ڪَانڌَ تُنهِنجَي پَاندَ رِي، سِيءَ مَرَان سَڀِ رَاتِ
ڪَامِلَ ڪَپَاهُنِ ۾، جَهپَ نَه اَچَي جَهاتِ
اَچِين جَي پِرِڀَاتِ، ته آئُون سِيءُ نه سَارِيَان
سُرُ سَارَنگُ
ڪَانڌَ = وَر، مڙس، محبوب
پَاندَ = پلاند، پناهه، ڀاڪر
ڪَاملَ = ڪماليت جو صاحب، عقلمند، ڏاهو، هوشيار، سيبتو
ڪَپَاهُن = سوڙيُن، ڪمبلن
جَهپَ = جهوٽو، کيپ، اک جو نه لڳڻ
جَهات = ذات، بنهه، پل به، گهڙي کن
پرڀَات = پرهه ڦٽيءَ ويلَ، باک ڦٽڻ ويل، اَسُرَ جو
بيت جو پس منظر
~ او منهنجا محبوب تنهنجي ڀاڪر کان سواءِ مان سڄي رات سيءَ ۾ ڏڪندي ۽ ٿڙڪندي ٿي گذاريان.
~ هونئن ته منهنجي مٿان سوڙ يا ڪمبل به هوندو آهي پر مجال ٿئي جو تو سوا اک لڳي.
~ او سائين پرهه ڦٽيءَ ويل ئي جيڪر اچين ته وسري وڃيم ته سيءُ ڪيئن ٿيندو آهي ؟
سمجهاڻي
ڀٽائيءَ جو هي بيت پرڏيهه ڪمائڻ لاءِ ويل ماڻهن جي زالن ۽ محبوبائن جي نازڪ، نفيس ۽ ڪومل جذبن ۽ احساسن جي عڪاسي ٿو ڪري. پنهنجي ملڪ ۾ روزگار جا ذريعا اڻ لڀ آهن سو لکين مزدور، ڊاڪٽر، انجنيئر ۽ ٻيا پڙهيل توڙي اڻ پڙهيل مسلسل بک ۽ اڻ هوند جي ڪري قرض کڻي به ٻاهرين ملڪن ڏانهن ڪمائڻ وڃن ٿا. ٻاهرين ملڪن مان جلد ڏيهه واپس ورڻ ڪو سولو ناهي ڇو ته اتان جا ادارا ۽ ڪمپنيون سخت شرطن تي ملازمت ڏين ٿا ۽ واپس ورڻ م سال لڳيو وڃن.هتي سندن زالون ۽ محبوبائون جدائيءَ ۾ اڪثر تڙپي روئي گذارن ٿيون. پئسو ئي ڀلا سڀ ڪجهه ناهي هوندو . نوجوان عورت لاءِ پنهنجي مرد يا محبوب جو پيار ۽ ڀاڪر وڏي وٿ، ڏڍ ۽ آٿت ٿيندا آهن.
هن بيت ۾ هڪ نئين ڪنوار جي جذبن جي ڀٽائيءَ ڪيفيت بيان ڪئي آهي. مڙس سال لڳايا آهن مندون مٽجي ويون هن، اتر جون تيز هوائون لڳيون هن. ٿڌ ۾ اضافو ٿيو آهي سو هوءَ مالي نه جسماني ميلاپ جي شڪايت ٿي ڪري. کيس اڪيلائيءَ ڏنڀ جو ڏنا آهن، جيءُ جهري پيو ٿس. توڙي جو کيس سمهڻ لاءِ سوڙيون ۽ ڪمبل به آهن پر پنهنجي محبوب جي پيار ۽ ڪوسن ڀاڪرن نيڻين ننڊون حرام ڪيون اٿس.
_____
چونڊ، تحقيق ۽ تشريح محترم مظفر منگي صاحب جي ٿورن سان سندس فيسبوڪ وال تان ورتل
