ڪَڍِيَا جَي ڪُلَالَ، سَي پَسِي خَالَ خُوشِ ٿِئَي
پَاڻِيءَ چِٽَ پُسَائِيَا، ڌَاءَ نَہ جَهلِي ڌَمَالَ
سُپَڪَ ڀَانئِيَا سُهِڻِيءَ، جَوڀَنَ جَي جَمَالَ
آڪَي جَا اَحَوَالَ، مَعَلُمُ ٿِيَا مِهِرَاڻَ ۾
سُرُ سُهِڻِي
ڪُلَالَ = ڪُنڀَرُ
پَسِي = ڏِسِي
خَالَ = چِٽَ، نقش، گُلَ
ڌَاءَ = گيڙو رنگ _ دلي مٿان چِٽَ ڪڍڻ لاءِ ڳاڙهي پٿر مان ٺهيل رنگُ
جَهلَي = سَهِي سگهي
ڌَمَالَ = چوٽَ، ڌَڪُ، سَٽَ
سُپَڪَ = سُٺا پڪل
جَوڀَنُ = ڦوھ جواني، نئين ساماڻيل
جَمَالَ = حُسُنُ، سونهَن سوڀيا، سندرتا، حسناڪي
آڪَي = ڪچي دِلَي
اَحَوَالَ = حَالَ، حالت
مَعَلُمُ = معلوم
مِهِرَاڻُ = سنڌو درياھ _ تڏهن سنڌ کي واديِ مهراڻ چوندا آهن
بيت جو پس منظر
~ ڪنڀر جيڪي دلي کي پچائڻ کان اڳ چِٽَ ۽ گُلَ ٺاهيا هئا تن کي سهڻي ڏسيخوش پئي ٿئي.
~ درياھ جي پاڻيءَ سي سڀ چٽ پسائي ڇڏيا، سڀ رنگ ۽ گل پاڻيءَ جي سَٽَ سهي نہ سگھيا.
~ سهڻيءَ پنهنجي سونهَن ۽ جوانيءَ جي نشي ۾ سمجهيو هو تہ هي پڪلدلو آهي.
~ کيس درياھ ۾ لهڻ کان پوءِ خبر پئي تہ دلو ڪچو آهي.
سمجهاڻي
جيئن مکڙيءَ مان گلاب ۽ رابيل ٽڙندا آهن، جيئن انب ٻورُ جهليندا آهن، جيئن سرنهن ڦولاربي آهي ايئين ئي هر شئي فطري ۽ ارتقائي مرحلن مان گذري پنهنجي جوڀن ۽ ڦوھ جوانيءَ کي پهچي ٿي.
اڄ سهڻي بہ پنهنجي جوڀن ۽ ڦوھ جوانيءَ کي پهچي چڪي آهي. سندس ناسي نيڻن ۽ خماريل اکڙين ۾ نينهن جا نشا نماياننظر پيا اچن.
سهڻيءَ پنهنجي جوڀن ۽ جوانيءَ جي نشي ۾ ڪچي دلي تي ڪنڀر جا ٺاهيل چٽ ۽ گل ڏسي سرهائي محسوس ڪئي ۽ سمجهيائين تہ دلو پڪو آهي.
جڏهن دلو کڻي درياھ حوالي ٿي تہ سڀ چٽ ۽ گل پاڻيءَ پسي لڙهي لهرن حوالي ٿيا.سهڻيءَ کي پوءِ خبر پيئي تہ آئون پڪي دلي جي بجاءِ ڪچو دلو کڻي آئي آهيان.
_____
چونڊ، تحقيق ۽ تشريح محترم مظفر منگي صاحب جي ٿورن سان سندس فيسبوڪ وال تان ورتل
