هڪ بين الاقوامي اداري جي تازي جائزي مطابق ته دنيا ۾ هن وقت موبائل ڪنيڪشنز جو تعداد 5 اربن کان به ٽپي چڪو آهي۔۔ صرف پوئين ارڙهن مهينن ۾ ئي هڪ ارب موبائل ڪنيڪشنز کي جاري ڪيو ويو آهي۔۔ اهو تجزيو تنظيم وائرليس انٽيليجنس جي طرفان ورتو ويو آهي۔ دنيا جا اهڙا ڪيترا ئي ملڪ آهن جتي موبائل ڪنيڪشنز جي تعداد سو سيڪڙو کان به وڌيڪ آهي ڇو ته اتي هڪ هڪ ماڻهو وٽ هڪ کان وڌيڪ ڪنيڪشنز موجود آهن۔ هڪ تجزيه نگار جي چوڻ موجب ته صرف برطانيه جو ئي جائزو وٺجي ته جتي 1987 ۾ اندازو لڳايو ويو هو ته موبائل ڪنيڪشن جو تعداد وڌ۾ وڌ 10 هزار تائين پهچندو پر اتي اڄ هر ٻار ۽ بالغ وٽ فون آهي۔۔ ان جي چوڻ موجب ته برطانيه ۾ هر سال 3 ڪروڙ موبائل فون وڪامجن ٿا۔ سن 2008 جي آخر تائين دنيا ۾ 4 ارب موبائل ڪنيڪشن جو حدف پار ٿي چڪو هئو۔۔ تنظيم جو وڌيڪ چوڻ آهي ته سن 2012 جي وچ ڌاري تائين دنيا جي اندر 6 ارب کان به وڌيڪ ڪنيڪشن جو انگ پار ٿي ويندو۔۔۔ ان جو هڪ وڏو سبب چين ۽ انڊيا آهن جتي دنيا جي پوري موبائل ڪنيڪشنز جو 47 سيڪڙو تائين حصو آهي۔۔ انهيءَ تجزيه نگار جي وڌيڪ چوڻ موجب ته هن رپورٽ بعد هاڻ دنيا ۾ ڪمپيوٽر جي مقابلي ۾ موبائل فون جي تعداد ٽيڻ کان به مٿي ٿي چڪي آهي۔
جواب: موبائل جي ڪنيڪشن جو تعداد۔۔۔ پنج ارب۔۔ هن تجزيه نگار جي وڌيڪ چوڻ موجب ته سن 1994 کان هيل تائين 10 ارب کان وڌيڪ تعداد ۾ موبائل فون وڪرو ٿي چڪا آهن جن ۾ 3 ڏهائي 4 ارب موبائل فون صرف نوڪيا ڪمپنيءَ جا آهن۔۔ تازو هڪ انساني حقن جي اداري پاران جاري ڪيل رپورٽ ۾ انڊيا جو مذاق پڻ اڏايو ويو هو جنهن موجب انڊيا ۾ انسانن کي ايتري تعداد ۾ ٽوائليٽ جي سهولت نه آهي جيتري تعداد ۾ انڊيا ۾ موبائل فون جي سهولت موجود آهي۔ يعني اڌ کان وڌيڪ آباديءَ سان ٽوائليٽ جو وڏو مسئلو آهي، جڏهن ته ڪُل آباديءَ جو 70 سيڪڙو موبائل فون پاڻ وٽ ضرور رکي ٿو۔۔۔