شھباز خان شر ٺرو زندگيون ڪيئن ٿو ٺاري؟ پوليس، ايڪسائيز توڙي ٻيا کاتا کڻي ڪيتريون به ترديدون يا وضاحتون ڪن پر هن حقيقت کان انڪار نه ٿو ڪري سگهجي ته سنڌ ۾ ٺرو هڪ صنعت جي حيثيت اختيار ڪري چڪو آهي، هر ڳوٺ توڙي شهر يا ان جي ڀر وارين آبادين ۾ ٺري جون بٺيون آهن جتي هن مهانگائي ۽ بيروزگاري جي زماني ۾ هزارين خاندانن جو روزگار جو ذريعو صرف ٺرو ئي آهي. جتي مرد، عورتون توڙي ٻارڙا صبح کان رات تائين هن ڪم ۾ مصروف هوندا آهن. پوليس ۽ ٻيا لاڳاپيل ادارا توڙي پريس به تڏهن سامهون اچن ٿا جڏهن زهريلو ٺرو واپرائڻ سبب چار ڇه يا ان کان وڌيڪ حياتيون ٺري وڃن ٿيون ان کان پوءِ وري خاموشي ٿي وڃي ٿي پر هي ڪاروبار جيئن جو تيئن هلندو ئي رهي ٿو. ٻهراڙين ۾ ڪيترائي اهڙا ڳوٺ آهن جن ڏانهن شهرن کان ڳُڙ جون ڊاٽسنون روزانو ڀرجي وڃي ڳوٺن جي انهن ننڍن ننڍن دڪانن تي لهن ٿيون جتي اٽي، کنڊ، چانه ۽ ٻين شين جي ايتري سيل نه ٿي ٿئي جيتري ڳُڙ جي ٿئي ٿي، ڇاڪاڻ ته هتي ٺرو گهڻو ڪري ڳُڙ مان ئي ٺاهيو وڃي ٿو. پوليس توڙي ٻيا لاڳاپيل کاتا پنهنجي حدن ۾ گُٽڪي، چرس، آفيم، جوا ۽ فحاشي جي اڏن جي وجود کان به انڪار ڪن ٿا پر اسين سڀ ڄاڻون ٿا ته اهي اڏا شٽر ڊائون هڙتالن دوران به کليل هجن ٿا جن تان پوليس پابندي سان ڀتو وصول ڪندي رهي ٿي. گُتي تان ملڻ وارو شراب توڙي زهريلو ٺرو هجي يا بنا زهر وارو پر اهي سڀ قسم پيئڻ واري جي صحت تي انتهائي خطرناڪ اثر ڇڏين ٿا ۽ مذهبي طور به اسان کي انهن جي استعمال کان سختي سان روڪيو ويو آهي پر ان هوندي ڪجه پراڻا پياڪ ان خيال جا به آهن ته پاڻ وٽ شراب انسانن وانگر نه پر جانورن وانگر پيتو وڃي ٿو جيڪو انسانن جون حياتيون وڃائڻ جو سبب بڻجي ٿو. ٻهراڙين جي ڏورانهن ڳوٺن ۾ ڪيترائي اهڙا پياڪ به ملن ٿا جيڪي ننڍي پيماني تي گهر ۾ ٺهندڙ ٺري کي ڪارخاني جي ليبارٽري مان چڪاس ٿيل شراب تي ترجيح ڏين ٿا انهن جو دليل آهي ته گهر ۾ ٺهندڙ چوپائي مال جي نج گيه ۽ ڪارخاني ۾ ليبارٽري جي چڪاس ڪيل گيه ۾ جيڪو فرق آهي اهو ئي گهر ۾ ٺهڻ واري ٺري ۽ ڪارخاني ۾ ٺهڻ واري شراب ۾ به فرق آهي. عام طور ڏٺو ويو آهي ته شهرن ۾ جتي گُتن تي پوليس آفيسرن جي ناجائز فرمائشن سبب گتا بلڪل بند يا رڳو هندن يا ٻين غير مسلم ماڻهن جي لاءِ کليل هجن ٿا ته اتي بازار جي گهرج ۽ رسد ۾ عدم توازن پيدا ٿئي ٿو ته پوءِ ڪجه ماڻهو ان جو ناجائز فائدو کڻي ٺري ٺاهڻ ۾ ڪجه ڪيميڪل ملائين ٿا جنهن سان ڪيترن ئي بي قصور نوجوانن جون حياتيون ضايع ٿين ٿيون، اهڙا امڪان رڳو ڳتيل آبادين ۾ ۽ عيدن، ڏياري، هولي ۽ شادين وغيره تي پيش اچن ٿا. انهن سڀني مسئلن ۾ اضافي جو هڪ وڏو سبب اسان جي سنڌ حڪومت پاران شراب تي وڏو ٽيڪس آهي، اسين سنڌ جي اسيمبلي ميمبرن کان مطالبو ٿا ڪريون ته هو انسانن جي حياتين تي رحم ڪري شراب تان ٽيڪس گهٽ ڪن ته جيئن ماڻهن جون حياتيون ضايع ٿيڻ کان بچي سگهن.
