27 مشهور سگهڙ . شاعر قاضي الهورايو نظاماڻي جو جنم ڏينهن آهي ﺍﻟﻬﻮﺭﺍﻳﻮ ﻧﻈﺎﻣﺎﮢﻲ : 149 ﻭﺭﻫﻴﻦ ﺟﻮ ﺳﮕﮭڙ ﻗﺎﺿﻲ -ﺍﻟﻬﻮﺭﺍﻳﻮ ﻧﻈﺎﻣﺎﮢﻲ - 27 ﺳﻴﭙٽﻤﺒﺮ 1857ﻉ ﺗﻲ ﭴﺎﺋﻮ، ﻫﻦ ﺟﻲ ﭘﻴﺪﺍﺋﺶ ﺟﻲ - ﺗﺎﺭﻳﺦ - ڪﻨﻬﻦ ڊﺍﺋﺮﻱ ﻳﺎ ﺭﺟﺴٽﺮ ﺑﺪﺭﺍﻥ ﺳﻨﺪﺱ ﮔﮭﺮ ﺁڏﻭ ﺑﻴﭡﻞ ﮐﺠﻲﺀَ ﺟﻲ ﭰﺮﻫﻲ ﺗﻲ ﻓﺎﺭﺳﻲﺀَ ۾ ﻟﮑﻴﻞ ﺁﻫﻲ، ﮀﺎڪﺎﮠ ﺗﻪ ﺳﻨﺪﺱ ﭘﻴﺪﺍﺋﺶ ﻭﻗﺖ ﺳﻨﮅﻱ ﺭﺳﻢ ﺍﻟﺨﻂ ﺟﻮ ﺍﭸﺎ ﺭﻭﺍﺝ ﻧﻪ ﻫﻮ . -ﺑﺪﻳﻦ - ﺿﻠﻌﻲ ﺟﻲ ﻫڪ ﮘﻮﭞ ﻣﻴﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﻧﻈﺎﻣﺎﮢﻲ ﻋﺮﻑ ﻗﺎﺿﻲﺀَ ﺟﻮ ﮘﻮﭞ ۾ ﺭﻫﻨﺪڙ، ڏﻳﮃ ﺻﺪﻱﺀَ ﺟﻴﺘﺮﻱ ﭴﻤﺎﺭ ﺣﺎﺻﻞ ڪﻨﺪڙ ﺳﻨﮅ ﺟﻲ ﻫﻦ ﻣﺸﻬﻮﺭ ﺳﮕﮭڙ ﮐﻲ، ﺳﻨﮅﻱ، ﻋﺮﺑﻲ، ﻓﺎﺭﺳﻲ، ﻫﻨﺪﻱ، ﺳﺮﺍﺋڪﻲ ۽ - ﺑﺮﺍﻫﻮﻱ - ﭔﻮﻟﻴﻦ ﺗﻲ ﻣﻬﺎﺭﺕ ﺣﺎﺻﻞ ﻫﺌﻲ . ﺍﻧﻬﻦ ﻣڙﻧﻲ ﭔﻮﻟﻴﻦ ۾ ﮘﺠﮭﺎﺭﺗﻮﻥ، ﭘﺮﻭﻟﻴﻮﻥ، ﮔﺮﭼﻴﻠﻮ، ڏﭞ، - ﺑﻴﺖ -، ﺳﻴﻨﮕﺎﺭ، ڏﻭﺭ، ۽ ﺩﻭﻫﺎ ﭘﮡ ﻟﮑﻴﺎ ﺍﭤﺎﺋﻴﻦ . ﺟڏﻫﻦ ﺗﻪ ﻋﺸﻖ، ﻋﻘﻞ ۽ ﺑﺨﺖ ﺑﺎﺑﺖ ﻣﺸﻬﻮﺭ / ڪﻼﺳﻴڪﻞ ﻗﺼﻦ ﮐﻲ ﭘﻨﻬﻨﺠﻲ ﺷﺎﻋﺮﻱﺀَ ۾ ڏﺍﮂﻱ ﺳﭡﻲ ﻧﻤﻮﻧﻲ ﭘﻴﺶ ڪﻴﻮ ﺁﻫﻲ، ﻫﻮﻧﺌﻦ ﺗﻪ ﺳﻨﺪﺱ ﺷﺎﻋﺮﻱﺀَ ﺟﺎ ڪﻴﺘﺮﺍﺋﻲ ﺭﺳﺎﻻ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺁﻫﻦ، ﭘﺮ ﺍﻧﻬﻦ ﻣﺎﻥ ﺳﻨﺪﺱ ﻫڪ ڪﺘﺎﺏ ’ ﺳﺎﻟڪ ﺟﻲ ﺳﻤﺠﻬﻪ ‘ ﺳﭵﻲ ﺳﻨﮅ ۾ ﻣﺸﻬﻮﺭ ﺁﻫﻲ . ﻫﻦ ﮐﻲ ﮔﻬﺮ ۾ ﺳﻨﺪﺱ ﭘﻲﺀُ ﺻﺮﻑ ﻓﺎﺭﺳﻲ ﭘڙﻫﺎﺋﻲ، ﺑﺎﻗﻲ ﭔﻴﻮﻥ ﭔﻮﻟﻴﻮﻥ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺪﺭﺳﻦ ﻣﺎﻥ ﺳﮑﻴﻮ . ﺟڏﻫﻦ ﺗﻪ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺪﺭﺳﻦ ۾ ﻋﺮﺑﻲ ۽ ﻓﺎﺭﺳﻲﺀَ ﺟﻮ - ﺍﺳﺘﺎﺩ - ﭘﮡ ﺭﻫﻲ ﭼڪﻮ ﺁﻫﻲ . ﺣﻤﻞ ﻓﻘﻴﺮ، ﺳﺎﻧﻮﮠ ﻓﻘﻴﺮ، ﺳﻤﻦ ﺳﺮڪﺎﺭ ۽ ﺳﻴﺪ ﻣﻴﺮﺍﻥ ﻣﺤﻤﺪ ﺷﺎﻫﻪ - ﺍﻭﻝ - ﻫﻦ ﺟﺎ ﮔﮭﺎٽﺎ ﺩﻭﺳﺖ ﻫﻮﻧﺪﺍ ﻫﺌﺎ . ﺟﻨﻬﻦ ﻣﺎﻥ ﺳﺎﻧﻮﮠ ﻓﻘﻴﺮ ﺳﺎﻥ ﻫﻦ ﺟﻲ ﺗﻤﺎﻡ ﮔﮭﮣﻲ ﻭﻳﺠﮭڙﺍﺋﭗ ﻫﺌﻲ . ﻫﻮٽﻠﻦ ۾ ڪﺎﻧﭛ -ﭔﮅﻱ - ﭼﺎﻧﻬﻪ ﺟﻮﻥ ﭼﺴڪﻴﻮﻥ ﭜﺮﻳﻨﺪڙ ﺍﻧﻬﻦ ﺟﻬﻮﻧﻦ ﮐﻲ ﺍﭲ ﺑﻪ ﭼﺎﭼﻲ ﺍﻟﻬﻮﺭﺍﺋﻲ ﺟﻮ ﻣﺸﻬﻮﺭ ﭘﺮﻭﮔﺮﺍﻡ ” ﻓﺘﺢ ﺧﺎﻥ ﺳﺎﻥ ﺷﺎﻡ “ﻧﻪ ﻭﺳﺮﻳﻮ ﻫﻮﻧﺪﻭ . ﻓﺘﺢ ﺧﺎﻥ ﺳﺎﻥ ﺷﺎﻡ ﭘﺮﻭﮔﺮﺍﻡ ﻻﺀِ ﭘﻲ ٽﻲ ﻭﻱ ﻭﺍﺭﺍ ﻫﺮ ﻣﻬﻴﻨﻲ ﻫﻦ ﺳﮕﻬڙ ﮐﻲ ﮔﻬﺮﺍﺋﻴﻨﺪﺍ ﻫﺌﺎ . ﻫﻦ ﺭﻳڊﻳﻮ ﺗﻲ ﺑﻪ ﭘﺮﻭﮔﺮﺍﻡ ڪﻴﺎ . ﺁﺧﺮﻱ ﮔﮭڙﻳﻦ ﺗﺎﺋﻴﻦ ﮐﻴﺲ ﭜٽﺎﺋﻲﺀَ ﺟﻲ ﺭﺳﺎﻟﻲ ﺟﻮ ﻭڏﻭ ﺣﺼﻮ ﺑﺮﺯﺑﺎﻥ ﻳﺎﺩ ﻫﻮ . 1952ﻉ ۾ ﻫڪ ﭜﻴﺮﻱ ڊﺍڪٽﺮ ﻧﺒﻲ ﺑﺨﺶ - ﺑﻠﻮﭺ - ﻫڪ ﺳﮕﻬڙ ﻫﭥﺎﻥ ﺷﺎﻫﻪ ﺳﺎﺋﻴﻦﺀَ ﺟﺎ 11 ڏﮐﻴﺎ - ﺑﻴﺖ - ﮐﻴﺲ ڏﻳﺎﺭﻱ ﻣﻮڪﻠﻴﺎ ﺗﻪ ﺍﻧﻬﻦ ﺟﻲ ﻣﻌﻨﻲٰ ﭔﮅﺍﺋﻲ . ﻫﻲ ﻓﻘﻴﺮ ﻣﻨﺶ ﺑﺰﺭﮒ ٽﻨڊﻱ ﻗﻴﺼﺮ ۾ ﻭﭸﻲ ڊﺍڪٽﺮ ﺻﺎﺣﺐ ﺳﺎﻥ ﻣﻠﻴﻮ ۽ ﮐﻴﺲ ﺑﻴﺘﻦ ﺟﻲ ﻣﻌﻨﻲٰ ﭔﮅﺍﻳﺎﺋﻴﻦ، ﻫﻲ 18 ﺳﺎﻟﻦ ﺟﻮ ﻫﻮ ﺗﻪ ﻣﻐﻞ - ﺑﺎﺩﺷﺎﻫﻪ -، - ﺑﻬﺎﺩﺭ ﺷﺎﻫﻪ ﻇﻔﺮ - ﺟﻲ ﺍﻧﮕﺮﻳﺰﻥ ﺟﻲ ﻗﻴﺪ ۾ ﻻڏﺍﮢﻲ ﺟﻲ ﺧﺒﺮ -ﭔﮅﻱ - ﻫﺌﺎﺋﻴﻦ . - ﺍﻥ - ﺩﺅﺭ ۾ - ﺍﺧﺒﺎﺭ - ﻳﺎ ﺭﻳڊﻳﻮ ﺗﻪ ﻫﻮﻧﺪﺍ ﻧﻪ ﻫﺌﺎ، - ﺍﻥ - ڪﺮﻱ ﺧﺒﺮ ﭼﺎﺭ ﺟﻮ ﻭﺳﻴﻠﻮ ﻣﺎﮢﻬﻮ ﺋﻲ ﻫﺌﺎ . ﺟﻦ ﮐﻲ ﻟڪڙ -ﺗﺎﺭ - ﭼﻴﻮ ﻭﻳﻨﺪﻭ ﻫﻮ، 1890ﻉ ۾ ﭼﺎﺭﻟﺲ ﻧﻴﭙﺌﺮ ﭘﺎﺭﺍﻥ ٽﻨڊﻱ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﺎﻥ ﮐﺎﻥ - ﺑﺪﻳﻦ - ﺗﺎﺋﻴﻦ ﺭﻳﻞ ﺟﻲ ﭘٽڙﻱ ﻭﮀﺮﺍﺋﮡ ﻭﺍﺭﻱ ڪﻢ ۾ ﻫﻦ ﺷﺨﺺ ﻣﺰﺩﻭﺭﻱ ڪﺌﻲ ﻫﺌﻲ ﺟﻨﻬﻦ ﺟﻮ ﺍﺟﻮﺭﻭ ﮐﻴﺲ - ٽﻦ - ﺳڪﻦ ۽ ﻫڪ ڪﺴﻴﺮﻱ ﺟﻲ ﺻﻮﺭﺕ ۾ ﻣﻠﻴﻮ ﻫﻮ . ﺳڪﻲ ﮐﻲ - ﺍﻥ - ﺩﺅﺭ ۾ ﺩﻣڙﻱ ﭼﻴﻮ ﻭﻳﻨﺪﻭ ﻫﻮ، ﭔﻦ ﺩﻣڙﻳﻦ ﻋﻴﻮﺽ ﻫڪ -ﭔڪﺮﻱ - ﺧﺮﻳﺪ ڪﺒﻲ ﻫﺌﻲ . ﻫﻦ ﺷﺨﺺ ﺟﻲ ﺧﻮﺭﺍڪ ﻋﺎﻡ ﻃﻮﺭ ﭔﺎﺟﮭﺮ ﺟﻲ ﻣﺎﻧﻲ ۽ ﻟﺴﻲﺀَ ﺟﻮ ﮔﻼﺱ ﻫﻮ . ﭜﺎﭴﻴﻦ ﺟﻮ ﺷﻮﻗﻴﻦ ﻫﻮ . ﭼﺎﻧﻬﻪ ﺳﭵﻲ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻧﻪ ﭼﮑﻴﺎﺋﻴﻦ ﺟڏﻫﻦ ﺗﻪ ﻣﮁﻲ ﺷﻮﻕ ﺳﺎﻥ ﮐﺎﺋﻴﻨﺪﻭ ﻫﻮ، ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ ﺣڪﻴﻤﻦ ﺟﻲ ﺩﻭﺍﺋﻦ ﺗﻲ ﻭﻳﺴﺎﻫﻪ ﺭﮐﻨﺪڙ ﻫﻦ ﺷﺨﺺ ﮐﻲ ڪﺎﺑﻪ ﻭڏﻱ ﺑﻴﻤﺎﺭﻱ ﻧﻪ ﭤﻲ انسائيڪلوپيڊيا سنڌيانا جي ٿورن سان
