هن مضمون جي عنوان ۾ ڏنل سوال جو جواب هر مڪتبه فڪر جو ماڻهو پنهنجي پنهنجي سمجهه ۽ عقيدي موجب ڏئي ٿو پر اڄ چيٽ جي پي ٽي کان پڇڻ تي هي جواب مليو جيڪو جيئن جو تيئن( 1،2 سنڌي لفظن جي درستگي سان) هتي ڏجي ٿو. 10 محرم 61 هجري (10 آڪٽوبر 680 عيسوي) تي ڪربلا جي جنگ کان پوءِ ايندڙ ٻن ڏهاڪن ۾ گهڻا اهم واقعا ٿيا. هيٺ ڏنل ڪجهه اهم واقعا بيان ڪيا ويا آهن: 1. **ڪربلا جي جنگ کانپوءِ**: - فوري نتيجو اهو ٿيو جو حضرت حسين ابن علي جي باقي بچيل خاندان ۽ پيروڪارن کي قيد ڪيو ويو ۽ انهن کي ڪوفه ۽ پوءِ دمشق ۾ قيدين جي حيثيت ۾ آندو ويو. حضرت حسين رضه جي شهادت اميه حڪومت جي خلاف مزاحمت جو نقطو بڻجي وئي. 2. **بغاوتون ۽ اُڀار**: - **توبه ڪندڙن جي بغاوت** (684 عيسوي): هڪ گروهه ڪوفي، جيڪي حضرت حسين رضه جي مدد نه ڪرڻ تي پڇتاءُ جو شڪار ٿيا، اميه خلاف بغاوت ڪئي، جيڪا آخرڪار ناڪام ٿي. - **مختار ثقفي جي بغاوت** (685-687 عيسوي): مختار، جيڪو علوي خاندان جي نمائندگي جو دعويدار هو، ڪوفي ۾ اهم بغاوت ڪئي. هن حضرت حسين رضه جي شهادت جو بدلو وٺڻ جي ڪوشش ڪئي ۽ ڪجھ وقت لاءِ ڪوفي تي ڪنٽرول حاصل ڪيو، پر بعد ۾ اميه پاران شڪست کاڌي. 3. **خلافت ۾ تبديلي**: - اميه خلافت اندروني تڪرار ۽ چيلينجز کي منهن ڏنو، جن ۾ ٻيو فتنو (گهرو جنگ) 683 کان 692 عيسوي تائين شامل آهي، جيڪو جزوي طور ڪربلا جي نتيجي ۾ پيدا ٿيل بي چيني جي ڪري هو. - اميه خلافت جي قيادت تبديل ٿي، خليفہ يزيد اول 683 عيسوي ۾ وفات ڪئي، پوءِ هن جي جانشينن جو مختصر ۽ غير مستحڪم راڄ رهيو، جيستائين عبدالملڪ 692 عيسوي ۾ اقتدار مضبوط ڪيو. 4. **شيعه اسلام جي ترقي**: - ڪربلا جو الميو شيعه اسلام ۾ هڪ اهم واقعو بڻجي ويو، جنهن ان جي سڃاڻپ، رسمن ۽ عقيدن کي شڪل ڏني. عاشورا (حضرت حسين رضه جي شهادت جو ڏينهن) جي يادگيري شيعه مسلمانن لاءِ هڪ اهم ڏينهن بڻجي ويو. - شيعه ڪميونٽي جي قيادت اهل بيت جي باقي بچيل ميمبرن جي چوڌاري مضبوط ٿي، خاص طور تي حضرت علي زين العابدين، حضرت حسين رضه جو پٽ، جيڪو چوٿون شيعه امام بڻيو. 5. **ثقافتي ۽ مذهبي اثر**: - ڪربلا جي واقعن مختلف ادبي ۽ نظرياتي اظهار کي متاثر ڪيو. مرثيا، ماتم ۽ ٻين قسمن جي ادب، حضرت حسين رضه جي شهادت جي يادگيري کي وڏي پيماني تي هٿي وٺرايو. - ڪربلا جي داستان ۽ حضرت حسين رضه جي شهادت اسلامي فڪر ۽ عمل تي وسيع اثر ڇڏيو، جنهن ۾ قرباني، انصاف ۽ ظلم خلاف مزاحمت جهڙا تصور شامل آهن. اهي واقعا ۽ ترقيون ڏيکارين ٿا ته ڪربلا جي جنگ جو اسلامي دنيا تي ڪيترو گهرو اثر ٿيو، جنهن سياسي محرڪات، مذهبي عملن ۽ ثقافتي اظهار کي صديون تائين شڪل ڏني.
