يڪتاري چپڙيءَ جو بادشاهه فنڪار ”جلال چانڊيو“ مقيم جلباڻي فتح پوري راڳ جي دنيا ۾ سنڌ ۾ يڪتاري چپڙيءَ جو بادشاهه جيڪڏهن جلال چانڊيو کي چيو وڃي ته منهنجي خيال ۾ وڌاءُ نه ٿيندو. جلال ننڍپڻ کان ئي ڳائڻ جو شوقين هو، ان شوق جي ڪري هو ڪڏهن اسڪول به ڪا نه ويو تنهن ڪري والدين کيس کي ٻڪريون چارڻ لاءِ وٺي ڏنيون، هي ٻڪريون چارڻ دوران ڪلام جهونگاريندو وتندو هو، انهيءَ دوران ڪنهن سان محبت جي لنوءُ لڳي، ۽ ازد سٽون ڏئي اڀرڻ لڳو، ٿوري وقت کانپوءِ جلال پنهنجي تر جي علائقن ۾ ٿيندڙ مختلف بزرگن، فقيرن جي ميلن ۽ محفلن ۾ ڳائيندو هو، جتان سندس جي آواز جي هاڪ هر هنڌ ٻڌڻ ۾ آئي اهو ئي سبب هيو جو جڏهن جلال يڪتارو چپڙي کڻي ساز و آواز جي دنيا ۾ داخل ٿيو ته هن وڏي مقبوليت ماڻي ۽ هن موسيقيءَ ۾ هڪ پنهنجو جدا ۽ منفرد مقام ٺاهيو، سندس جي سڃاڻپ وڏا شهپر نرڙ تي ڳاڙهو ٽوپ ۽ سڀني سان محبت ۽ نوڙت سان ملڻ به هوندو هو، جلال چانڊيو گهٽ علم (يعني) اڻ پڙهيل هجڻ باوجود به کيس کي يڪتارو ۽ چپڙي هلائڻ تي مهارت حاصل هئي. جلال چانڊيو ان وقت اڀريو جڏهن سنڌ ۾ عطاٰءُ الله نيازي، عنايت حسين ڀٽي ميڊم نور جهان، زبيده بيگم (يعني) پنجابي ڪلچر (موسيقي) نئون ڌاڪو ڄمائي رهيو هو،اتي بعد ۾جلال جون ڪيسٽون وڄڻ لڳيون ، جيتوڻيڪ شروع شروع ۾ ريڊيو، ٽي وي يا ڪيسٽ ڪمپنين وارا جلال چانڊيو کي يا سندس جي راڳ کي ڪا به اهميت ڪا نه ڏيندا هئا، ۽ اڃا ڪيسٽ ڪمپنين پاران جلال جي ڪا به ڪيسٽ مارڪيٽ ۾ ڪا نه آئي هئي، سو ان ڪري جلال جا چاهيندڙ سندس رچايل محفلن، پروگرامن ۾ وڄي ڪيسٽون ڀري (ريڪارڊ) ڪري ايندا هئا، جيڪي ڪيسٽون جهر جهنگ، هوٽلن ۽ گهرن ۾ وڄنديون هيون، اهڙي طرح عنايت، ڀٽي“ عطاالله نيازي وغيره جهڙن فنڪارن کي به جلال جي آواز پوئتي ڌڪي ڇڏيو. جلال جي اهڙي مڃتا، چاهت ڏسڻ کانپوءِ نيٺ مجبور ٿي ڪيسٽ ڪمپنين پاران ڪيسٽون رڪارڊ ٿيڻ لڳيون ۽ سندس کي ريڊيو، ٽي وي تي گهرائي پڻ رڪارڊنگ ڪئي وئي، جلال جي آواز کانپوءِ ڪيتريون ئي ڪيسٽ ڪمپنيون پڻ وجود ۾ آيون جن اڳتي هلي نه صرف نالو ڪمايو، پر خوب ناڻو پڻ ڪمايو، جلال چانڊيو جي ميدان تي اچڻ تي يڪتاري وارو سنڌي راڳ ڄڻ ته زنده ٿي پيو ۽ ائين ئي سنڌ ۾ بعد ۾ کوڙ سارا فنڪار جلال واري اسٽائيل ۾ ڳائي پڻ نالو ۽ پئسو ڪمايو، جلال سنڌي موسيقيءَ کي زنده رکڻ ۾ وڏو ڪردار ادا ڪيو سندس جي راڳ ۾ آواز ۾ اها خوبي هوندي هيس ته سندس جي ڪلام کي هر هڪ سولائيءَ سان سمجهي سگهندو هو، جلال ماڻهن جي دلين تي راڄ ڪري ڏيکاريو، مداح جتي ڪٿي سندس جي هڪ جهلڪ ڏسڻ لاءِ آتا هوندا هئا، هڪ ڀيري جڏهن جلال چانڊيو سچل سائين جن جي هڪ پروگرام ۾ ڳائڻ لاءِ آيو ته جلال جي چاهيندڙ جيڪي هڪ وڏي تعداد ۾ موجود هئا سي اچي ڪڙڪيا، ڪناتون ٽٽي ويون ۽ پوليس وارن ڀڄي جان بچائي، نيٺ ساڳيو جلال جي ملڻ کانپوءِ ۽ سندس پاران ايلاز منٿ ڪرڻ کانپوءِ ماڻهن جو اهڙو ميڙ خاموش ٿي ويٺو. جلال سنڌ ۾ ايترو ته مشهور ٿيو جو سندس ڪيسٽون، ٽريڪٽرن، ٽرڪن، گاڏين، ويگنن، ڊاٽسن ۽ ٽانگن ۾ هلندي ٻڌڻ ۾ اينديون هيون، هوٽلن ۽ گهرن توڙي اوطاقن ۾ به سندس آواز گونجندي ٻڌڻ ۾ ايندو هو، جلال مجازي عشق، شاعري سان گڏوگڏ سنڌ جي صوفين جي علام کي پڻ ڳايو، اهو ئي سبب آهي جو سندس جي هر هڪ ڪيسٽ ۾ ڪنهن نه ڪنهن صوفي فقير، درويش جو ڪلام موجود آهي، ان کان علاوه جلال چانڊيو قوم پرست، شادين ۽ ٻين خوشيءَ جي موقعن جي موضوعن تي پڻ ڳايو. جلال چانڊيو نه رڳو هڪ مشهور فنڪار هو پر هو هڪ سٺو زميندار، آبادگار دوست، يارن جو يار، مهمان نواز، مال متاع جو شوقين ۽ سماج سڌارڪ پڻ هو. سٺيون مينهون، سٺا ڏاند ۽ سٺا گهوڙا سندس وٽ هر وقت موجود هوندا هئا، مهمان نواز به تمام وڏو هيو، جو هو پاڻ مهمان ٿي ايندڙ جي خدمت چاڪري ڪندي فخر محسوس ڪندو هو ڪيترن قبيلن جا پاڻ فيصلا ڪري کين جون رنجشون به ختم ڪرائي ڇڏيندو هو. ان کان علاوه ڪيترن ئي بي سهارا شاگردن جو تعليمي خرچ به برداشت ڪندو هو. جلال چانڊيو جي زندگيءَ تي سن 1985ع ۾ مشهور ڊائريڪٽر شاهه اسد سندس ئي نالي سان فلم به ٺاهي، جنهن مقبوليت سان گڏ سٺو ناڻو پڻ ڪمايو. جلال ڪافي ٻاهرين ملڪن ۾ پڻ پنهنجي فن جو مظاهرو ڪري مڃتا ماڻي ۽ ڪيترائي ايوارڊ پڻ حاصل ڪيا. جلال جي اڌ عمر زندگي گذري وڃڻ کانپوءِ سندس کي بڪين ۾ تڪليف محسوس ٿي جنهن جي ڪري کيس کي ڪراچي اسپتال ۾ داخل ڪيو ويو جتي ٿوري وقت بيمار رهڻ کانپوءِ نيٺ 16 جنوري تي اسان کان موڪلائي ويو. جلال چانڊيو جيتوڻيڪ اسان وٽ موجود ڪانهي، پر سندس جو فن ۽ آواز اڄ به زنده آهي، جيڪو جهر جهنگ، گهرن، هوٽلن ۾ ٻڌو وڃي ٿو، شايد ڪنهن ڏاهي سچ چيو آهي ته ”فنڪار جو فن“ ڪڏهن ناهي مرندو. مشهور جلال چانڊيو جون وڊيوز http://www.youtube.com/watch?v=qgwS9E4mb6Y&feature=related http://www.youtube.com/watch?v=yzBj3SJgov0&feature=related http://www.youtube.com/watch?v=tShA9_MYFec&feature=related http://www.youtube.com/watch?v=z-ybrSvQXOA http://www.youtube.com/watch?v=tYqzpCngpc0 http://www.youtube.com/watch?v=4b8h4q4-kHs http://www.youtube.com/watch?v=JYDVStjpu7Y http://www.youtube.com/watch?v=YLe4e3OZCVQ http://www.youtube.com/watch?v=FxjKul1LFQU http://www.youtube.com/watch?v=05bOxhUDGNM
جواب: يڪتاري چپڙيءَ جو بادشاهه فنڪار ”جلال چانڊيو“ جلال چانڊيو پنهنجي دور تمام مقبول عوامي ڳائڻو هو۔ سندس ڪري ڪجه ميوزڪ رڪارڊنگ ڪمنيون هلنديون هيون جيئن پارس رڪارڊنگ ڪمپني۔ پر سندس موت کانپوء اهي ڪمپنيون به بند ٿي ويون۔ جڏهن سندس تي ٺهيل فلم جلال چانڊيو رليز ٿي ته بقول نصير مرزا جي ته موري جي سئنيما تي زبردست رش هئي ۽ بليڪ تي به ٽڪيٽون ڪونه پي مليون۔ کڻي جو مٿس تنقيد به ٿي ته هو اگهاڙي ۽ غير سماجي شاعري ٿو ڳائي پر پوء به سندس عوامي مقبوليت ۾ گهٽتائي ڪونه آئي
جواب: يڪتاري چپڙيءَ جو بادشاهه فنڪار ”جلال چانڊيو“ ٻي سٺي ڳالهه جيڪا جلال چانڊيي جي سبب سنڌ جي ڳوٺن ۾ ٿي سا هئي، ڌارين ڳائڻن کان جان ڇڏائڻ، جلال کان اڳ سنڌ جا هاري ناري ۽ مزور طبقو پنجاب جي ڳائڻڻ کي ٻڌندو هو پر جلال جي گائڪي سنڌي هاري ناري تي ايترو اثر ڪيو جو هنن پنجاب جي ڳائڻن کي خئير آباد چيو ۔۔۔ رب العالمين جلال جي مغفرت فرمائي کيس جنت ۾ جڳهه عطا فرمائي ۔۔۔ آمين
جواب: يڪتاري چپڙيءَ جو بادشاهه فنڪار ”جلال چانڊيو“ ادا توهان دوستن جون مهربانيون جو توهان پنهنجا پنهنجا خيالات پيش ڪيا۔
جلال چانڊئي جا چونڊ بهترين ڪلام جلال چانڊئي جا چونڊ بهترين ڪلام ٻڌڻ لاء هيٺ ڪلڪ ڪندا جلال چانڊئي جا چوند ڪلام ۔
جواب: يڪتاري چپڙيءَ جو بادشاهه فنڪار ”جلال چانڊيو“ ادا ڇا حال آهي؟ توهان ڇا ڪندا آهيو۔۔۔۔۔۔۔۔۔ پليز جواب ضرور ڏجو۔
جواب: يڪتاري چپڙيءَ جو بادشاهه فنڪار ”جلال چانڊيو“ ادا جلال مرحوم کي خدا جنهن جو اهو مستحق آهي نيصب فرمائي ۔۔۔ ان ۾ ڪو شڪ ناهي ته هن سنڌ ۾ تمام گهڻي مقبوليت ماڻي هر ننڌي وڏي جي زبان تي جلال جو ڪلام هوندو هو پر اهو ڪهڙو طبقو هو ۔۔مون ٻڌوو هو ته جلال چانڊيي اهو چيو هو هو مون کي اڻ پڙهيل طبقو ٻڌندو ڇو ته شايد هو به اڻ پڙهيل هو ۽ اهو ئي سبب هو جو هن جو ڳائڻ جو به انداز اهڙو ئي هو ۔۔۔۔۔ ان ڪري اڪثر ٽريڪٽر ۔ مال چاريندڙ ۽ شادين ۾ ئي جلال سٺو لڳندو هو بحرحال مون کي ته يڪتاري چپڙي وارو ڪو به فنڪار پسند ناهي ايندو پر پوء به جلال جا ڪجه ڪلام مون کي سٺآ لڳندا آهين ادا ممتاز اوهان جي شيئرنگ جي مهرباني ادا هڪ گزارش ته جي ٿي سگهي ته اسان سان صادق فقير جي زندگي تي به ڪا روشني وجهو ڇوته مون کي تمام گهڻو پسند آهي ان جو آواز ۽ ان ۾ درد ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
جواب: يڪتاري چپڙيءَ جو بادشاهه فنڪار ”جلال چانڊيو“ ادا جڏهن ته يڪتاري چپڙي وارا فنڪار ته مون کي به گهٽ وڻندا آهن مگر اهيا به حقيقت آهي ته مرحوم جلال چانڊيو مون کي تمام گهڻو وڻندو هو ۽ آهي، ، باقي ادا توهان لکيوآهي ته ( ۔۔مون ٻڌوو هو ته جلال چانڊيي اهو چيو هو هو مون کي اڻ پڙهيل طبقو ٻڌندو ڇو ته شايد هو به اڻ پڙهيل هو ۽ اهو ئي سبب هو جو هن جو ڳائڻ جو به انداز اهڙو ئي هو۔۔۔۔۔ ) سو ادا ان لاء عرض ته ائين به ناهي ته ڪو فنڪار اڻ پڙهيل هجي ته ان کي صرف اڻ پڙهيل ئي ٻڌن، اگر ائين آهي ته پوء سنڌ جا ٻيا فنڪار ڪهڙا ڊاڪٽريٽ ٿيل فنڪار آهن جنهن کي اڻ پڙهيلن سان گڏ پڙهيل لکيل به ٻڌن ٿا، مثلن۔۔ دول فقير، ٻدل فقير، فقير عبدلغفور، وغيره۔۔۔۔۔ جن کي ته چڱا ڀلا پڙهيل لکيل عالم اديب ، شاعر ۽ محقق ماڻهون به ٻڌندا رهن ٿا۔ باقي جلال چانڊيو جي ڪجهه شاعري اهڙي ڳايل آهي جنهن تي توهان کي اگر ڪو عتراض آهي ته اهو توهان ڪري سگهو ٿا، مگر ان لاء به مان اهيو چوندس ته اهڙي اخلاق کان ڪريل شاعري ته اسان جا اڄوڪا پڙهيل لکيل فنڪار به ڳائن ٿا، ڪنهن جو نالو کڻي ڪنهن جو کڻجي۔ پاڻ سمجهدار ماڻهون آهيو۔ جڏهن ته جلال توڻي جو اڻ پڙهيل هو مگر ان جي هوندي به ڏهه هزار کان به وڌيڪ ڪلام ڳائي هڪ انوکو رڪارڊ قائم ڪيو، ۽ جلال هڪ پنهنجي اڳل سان سڃاڻپ ڏني جيڪا جلال کان اڳ ڪنهن وٽ نه هئي، ۽ جلال کانپوء ئي جلال جي مداحي ۾ جلال جهڙو ويس پائڻ لڳا ۽ جلال جهڙو پنهنجو حليو اپنائڻ لڳا۔ جنهن کان ڪير به انڪار ڪري نه ٿو سگهي، مرحوم جلال چانڊيو ( دعا آهي ته خالقِ ڪائنات غفور وِ رحيم الله سندس بشري خطائون معاف ڪري ۽ جنت ۾ جايون عطاء ڪريس ) سنڌ جو اهو واحد فنڪار هو جنهن جي موت بابت تفصيلي رپورٽ دنيا جي مشهور ريڊيو بي بي سي ڏني هئي، ( جيڪا رپورٽ هن ناچيز ممتاز پاڻ پنهنجن ڪنن سان ٻڌي هئي ) ۔ جلال چانڊئي 10 جنوري 2001ع تي وفات ڪئي هئي۔ اڄ مرحوم جلال چانڊيو جي ڏهين ورسي آهي باقي ادا توهان کي صادق فقير جي باري ۾ به معلومات توهان سان ونڊ ڪبي انشاءالله في الحال توهان جي لاء صادق فقير جا هي وڊيوز هت هن موضون جي ٻئي پيج تي پيش ڪجن ٿا ۔ جلال چانڊيو بابت هڪ ( مختصر ڊاڪيومينٽري ) http://www.youtube.com/watch?v=bzoYSyx0Mf8
جواب: يڪتاري چپڙيءَ جو بادشاهه فنڪار ”جلال چانڊيو“ http://www.youtube.com/watch?v=qGx5gyfiOCY http://www.youtube.com/watch?v=rRfZ3LQHIhE
