اسين هر روز هن ڪائنات ۾ موجود هر شئي جي ٻن رخن جو مطالعو ڪيون ٿا، ڏکن واري ڪيفيت ۾ هوندي سُکن وارن پلن کي ياد ڪيو ٿا، اڪيلائي جي ٽياس تي هوندي گهڻائي واري پلن کي هياون سان هنڍيون ٿا، سڀ ڪجھ وڃائجي وڃڻ کان پو۽ سڀ ڪجھ هوندي جو احساس ڪيو ٿا، اهڙي نموني هر گهڙي هر پل کي ان جي مخالف پل سان ڀيٽي ڪري ڪي لمحہ، ڪي پل گهاري ڇڏيون ٿا، اسان هر ڏينهن ڪي ئي دفعا ڪامياب ۽ ناڪام ٿيون ٿا ان سان گڏوگڏ وري ٿيندو ائين آهي تہ اسان ان وقت انهن ٻنهي عملن مان هڪ عمل کي ياد رکون ٿا، پنهنجي ڪامياب ٿيڻ کي يا وري پنهنجي ناڪامي کي، دراصل هجڻ ائين کپي تہ اسان کي ٻنهي عملن کي ياد ڪندي سندن پاڻ ۾ ڀيٽ ڪرڻ گهرجي تہ جئين اها خبر پئجي سگهي تہ اسان ڪيترا دفعا ڪامياب ٿيا آهيون ۽ ڪيترا دفعا ناڪام، ڪڏهن ڪڏهن ڪاميابي غرور ۽ ناڪامي نا اميدي جي صورت اختيار ڪري وٺندي آهي، ڏاهو ماڻهو اهو چئبو جيڪو انهن ٻن ڪيفيتن کي پنهنجي طبعيت توڙي مذاج تي حاوي ٿيڻ نہ ڏي، اگر پوري دنيا کان هڪڙو ئي سوال پڇبو تہ ڪامياب ڪئين ٿجي تہ اميد آهي تہ تقريبن اهو ئي جواب ملندو تہ محنت کان سوا۽ ڪاميابي جو حصول ممڪن ئي ناهي مطلب تہ محنت هڪ اهم جز آهي ڪاميابي حاصل ڪرڻ لا۽، هلو اها تہ ٿي وئي ڪاميابي جي ڳالھ، جئين تہ آءُ اڳم اها ڳالھ ڪري چڪو آهيان تہ اوهان هر روز ڪنهن نہ ڪنهن طرح ننڍڙين ننڍڙين ناڪامين کي بہ منهن ڏيندا آهيو، ڀلا ڪڏهن انهن ناڪامين جي واقع ٿيڻ جي سبب/ڪارڻ تي اوهان غور ڪيو آهي ؟؟ جي اوهان جو جواب ها آهي تہ بهتر تمام بهتر، ۽ اگر جي جواب نہ آهي تہ پو۽ اوهان لا۽ ڪجھ تجويزيون پيش ڪجن ٿيون انهن تي غور و فڪر ڪري اهو معلوم ڪريو تہ آخر ناڪامي اوهان جي پلئہ ڇو ٿي پوي. خود اعتمادي جي ڪمي : خود اعتمادي هڪ اهڙو هٿيار آهي جنهن سان ڪو بہ جنگ کٽي سگهجي ٿو، علم جي جنگ، انا جي جنگ توڙي قدرت جي طرفان جوڙيل هن سنسار ۾ فطرت جي قانونن جي خلاف واري جنگ، بس شرط اهو آهي تہ خود اعتمادي قائم هجي، اسان مان اڪثر فرد هڪ اڻ ڏٺل ۽ اڻ سوچيل خوف ۾ مبتلا ٿي ويندا آهن جنهن جي ڪري خوداعتمادي جي ڪمي جو شڪار ٿي پوندا آهن ان خوف سبب کين سندن صلاحيتن توڙي قابليت تي اعتبار گهٽجي ويندو آهي يا بنھ اعتبار ئي ناهي رهندو جنهن جي ڪري ناڪامي پلئہ پوندي آهي، اسان کي سڀ کان پهريان پنهنجي اندر جي خوف کي مٽائڻو آهي ۽ پنهنجي پاڻ تي پختي حاصل ڪرڻي آهي پنهنجي اندروني صلاحيتن توڙي قابليتن تي پورو يقين رکڻو آهي، پو۽ ڏسو تہ ڪهڙا نہ ناقبل اعتبار نتيجا حاصل ٿيڻ شروع ٿين ٿا جيڪي يقينن حيران ڪندڙ هوندا. مناسب حڪمت عملي جو نہ هجڻ : مناسب حڪمت عملي ڪنهن بہ عمل جو حصو بڻجي پوي تہ اهو عمل يقينن ڪاميابي جا منزل طئي ڪري سگهي ٿي، اسان مان اڪثر فرد هر شئي هوندي جهڙوڪ طاقت، سمجھ، ۽ سوچ جي بہ ناڪامي کي منهن ڏيندا آهن يا وري مطمئن ڪندڙ نتيجا حاصل ناهن ڪري سگهندا، سندن ناڪامي جي سببن مان هڪ اهم سبب مناسب حڪمت عملي جو نہ هجڻ بہ هوندو آهي، ڪنهن بہ عمل کي پايا تڪميل تائين پهچائڻ لا۽ هڪ مصبت ۽ مناسب حڪمت عملي جو هجڻ اشهد ضروري آهي، يعني ڪنهن منزل تائين رسڻ جدوجهد سان ئي ممڪن آهي، صحيح ۽ طرفي ڊڪ ڊوڙ کي ئي تہ اصل ۾ حڪمت عملي چئجي ٿو، يا وري کڻي ائين چئجي تہ ڪنهن مقصد کي ذهن ۾ رکي ڪري ان جي تڪميل لا۽ جيڪا طرفي جدوجهد ڪئي وڃي ٿي ان کي حڪمت عملي چئبو آهي، اسان توهان مان هر ڪنهن کي پنهنجي مقصدن جو تعين ڪرڻو پوندو ۽ پو۽ انهن جي تڪميل لا۽ حالاتن توڙي واقعاتن کي مدنظر رکندي هڪ منصوبو جوڙڻو پوندو ۽ پو۽ ان جوڙيل منصوبي تي عمل ڪندي خوابن جي جبل جي چوٽي تي ڪاميابي جو جهنڊو لهرائڻو پوندو، يقين رکو هي سڀ ڪجھ ڪرڻ سئولو آهي بس ٿوري غور و فڪر ڪرڻ کان بعد. گهربل وقت مهيا نہ ڪرڻ: سڄي ڪائنات پنهنجي مقرر مدار ۽ محور سان هلي پئي، هن دنيا جي چرغي جي هلڻ، سج توڙي چنڊ جي ڦرڻ، ڏينهن کي رات ۾ تبديل ٿيڻ توڙي رات کي ڏينهن ۾ تبديل ٿيڻ جا عمل بہ هڪ مقرر وقت جا پابند آهن، وقت هڪ اهڙو سگهارو ۽ حساس عنصر آهي جو هڪ دفعو هٿن مان نڪري وڃي تہ پو۽ واپس ورڻ جي ڪا ڪل ئي ناهي ڪندو، انسان جي دماغ ۾ هڪ ئي وقت الا۽ تہ ڪيترا اڻ کٽ خيال اچي ڪوچ ڪندا آهن ڪي وقتي هوندا آهن تہ وري ڪي مستقلي، ڪي ضروري تہ وري ڪي فضول، ڪي عام تہ وري ڪي خاص، ڪي چٽا تہ وري ڪي ڌنڌلا، انهن خيالن کي حقيقتن جو عملي جامو پهرائڻ لا۽ اسان ڪن کي گهربل ٽائيم ڏيندا آهيون تہ وري ڪن لا۽ اسان وٽ ٽائيم ناهي بچي سگهندو، هاڻ پاڻ مثال ٿا وٺون انساني جسم جو، ميڊيڪل سائنس مطابق انساني جسم کي تندرست توڙي چاڪ و چئوبند رهڻ لا۽ هر ڏينهن گهٽ ۾ گهٽ ڇھن ڪلاڪن جي سڪون واري ننڊ گهربل هوندي آهي، جي هاڻ اُهي ڇھ ڪلاڪ جسم کي مهيا نہ ڪيا ويا تہ يقينن اهو جسم ڪنهن بيماري جو شڪار ٿي سگهي ٿي، بلڪل اهڙي ئي نموني اسان جي خوابن کي پايا تڪميل تائين پهچڻ لا۽ هڪ مقرر ٽائيم گهربل هوندو آهي جيڪو کيس مهيا ڪيو وڃي. اهڙي نموني ڪنهن بہ ڪم کي پايا تڪميل تائين پهچائڻ لا۽ هڪ اثراتي ۽ منظم حڪمت عملي درڪار هوندي آهي، دنيا ۾ اڄ تائين اوهان کي ڪو اهڙو شخص ڪونہ ملندو جنهن شارٽ ڪٽ ذريعي ڪاميابين جي بلندين کي رسيو هجي، اسان کي پنهنجي اندر خود اعتمادي جي ٻڄ پوکڻي آهي، ان جي اُوسر لا۽ هڪ حڪمت عملي جوڙڻي آهي، ان جي سارسنڀال لا۽ ان کي گهربل وقت مهيا ڪرڻو آهي، جڏهن اوهان اهو سڀ ڪجھ ڪيو تہ پو۽ يقينن اوهان طرفان پوکيل خود اعتمادي واري ٻڄ وڌي وڻ ٿي ويندي صرف وڻ ئي نہ پر بلڪہ هڪ اهڙو وڻ جنهن جو ميوو يقينن دلڪش ۽ لذيذ هوندو . . يوسف جميل لغاري نوٽ : منهنجو هي مضمون 26 جولاءِ 2017 تي ڪاوش گئلري ۾ ڇپجي پڌرو ٿي چڪو آهي، هت دوستن سان ونڊ ڪجي ٿو
