۾ ضرورو رکڻ گهرجي۔ ٻيو آپشنل لا اوهان پنهنجي قابليت ۽ پنهنجو چاهه ڏسو ته اوهان ڪهڙي سبجيڪٽ کي وڌيڪ پسند ڪندا آهيو، جئين اسلاميات اهڙو سبجيڪٽ آهي جنهن ۾ عام طور سڀ ڪنهن کي معلومات ٿيندي آهي ان ڪري ان کي بس وقت ڪڍي پڙهڻ سان تقريبا گهڻيون ڳالهيون سمجهه اچيو وينديون۔ جنهن ۾ قرآن بابت ڄاڻ، فقه جي مسئلن بابت، حديث ۽ اسلام جي رڪنن بابت معلومات شامل آهي۔ ۽ ٽيون سبجيڪٽ آپشنل لا اوهان پنهنجي آخري ڊگري ڪهڙي سبجيڪٽ ۾ ڪئي آهي ان تي توهان کي عبور آهي ته اهو سبجيڪٽ شامل ڪيو، جئين ڪو دوست بي اي پوليٽيڪل سائنس ۾ ڪري ٿو ته اهو سليڪٽ ڪري، ڪو بزنس ۾ ڪري ٿو ان لا اهو، اهڙي ريت گروپ A” کان ويندي گروپ E تائين جا سبجيڪٽ اوهان جي سليبس ۾ ڏنل آهن۔
جيڪي به سبجيڪٽ توهان کي ضروري ڏنل آهن ۽ جيڪي توهان آپشنل چونڊيو انهن جا ڪتاب مارڪيٽ ۾ موجود آهن، ڪراچي ۾ آهيو ته اردو بازار ۾ لاڳاپيل سبجيڪٽ موجود آهن ۽ اوهان کي گذريل پيپر به ملي ويندا جنهن سان اوهان کي سوالن بابت به ڄاڻ ملي ويندي۔ هاڻ پنج ضروري سبجيڪٽ آهن ۽ تي آپشنل سبجيڪٽ آهن ٽوٽل اٺ سبجيڪٽ ٿيندا۔ ۽ ٻيو ته توهان اڄ کان ئي پنهنجو ٽائيم ٽيبل تيار ڪريو ۽ وقت به ان ۾ لکو پڙهائي ڪرڻ لا۔ جئين هيٺ ڏنل مثال طور آهي۔، ضروري سبجيڪٽ سومر۔۔۔انگلش جنرل اڱارو ۔۔۔انگلشايسي (مضمون) اربع ۔۔۔۔۔جنرل سنڌي ۽ مضِمون سنڌي خميس ۔۔۔۔۔۔ جنرل ناليج (عام معلومات) ۽ ايوري ڊي سائنس آپشنل سبجيڪٽ جمو ۔۔۔۔۔۔ ۔سنڌي ادب جي تاريخ ڇنڇر۔۔ ۔پوليٽيڪل سائنس آچر۔۔۔۔اسلاميات
سائين رحيم بخش صاحب بهتر لکيو آهي، مون کي پڻ سنڌ پبلڪ سروس ڪميشن جي ٽيسٽن ۾ ويهڻ جو اتفاق ٻه دفعا ٿيو آهي، پر قسمت! ادا ڪليم صاحب! اوهان جڏهن سنڌ پبلڪ سروس ڪميشن جي ڳالھ ڪريو ٿا ته يقينن اوهان ايم اي ڪئي هوندي۔ هاڻ سوال اهو آهي ته سنڌ پبلڪ سروس ڪميشن ڪهڙن سبجيڪٽن جون پوسٽون انائونس ڪيون آهن؟ ۽ ڇا انهن ۾ اهو سبجيڪٽ به آهي جنهن ۾ اوهان ايم اي ڪئي آهي؟ پوءِ جڏهن ان ۾ اهو سبجيڪٽ به هجي جنهن ۾ اوهان ايم اي ڪئي آهي، ۽ اوهان جا ڪوائف، سندون، سرٽيفڪيٽ، مارڪون، گريڊ مطلوبه معيار مطابق هجن ته پوءِ اوهان پهرين فرصت ۾ حيدرآباد ٿڌي سڙڪ تي وڃي سنڌ پبلڪ سروس ڪميشن جي آفيس مان چالان ڀرائي فارم ڀري سرٽيفڪيٽن ۽ تصويرن وغيره سان گڏ جمع ڪرائي اچو ان کان پوءِ ٽيسٽ جي تاريخ جو انتظار ڪريو، ٽيسٽ جي تاريخ انائونس ٿيڻ وقت اوهان سينٽر تي وڃي ٽيسٽ ڏيو، اهو ذهن ۾ رکو ته فارم پُر ڪرڻ وقت ان ۾ اوهان لاءِ آساني وارو سينٽر ٽن شهرن )ڪراچي، حيدرآباد، سکر( مان جيڪو هجي ان تي ٽڪ ضرور ڪجو، پوءِ جيڪڏهن اميدوار گهٽ هوندا آهن يا ٻي ڪا حڪمت عملي ته پوءِ هڪ اڌ سينٽر ڪينسل ڪري صرف هڪ سينٽر تي سڀني کي گهرايو ويندو آهي۔ ٽيسٽ کان پوءِ پيسا به ڏيو، سفارش به ڪرايو ۽ سائين ابڙي صاحب کان مڪي پاڪ ۾ دعائون به گهرايو، پوءِ ڏسو اوهان جا ڀاڳ ڪيئن ٿا کُلن!! اڇا پيپر ٽن حصن ۾ هوندو آهي: 1 : اوهان جو سبجيڪٽ۔ 2: جنرل ناليج 3: ٽين ڪا بلا، ڪا ايناليز وغيره جنهن جو اوهان جي سبجيڪٽ سان پري جو به واسطو نه هوندو، جهڙوڪ: انگلش گرامر، اينالائزنگ ميٿاميٽڪس، ۽ ڪمپيوٽر لينگيوئيج!!!!!!!! وغيره۔۔ جڏهن اسان ايم اي ڪنهن سبجيڪٽ ۾ ڪئي آهي ته پوءِ سوال به ان سبجيڪٽ ۾ اچڻ گهرجن نه؟ يا وڌ ۾ وڌ جيڪڏهن اضافو ڪيو به ٿا ته 25 سيڪڙو جنرل ناليج جا ڪيو، ۽ 75 سيڪڙو سبجيڪٽ مان، ڇو ته ڪاليج ۾ وڃي اوهان کي پنهنجو سبجيڪٽ پڙهائڻو آهي جنهن ۾ اوهان جي ماسٽر آهي نه ڪي ٻي ڪا شي جيئن انگلش گرامر يا ڪمپيوٽر لينگيوئيج يعني جنهن ۾ اوهان ماسٽر نه ڪئي هجي!!!!!!!!!!!!!!!!