واه واه تنهنجا ڀاڳ... وار ۽ اکين بابت جيڪڏهن علم چهرا شناسي ڪتاب پڙهي انهن ڇوڪرين کي انهن جي طبعيت ٻڌائين ته اصل مستو مست ٿي وينديون . ڪجهه وقت اڳ هڪ ڇوڪري مونکان پڇيو ته آئون توکي ڪيئن ٿي لڳان؟ پهرين سوچيم ته ڪوڙ سُوڙ هڻي جان ڇڏايان پو ياد آيو ته هن جي چهري سان هو ڪهڙي فطرت جي ٿي لڳي! چيومانس توکي انب ڏاڍا وڻندا آهن (هنيومانس سنگهم ريٽرنس فلم جو ڊائلاگ)... بابل! پو ته مائي جان ئي نه ڇڏي! فلاڻي ڪيئن آهي ! ؟ فلاڻي جون اکيون هيئن آهن ته ان جي طبعيت ڪيئن آهي؟؟ وغيره وغيره.. چوڻ جو مطلب ته توکي علم چهرا شناسي پڙهڻ گهرجي ..
حيرت آهي اوهان جي ٽئگ ڪرڻ باوجود مون وٽ نوٽيفڪيشن نه آيو. مون لڳي پيو ته جڏهن کان مون کي منتظم جو تاج پارايو ويو آهي ته مون وٽ نوٽيفڪيشن ۾ مسئلا ٿيڻ لڳا آهن. ذيشان رشيد کي عرض ته اهو سيٽ ڪري. مون کي ياد پئي ٿو ته گورڌن هڪ دوست کي شاپنگ پئي ڪرائي. دوست چيس گهرواري لاءِ ڪپڙا ٿو وٺان ”گهرو رنگ وٺان يا هلڪو؟“ گورڌن: ”جي رنگ مون جهڙو اٿس ته هلڪو رنگ صحيح آهي باقي جي ڳورو رنگ آهي ته گهرو رنگ وٺ!“ همراهه وائڙو ٿي ويو ته ان تشبيهه تي ڪاوڙجان يا گورڌن جي صاف گوئي تي کِلان؟ پر آئون نه کلان نه ڪاوڙجان خوش ٿيان ته گورڌن هڪ حقيقت پسند يارن مان يار آهي. هر ڳالهه سڌي ڪرڻي رک رکال ڪنهن سان به نه ڪبي. پوءِ اُهو ڪلوئئي جو ماستر هُجي جنهن کيس 30 رُپيا ڏنا بورڊ مان سرٽيفڪيٽ جا ۽ هن سڀ خرچ گڏائي 1500 گهُري اهو چيو ته صرف خواري کان بچائي سگهان ٿو خرچ کان نه. يا وري اُها موٽي جنهن کي سُئي لڳي هتي سُئي ڪٿي هڻن اها مون کي به خبر آهي جو هتي اچڻ کان اڳ ذيشان رشيد وانگي ڪمزور ڏند هوندي مون کي هوڙ ۾ شديد سور هو. ڊائو جي ڊينٽل وارڊ وارن ڪڍرائڻ جو چيو پر وقت نه مليو. هتي پُهتس ته سور شديد. ڊاڪٽر وٽ ويس ته هُن مون کي ذهني طور تيار ڪرڻ کان اڳ ئي سنگهم رٽرنز ۾ ڪرينه ڪپور واري ڊائلاگ واري ڳالهه ته ”پبلڪ پليس پي پرائيويٽ جگهه پي“ سُئي هڻي ڪڍي. هوڙ جو سور ته جهڪو ٿيڻو هو جو تشريف ۾ شديد سور پئجي ويو. جيڪو جهڪو ٿيندي هوڙ به ٺاپر ۾ آئي ۽ اڄ تائين وري سور ناهي ٿيو. الائي ڪٿان کان ڪٿي وڃي نڪتس . . . . .يار ڳالهه آهي ته گورڌن اندر جو شاهد ڪپور کان به سهڻو آهي تڏهن ته مڃي ٿو نه ته اندر جا امريش پُري سدائين ٻاهر جي شاهد ڪپور جي دعوى ڪندا آهن ۽ اهو ڀرم جلدي ٽُٽيو پوي. گورڌن ڪيئي دفعا مون کي شابس به چئي هوندي ته دڙڪا به ڏيئي ورتا هوندا انهيءَ ڪري مون کي وڻي ٿو. ڇو ته خبر اٿم گورڌن بنا وجه ڪُجهه نه ڪندو ۽ اوهان سان انصاف ئي ٿيندو. تجلن جو انتظار مون کي رهندو. . . .پر جي اوهان کان گهڻو نه ٿئي ته ايلف ۽ گُلهان سان گورڌن وٽ مختصر ملاقات ۾ هڪ تصوير نڪتي جيڪا هتي ڏجي ٿي.
تصويرون وڻيون جواب دير سان ڏيڻ لاء معذرت .... خبر ناهي ڇا ٿيو آهي. هڪ ته آفيس ۾ سخت مصروفيت ٻيو ته گهر تي ڊيسڪٽاپ ڪمپيوٽر خراب آهي ۽ ليپ ٽاپ تي ٽائيپنگ مونکي ڏکي ٿي لڳي. يار ترڪي ۾ هاڻ اوهان ڪافي رهيا ۽ ڇوڪرين سان به واسطو ڪافي اٿو ، تنهنڪري انهن جي پسند يا نا پسند جو به پتو اٿو ... اجايو اهڙين خوبصورت ڇوڪرين ڇو ٿا روئاريو؟ خير وري به ساڳي ڳالهه ته ٽائيپنگ ڪونه پئي ٿئي .... لکڻ تي دل چوي ٿي.
توهان اهڙي قسم جون پوسٽيون موڪلي انکي تفريح گاھ سمجهي رهيا آهيو ! توهان ڀلي ترڪ مردن کي موجوده وقت ۾ موڳو چئو پر تاريخ گواھ آهي ته عالم اسلام ۽ مسلمانن لاءِ ترڪن تمام گهڻيون قربانيون ڏنيون سندن آخري شاندار خلافت عثمانيه ۾ انهن جو ڪردار ۽ قوت ، علمي ادبي ۽ ثقافتي ڪوششون پوري دنيا ۾ مشهور آهن ، اڄ به انهنجي سادگي ۽ مهمانوازي ڪنهنکان ڳجهي ناهي ، مگر عرب سڳورن انهن سان جيڪا ويڌن ڪئي اهابه پورو عالم ڄاڻي ٿو جنهنجي ڪري هو متنفر ٿي انهي ميدان ۽ راھ تي گامزن ٿيا جيڪا اڄ توهان ڏسي رهيا آهيو ! ڇا اوهان پسند ڪندئو ته ڀلي انهن ڇوڪرين جي مرضي ۽ اجازت سان هن فورم تي اهڙيون پوسٽيون شايع ٿين جيڪي ڇوڪريون اوهانجي قوم ۽ قبيلي سان تعلق رکنديون هجن؟ انٽرٽينمنٽ لاءِ ٻيا به کوڙ طريقاآهن توهان هڪ ئي رَٽ لڳايون ويٺا آهيو ، ادا ناراض نه ٿجو مون اڳ به اوهانجي اهڙي هڪ پوسٽ تي ڪمينٽس لکي هئي جنهن ۾ ڪنهنجي ڪمري جي مختلف حصن ۽ ميڪ اپ هار سينگار جون تصويرون شامل هيون ، جيڪا پوسٽ ئي اوهان ڊليٽ ڪرائي ڇڏي هئي ته هن موضوع کي ترميم سان گڏ اپڊيٽ ڪبو ادا پنهنجي دل تي هٿ رکي ٻڌائجو ته ڇا اوهان منهنجي سوالن سان متفق ٿي سگهو ٿا؟ جذبات يا مٺيان لڳڻ جو سوال ناهي ڀلي ٿڌي دماغ سان سوچو ٻيلي ڏاها ٿيو ، ڀلي موج مستيون ڪيو پر ايئن ته نه ڪيو معذرت سان اوهانجو خير انديش
سائين توهان جي مهرباني تصحيح ڪرڻ جي. آئون پنهنجا سمورا لفظ، سموريون پوسٽون، تصويرون واپس وٺان ٿو. ڪجهه ختم ڪري ڇڏيون آهن، ڪجهه رهيل آهن جيڪي آهستي آهستي ختم ڪيون وينديون. وڌيڪ ڳالهه اها ته اهي سڀ تصويرون، ڳالهيون، واقعا سڀ انهن ڇوڪرين جي اجازت سان شامل ڪيا ويا هُئا ۽ سڀ انهي ڳالهه خوش هُئا ته منهنجي باري ۾ آرٽيڪل لکيو آهي. ادب پڙهڻ جا شوقين آهن، منهنجي خيال ۾ هنن جي تهذيب موجب اها بي ادبي نه هُئي. حد درجي جي احتياط باوجود اهو ئي ڊپ هو!!! هاڻي هن فورم ته دوستاڻي قسم جي پوسٽن تان هٿ ٿا کڻون، توهان جي خير انديشي جي مهرباني.
اها پوسٽ مون توهان جي ڳالهه کي سامهون رکي نه ڊليٽ ڪئي هُئي، مون ڪنهن اخبار ۾ موڪليو پئي، جيڪو ڇاپجڻ کان پو مون وري اپڊيٽ ڪري ڇڏيو.
مان سمجهان ٿو هن سڄي ليک اهڙي ڪا به ڳالهه ناهي جيڪا اخلاق کان ڪريل هجي يا ڪنهن تي ٽوڪ طور استعمال ٿي هجي. لکڻين کي حقيقت جي رنگ سان ڏسجي. ترڪي جي ترقي جو سڀ کان وڏو راز اهوئي آهي جو هو ٽوئرسٽ انڊسٽري کي خوب ترقي وٺرائي رهيا آهن، تعليم ۽ تحقيق ۾ اڳتي آهن. اتان جا ڇوڪرا موڳا آهن اهي ڀلي گورڌن جا خيال آهن جيڪي هو محسوس ڪري ٿو، ڀلي اها ڳالهه درست نه به هجي پر هو جيڪو سوچي ٿو سو پهنجي حساب سان سوچي ٿو جيڪو حق هن کي هجڻ گهرجي. ٻيو ته يار هي ترڪي آهي هي واهي پانڌي، غيبي ديرو يا نصير آباد ناهي جو ڪنهن کي اعتراض هجي. هي دوست ته پوء به احتياط ڪندي اهي تصويرون شيئر ڪن ٿا جيڪي اسان جي فورم جي اخلاقي زمري ۾ اچن ٿيون. نه ته ترڪيءَ جا سين جيڪي ميگزينس ۾ ڇپجن ٿا اهي اسان جي گهرن ۾ ڏسي به نه ٿا سگهجن. تنهنڪري دوستن کي عرض آهي ته جذباتي نه ٿين ۽ بحث مباحثي ۾ حصو وٺن سکن ۽ ڄاڻ حاصل ڪن.
ادا بس ٿوري ۾ ڳالهه کُٽائبي ته فورم آهي ئي انهيءَ لاءِ ته هتي سڀ وکر هُجن. ڳالهيون نه وڻن ته ذاتيات کان هٽي پنهنجي راءِ ڏجي. مناسب لفظن جي چونڊ سان راءِ ڏجي وٺجي. ڳالهه حد کان وڌي ته انتظاميه کي رپورٽ ڪجي جيڪا بهتر سمجهندي فيصلو ڪندي ته ڪهڙو فيصلو ڪجي. ٻنهي دوستن کي عرض. گورڌن ولاسائي کي تحريرون واپس وٺڻ بجاءِ لکندو رهڻ جي گُذارش. عبدالغني لوهار کي عرض ته راءِ ۾ ذاتيات کي شامل نه ڪريو. گورڌن پُڇيو آهي ته ڇوڪرن بابت راءِ ته اها حقيقت آهي ته تُرڪن جي نئين نسل ۾ ڇوڪريون ڇوڪرن تي سرس آهن.
ادا منهنجي ڪمينٽس جو اصل مقصد شايد اوهان نه سمجهي سگهيا آهيو ! مان اهو ئي عرض ڪرڻ چاهيندس ته اوهان جنهن شعبي سان لاڳاپيل آهيو يا جيڪا تعليم حاصل ڪرڻ لاءِ اوهان ترڪي ويا آهيو ، انهي متعلق مقالا لکو جنهن مان دوستن کي لاڀ حاصل ٿئي ۽ انٽر ٽينمنٽ لاءِ رڳو هڪ جهڙو ئي طريقو استعمال کان علاوه ٻي ڪا رٽ ناهي ، ادا عبدالحفيظ لغاري به سٺو لکندو رهندو آهي ، ڪڏهن پنهنجي شعبي متعلق مقالا موڪليندو آهي ته ڪڏهن تاريخي ماڳن جي باري ۾ تفصيلي ذڪر تصويرن سان گڏ ته ڪڏهن وري انٽر ٽينمنٽ لاءِ اوهان وانگر تحريرون موڪليندو رهندو آهي ، اوهان کي شايد ياد هوندو اوهان هڪ موضوع موڪليو هيو http://www.sindhsalamat.com/threads/38143/جنهنجو عنوان شايد غير مناسب هيو ، انھ عنوان جي جاءِ تي ڪو ٻيو مناسب عنوان به ڏئي پيا سگهو ! سليمان وساڻ جن کي به عرض آهي ته مون ڪنهن ذاتيات جي تضاد ۾ ڪمينٽس ڪونه ڪئي هئي شايد منهنجي ڪمينٽس جو طريقو تِکو هُيو ان لاءِ دوستن کي رنجش پهتي هوندي ، باقي يار مان اهو هرگز ڪونه پيو چاهيان ته ڪنهنکي ڄاڻي واڻي رنجايان ، وڌيڪ ٻانهي وس پرين جي ادا
ادا اصل ڳالهه اها آهي ته لکندڙ کان مخصوص شئي تي لکڻ تي ڪو مجبور نه ٿو ڪري سگهي. سنگت ۾ هج ضرور ٿيندي آهي پر لکندڙ پنهنجي مرضي سان لکندو آهي. اوهان منهنجو لکڻ پسند ڪيو. گهڻن کي نه به وڻندو هوندو. سڀاڻي اهي مون کي چوندا ته ڪو آئون پنهنجو انداز بدلائيندس ته ڪونه نه؟ خطرو خوف سمجهيم ته بس ڪري ويهندس. ايئن ئي گورڌن به هو (هو ان ڪري پيو چوان ته هو هاڻ هتي اهڙيون تحريرون لکڻ ڇڏي چڪو آهي ۽ اڳيون مٽائي چڪو آهي). سندس تحريرن کي خوب پسند به ڪيو پئي ويو. ڳالهه اها آهي ته جيڪو آهي ۽ ٿئي پيو اهو رهڻو آهي ۽ ٿيڻو آهي. پوءَِ ڪو ان تي لکي يا نه لکي ان سان فرق نه ٿو پوي.