جان جان هئي جيئري ورچي تان نه ويٺي. موجوده دور جومشهور، وڏو ۽ اثر رکندڙ سائنسدان ۽ هڪ عظيم انسان پروفيسر اسٽيفن هيڪنگ 8 جنوري 1942ع ۾ آڪسفورڊ انگلينڊ ۾ ٺيڪ 300 سال گيليلو جي مرڻ کان پوءِ پيدا ٿيو. هن جي والدين جو اصلي گهر ته لنڊن جي اترين پاسي هيو پر ٻي عالمي جنگ دوران آڪسفورڊ کي امن جو علائقو سمجهيو ويندو هيو خاص ڪري اهڙن خاندانن لاءِ جن کي ٻار پيدا ٿيندا هئا، تنهنڪري هي خاندان آڪسفورڊ ڏانهن لڏي آيو. هي عظيم انسان 14 مارچ 2018 تي هميشه لاءِ هن دنيا کي ڇڏي ويو. اسٽيفن جو موت هن صدي جو هڪ تمام وڏو نقصان آهي. اسٽيفن ٿيريولوجيڪل فزڪسٽ، ڪاسمولاجسٽ ۽ ڪيمبريج يونيورسٽي جي ڪاسمولوجي جي سينٽر ۾ تحقيقي اداري جو ڊائريڪٽر هيو. اسٽفن هيڪنگ ڪيترائي سائنسي ڪم ۽ نظريا دنيا آڏو پيش ڪيا جن مان هڪ وڏو ڪم بليڪ هول ۽ انهن مان نڪرندڙ ريڊيئيشن تي تحقيقي ڪم آهي. اهو ڪم هيڪنگ ريڊيئيشن جي نالي سان مشهور آهي. ان کانسواءِ هيڪنگ گريويٽيشنل سنگيولرٽي ٿيرم پڻ ڏنو. اسٽيفن کي 13 اعزازي ڊگرين کان سواءِ ڪيترن ئي وڏن انعامن ۽ اعزازن سان نوازيو ويو. اسٽيفن جڏهن اٺن سالن جو هو ته سندس والدين سينٽ البنز ڏانهن لڏي ويا جيڪو لنڊن کان صرف 20 ڪلوميٽر پري هو. اسٽيفن پنهنجي پرائمري ۽ هائر اسڪول تعليم سينٽ البنز مان ئي حاصل ڪئي. 1959ع ۾ 17 سالن جي عمر ۾ اسٽيفن پنهنجي يونيورسٽي تعليم حاصل ڪرڻ لاءِ يونيورسٽي ڪاليج آڪسفورڊ ۾ داخل ٿيو. اسٽيفن جا والدين کيس ميڊيسن جي شعبي ۾ داخل ڪرڻ چاهين پيا پر اسٽيفن جو شوق ميٿيميٽڪس ۾ هيو تنهنڪري هن فزڪس جي شعبي ۾ داخلا ورتي. اسٽيفن هيڪنگ ڄائي ڄم کان معذور نه هيو پر 21 سالن جي عمر ۾ هو هڪ اعصابي بيماري ۾ مبتلا ٿي ويو جنهن اسٽيفن کي معذور ڪري ڇڏيو. اسٽيفن ان معذوري کان مايوس نه ٿيو بلڪه پنهنجي منزل ٺاهي ان طرف وڌڻ جو مظبوط ارادو ڪيو. جيڪي ماڻهو هڪ مظبوط ارادي سان اڳتي وڌندا آهن اهي پنهنجي منزل تي ضرور پڄندا آهن. اسٽيفن هڪ مظبوط ارادي جو ماڻهو هو جنهن پنهنجي تحقيق ذريعي ڪائنات کي هلائڻ جا بنيادي قانون ۽ قائدا ڏنا. اسٽيفن جا ڪيترائي تحقيقي مقالا ۽ ڪتاب ڇپيل آهن جن مان The Large Scale Structure of Spacetime with G F R Ellis General Relativity: An Einstein Centenary Survey Three hundred years gravitation A Brief History of Time Holes and Baby Universes and Other Essays The Universe in a Nutshell The Grand Design My Brief History اسٽيفن هيڪنگ پنهنجي پهرين شادي جيني سان 1965ع ۾ ڪئي. جيني هن جي دوست جي ڀيڻ ۽ هن جي دوست هئي. اسٽيفن کي پهريون پٽ رابرٽ 1967ع ۾ پيدا ٿيو، ان کانپوءِ هڪ ڌي لوسي 1970ع پيدا ٿي ۽ ٽيون ٻارٽموٿي1979ع ۾ پيدا ٿيو. جيني پنهنجي تحقيقي ڪم ۾ تمام گهڻي مصروف رهندي هئي ۽ ڪڏهن ڪڏهن اسٽيفن سان رويا خراب به رکندي هئي. اسٽيفن پنهنجي معذوري ۽ ان جي تڪليف ڪنهن ٻڌائيندو نه هو بلڪ اندر ئي اندر برداشت ڪندو هو. اسٽيفن جي معذوري جيني کي به اسٽيفن کان پري رکيو. 1980ع ۾ جيني جوناٿن سان محبت جي رشتي ۾ ڳنڍجي وئي ۽ اهڙي طرح جيني ۽ اسٽِفن جو ازدواجي رشتي ۾ ڏار پئجي ويو. 80 جي آخري ڏهاڪي ۾ اسٽيفن جيني کي ٻڌايوته هو توهانکي ڇڏي ميسن سان شادي ڪرڻ چاهي ٿو اهڙي طرح 1995 ۾ اسٽيفن جيني کي طلاق ڏئي ميسن سان شادي ڪئي. ميسن کيس نرس هئي جيڪا اسٽيفن جو گهڻو خيال رکندي هئي. اسٽيفن هيڪنگ لادين هو. هو ڪنهن به مذهب ۾ يقين نه رکندو هو. هو خدا جو انڪاري هو. جيتوڻيڪ اسٽيفن بابت اهو مشهور ڪيو ويو هو ته هاڻي هو خدا کي مڃي ٿو پر اسٽيفن ان ڳالھ کي پنهنجي انٽرويوز ۾ رد ڪيو. جيني سان طلاق جو هڪ سبب اهو به هو ته جيني هڪ مذهبي عورت هئي ۽ اسٽيفن مذهبن ۽ خدا جوانڪاري هو. دنيا جو هي عظيم سائنسدان ۽ بهادر ماڻهو، جنهن معذوري کي مجبوري نه سمجهيو، جو موت بلاشڪ هڪ وڏو نقصان آهي. سندس جا سائنسي نظريا دنيا لاءِ تمام گهڻي اهميت رکن ٿا. اسٽيفن هيڪنگ جهڙا ماڻهو صدين ۾ پيدا ٿيندا آهن. اسٽيفن هيڪنگ چيو ته هميشه مٿي ستارن ۾ ڏسو نه ڪي پنهنجي پيرن ۾. مٿي ڏسي سوچو ته هي ڪائنات ڪيئن هلي پئي.
