منهنجي امان خادم گھراڻو انور هڪ پيارو ماڻهو هو . هن جي چهري تي ڪڏهن به ڏک ۽ پريشاني جي پيڙاءُ نه ڏٺي ويئي هئي . جيڪڏهن ڪير به هن کي چوندو هو ته هي ناراض نه ٿيندو هو هر لبن تي هلڪي مرڪ آڻي مشڪي پوندو هو . هن جا جيڪي به دوست هوند ا هئا اهي چوندا هئا ته انور وٽ ناراضگي ۽ ڪاوڙ جو لفظ ڊڪشنري ۾ نه آهي . يا جيڪڏهن ڪو سيني اندر سمايل آهيس ته ان کي لڪائي يا دفن ڪري ڇڏيو آهيس هن جو رازدار دوست دلبر هوندو هو هي ٻئي پاڻ ۾ ننڍپڻ جا دوست هئا جيڪي دلبر کي چوندا هئا ته دلبر اهڙو وڻ نه ئي آهي جنهن کي هوا نه لوڏيو هجي پر اسان انور جي باري ۾ چئون ٿا ته هن کي ڪجھه چئون ٿا ته هي مرڪي پوي ٿو . دلبر پنهنجي دوستن کي چوندو هو ته منهنجو دوست وقت جي حالتن سان مقابلو ڪندي جوان ٿيو آهي مون سان به ڪڏهن اهڙي ڳالهه نه ڪئي اٿس جنهن هن جو جيءُ جھوريو هجي . جيڪڏهن ڪڏهن ڪو ڏک ۽ ڏولاوو مليو آهيس ته ان جو ذڪر مون سان نه ڪيو آهيس . يا هي پنهنجي پاڻ کي اندر ئي اندر ۾ جھوري رهيو آهي جيئن مزاح ڪري ماڻهن کي خوشيون ڏيڻ وارا پنهنجو درد اندر منجھه لڪائي لوڪ کي کلائيندا رهندا آهن . کلڻ وارن کي ڪهڙي سڌ ته هنن جي اندر ۾ ڪهڙا کورا دکي رهيا آهن . هڪ ڏينهن دلبر پنهنجي دوستن وٽ آيو ته اهو ٿورو مايوس ۽ غمگين لڳي رهيو هو هن کان ٻين دوستن پڇيو دلبر ڇا ڳالهه آهي تون اداس آهين جنهن تي هن چيو ته توهان چوندا آيو ته انور کي ڪڏهن به توهان ڏکارو نه ڏٺو آهي پر ڪالهه مون انور کي ڏکن جي ساگر ۾ ٻڏندي غوطا کائيندي ڏٺو آهي هن کي ڪهڙو غم آهي ان جي مون کي خبر نه آهي پر جيترو ڪالهه مون انور کي غمگين ڏٺو تهڙو ا ڪڏهن به نه ڏٺو آهي . اڄ جيئن آئون گھر کان ٻاهر نڪري وڃي رهيو هوس ته انور ڪجھه مفاصلي تي مون کان اڳيان هو اوچتو مون ڏٺو ته انور هڪ جاءَ تي بيهي رهيو اتي هڪ ٻالڪ جنهن جي چهري تي نيسرا هئا ڪپڙا ڦاٽل اهو ماڻهن جي اوبر ڇڏيل کاڌي مان ڪجھه کاڌي جا ٽڪر ڳولي پيٽ جي بک اجھائڻ جي ڪوشش ڪري رهيو مون ان وقت سوچيو ته ماڻهو هن نموني کاڌو ضايع ڪري اڇلي ڇڏين اٿا پر جيڪڏهن ڪنهن بکايل کي ڏئي ڇڏين ته انهن جي دل ائين نٿي ڪري جيڪڏهن ڪنهن بکئي ٻالڪ کي ويهي کارائين ته ٻار ائين اوبر ڇڏيل مان نه ڳولي کائي .آئون به انور وٽ پهچي ويس مون ن جي ڪلهي تي هٿ رکيو ته هن پنهنجو منهن مون طرف ڪيو مون ڏٺو ته انور اکين مان لڙڪن جي لار وهي رهي هئي مون انور کي چيو ته ڇا ڳالهه انور چيو ڪجھه به نه آهي ائين چئي هي اڳتي هلڻ لڳو .انور جي ان حالت مون کي پريشان ڪري ڇڏيو آهي ته هن جي اندر ۾ ڏکن جو هڪ سمنڊ آهي جيڪو هاڻي اٿلي رهيو آهي پر اهو ڪهڙو درد هن سيني اندر سمائي ڇڏيو آهي جيڪو هن کي اندر ئي اندر ۾ کائي ريو آهي . آئون هن جي درد کي ضرور ٻاهر ڪڍندس نه ته هي گھٽجي ان درد ۾ مري ويندو . دلبر کي به هاڻي هر وقت اها پريشاني هوندي هئي ته ڪهڙي نموني به هن جو درد هن سان شيئر ڪريان دوست اهوئي هوندو آهي جيڪو اوکي ويل ڪم اچي سوکي ويل ته سڀڪو هوندو آهي اوکي ويل ڪو ڪو هوندو آهي انور جي هن حالت دلبر کي به ڏکارو بنائي ڇڏيو هو هي گھر ويٺو هو پر سوچن جي سمنڊ ۾ غرق هو جڏهن هن جي امڙ هن کي ان حالت ۾ ڏٺو ته ماءُ جي ممتا يڪدم اڇل کاڌي يڪدم دلبر وٽ اچي ويئي ان کي پيار ڪرڻ لڳي ان کي چوڻ لڳي پٽ ڇا ڳالهه آهي منهنجي لخت جگر جي چهري جي مرڪ ڪنهن کنئي آهي هي اداسي چا جي آهي منهنجي لعل کي منهنجي گلڙي کي ؟ انور ماءُ جي لفظن تي اکين کي مٿي کڻي پنهنجي ماءُ کي ڏسڻ لڳو . ماءُ يڪدم چيس ته پٽ ڪجھه ڇئي ڏي منهنجو من ماندو ي رهيو آهي ماءُ جي ان جملي تي دلبر جا نيڻ لڙڪن سان ڀرجي آيا ماءُ اهي ڏسي ويتر پريشا ن ٿي ويئي ماءُ دلبر کي ممتا جي ڀاڪرن ڀري ڇڏيو دلبر پنهنجي ماءُ کي چيو ته امان منهنجو دوست انور جنهن کي ڪڏهن مون اداس نه ڏٺو آهي پر ڪالهه مون هن کي تمام غمگين اکين مان لڙڪ وهائيندي ڏٺو آهي هاڻي مون کي ها ولوڙ آهي ته هن کي ڪهڙو درد سيني اندر سمايل آهي جنهن ۾ گھٽجي رهيو آهي پر ٻاڦ به ٻاهر نٿو ڪڍي ائين ته اندر ئي اندر ۾ ٻري ويندو ختم ٿي ويندو اهو غم هي پنهنجي سيني اندر ڪيتري وقت کان لڪائي ويٺو آهي .ماءُ چيس ته پٽ پنهنجي اڳيان انور جي زندگي گذري آهي ڪيئن هن زندگي ءِ جا پل پل گذاريا آهن انهن جي پاڻ کي خبر آهي پثر ڪيڏو به سخت ڇو نه هجي جڏهن پاڻي جو قطرو هن جي مٿان با بار ڪرندو رهندو ته اهو پثر به ٽڪر ٽڪر ٿي ويندو آهي انور جنهن پنهنجي غمن کي دل جي مضبوط ڪوٽ ۾ لڪائي رکيو هو شايد اهو ڪوٽ هاڻي ڊهي پيو آهي تڏهن ته اهڙو مضبوط ماڻهو هاڻي ڪمزور ٿي رهيو آهي تون هن جو ننڍپڻ ج ساٿي آهين تون هن جي درد ن کي ٻاهر ڪڍ نه ته ڪجھه به ٿي سگھي ٿو منهنجي دعا آهي ته توهان ٻئي خوش سدا سلامت رهو ڇوڏهين جي رات هئي آسمان تي چنڊ پنهنجي جوڀن سان چمڪي رهيو هو چنڊ جي چانڊوڪي ماحول کي حسين ٺاهي ڇڏيو هو دلبر سڌو گھر کان انور جي طرف وڃڻ لڳو ( انور پنهنجي گھر ۾ پنهنجي ٻارن ۽ گھرواري سان رهندو هو خوش زندگي گذاري رهيا هئا انور جي ٻن ڀينرن پنهنجو وڃي گھر وسايو پيءُ ڪجھه وقت اڳ وفات ڪري ويو هو ماءُ جي پيار کان هي ننڍپڻ کان محروم آهن ) دلبي جڏهن انور جي گھر وٽ پهتو ته انور اڳ ئي ٻاهر هڪ بينچ تي ويٺو هو انور دلبر کي ڏسي ڇچيو ته دوست خير ته آهي هن وقت اويرو نڪري پيو آهين جنهن تي دلبر چيس تنهنجي سڪ ستايو هلي آيس تو وٽ جنهن تي انور چيو ته يارن جي لاءِ اسان اڳ ئي نيڻ راهن ۾ وڇائي ويٺا آهيون ڀلي آيا منهنجا سهڻا سائين . دلبر وري انور کي چيو ته آئون هن وقت زخمن تي مرهم رکڻ آيو آهيان جنهن تي انور چيس ته مون توهان جو مطلب نه سمجھيو ان تي دلبر چيس دوست ڏس آئون تنهنجو ننڍپڻ جو دوست آهيان تون پنهنجي دردن جو ذڪر ڪنهن سان به ڪونه ٿو ڪرين اهي سور توکي اندر ئي اندر ۾ جھوري رهيا آهن جيڪڏهن زخمن جو علاج نه ڪبو ته اهي ناسور بنجي ويندا . تنهنجي دل ۾ جيڪي درد ڏک پيڙائون سمايل آهن اهي ٻاهر ڪڍ جيڪڏهن اهي نه ڪيو ته اهي ڪو وڏو ممڻ مچائي وجھنديون جيڪڏهن زخمن جو علاج نه ڪبو ته اهي ناسور بنجي ويندا آهن تنهنجي دل ۾ جيڪي درد آهن انهن کي ڪڍ ٻاهر آئون تنهنجو دوست آهيان ائين توکي اڪيلو ڪونه ٿو ڇڏي سگھان . جنهن تي انور چيو ته يار دلبر زور زبردستي آهي ڇا ؟ دلبر چيو ها جيستائين تون پنهنجي دل جو درد نه ٻڌائيندي آئون هتان نه ويندس ڀلي پهر گذري وڃن . جنهن تي انور چيو ته دوست ڪالهه جيڪو مون ٻالڪ ڏٺو هو جنهن مون کي پنهنجو ماضي اڳيان آڻي ڇڏيو ان کي ڏسڻ سان مون کي محسوس ٿيو هي به مون وانگر پنهنجي ممتا جي پيار کان محروم آهي جنهن ڪري اڇلايل اوبر مان کاڌي جا ٽڪر ڳولي پنهنجي بک کي اجھا ئي رهيو آهي جيڪڏهن هن جي ماءُ هجي ها ته اها هن جي بک تي ماندي ٿئي ها هن جي روئڻ تي تڙپي پوي ها . ماءُ جي هستي عظيم هستي آهي ماءُ جي بغير جيڪو جيون گذري ٿو ان جي خبر مون کي آهي ماءُ هڪ اهڙو ڇانورو آهي جيڪا اولاد مٿان تڪليف ڏيندڙ ننڍڙو ڪک به نه سهندي آهي پاڻ پنهنجي ارمانن کي قربان ڪري اولاد کي هر خوشي ميسر ڪندي آهي . اسان جڏهن ننڍا هوندا هئاسين ته بابو ڪم تي ويندو هو اسان پاڙي مان مليل ونڊ کائي جيون گذارو ڪندا هئاسين پنهنجا جيڪي عزيز هوندا هئا انهن مان ڪافي در بند ڪري ڇڏيندا هئا متان اسان کان ڪو سوال ڪن جيڪڏهن اسان جي ماءُ اسان ساڻ هجي ها ته اها اسان کي ائين در در جا ٽڪر کائڻ نه ڏي ها پاڻ بکي رهي ها اسان کي بکيو نه رکي ها . پر دوست ماءُ هاڻي ته تنهنجي جنهن منزل تي ويئي آهي اتان واپس ورڻي نه آهي دلبر انور کي چيو جنهن انور اکين مان لڙڪ ڪيرائيندي چيو ته اسان جي ماءُ حيات آهي پر قسمت اسان کان دور ڪئي آهي ا ن جي ٻي شادي ٿيل آهي اها پنهنجي ٻئي اولاد سان گڏ رهي ٿي اسان ان کي رڳو ياد ڪندا رهندا آيون ته ڪڏهن ٿي اسان وٽ اچي اسان کي ممتا جي جھولي ۾ سمهاري لولي ٿي ڏي . دوست ماءُ جي جدائي جھوري وڌو آهي ڪڏهن ڪڏهن ڪنهن کي پنهنجي ماءُ سان گڏ ويندي ڏسندو آهيان يا ماءُ کي پنهنجي اولاد کي سيني سان لڳائي پيار ڪندي ڏسندو آهيان ته مون کي ان وقت ماءُ جي ڪمي محسوس ٿيندي آهي اها ياد ايندي آهي ڪڏهن ڪڏهن تڪليف ۾ هوندو آهيان ته هرڪو دلاسو دم ڏيندو آهي پر ماءُ هجي ها اها ٿوري آواز تي جاڳي پوي ها تڙپي پوي ها مون کي چوي ها ته پٽ ڇا ٿيو آهي توکي اڄ به مون کي ماءُ جي اچڻ جو انتطار آهي ته اها ضرور ايندو منهنجي ويران گلستان ۾ بهار ڪندي . مون کي پنهنجي مٺڙي هنج ۾ سمهاري پيار ڪندي لولي ٻڌائيندي ائين چئي انور زارو زار روئڻ لڳو هن کي مون ڀاڪرن جي آغوش ۾ آڻي تسلي ڏني پر هن ماٺ نه ڪئي هن جي زبان مان اهو ئي آواز اچي رهيو منهنجي امان او منهنجي مٺڙي امان مون ڏانهن جلد اچ مون کي پيار جي لولي ڏئي گود سمهار او منهنجي امان منهنجي امان
