سنڌ ۾ بيروزگاري هڪ اهم سماجي ۽ معاشي مسئلو آهي، جيڪو ڪيترن ئي سببن جي ڪري پيدا ٿئي ٿو. هي مسئلو خاص طور تي نوجوان نسل لاءِ وڏو چئلينج بڻيل آهي، جيڪي تعليم مڪمل ڪرڻ کان پوءِ به مناسب نوڪريون حاصل ڪرڻ ۾ ناڪام رهندا آهن. سنڌ ۾ بيروزگاريءَ جا هيٺيان وڏا سبب ٿي سگهن ٿا: 1. تعليمي نظام ۽ مهارتن جي کوٽ تعليمي نظام گهڻو ڪري جديد دور جي گهرجن کي پورو نٿو ڪري. نوجوانن ۾ ڪاروبار، ٽيڪنيڪل مهارتن ۽ پيشورانه تربيت جي کوٽ سبب اهي مارڪيٽ جي تقاضائن تي پورا نٿا لهن. 2. صنعتي ترقيءَ جي کوٽ سنڌ ۾ صنعتي ترقيءَ جا موقعا محدود آهن، خاص طور تي ڪراچيءَ کان ٻاهر جي علائقن ۾. زراعت تي ڀاڙڻ باوجود جديد زراعت ۽ ان سان لاڳاپيل روزگار جا موقعا محدود آهن. 3. حڪومتي پاليسين جي ناڪامي بيروزگاري گهٽائڻ لاءِ اثرائتي پاليسيون ۽ پروجيڪٽ ڪافي حد تائين موجود نه آهن. خاص طور تي ننڍن شهرن ۽ ٻهراڙين ۾ نوڪري جا موقعا گهٽ آهن. 4. بدعنواني ۽ سياسي اثر نوڪري لاءِ ميرٽ جي بدران سياسي اثر ۽ رشوت جي طلب به هڪ وڏو سبب آهي. باصلاحيت ماڻهو پنهنجا حق حاصل ڪرڻ کان محروم ٿي ويندا آهن. 5. آباديءَ ۾ اضافو آباديءَ جي تيزيءَ سان وڌڻ سبب وسيلن ۽ نوڪرين تي دٻاءُ وڌي رهيو آهي، جنهن سان بيروزگاري ۾ اضافو ٿي رهيو آهي. حل: تعليم ۾ سڌارا: جديد مهارتن تي مبني نصاب ۽ ٽيڪنيڪل تربيت تي زور ڏيڻ. صنعتن کي هٿي ڏيڻ: نون ڪارخانا ۽ انڊسٽري زون ٺاهڻ. زرعي شعبي جي ترقي: جديد زراعت ۽ لاڳاپيل روزگار جا موقعا پيدا ڪرڻ. ميرٽ جي پروموشن: سرڪاري نوڪرين ۾ شفافيت يقيني بڻائڻ. نوجوانن جي مدد: ڪاروباري قرض ۽ تربيت ذريعي نوجوانن کي پنهنجو ڪاروبار شروع ڪرڻ لاءِ سهولت فراهم ڪرڻ. سنڌ ۾ بيروزگاريءَ جي خاتمي لاءِ مربوط ۽ طويل المدت حڪمت عمليءَ جي ضرورت آهي، جيڪا ماڻهن کي معاشي طور خودمختيار بڻائي سگهي.
