شفيق الرحمان شاڪر جڏهن قوم جا محافظ ئي قاتل بڻجي وڃن ۽ غنڊاگردي شروع ڪري ڏين ته عوام انصاف ۽ تحفظ لاء ڪنهن وٽ وڃي؟ اسان جي وطن عزيز ۾ پوليس جو شهرين تي تشدد،ڦرلٽ ۽غنڊاگردي ڪا نئين ڳالهه نه رهي آهي.روزانو سوشل ميڊيا تي پوليس جي عوام سان ظلم ۽ زيادتيء جي ڪانه ڪا وڊيو ضرور وائرل ٿئي ٿي ۽ گھڻو ڪجهه اسان پنهنجن اکين سان به ڏسندا رهندا آهيون.ڪنهن ٺيلي واري وٽ پوليس جي گاڏي اچي بيٺي،ماڻهن سمجھيو اها فروٽ جا ٺيلا هٽائڻ آئي آهي.پوليس وارن ٺيلي واري کان تمام گھڻو فروٽ ورتو ۽ بنان پئسا ڏيڻ جي هليا ويا.ٺيلي واري سندن وڃڻ کان پوء پرپٺ ٻه ٽي گاريون ڏنيون ٻيو هو ڪري به ڇا ٿي سگھيو؟ان قسم جا ڏيک اوهان کي هرهنڌ ڏسڻ لاء ملندا. چڪاس جي بهاني موٽر سائيڪلن ۽ ٻين گاڏين وارن کان رشوت ،جيڪر ڪو ڪجهه ڪڇي ته ان تي بدترين تشدد ڪن ٿا.پوڙهن ۽ عورتن سان به بد سلوڪي ڪندي نٿا مڙن.پاڪستان ۾ هر ٻئي ڏينهن ڪانه ڪاخبر ٻڌڻ لاء ملي ٿي.اڃا ڪجهه عرصو پهرين ڪراچيء جي فيروزآباد واري ٿاڻي ۾ ڊي ايس پي پاران ٽن نوجوانن تي سنگين تشدد جي معاملي ۾ پوليس ڪهڙيء طرح پنهنجي پٽي ڀائين کي بچائيندي رهي جڏهن ته آئي جي سنڌ کي آفيسرن پاران موڪليل رپورٽ ۾ انڪشاف ڪيو ويو هو ته ڊي ايس پي جي دوست جي پٽ ۽ انهن ٽنهي نوجوانن جي وچ ۾ جھيڙو ٿيو هو،ڊي ايس پي صاحب پنهنجو اثر رسوخ استعمال ڪندي ٽنهي نوجوانن کي حراست ۾ وٺي ڇڏيو ۽ اگھاڙو ڪري کين سخت تشدد جو نشانو بنايو.ميڊيا تي گوڙ متو ته ڊي ايس پي يعقوب جٽ نه رڳو نڪ جي ڏاڍائيء سان پنهنجي ڏوهه جو اعتراف ڪيو پر پنهنجي ظلم جي لاء زبردست دليل به گھڙي ورتو ته انهن پوليس لائين ۾ اچي ڇوڪرين کي ڇيڙيو هو.اٽڪل هڪ سال اڳ هڪ پوليس واري جي گوليء سان ٻارهن سالن جو ريحان قتل ٿي ويو هو.ريحان صبح اسڪول ويندو هو ۽ شام جو کير جي هڪ دوڪان تي ڪم ڪندو هو ۽ پنهنجن گھر وارن جو پيٽ پاليندو هو.ان قسم جا ٻيا به کوڙ واقعا آهن.ڊسڪا نيو ڪچهريء ۾ پوليس جي نگرانيء ۾ ڏوهارين غريب عورت تي سرعام تشدد ڪيو پر پوليس جوابدارن خلاف قدم کڻن کان انڪار ڪري ڇڏيو.ملتان ۾ پوليس جو شرمناڪ عمل جو اهلڪارن پنهنجي ڏاڏي ۽ ڏاڏيء جيڏي عمر جي جوڙي تي وحشياڻو تشدد ڪيو.اسان جي وطن ۾ شريف شهري پوليس کان ڊڄي ٿو ڇوته پوليس طاقت جي نشي ۾ پنهنجا فرض وساري چڪي آهي.بدقسمتيء سان پوليس کي بگاڙڻ ۾ اسان جي حڪمران طبقي وڏو ڪردار ڪيو آهي.سياستدان پنهنجي علائقي ۾ پنهن جي مرضيء جو ٿاڻيدار لڳرائي انهيء ذريعي پنهنجن مخالفن کي سبق سيکاريندا آهن ۽ عام خلق تي آزاديء سان ظلم ڪندا آهن.پاڪستان جو ڳاڻيٽو اهڙن ملڪن ۾ ٿئي ٿو جتي خواندگيء جي شرح نهايت ئي گھٽ آهي.ان ڪري اتان جي شهرين کي پنهنجي بنيادي حقن جي به پوري ڄاڻ به ناهي هوندي.ان ڳالهه جو فائدو هميشه پوليس توڙي ٻيا قانون نافذ ڪندڙ ادارا کڻندا رهن ٿا.پاڪستاني قانون موجب ڪجهه ڏوهه اهڙا آهن جن جي بنياد تي پوليس ڪنهن به ماڻهوء کي وارنٽ ڏيکارڻ سواء گرفتار ڪري سگھي ٿي.انهن ڏوهن ۾ قتل.ڌاڙو ۽ جنسي زياستي اهڙا ڏوهه آهن جن ۾ ملزم کي بغير وارنٽ جي گرفتار ڪري سگھجي ٿو ان کان سواء ٻئي ڪنهن به ڏوهه ۾ جنهن ۾ دهشتگرديء جون شقون شامل نه هجن پوليس کي گرفتاريء کان اڳ وارنٽ ڏيکارڻ ضروري هوندو آهي.اهڙن جوابدارن جي گرفتاريء دوران جيڪر ڪا مزاحمت سامهون اچي ته پوليس کي اهو حق حاصل آهي ته اها مناسب حد تائين طاقت جو استعمال ڪري سگھي ٿي. پوليس کي اهو اختيار حاصل ناهي ته اها عدالت جي اجازت سواء ڪنهن به گھر ۾ داخل ٿئي يا ان گھر جي تلاشي وٺي.ڪنهن عورت ملزم کي گرفتار ڪرڻ لاء ضروري آهي ته پوليس آفيسر گھٽ ۾ گھٽ سب انسپيڪٽر جي عهدي جو هئڻ گھرجي.جيڪر ڪنهن سبب اهڙو آفيسر موقعي تي موجود نه هجي ته ان صورت ۾ لازم آهي ته گرفتاريء وقت علائقي جا ڪجهه ذميدار ۽ عورت جو ڪو مٽ مائٽ اتي موجود هئڻ گھرجي.قانون ۾ اها شق به موجود آهي ته ليڊي پوليس کان سواء ڪوبه مرد پوليس وارو نه ته عورت جي تلاشي وٺي سگھي ٿو ۽ نه ئي بنان قانوني نوٽيس جي گھر ۾ داخل ٿي سگھي ٿو.گرفتار ٿيندڙ شخص وٽ اهو اختيار موجود آهي ته اهو پنهنجي بچاء لاء پنهنجي مرضيء جي وڪيل جي چونڊ ڪري سگھي ۽ قانون ان ڳالهه جو پابند آهي ته ان شخص کي اها سهوليت مهيا ڪري.جيڪر جوابدار وٽ پنهنجو وڪيل ڪرڻ جا وسيلا موجود ناهن ته ان لاء پاڪستان بار ڪائونسل کان مدد وٺي سگھي ٿو.گرفتار ٿيل شخص کان ثبوت حاصل ڪرڻ لاء ڪنهن به قسم جو ذهني ۽ جسماني تشدد ڪرڻ به قانون جي خلاف آهي.پوليس قانوني طور تي ان ڳالهه جي پابند آهي ته اها عورت کان سموري جاچ جوچ ڏينهن جي روشنيء ۾ ڪري ۽ رات هئڻ کان پهرين يا ته هن کي آزاد ڪري ڇڏي يا کيس ڪنهن جيل ڪسٽڊيء ۾ ڏيئي ڇڏي.اهي سمورا حق آهن جيڪي ڪنهن به پاڪستاني شهريء کي حاصل آهن ۽ ان جي خلاف ڪنهن به قسم جي ڪاروائي تي هو نه رڳو پوليس خلاف شڪايت ڪري سگھي ٿو بلڪه قانوني ڪاروائي جو حق به محفوظ رکي ٿو.پر اهي سمورا حق.فرض ۽ قانوني شقون ڪهڙي ڪم جون جن تي ٽڪي جو به عنل نٿو ٿئي.ماڊل ٽائون جي سانحي کان نقيب الله محسود قتل تائين ۽ هاڻي تازو ساهيوال ۾ جيڪو پوليس گرديء جو واقعو پيش آيو آهي انهيءته ثابت ڪري ڇڏيو آهي ته اسان شايد پٿر جي دور واري زندگي گذاري رهيا آهيون.رياستي ۽ حڪومتي ادارا جن کي عوام کي تحفظ ۽ سلامتي مهيا ڪرڻي هئي اهي پاڻ عوام جا قاتل بڻجي ويهن ٿا ۽ انهن کي سندن انهن ڪارن ڪرتوتن جي لاء ڪڏهن به ڪا جوڳي سزا نٿي اچي.پوليس جي تربيت،سڌاري ۽ ڪارڪردگي بهتر بنائڻ جي حوالي سان وڏيون وڏيون دعوائون ته هر حڪومتي دور ۾ ٿينديون رهيون آهن پر نتيجو ڇا آهي؟ اڄ به پوليس سياسي چمچن ۽ ڏوهاري ذهنيت مافيا سان ڀري پيئي آهي.هر قسم جا نشائي ۽ پتائي توهان کي پوليس ۾ موجود ملندا،ڀتاخور ،داداگير ۽ قبضا خور پوليس جي ڪور هيٺ ڪم ڪندا رهيا آهن.پوليس وارن جو هڪڙو انگ اهڙو به آهي جيڪي طبي ۽ نفسياتي حوالي سان حساس اداري ۾ ڪم ڪرڻ لاء هرگز فٽ ناهن.ڪڏهن به حڪومت انهن جي طبي ۽ نفسياتي چڪاس جو حقيقي بندوبست ناهي ڪيو.پوليس ۾ موجود ڏوهاري ماڻهن خلاف ڪا شفاف ۽ موثر تحقيقات ناهي ٿي.ڪنهن به پوليس واري کي اڄ تائين ڪنهن بي گناهه کي قتل ڪرڻ جي ڏوهه ۾ ڪڏهن ڪا سزا ناهي آئي.رواجي انڪواريون ٿين ٿيون،هٿ ٺوڪيون رپورٽون تيار ڪرائي ۽ مختلف جواز گھڙي اهڙين ڪارين رڍن کي هميشه تحفظ فراهم ڪيو ويندو رهيو آهي.سو جي اها ئي پوليس آهي ته اهي ئي الميا رهندا ۽ عوام انهن جي ظلم ۽ زيادتيء جو شڪار ٿيندو رهندو.
