ابو ريحان البيروني (973-1048ع) هڪ غيرمعمولي مسلم سائنسدان هو، جنهن زمين جي جسامت، فلڪيات، ۽ رياضي ۾ حيرت انگيز دريافتون ڪيون.
دلچسپ واقعو:
البيروني هندستان ۾ هو ۽ هن هڪ عجيب سوال تي تحقيق شروع ڪئي:
"ڇا زمين حقيقت ۾ چپٽي آهي يا گول؟ ۽ ان جو قطر (Radius) ڪيترو آهي؟"
ان دور ۾ گهڻا ماڻهو سمجهندا هئا ته زمين چپٽي آهي، پر البيروني رياضي جي حساب ڪتاب ذريعي ثابت ڪيو ته زمين گول آهي ۽ ان جو قطر ماپ ڪري سگهجي ٿو.
هن هڪ جبل جي چوٽي تي بيهي زمين جي افق (Horizon) جو مشاهدو ڪيو ۽ رياضي جا اصول لاڳو ڪندي حساب لڳايو. حيرت جي ڳالهه اها آهي ته سندس اندازو اڄ جي جديد سائنسي حسابن جي تمام ويجهو هو!
اهو ان وقت لاءِ هڪ عجيب دريافت هئي، ڇو ته يورپ ۾ اڃا تائين زمين جي گول هجڻ تي بحث هلي رهيو هو، جڏهن ته البيروني سائنسي بنيادن تي ان کي ثابت ڪري چڪو هو.
هي ڪهاڻي اسان کي سيکاري ٿي ته سائنس جو حقيقي سفر سوال ڪرڻ ۽ انهن جا جواب ڳولڻ سان شروع ٿئي ٿو.