نامياري ڪهاڻيڪار، ناول نگار ۽ ليکڪ ماڻڪ جو مشهور ناول ”ساهه مُٺ ۾“ اوهان اڳيان پيش ڪجي ٿو. هي ناول پهريان هندستان ۾ ڇپيو هو.
ماڻڪ جو ناول ”ساهه مٺ ۾“ شروع ۾ هتي نه ڇپجي سگهيو، ڪير ڇپائڻ لاءِ تيار ئي نه هو! اهو ڪتاب وڃي هندستان مان ڇپيو. ان واقعي تي موهن ڪلپنا لکيو، ”پاڪستان هڪ طاقتور ملڪ آهي. پر ان ملڪ کي ايڏي طاقت ڪونهي جو هن ڪتاب جي ڌماڪي جو زور سهي سگهي. ان ڪري هيءُ ڪتاب پاڪستان ۾ ڇپجي نٿو سگهي ۽ هاڻ هندستان ۾ ڇپيو آهي.“
ماڻڪ جي ناول ”ساهه مٺ ۾“ مان ڪجهه چونڊ ٽڪرا هيٺ ڏجن ٿا.
* سنڌين کي مسلمان بنائڻ جي سازش آهي ۽ هر اهو سنڌي مسلمان آهي، جو پهريون پاڪستاني، پوءِ سنڌي آهي! سنڌي وڏيرن اهو اصول مڃي ڇڏيو آهي. ذوالفقار ڀٽو به، پر پس پيش جو سنڌي آهي ڦاسي کائي ٿو. هڪ رٿائتي ڪوشش ته سنڌين کي غير سنڌي بڻايو وڃي.
* حراس، خوف، گهٻراهٽ ! زال جا ڪپڙا لاهڻ کان پوءِ ٿڌو ٿيو وڃي ۽ ننڊ جون گوريون وٺي.
* سامهون واري گهر ۾ پوليس آئي. ڇوڪرو نه ملين. صوبيدار گاريون ڏيندي چين ته جي ڇوڪرو ٿاڻي تي پيش نه ڪيو ته سڀ رنو ن ٿاڻي تي گهلي وينداسين.
* اسان سنڌين جي ڪمزوري آهي پٺتي هٽندي خاموشي اختيار ڪرڻ. هڪ قومي خصلت، درويشائي.
* هي هڪ تاريخي حقيقت آهي ته هندستان جي مسلمانن جون بنيادي وفاداريون، ڌرتيءَ کان وڌيڪ، ٻاهرين حملي ڪندڙ فاتح حاڪمن سان وڌيڪ رهيون آهن. منهنجو مطلب آهي افغانن، ترڪن، مغلن، ايرانين يا عربن سان نه رڳو اهو پر هو، انهي تي پاڻ پڏائين به ٿا!
