شاهه جي مشهور سورمي ۽ ڄام تماچيءَ جي راڻي نوريءَ جي مزار

جواب: نوري ڄام تماچيءَ جي مزار۔۔۔۔

تمام بهترين منظر آهي۔۔۔ نوري جي مزار هوئن ته ڪينجهر جي ڪناري کان ويجهو ئي آهي۔۔۔۔ ۽ اتي گهمڻ لاءِ ايندڙ ٻيڙي جي سفر جو لطف وٺندي نوري جي مزار تي ضرور ايندا آهن۔۔۔ هتي ڪجهه منچلا نوجوان پنهنجا نالا سندن محبوبائن جي نالي سان پڻ ديوار تي لکندا آهن۔۔۔ ته جيئن نوري ۽ ڄام تماچي وانگر سندن محبت جي داستان به وفا بڻجي۔۔۔
موضوع کان هٽي ڪري هڪ دلچسپ ڳالهه ٻڌايان ته هڪ غير سنڌي سان بحث هلي رهيو هو۔۔۔ هن چيو ته ”توهان سنڌي هميشه ڪارو ڪاري جي انڌيرنگري ۾ ڦاٿل آهيو۔۔۔ ڪنهن کي ڪنهن سان محبت ڪندي ڏسي نه ٿا سگهو هميشه ماڻهون لڪي محبت ڪن ٿا۔۔۔ جيڪڏهن ڪنهن کي خبر پوي ته هُو ڪاري ڪارو جي آڙ ۾ کين قتل ڪري ڇڏين۔۔۔ پر ڏسو ته پوءِ به محبت لڪي نه ٿي۔۔۔ محبت جا لازوال داستان توهان وٽ به آهن۔۔۔ جهڙوڪ مومل راڻو۔۔ سسي پنهون۔۔۔۔۔ نوري ڄامي تماچي۔۔۔“
مون کيس چيو ته ”اسان سنڌي هميشه کان محبتي ماڻهون رهيا آهيون ۔۔۔۔ ڪڏهن به محبت جي خلاف نه رهيا آهيون ۔۔۔ تو جن محبتي داستانن جو ذڪر ڪيو آهي۔۔۔ اهي نه صرف محبت جا لازوال مثال آهن پر انهن پنهنجي محبت کي حاصل ڪريو۔۔۔ مومل راڻو۔۔۔ سسي پنهون ۽ نوري ڄام تماچي۔۔۔ معاشري ۽ اسلامي قانونن کي لتاڙيو ڪونه ۔۔۔ اهي شادي شده جوڙا هئا۔۔۔ جن جي هڪ ٻئي سان محبت جو مثال اڄ به قائم آهي۔۔۔ اسان جي ويجهو ڪارو ڪاري جي وصف مختلف آهي۔۔۔ اسان انهن کي ڪارو ڪاري ڪري ماريندا آهيون جيڪي اسان جي معاشري ۽ مذهب جي قانونن کي لتاڙيندي شيطانيت جي دائري ۾ اچن ٿا۔۔۔ جيڪي محبت جي الف ب کان به واقف نه آهن ۔۔۔ جيڪي پنهنجي ڪارن ڪرتوتن کي مذهبي ۽ معاشرتي آزادي جو هٿ ٺوڪيو نالو ڏيندا آهن۔۔۔“

خير اهو ته وڏو بحث هو جنهن تي گهڻو ڪجهه لکي سگهجي ٿو۔۔۔ پر هتي وهاب جي اٿاريل سوال جي جواب ۾ سائين نٿار جي جواب سان سهمت ٿيندي ٻڌائيندو هلان ته ڪجهه وقت اڳ دنيا جو سڀ کان وڏو قبرستان ”مڪلي“ (هڪ تصويري جهلڪ) نالي سان هڪ موضوع مون موڪليو هو جنهن ۾ ڄام تماچي جي مزار جي پڻ تصوير موجود هئي ۔۔۔

مٿين تصوير ۾ چڪور مقبري ۾ ڄام نظام الدين المعروف ڄام نندو ۽ ڀرسان گنبذ جي هيٺان ڄام تماچي دفن ٿيل آهن.....​