محمد اسلم عباسي
سينيئر رڪن
آ ڪنهن ڪنهن ماڻهوءَ منجهه مڻيا!
شيخ اياز
جي پنهنجو نور نچوئي ويا ۽ تُنهنجي جوت جلائي ويا،
سي لڙڪ مٽيءَ ۾ لوئي ويا، پر ڇا ڇا موتي پائي ويا!
سي وڻ وڻ لوڏي واءُ ٿيا، سي پن پن ۾ پڙلاءُ ٿيا،
جن بن بن بين وڄائي ويا، جي تن من واري ڳائي ويا.
مون ڌرتي تنهنجا ڌڱ ڏٺا، مون تن جا لويل لڱ ڏٺا،
جن وڙهندي وڙهندي جان ڏني، سي وارا وير وڄائي ويا.
مون اڻ ٿيڻا انسان ڏٺا،مون سوريءَ تي سومان ڏٺا،
اي ڌرتي! ڇا ڇا ڪونڌر ها، جي پنهنجا ڪنڌ ڪپائي ويا!
مون ويندي تن جا پير ڏٺا، مون ڇاڇا مڙس مٿير ڏٺا!
جي ڪيئي سج اُڀاري ويا، جي ڪيئي سج سمائي ويا.
مون ڪاتيءَ هيٺيان ڪنڌ ڏٺا، مون ساڻا ساڻا سنڌ ڏٺآ،
مون ڇا ڇا مائيءَ لال ڏٺا، جي لوئيءَ لڄ بچائي ويا!
سي جيءَ جيارا ماڻهو ها، سي سڀ کان پيارا ماڻهو ها،
جن ساهه ڏئي، ويساهه ڏنو، جي دل ۾ دود دُکائي ويا.
ڪلهه رات مسافر آيا ها، جن پنهنجا جيءَ جلايا ها،
ٿي ڇاڇا ڄرُ ڪا ڄاڻ ڪري! هو ڪيڏا مچ مچائي ويا.
ڇا ڇا نه وسيهر ـ ونگ هيا! پر نانگاير نسنگ هيا!
جي تنهنجو روپ نکاري ويا، جي تنهنجي سيندڌ سجائي ويا.
ڇانعرا ها، ڇا نينهن هيا! هو مڙس هيا يا شينهن هيا!
جي ڏونگرـ ڏيل ڏڪائي ويا، گجگوڙ ڪري گرمائي ويا.
آ ڪنهن ڪنهن ماڻهوءَ منجهه مڻيا، پر مون کي اهڙا مڙس وڻيا،
جي سارو جڳ جرڪائي ويا، پر پنهنجو پاڻ ڀلائي ويا.
جن پاسو ورتو ڪوڙ ڪنان، هي مڙس نه ويندا مور منان،
جن واڪي واڪي وس ڪيا، جي سرو سچ ٻڌائي ويا.
جن پاسو ورتو ڪوڙ ڪنان، هي مڙس نه ويندا مور منان،
جن واڪي واڪي وس ڪيا، جي سارو سچ ٻڌائي ويا.
هو بادل بادل آيا ها، جن جل ٿل ڀال ڀلايا ها.
اي کيت کِڙو، اوشال ٽڙو! هو پنهنجا مينهن وسائي ويا.
ويا پريت ڏئي هو پاڻيارا، اڄ ڪينجهر تن جا ڪاڻيارا،
ڇا راڱا تن سان سان رُڃ ڪيا ، جي تنهنجي اُڃ اجهائي ويا!
هو پيار ـ پتنگا کامي ويا، ۽ ڪيڏو دور اُڏامي ويا !
پر تنهنجي منهنجي ڏيئي ۾ ، هو پنهنجي جوت سمائي ويا
اڄ ڇو هه انهن جا ڇوليءَ ۾ ، اڄ ٻول انهن جا ٻوليءَ ۾ ،
اي ڌرتي ؟ تنهنجي جهوليءَ ۾ جي سوريهه سيُس ڇپائي ويا.
هي چوٽيءَ چوٽيءَ تي مشعل! هي جهوليءَ جهوليءَ گل ڦل!
ويا سانول ڇا ڇا ارڏا ڪنڌ، اڏي! جي توکي ميندي لائي ويا.
هي برهه به ڪوئي بڙ آهي! ڇا جانٺي اُن جي جڙ آهي!
مون اُن ۾ ڪيئي ڏار ڏٺا، جي ڇانو ڪري، من ڀائي ويا.
اي آري! تنهنجي اُڍ هئي، پر ڏنگر ڏاڍو ڏاڍ ڪيا !
هي تنهنجا پيارا پيراها، جي پنهنجو پنڌ پڄائي ويا
ڪيئن تو کي ڪاري ٻاٽ مڃان، ٿي چڻنگ ڪري چمڪاٽ اڃان،
آٽم ٽم ٽم ٽم لاٽ اڃان، جا جوڳي ڪالهه جلائي ويا.
هيءَ جانِ ته اچڻي وڃڻي آ، پر مرندي مات نه مڃڻي آ ،
مون اهڙا سو سانو نت ڏٺا، جي پنهنجو هٺ هلائي ويا.
ڏس! باک ڀليري آئي آ، ڏس! سنڌ مٿان سرهائي آ!
ڇو تن جي لاءِ ”اياز“ رُنين، جي مارو ماڳ مٽائي ويا!
شيخ اياز
جي پنهنجو نور نچوئي ويا ۽ تُنهنجي جوت جلائي ويا،
سي لڙڪ مٽيءَ ۾ لوئي ويا، پر ڇا ڇا موتي پائي ويا!
سي وڻ وڻ لوڏي واءُ ٿيا، سي پن پن ۾ پڙلاءُ ٿيا،
جن بن بن بين وڄائي ويا، جي تن من واري ڳائي ويا.
مون ڌرتي تنهنجا ڌڱ ڏٺا، مون تن جا لويل لڱ ڏٺا،
جن وڙهندي وڙهندي جان ڏني، سي وارا وير وڄائي ويا.
مون اڻ ٿيڻا انسان ڏٺا،مون سوريءَ تي سومان ڏٺا،
اي ڌرتي! ڇا ڇا ڪونڌر ها، جي پنهنجا ڪنڌ ڪپائي ويا!
مون ويندي تن جا پير ڏٺا، مون ڇاڇا مڙس مٿير ڏٺا!
جي ڪيئي سج اُڀاري ويا، جي ڪيئي سج سمائي ويا.
مون ڪاتيءَ هيٺيان ڪنڌ ڏٺا، مون ساڻا ساڻا سنڌ ڏٺآ،
مون ڇا ڇا مائيءَ لال ڏٺا، جي لوئيءَ لڄ بچائي ويا!
سي جيءَ جيارا ماڻهو ها، سي سڀ کان پيارا ماڻهو ها،
جن ساهه ڏئي، ويساهه ڏنو، جي دل ۾ دود دُکائي ويا.
ڪلهه رات مسافر آيا ها، جن پنهنجا جيءَ جلايا ها،
ٿي ڇاڇا ڄرُ ڪا ڄاڻ ڪري! هو ڪيڏا مچ مچائي ويا.
ڇا ڇا نه وسيهر ـ ونگ هيا! پر نانگاير نسنگ هيا!
جي تنهنجو روپ نکاري ويا، جي تنهنجي سيندڌ سجائي ويا.
ڇانعرا ها، ڇا نينهن هيا! هو مڙس هيا يا شينهن هيا!
جي ڏونگرـ ڏيل ڏڪائي ويا، گجگوڙ ڪري گرمائي ويا.
آ ڪنهن ڪنهن ماڻهوءَ منجهه مڻيا، پر مون کي اهڙا مڙس وڻيا،
جي سارو جڳ جرڪائي ويا، پر پنهنجو پاڻ ڀلائي ويا.
جن پاسو ورتو ڪوڙ ڪنان، هي مڙس نه ويندا مور منان،
جن واڪي واڪي وس ڪيا، جي سرو سچ ٻڌائي ويا.
جن پاسو ورتو ڪوڙ ڪنان، هي مڙس نه ويندا مور منان،
جن واڪي واڪي وس ڪيا، جي سارو سچ ٻڌائي ويا.
هو بادل بادل آيا ها، جن جل ٿل ڀال ڀلايا ها.
اي کيت کِڙو، اوشال ٽڙو! هو پنهنجا مينهن وسائي ويا.
ويا پريت ڏئي هو پاڻيارا، اڄ ڪينجهر تن جا ڪاڻيارا،
ڇا راڱا تن سان سان رُڃ ڪيا ، جي تنهنجي اُڃ اجهائي ويا!
هو پيار ـ پتنگا کامي ويا، ۽ ڪيڏو دور اُڏامي ويا !
پر تنهنجي منهنجي ڏيئي ۾ ، هو پنهنجي جوت سمائي ويا
اڄ ڇو هه انهن جا ڇوليءَ ۾ ، اڄ ٻول انهن جا ٻوليءَ ۾ ،
اي ڌرتي ؟ تنهنجي جهوليءَ ۾ جي سوريهه سيُس ڇپائي ويا.
هي چوٽيءَ چوٽيءَ تي مشعل! هي جهوليءَ جهوليءَ گل ڦل!
ويا سانول ڇا ڇا ارڏا ڪنڌ، اڏي! جي توکي ميندي لائي ويا.
هي برهه به ڪوئي بڙ آهي! ڇا جانٺي اُن جي جڙ آهي!
مون اُن ۾ ڪيئي ڏار ڏٺا، جي ڇانو ڪري، من ڀائي ويا.
اي آري! تنهنجي اُڍ هئي، پر ڏنگر ڏاڍو ڏاڍ ڪيا !
هي تنهنجا پيارا پيراها، جي پنهنجو پنڌ پڄائي ويا
ڪيئن تو کي ڪاري ٻاٽ مڃان، ٿي چڻنگ ڪري چمڪاٽ اڃان،
آٽم ٽم ٽم ٽم لاٽ اڃان، جا جوڳي ڪالهه جلائي ويا.
هيءَ جانِ ته اچڻي وڃڻي آ، پر مرندي مات نه مڃڻي آ ،
مون اهڙا سو سانو نت ڏٺا، جي پنهنجو هٺ هلائي ويا.
ڏس! باک ڀليري آئي آ، ڏس! سنڌ مٿان سرهائي آ!
ڇو تن جي لاءِ ”اياز“ رُنين، جي مارو ماڳ مٽائي ويا!