اسان اڪثر سنڌ جي اسڪولز جو حال ٻُڌندا/ڏِسندا رهون ٿا. ڪلهه هڪ دوست هي تصوير موڪلي ته کيس اين ٽي ايس پاس ٿيڻ تي جيڪا پرائمري ٽيچنگ جي نؤڪري ملي آهي انهي تي هي اسڪول مليو اٿم. جتي نه ڪو رڪارڊ موجود آهي نه ڪُجهه. پر ڳوٺاڻن جو چوڻ آهي ته ماستر نه ملڻ ڪري هي اسڪول اُجڙي ويو، اسان پنهنجي اوطاق ڏيون ٿا جيڪڏهن رڳو اسان کي ڪو ماستر ملي. اڪثر اسڪولز لاءِ وڏيرن جي اوطاق جو ٻُڌندا رهون ٿا پر هر هنڌ ايئن به ناهي. ڪافي ڳوٺ اهرا به آهن جتي گورنمنٽ جي پيچيده ڪرپٽ نطام ۾ ڍيڪي تي ٺهيل غير پائيدار عمارتون ته جلد زبون ٿي ويون پر ڳوٺاڻا پوءِ به پنهنجي وت/وس آهر ڪوشش ڪندا آهن ته هران وڙان ڏيئي به اسڪول هلائجن. پر سوال اهو آهي ته جيڪي اسڪول هلن ٿا پيا ۽ اسٽاف به آهي پوءِ به اُهي ڇو جلدي اُجريو وڃن. ڀلي کڻي رشوت ڏيئي ڏيئي ٺيڪو ورتل ٺيڪيدار مزي جو ڪم نه ڪري ويو هُجي پر پوءِ ڪُجهه وقت ته اسڪول کي سلامت رهڻ گهُرجي ۽ انهيءَ جي مرمت به ٿيندي رهڻ گهُرجي. جنهن لاءِ ايس ايم سي نالي فنڊ هر اسڪول کي (گهٽ ۾ گهٽ 22000) ملندو رهي ٿو. اهو کڻي گهڻو ناهي پر اسڪول جي ٿوري کڻي ڀڃ داهه جي مرمت لاءِ ڪافي آهي. پر افسوس سان چوڻو پئي ٿو ته ڪافي چيڪس لڳل هوندي به ماستر ڀائر اهو کايو وڃن. بلڪه اڪثر ته منجهن انهيءَ تي کُلي عام جهيڙا ٿيندي به ڏِٺا آهن ته فلاڻي ماستر مون سان ٺڳي ڪئي ايس ايم سي مان ٽَڪو به نه ڏِنائين سڄي پاڻ کائي ويو. توڙي جو ايس ايم جي شفافيت لاءِ ڳوٺ جي معزز کي ٽيم ۾ شامل ڪرڻ لازمي هوندو آهي پر اڪثر ماسترن پاران اهي چونڊي اهڙا کنيا ويندا آهن جيڪي ڪنهن مصلحت تحت اها اک ڏِٺي مک کائيندي ڏسي چُپ رهن. اوهان نوٽ ڪري ڏيسو ته گهڻو ڪري ماسترن پاران ايس ايم سي وارن ڏينهن ۾ ڪا نه ڪا اهڙي شئي ظاهر ٿيندي جنهن سان خبر پئي ته همراهه وٽ اوچتو پئسو آيو آهي. سڀني کي گُذارش ته اهو فرض سمجهو ته ماسترن کان ايس ايم سي جو حساب وٺڻو آهي. کانئن پائي پائي جي پُڇا ڪجي ته اهي ڪِٿي خرچ ٿيا. رڳو گورنمنٽ تي لعنتاڻا ڏيڻ کان بهتر آهي ڪُجهه پنهنجي طور به ڪجي. مون پنهنجي طرفان ڪوشش ڪئي ۽ ڪاميابي ٿي. اوهان به ضرور ڪوشش ڪجو.!
ادا هڪ دفعي ڪوشش ڪئي هئي پر ڪو غلام مرتضى وساڻ جهڙو ماستر سامهون ٿي پيو ۽ سندس نه منڍ نه پير وارو ليڪچر پورو ڪلاڪ ٻڌڻو پيو.. جنهن ۾ هن ثابت ڪرڻ جي پوري پوري ناڪام ڪوشش ڪئي ته رڳو ماستر کان ئي ڇو پائي پائي جي پڇا ٿا ڪريو.. ڪڏهن ريلوي، پي آئي اي، اسٽيل ملز يا پوليس وارن کان پڇا ڪئي اٿوَ...
اهو بحث ياد اچيم ٿو. مرتضى سان بحث ڏکيو آهي. هن جا ڪمزور دليل جوشِ بيان جي طاقت سان اسان جي سگهن دليلن کي ماريو وجهن. پوءِ ايترو چئبو ته ريلوي پوليس جا فرد اسڪولز جي ئي پيداوار آهن.
اڙدو ۾ چوندا آهن ته....اس حمام مين سب ننگي هين.. روڪڻ ٽوڪڻ وارو چريو ۽ ڦر لُٽ ڪرڻ وارو هوشيار... مينهن وسي پيو جنهن کي وهنجڻو هجي وهنجي ڇڏي..!!
هڪ دفعي چيومانس يار استاد ڪڏهن تبديل ٿيندا؟ الٽو مون کان سوال ڪيائين خانگي اسڪول ڪيئن آهن؟ مان چيو بهترين تعليم پيا ڏين. چيائين اتي پڙهائڻ وارا استاد ناهن ڪي جن آهن ڇا؟ چيم نه استاد ئي آهن ... پر منهنجو جملو اڌ ۾ ڪٽي چيائين ڏوهه استاد جو ناهي. ڏوهه نظام جو آهي، جنهن اهڙا استاد ڀرتي ڪيا آهن. چيائين استاد اڄ به ساڳيو آهي، پر هتي جنهن کي ڪجهه نه اچي ان کي استاد جي نوڪري ڏين يا وري پئسا وٺي استاد مقرر ڪن .... پوء ڀلا اهڙا استاد ڪيئن پڙهائيندا؟
۽ جيڪي چار چڱا اچيو وڃن اُهي به ٻين کي ڏِسي ڏِسي اهڙا ٿيو وڃن. اسان وٽ طاقت ته هڪ مخصوص ٽولي وٽ آهي جيڪو هڪ وؤٽ خاطر. . . . . اسڪول نه ويندڙ اُستاد ڊيوٽي چور ڪهڙي به سرڪاري شعبي جو ملازم راڄ ڀاڳ لاءِ عذاب بڻيل ڪو فرد چور لچن لوفرن کي بچايو وٺي ۽ سڀ هن جي ڏاڍ جي ڇٽي هيٺ بدمعاشي ڪري ڦٻيو وڃن
