نوٽ ڪرڻ جهڙيون ڳالهيون...
سنڌ جي هڪ عاشق جو ڏينهن
تحرير : زرار پيرزادو
سنڌ کي اچو ته اڄ سڀ واڌايون ڏيون، ڇاڪاڻ ته اڄ سندس هڪ عاشق ۽ لائق پٽ جو جنم ڏينهن آهي.
سنڌ جو هيءُ لائق فرزند هڪ صحافي، ڀٽائيءَ جو پارکو، چترڪار، محقق، ڪالم نگار، اديب، نقاد ۽ دانشور طور ڄاتو سڃاتو وڃي ٿو.
سنڌ جي هن سنجيده، مدبر ۽ فڪر انگيز شخص پنهنجي سڄي ڄمار سنڌ لاءِ ارپي ڇڏي آهي، سندس زندگيءَ جو هر پل سنڌ لاءِ آهي، هو صرف ۽ صرف سنڌ لاءِ سوچي ٿو، ان لاءِ لوچي ٿو ۽ ان لاءِ ئي ڪم ڪري ٿو.
هو بنا ٻڌائڻ، بنا جتائڻ، هڪ ڪنڊ پاسو وٺي انتهائي خاموشي، سنجيدگي، ثابت قدمي سان ۽ بنا ڪو وقت ضايع ڪرڻ جي سنڌ لاءِ تحقيق ۽ جاکوڙ ڪري رهيو آهي.
هو اهو ڪم ان احساس وچان ڪري رهيو آهي ته اهڙا ڏکيا ۽ تحقيقي ڪم ڪرڻ وارا جيئن ته بنهه گهٽ ماڻهو رهيا آهن، تنهن ڪري ”ڪم، ڪم ۽ صرف ڪم“ جو ذمو هن پاڻ مرادو پنهنجن ڪلهن تي رکي ڇڏيو آهي.
هو چوندو آهي ته ”مون وٽ ”موڪل“ جو ڪو تصور ئي ناهي“. موڪل ڄڻ هن لاءِ حرام ۽ سندس ضمير تي بار بڻجي پوندي آهي، ان ڪري هو موڪل جي ڏينهن به ڪو آرام يا تفريح بدران تحقيقي ڪم کي ئي ترجيح ڏيندو آهي.
آفيس مان جيڪڏهن ڪا موڪل ڪرڻي به هوندس ته اُها به سنڌ جي ڪنهن قديم ماڳ مڪان تي تحقيق ڪرڻ جي واسطي ئي ڪندو. واضح رهي ته آفيس ۾ به سندس ڪم سنڌ بابت ئي هوندو آهي.
اسان وٽ هڪ چوڻي مشهور آهي ته هتي ادارا نه پر شخصيتون ڪم ڪنديون آهن، ۽ هيءُ شخص به انهن ماڻهن منجهان هڪ آهي جيڪي پنهنجي وجود ۾ هڪ مڪمل ادارا هوندا آهن.
هن ماڻهوءَ ايترو ته تحقيقي ڪم ڪيو آهي، ايترو ڪجهه ته لکي ڇڏيو آهي ۽ ايترو ته پنهنجي ڪم کي پکيڙي ڇڏيو آهي جو هاڻ ان ڳڻتيءَ اچي ورايو اٿس ته ڪٿي اهو ڪم رهجي نه وڃي، رُلي نه وڃي.
هن ذاتي طور ڪيترن ئي سرڪاري علمي ادبي توڙي تحقيقي ادارن کي هٿ ونڊائڻ جو احساس به ڏياريو آهي پر افسوس ته ان باوجود کيس اها گهربل ۽ سگهاري موٽ نه ملي سگهي آهي، جنهن تي ان کي تمام وڏو افسوس ۽ حيراني به آهي.
ان ڪري ڪڏهن ڪڏهن ڏوراپو ڏيندي هو اهو چئي ڏيندو آهي ته ”جيڪڏهن ڪير سنڌ جي هن علمي ۽ تحقيقي ڪم جي مالڪي بابت دلچسپي وٺڻ لاءِ تيار ناهي ته پوءِ مهرباني ڪري منهنجي تحقيقي ڪم کي منهنجي مري وڃڻ کان پوءِ مون سان گڏ ئي دفن ڪري ڇڏجو“.
اها ڪيڏي نه حيرت جي ڳالهه آهي ته هڪ پاسي اسان ادارن مٿان اها تنقيد ڪندا آهيون ته اهي ڪک ڀڃي ٻيڻو ڪرڻ لاءِ تيار ناهن ۽ ٻئي پاسي انفرادي طور ماڻهو ايڏو مشيني انداز ۾ ڪم ڪن ٿا پر اسان سندن مان فائدو وٺڻ لاءِ به تيار ناهيون.
اصل ۾ ايڏو غير معمولي ڪم کانئس سنڌ جي عشق ئي ڪرايو آهي. سو نوٽ ڪرڻ جي ڳالهه اها آهي ته سنڌ جي ان عاشق جنهن جو نالو ”بدر ابڙو“ آهي، تنهن جو اڄ جنم ڏينهن آهي.
سنڌ جو هيءُ لائق فرزند هڪ صحافي، ڀٽائيءَ جو پارکو، چترڪار، محقق، ڪالم نگار، اديب، نقاد ۽ دانشور طور ڄاتو سڃاتو وڃي ٿو.
سنڌ جي هن سنجيده، مدبر ۽ فڪر انگيز شخص پنهنجي سڄي ڄمار سنڌ لاءِ ارپي ڇڏي آهي، سندس زندگيءَ جو هر پل سنڌ لاءِ آهي، هو صرف ۽ صرف سنڌ لاءِ سوچي ٿو، ان لاءِ لوچي ٿو ۽ ان لاءِ ئي ڪم ڪري ٿو.
هو بنا ٻڌائڻ، بنا جتائڻ، هڪ ڪنڊ پاسو وٺي انتهائي خاموشي، سنجيدگي، ثابت قدمي سان ۽ بنا ڪو وقت ضايع ڪرڻ جي سنڌ لاءِ تحقيق ۽ جاکوڙ ڪري رهيو آهي.
هو اهو ڪم ان احساس وچان ڪري رهيو آهي ته اهڙا ڏکيا ۽ تحقيقي ڪم ڪرڻ وارا جيئن ته بنهه گهٽ ماڻهو رهيا آهن، تنهن ڪري ”ڪم، ڪم ۽ صرف ڪم“ جو ذمو هن پاڻ مرادو پنهنجن ڪلهن تي رکي ڇڏيو آهي.
هو چوندو آهي ته ”مون وٽ ”موڪل“ جو ڪو تصور ئي ناهي“. موڪل ڄڻ هن لاءِ حرام ۽ سندس ضمير تي بار بڻجي پوندي آهي، ان ڪري هو موڪل جي ڏينهن به ڪو آرام يا تفريح بدران تحقيقي ڪم کي ئي ترجيح ڏيندو آهي.
آفيس مان جيڪڏهن ڪا موڪل ڪرڻي به هوندس ته اُها به سنڌ جي ڪنهن قديم ماڳ مڪان تي تحقيق ڪرڻ جي واسطي ئي ڪندو. واضح رهي ته آفيس ۾ به سندس ڪم سنڌ بابت ئي هوندو آهي.
اسان وٽ هڪ چوڻي مشهور آهي ته هتي ادارا نه پر شخصيتون ڪم ڪنديون آهن، ۽ هيءُ شخص به انهن ماڻهن منجهان هڪ آهي جيڪي پنهنجي وجود ۾ هڪ مڪمل ادارا هوندا آهن.
هن ماڻهوءَ ايترو ته تحقيقي ڪم ڪيو آهي، ايترو ڪجهه ته لکي ڇڏيو آهي ۽ ايترو ته پنهنجي ڪم کي پکيڙي ڇڏيو آهي جو هاڻ ان ڳڻتيءَ اچي ورايو اٿس ته ڪٿي اهو ڪم رهجي نه وڃي، رُلي نه وڃي.
هن ذاتي طور ڪيترن ئي سرڪاري علمي ادبي توڙي تحقيقي ادارن کي هٿ ونڊائڻ جو احساس به ڏياريو آهي پر افسوس ته ان باوجود کيس اها گهربل ۽ سگهاري موٽ نه ملي سگهي آهي، جنهن تي ان کي تمام وڏو افسوس ۽ حيراني به آهي.
ان ڪري ڪڏهن ڪڏهن ڏوراپو ڏيندي هو اهو چئي ڏيندو آهي ته ”جيڪڏهن ڪير سنڌ جي هن علمي ۽ تحقيقي ڪم جي مالڪي بابت دلچسپي وٺڻ لاءِ تيار ناهي ته پوءِ مهرباني ڪري منهنجي تحقيقي ڪم کي منهنجي مري وڃڻ کان پوءِ مون سان گڏ ئي دفن ڪري ڇڏجو“.
اها ڪيڏي نه حيرت جي ڳالهه آهي ته هڪ پاسي اسان ادارن مٿان اها تنقيد ڪندا آهيون ته اهي ڪک ڀڃي ٻيڻو ڪرڻ لاءِ تيار ناهن ۽ ٻئي پاسي انفرادي طور ماڻهو ايڏو مشيني انداز ۾ ڪم ڪن ٿا پر اسان سندن مان فائدو وٺڻ لاءِ به تيار ناهيون.
اصل ۾ ايڏو غير معمولي ڪم کانئس سنڌ جي عشق ئي ڪرايو آهي. سو نوٽ ڪرڻ جي ڳالهه اها آهي ته سنڌ جي ان عاشق جنهن جو نالو ”بدر ابڙو“ آهي، تنهن جو اڄ جنم ڏينهن آهي.
zarar_pirzado@yahoo.com
عوامي آواز جي ٿورن سان
