انهن نامعلوم افراد کي اسپيس ڪنهن ڏني جو سنڌ ۾ رهي سنڌ جي تقسيم جي سوچڻ تائين پڳا آهن ...هي اسان جا اندروني غدار ۽ ڀاڙي ڪردار جيڪي ٿورو پنڌ هلڻ کان پو گوهيون ڏيئي گم ٿين ٿا ....سنڌ جي وجود تي وار ڪرڻ واري لاءِ اڄ ماتم آ اڄ موت آ هن جي سياسي سوچ جي گهٽي تنگ کان تنگ پئي ٿئي هو پنهنجي طبعي موت مري پيو ....اٿو هوشيار ٿيو وقت جو وار ڪريو هن ڪوڙي ڪافر کي هتان ڀڄڻ تي مجبور ڪريون جنهن هن سلوڻي ٻولي کان نفرت ڪئي جنهن هن پوشاڪ کان نفرت ڪئي جنهن تهذيب تمدن تي ٺٺولي ڪئي جنهن سنڌ ملڪ کي ....صدين جي سڄاڻ کي قتل ڪرڻ جي ناپاڪ سوچ رکي ...جنهن کي ڪا منزل نه آهي ...جنهن جو ڪم دهشت گردي آهي ان دهشتگرد کي سوگهو ڪريو ....هن ڪميني کي سنڌ جي سرزمين هڪ صوفين جي ڌرتي سان وير آ ان انگريز جي اولاد کي اهو ٻڌايون ته هن ڌرتي جا وارث اڃا حلالي پٽ زنده آهن جي اهي ٿڪون به هڻن ته هي ان ۾ ئي مري ڳري ويندا جي اهنسان جا اٽوٽ انگ آهن تن جي ڌرتي ماءُ کي تو گار ڏني آ ...اها ڌرتي توکي ڌڪاري ٿي آ للڪاري ٿي آ.....توکي ته هاڻي شرم به نه ٿو اچي جنهن سنڌ توکي دام ڏنو تنهن کي پيو ڪات وجهين ...او نامعلون افراد تون قيامت تائين ڦرندو رهندي توکي ڌرتي جاءِ نه ڏيندي ...تون سنڌ جي قيادت جو ويري تون سنڌي ماڻهن جو ويري تون سنڌ جي وسيلن جو ڦريندڙ هتي ته هتي رهيو پر تون لنڊن ۾ به سنڌ جو پيسو پڄايو اڙي توکي شرم پر اچين ڪين ٿو.......
سهڻا سائين اهڙن مڪارن جو مقابلو به عقل ،علم ،ايمانداري ، محنت ، ديانت ،درست رستي واري جدوجهد ، درست قيادت ۽ بهادرانه واري ويرهاند سان ئي ڪري سگهجي ٿو، باقي روئڻ ،پٽڻ ۽ پاراتن ڏيڻ سان ڪجه ڀي حاصل نه ٿيندو. بي شعوري ۽ هڙ تڙ واري ويرهاند ابتو نقصانڪار ثابت ٿيندي . هٽلر چيو هو ته بيشعور عوام ڄڻ ته دشمن جي فوج هوندي آهي . اسان جن کي چونڊي مٿي موڪليون ٿا ، اهيئي اسان کي مارائڻ ۽ ختم ڪرڻ جي چڪرن ۾ آهن ،جينئن انهن جي لاءِ اهو ڪم آسان ٿئي ته سموري سنڌ کي پلاٽن جي صورت ۾ وڪرو ڪري ڇڏين ۽ پنهن جا ڀ ڀرين .
چاچا ڇو ٿا ڀوڳ ڪريو.. اهڙا لطيفا جو جنهن جو نه ڪو دڳ نه پير.. ڏاڍا مذاقي آهيو.. علم، ايمان، ديانت، محنت، محبت مروت انسان سکندو آهي ته ڪنهن درسگاه کان يا گهر کان يا معاشري کان.. دل تي هٿ رکي ٻڌايو ته اها ڪهڙي برائي آهي جيڪا اسان جي معاشري ۾ نه آهي؟ نياڻيون پڙهايون ڪونه ته مائرون ڪئين تربيت ڪنديون.. پر جيڪڏهن پڙهايون به ته.. اسان جي تعليم جو ٻيڙو ڪيترو تري پيو، اها سڀني جي سامهون آهي.. جيڪو نوجوان ڪجهه نه ڪري سگهي ۽ ڪنهن ڪم جي لائق نه هجي انهي کي ماستري ملندي ته ٻيڙا ئي پار.. اسان جا نوجوان جيڪي ڪامريڊ سڏائن، انهن جا ڪم به اهڙا جو توبه زاري.. ٻيو ڪم ڀلي نه پڄين پر امتحاني مرڪزن ۾ ڪاپي ايمانداري سان ڪرائيندا.. پٽيوالي کان وٺي بيوڪريسي تائين اسان جوهرسنڌي صرف حرام جي ڪمائي تي يعني جيڪي پنج روپيا بچيا وري اصول تي عمل پيرا آهي... باقي قيادت ۽ اڳواڻ جي ڳالهه تي ٻروچ ڇا چوي، يا ته ٻڪري چور ڪامريڊ اڳواڻ آهي يا وري زرداري جهڙا ڌاڙيل اڳواڻ آهن.. ڪاڏي وڃجي.. جيڪو ڪم اسان جي وس ۾ آهي، اهو هي ته اسڪول جي ماسترن کي ڪجهه منٿ ايلاز ڪجن ته ڪجهه رحم کائن.. پاڻ پڙهي پوء پڙهائن..پر گهٽ ۾ گهٽ اسڪول ۾ ته حاضر ٿين ۽ امتحانن ۾ نقل روڪڻ لاء امتحان مرڪزن ۾ وڃي هٿ ڦير هڻجن ۽ سختي لاء زور ڀرجي.. جيڪڏهن اهي ٻه ڪم ٿي ويا ته کٽيوسين.. باقي قوم جون ڳالهيون صرف هوا ۾ تير وانگر آهن..
سائين ٻروچ صاحب ڳاله ڪبي ته ڊگهي ٿي ويندين پر ٿورن لفظن ۾ سنڌ جي تعليم نه پر تعليمي نظام جيڪو سنڌي پرائمري ،سيڪنڊري ۽ هاير سيڪنڊري کان ڦري ڪي جي نرسري پري نرسري انگلش اردو ميڊيم جنهن ۾ ٻار جي لاءِ پيسي وارو سنڌي سڀ پونجي لڳائي ٿو داءَ تي پر جڏهن اهو باهر نڪري ٿو ته سنڌي نه پر ڪو ٻيو ٻار نظر ٿو اچي جنهن جا پيءُ ماءُ به سچا حلالي تخم پر ڀيڻسان ماڻهو تبديل ٿي ويو پهرين ته سنڌي ڳالهائڻ بنه ڪون ايندس ...وري جي ڪوشش ڪندو ته اڌو گهاٻري ...هاڻي هي سنڌ ۾ هڪ نئون نسل پيدا ڪيو پيو وڃي ......ايترو سنڌ جي تعليم خراب نه آهي جيتري واويلا ڪئي پئي وڃي ...جي ڪاپي جي ڳاله ته ڀائو توهان الائي ڪهڙي دنيا ۾ رهو ٿا پنجاب ۾ ڪوڙيو ڊگريون پيو وڪامجن ۽ گهر ويٺي نوڪري ڪندي اعلي ا ڊگريون صرف في ڀرڻ تي پيو ملن جيڪي سنڌ يونيورسٽي کي تعنا هڻند هئا اهي اڄڪله تمام گهڻو خراب ٿي چڪا آهن ۽ وري هو منهنجو شهري جيڪو هر جاءِ تي پاڻ کي عقل جو اڪابر پيو سمجهي نامعلوم ماڻهو انهن جا ٻار ايم قيو ايم وارن جي ته جيئو وڊيو نشر ڪئي جيڪا شايد توهان جي نظر کان گسي وئي ۽ هنن سنڌ ٽي وي وارن ۽ مهران ٽيوي وارن اها نه ڏٺي آ شايد....خير ڪسو ڪوتاه ...بلڪل تعليم ئي اهو هٿيار آ جنهن سان برائي کي ختم ڪري سگهجي ٿو ۽ معاشري ۾ ڪو ڪردار نڀائي سگهجي ٿو پر سنڌ جي تعليم جو نظام جيڪو پرائمري بنياد تي هو ان کي تقويت ڏيڻي آ ...ان کي ناڪام ڪرڻ لاءِ هي هندستاني سر توڙ ڪوسشن ۾ اهن ...ڀلا انهن بحريا وارن جو تعليم سان ڇا وڃي بحريه اسڪولس کوليون ويٺا آهن ،اهو هوائي فوج وارن جو تعليم سان ڇا وڃي جو اهي سٽي اسڪولس کوليون پيا غير سنڌيت وڌائين ڀلا اهو آرمي وارن جو تعليم سان ڇا وڃي آرمي پبلڪ اسڪولن جو نه کٽندڙ سلسلو شروع ڪيو آهي ...اهي هٿ ڌوئي سنڌ جي تعليم جي پويان آهن جن جي اندروني ڪوششن جو نتيجو اسان ويٺا بيان ڪريون .......ها تعليم ۾ بهتري ٿيڻ گهرجي ...ان ۾ ڪا ڪوتاهي نه ٿي پر ان سان گڏ هي بيان ڪيل براين جو به تدارڪ ٿيڻ گهرجي ...سڀ ڪجه ٺيڪ ٿي ويندو ....۽ هي هڪ سنڌ هڪ تعليم جو سرشتو هجڻ گهرجي ته هي نامعلوم ماڻهو پيدا ئي نه ٿين جي ڪي اسان جي وڏڙن جي غلطين جي ڪري هتي جهجهي تعداد ۾ اچي ظلم ڪيو ...پر هي لياقت علي جي چال هئي انهن جو دشمن صرف ٻه ماڻهو آهن هڪ لياقت علي جن هنن کي هندستان ما تڙايو ۽ جدا تعليمي سرشتو ڏنو ٻيو هي الطاف جيڪو هنن کي وري به جدائي تي مشتمل هي پارٽي ڏني جنهن سان هي مڪمل اڇوت ٿي ويا آهن ڌرتي سان نه جڙي سگهيا آهن وقت به وقت ڦاٿل ڄار ۾ راڙيون ڪندا رهندا آهن .....
