اُٺَي جِنءَ مَورَنِ، اوڀَرَ وَلَهارَنِ ۾
سا پَرِ گُوندَرَ ڪَنِ، جُہ ڦوڙائو سَڄَڻَين
سُرُ رِپَ
اُٺَي = مِينهَن وسڻ کان پوءِ
جِنءَ = جيئن
مَورَنِ = اُڀِرَن، ڦُٽَن، ڄمن، پيدا ٿين
اوڀَرَ = فصل، گاھ، ٻوٽا
وَلَهارَنِ = ساوڪون، چراگاھ، جتي قدرتي طور گاھ، وڻ، گل ٻوٽا پيدا ٿيندا آهن.
پَرِ = ريت، ڪارِ
گُوندَرَ = غَمَ
جُہ = جڏهن
ڦوڙائو = وڇوڙو، جدائي
بيت جو پس منظر
~ جيئن مِينهَن وسڻ کان پوءِ, گاھ, گل ٻوٽا اُڀري پوندا آهن.
~ تيئن محبوب جي جدائيءَ ۾ هزارين غم ورائي وڪوڙي ٿا وڃن.
سمجهاڻي
سنڌ قدرتي طور مختلف ڀاڱن ۽ حصن ۾ ورهايل آهي. جنهن ۾ ڪاڇو, ڪچو, ڪوهستان, لاڙ, اتر, ڊيلٽائي علائقا ۽ صحرائي ٿر شامل آهي. سنڌو درياھ جُڳنِ کان سنڌ جي اُڃاري ڌرتيءَ کي پنهنجي پاڪ، پوتر، اڇي، اُجرَي پاڻيءَ سان سيراب ڪندو رهيو آهي.پر تڏهن بہ بيئراجي علائقن کي ڇڏي ڪاڇي، ڪوهستان، ڊيلٽائي علائقن ۽ ٿر جي جيوت جو جياپو برساتن تي ئي آهي.
مِينهَن جو پاڻي ماڻهون ۽ سندن مال پئي ٿو ۽ فصل بہ ٿين ٿا. هتي جڏهن برساتون وسن ٿيون تہ مختلف قسم جا گاھ، وڻ، گل ٻوٽا ۽ ساوڪون ڦٽي پون ٿيون.
ڀٽائي ان سڄي منظر کي هن بيت ۾ فوڪس ڪيو آهي. جيئن برسات کان پوءِ قسمين قسمين گاھ، وڻ، گل ٻوٽا ۽ ساوڪون ڦٽي پون ٿيون. تيئن محبوب جي وڇوڙي ۽ جدائيءَ کان هزارين غم، ڏک، تڪليفون، ايذاءَ، اهنج، عذاب ۽ اذيتون اُسري، نِسري جيءُ جهوري ۽ مَنَ کي ماندو ڪري وجهن ٿا.
چونڊ، تحقيق ۽ تشريح محترم مظفر منگي صاحب جي ٿورن سان سندس فيسبوڪ وال تان ورتل
____
