سرويچ سجاولي سنڌ جو عوامي شاعر ابراهيم لاشاري (وارهه ) دنيا ۾ ڪنهن کي ڏکيو ڏسڻ سهي نه سگهان ٿو ، ڏاڍن جو غريبن کي ڏنڀڻ سهي نه سگهان ٿو. سونهاري سنڌ دنيا جو اهڙو ته عظيم خطو آهي جيڪو صدين کان وٺي نرالي حيثيت سان قائم ۽ دائم آهي ، هن خطي جو هر شهر ، وستي ، واهڻ علم جي اڪابرن ، ڏاهن ماڻهن ،شاعرن ،اديبن جي موتين مالها سان سينگاريل نظر اچي ٿو ،هتان جي ڌرتي کي اهو به اعزاز حاصل آهي ته ڌرتي جي وڏي مان وڏي شاعر، شاعرن جي سرتاج (حضرت شاهه عبداللطيف ڀٽائي رح ) کي پڻ پنهنجي گود ۾ جنم ڏنو ،جنهن سڄي دنيا کي پنهنجي شاعري وسيلي امن ۽ محبت جو درس ڏئي پنهنجو پنهنجي مٽي جو نالو روشن ڪيو ، اهڙي طرح هن وادي مهراڻ منجهه ڪيترن ئي شاعرن وقت به وقت پنهنجي من جو آواز شاعري وسيلي ظاهر ڪري عوام جي درن سور ، دانهن ، اهنجن ،پيڙائن جي ترجماني ڪري پنهنجو نالو عام خلق جي دل ۾ ويهاري ويا جن منجهان محمد صديق پٽ خميسو خان تارڙي پڻ هڪ عوامي نمائندا شاعر طور شهرت ماڻي (سرويچ سجاولي ) سان ڏيهان ڏيهه پنهنجو نانءَ نروار ڪرايو ، پاڻ بهار جي موسم آچر ڏينهن 14 مارچ سال 1937ع ڌاري ٺٽي ضلعي جي سجاول شهر کان اوڀر طرف ڳوٺ ابراهيم تارڙي ۾ پيدا ٿيو ، سرويچ سجاولي صاحب اڃان ٻن سالن جي عمر جا مس هئا ته سندس والدين ابراهيم تارڙي منجهان بنو پٽي ڳوٺ لکاني ساريجي ۾ اچي جهوپڙي اڏي رهائيش اختيار ڪيائون ، سرويچ سجاولي جي والد غربت هوندي پنهنجي اکين جي ٺار پٽ جي تربيت نهايت بهتر نموني ڪندي سندس ناناڻي ڳوٺ لکاڻي ساريجي جي پرائمري اسڪول ۾ نصابي تعليم حاصل ڪرڻ لاءِ داخل ڪرايو . جتان محمد صديق المعروف سرويچ سجاولي نهايت شوق ۽ محنت سان سنڌي (چار درجا ) پڙهي پاس ڪيا ته اوچتو اسڪول ڪن سببن ڪري بند ٿي ويو سمورن ڳوٺائڻ جي شاگردن جي تعليم رولڙي جو شڪار ٿي وئي هن ذهين شاگرد به تعليم کي اڳتي وڌاڻ بجاءِ پنهنجي غريب پيءَ سان ٻني ٻاري جي ڪم ڪار ۾ هٿ ونڊرائڻ لڳو .بس سرويچ تعليم جي زيور محروم ٿي پيو نيٺ سندس والد صاحب خميسو خان تارڙو سال 1951ع ڌاري ساريجن جي ڳوٺ کي خير آباد چئي اچي ابن ڏاڏن جو اباڻو ڳوٺ ابراهيم تارڙي کي پنهنجو مسڪن بڻايو اتي سرويچ به اچي جواني جي وهي 14 سالن ۾ چڙهيو ، سندس پيءَ سجاول جي هڪ مشهور زميندار جو هارپو ڪندو هو ۽ سرويچ به سندس گڏ ان ڪرت سان مسلسل سلهاڙيل رهيو ، ان زماني ۾ غريبن مسڪين هارين سان زميندارن جي نا انصافين کي ڏسندي سرويچ سجاولي کي غريبن جي هقن جي ڳالهه دل اندر اڌمان پئي کائيندي هئي ، نيٺ سرويچ زميندارن جي ڪيترن ئي ڪمدارن ، مئنيجرن ، منشين سان وڙهن لڳو ۽بغاوتون ڪندي ڪندي پنهنجي ٻچن جي پيٽ گذر هارپ ڪري پاليندو هو سو به زميندارن هٿان کسايائين، ان زمان ۾ هن کي پنهنجي نالي نروار ڪرڻ جو ڏاڍو شوق هوندو هو ، نالي نروار ڪرائڻ لاءِ وري ملهه وڙهڻ سان دلچسپي ورتائين ، مڱر زماني جي ملهه پهلوانن ڏينهن جا تارا ڏيکاريس ، سندس جو زور نه هلي سگهيو ، فن نه هجڻ ڪري ان ڪرت کي به الوداع چيائين ، بس ويهي ويچار ونڊي من جي آواز جي اظهار سان عوامي درد ، سور ، ڏکن ،ڏولاون کي شاعري جي روپ ۾ بيان ڪري ڪري شاعرن ۾ وڏو نالو ڪڍرايائين ،سرويچ سجاولي پنهنجي من جي ڳالهه شاعري واري انداز ۾ ڪهڙي نه سهڻي نموني ڪئي آ سڪي سڪي جي ملنداسين پوءِ مور نه ماڳهين ڇڄنداسين ، اکين اکين ۾ اٽڪايوسين، هڪٻئي کي پيا ڏسنداسين ، ماڃر ميرانپور ۽ مڪلي مياڻي جا ميدان پسي ، ڪارونجهر ۽ ڪيٽي بندر ، ڪينجهر منڇر گهمنداسين . سرويچ سجاولي اڳتي هلي سنڌي فائنل جو امتحان پاس ڪري سال 1960ع ۾ ٻن سالن تائين (الهاشميه مدرسي ) سجاول منجهه استاد ٿي پنهنجا فرض سر انجام ڏيندو رهيو ، ان کان اڳ مارشلا جي ايوبي دور منجهه شاعري جا ٻول پيو عام خلق اڳيان ٻوليندو نظر آيو شاعري ۾ سندس استاد ته ڪنهن کي به نه بڻايائين مڱر مولوي احمد ملاح جي شاعري کان نهايت متاثر پڻ هو ، سرويچ سجاولي ان زماني ۾ جلسن ۾ پنهنجي شاعري پڙهي عوام کان داد پيو حاصل ڪندو هو هڪ ڀيري سرڪاري جلسي ۾ شعر پڙهي دنگ ڪيائين ته ان زماني جي ٺٽي جي ڪليڪٽر محترم محمد يوسف جوڻيجو صاحب ان جلسي ۾ شرڪت ڪئي ۽ سرويچ صاحب جو چيل شعر سندس من مٿان وڏو اثر ڇڏيو پوءِ جلد ئي سرويچ سجاولي کان پنهنجي سموري زندگي جو احوال ورتائينس ، سرويچ سجاولي سڄي ماجرا سچ ٻڌيائينس ته (سرڪار آءُ بي دخل ٿيل هارپو ڪندڙ پورهيت آهيان ۽ بيروزگاري پهي ڇڏيو آ )محمد يوسف جوڻيجو صاحب شفيق مهربان آفيسر هو سندس شفقت جو هٿ وڌائيندي (ٽائون ڪاميٽي سجاول ۾ سرڪاري نوڪري ( ناڪي منشي ) سان نوازيائينس ، سال 1963ع کان سال 1972ع تائين ان نوڪري سان سلهاڙيل رهيو، تنهن بعد ان زماني ۾ پاڪستان پيپلز پارٽي جي دوري حڪومت جناب شهيد عوام ذوالفقار علي ڀٽو صاحب جي وقت ۾ دڙو ۽ سجاول ٽائون ڪاميٽن جو ائڊمنسٽريٽر جي عهدي تي پڻ ڪم ڪندو رهيو .سنڌ جي هن عوامي شاعر جي شاعري لکن جي تعداد ۾ ماڻهن جي هجوم ۾ ٻڌي وئي آهي هن هر اسٽيج اها ادبي هجي يا سياسي تي پنهنجي شاعران انداز ۾ داد پئي حاصل ڪيو آهي سندس شاعري جو لفظ لفظ سادي ٻولي ۽ سولي ۽ سلاست سان ٽم ٽار آهي .مطلب ته سرويچ سجاولي هڪ بي مثال بهتريب عوامي شاعر طور سڃاتو ويو ، شاعري جي مڙني صنفن تي وڏي دسترس حاصل هئي پوءِ اها گيت هجي يا غزل ،نظم هجي يا وائي ، هن لوڪ گيت ، بيت ، دوها ، قطعا ، ۾ ڪامل جو جادو جڳايو آهي سندس کي شاعري ايتري ته مڃتا ڏني جو ڪراچي شهر منجهه سچل عالمي ڪانگريس جي اهم ايونٽ تي هند سنڌ جي وڏن وڏن اديبن ،دانشورن جي موجودگي منجهه کيس کي (بهترين عوامي شاعر ) جو ايوارڊ ڏنو ويو ، سنڌ جي ڏاهي اديب ۽ نامور سياستدان محترم جناب رسول بخش پليجو صاحب وري سرويچ سجاولي کي (لاڙ جو لعل ) جي خطاب سان نوازيو ، سندس شاعري جي ڪتاب (آليون اکيون اڻڀا وار ) اهيو اعزاز حاصل آهي جو ڪراچي يونيورسٽي جي سنڌي شعبي ۾ (ايم _ اي ) تي نصابي طور پڙهايو وڃي ٿو .پاڻ سنڌ جي ڪنڊ ڪڙڇ ۾ ادبي ، سياسي ميڙاڪن ۾ ڀرپور نموني شرڪت ڪندو رهندو هيو سرويچ سجاولي کي سنڌ ۽ سنڌي ٻولي سان نهايت وڏو پيار هوندو هو هو ايم آر ڊي جي زماني ۾ جيل جو منهن به ڏسي آيو هو هن بهترين عوامي شاعر جو ڪلام سنڌ جي مڙني اخبارن ، رسالن جي زينت بڻجندو رهيو سندس لاڏاڻي بعد هڪ ٻيو ڪتاب ( ٻئي ڪنڌيون مهراڻ جون ) ڇچجي سنڌي ادب جي سونهن ۾ پڻ اضافو ڪيو سنڌ جو هي بهترين عوامي شاعر زندگي جا 70 سال 7 مهينا 8 ڏينهن گهاري سڀئي ادبي سياسي ميڙاڪن کي الوداع چئي 22 آڪٽوبر 2007ع سومر ڏينهن وڃي ابدي آرامي ٿيو سندس مزار سجاول لڳ ڳوٺ ابراهيم تارڙي واري قبرستان منجهه آهي سندس جي اڄ ڏهين ورسي ملهائي ويندي نموني طور سندس جو شعر پيش ڪجي ٿو تنهنجي حسن جون آهن هستيون جدا جدا ، موجون جدا جدا ۽ مستيون جدا جدا ، آتيون هميشه آهن ، توکي ڏسڻ پسڻ لئه ، دلڙيون جدا جدا ۽ اکڙيون جدا جدا ، موهيو وجهن ٿيون من کي ، محبوب محب تنهنجون ، ميڊون جدا جدا ، ۽ مرڪون جدا جدا ، گفتن تان گهوٽ تنهنجي ، گهوري ڇڏيان ٿو آئون ، ماکيون جدا جدا ۽ مصريون جدا جدا ، مرڪيو پون هو سرويچ ، مرڪڻ سان يار جي ڏس ، مندون جدا جدا ۽ مکڙيون جدا جدا
