زرعي شعبي جي حالت ۽ هارين جي معاشي بدحالي! پاڪستان جي مشهور ماهر معاشي جاويد برڪي موجب، 2013ع تائين پاڪستان کي پنهنجي خوراڪ جي کوٽ پوري ڪرڻ لاءِ هڪ ڪروڙ 20 لک ٽن خوراڪ ٻاهران گهرائڻي پوندي، جنهن جي شروعات به ٿي چڪي آهي. هينئر 20 لک ٽن ڪڻڪ ٻاهران گهرائي پئي وڃي. ڇا اها حيرت جهڙي ڳالهه نه آهي ته هڪ زرعي ملڪ اناج ۽ کنڊ به ٻاهران پيو گهرائي؟! مطلب ته هڪ زرعي ملڪ پنهنجي عوام جون زرعي ضرورتون به پوريون ڪرڻ جي قابل نه آهي. پاڪستان جي سڄي تاريخ ۾ 18 ڀيرا زرعي سڌارا آيا ۽ قانون به جوڙيا ويا پر اهي غير موثر ثابت ٿيا. 1972ع ۾ پيپلز پارٽي جي حڪومت جو زرعي سڌارن وارو قانون، جنهن کي شهيد ذوالفقار علي ڀٽي مارشل لا ريگيوليشن نمبر 15 ذريعي لاڳو ڪيو هو، پر ان تي پڻ درست طريقي سان عمل ٿي نه سگهيو، ڇو ته جاگيردارن مختلف طريقن سان ان قانون جي دائري ۾ اچڻ کان نه صرف پاڻ کي بچايو، پر اهي پنهنجون غيرآباد زمينون مالي ادارن ۾ گروي رکي، وڏا وڏا قرض وٺي ۽ انهن جي سيڙپڪاري ڪري سرمائيدار بڻجي ويا، پر پوءِ حڪومت کان پنهنجا قرض به معاف ڪرائي ويا ۽ جن هارين کي ٿوريون گهڻيون زمينون مليون هيون، اهي پڻ 1977ع ۾ جنرل ضياءَ جي فوجي حڪومت اچڻ ڪري واپس ٿيڻ شروع ٿي ويون. گذريل 63 سالن ۾ ملڪ جو زرعي شعبو ترقي ڪرڻ بجاءِ اڃا پوئتي ويو آهي. هڪ زرعي ملڪ جي ناتي هتان 70 سيڪڙو زرعي شيون ڏيساور موڪلي سگهجن ها، پر ان جي ابتڙ کنڊ، اناج، ڀاڄين کان ويندي ڪپهه تائين شيون ٻاهران گهرايون وڃن ٿيون. پاڪستان کي هڪ زرعي ملڪ ليکيو وڃي ٿو. جنهن جي 44 سيڪڙو آبادي زراعت سان لاڳاپيل آهي. پر حڪمرانن هن شعبي کي ترقي نه وٺرائي ملڪ جي آبادي جي وڏي حصي کي مستقل عذاب ۾ مبتلا ڪري ڇڏيو آهي. شعيب حبيب ميمڻ/ٺٽو
جواب: زرعي شعبي جي حالت ۽ هارين جي معاشي بدحالي! زرعي حالتون خراب آهن، معاشي حالتون ڪريل آهن، تعليمي حالتون تباهه آهن، صنعتي حالتون بي حال آهن، صحت ۽ تندرستيءَ جون حالتون روئڻ هارڪيون آهن، انصاف اڻلڀ آهي، سماجي سرشتو ٽٽل آهي، سياسي تباهي ٿي رهي آهي ۔۔۔ هل ڙي پيارا پاڪستان تنهنجي ترقي ۔۔۔!!!! ماڻهون وڃن چنڊ ڏانهن پاڪستان وڃي کڏ ڏانهن ۔۔۔ يار! ممتاز اها ڪا حيرت جي ڳالهه ناهي ته پاڪستان دنيا جي 10 ناڪامياب ملڪن جي فهرست ۾ شامل ٿي چڪو آهي ۔۔۔ ڇاڪاڻ ته ڪوڙ جي منهن ۾ ڌوڙ، پاڪستان ڪوڙ تي ٺهيل آهي ۽ هڪ ڏينهن پنهنجو پاڻ تباهه ٿي ويندو ۔۔۔ بس دعا ڪريو ته سنڌي سجاڳ رهن ۽ پنهنجي ملڪ کي ڪنهن ٻي جي غلاميءَ ۾ ڏيڻ بجاءِ پاڻ هٿيڪو ڪن ۔۔۔ سچ ته بيٺو نچ، ڪوڙ جي منهن ۾ ڌوڙ ۔۔۔
جواب: زرعي شعبي جي حالت ۽ هارين جي معاشي بدحالي! سائين اها هڪ حقيقت آهي ته پاڪستان هينئر زوال طرف وڃي رهيو آهي۔۔۔ ملڪ جي هر انڊسٽري ناڪاميءَجي مثالن کي قائم ڪندي نظر ٿي اچي۔۔ بک ۽ بدحاليءَجا ريڪارڊ پيا ٺهن
