ارباب مشتاق طرفان موجوده مواد

4 تاريخ، صبح جو سوير، اسان اهو واهه پار ڪيو ۽ ٻن ڪلاڪن جي پنڌ کان پوءِ لاڙڪاڻي پهتاسون، جنهن لاءِ اسان کي فقط 8 ميل پنڌ ڪرڻو پيو هو. لاڙڪاڻو ڪچيءَ مٽيءَ جو چوڌاري ديوار اندر هڪ وڏو شاهي شهر آهي، جنهن تي ميرن جي طرفان هڪ بلڪل اڻ پڙهيل پير مرد شخص، عبدالرحيم، حڪومت هلائيندو آهي. فوج کي 11 تاريخ...

ان وقت هندستان ۾ انگريزي اقتدار جو ذڪر ڪندي ڪارل مارڪس پنهنجي هڪ مضمون ۾ لکيو هو ته:- ”انگريزن هندستان ۾ پنهنجي فتح ڪيل اراضين جي اوڀر ۽ ڏکڻ وارين سرحدن جي سلامتيءَ جو پورو انتظام ڪري ورتو هو پر هندستان جي اولهه ۾ جيڪي قدرتي سرحدون هيون اهي اڃا انگريزن جي هٿن ۾ نه هيون انهيءَ ڪري هنن سنڌ ۽...

تاريخ نويسي ۽ وقايع نگاري مسلمانن جو ڏاج آهي. جيڪڏهن اسلامي اتهاس تي نظر ڪبي، ۽ ٻين قومن سان ان جو مقابلو ڪبو، ته واضح ٿيندو ته ڪنهن به مذهب يا ملت ايترا تاريخ نويس پيدا نه ڪيا آهن، جيترا مسلم قوم. ليڪن سنڌ جي حالت ۾ قصو برعڪس آهي. يا ته اسان جي سلف صالح اسان لاءِ ڪو تاريخي ذخيرو نه ڇڏيو، يا...

مان سٺو ڪھاڻيڪار آھيان؟ مان اگھاڙو ڪھاڻيڪار آھيان؟ مان ڪھاڻيءَ ۾ عورت کي ذليل ڪندو آھيان؟ ڇا مون کان پاڻ مرادو ڪجھھ لازوال ڪھاڻيون لکجي ويون آھن؟ يا منھنجيون ڪھاڻيون پنھنجي وقت سان پنھنجي فنا کي پھچي وينديون، انھن ۾ ڪا دائميت ڪانھي؟ اھڙا ڪئين سوال منھنجي ذھن ۾ ترندا، ٻڏندا رھندا آھن. مون...

عظمت جي سڀني خاموش تماشائين وانگر، سنڌ بھ ڪيترين ئي تھذيبن کي قائم ٿيندي، وڌندي ويجھندي، تباھھ ۽ برباد ٿيندي ۽ ٻين تھذيبن سان ملندي جلندي جو ڊگھو زمانو ڏٺو آھي. شايد ڌرتيءَ جي سمورن علائقن جي اھا ئي آکاڻي آھي، پر انساني تھذيب ۽ تمدن جي تاريخ، ڪٿي بھ ايتري بلندي يا اوج تي ڪين پھتي، جيتري دنيا جي...

ڀٽن جي واري تمام سنھڙي ۽ صاف آھي. منجھس ڪجھھ واريءَ جا ڀرڻا ڳوڙھا بھ ھوندا آھن. ان ايراضيءَ جي مٿاڇري جي صورت حال اھڙي آھي، جو ائين لڳندو تھ ڄڻ ڌرتي ڌڏڻ يا زمين جي اندروني آندولن ڪري ڀٽون مٿي اڀري آيون آھن. ٿر ۾ گھاڙ بھ ڏاڍي گھلندي آھي. واءُ ۾ واري بھ ھيڏي ھوڏي پئي وڙڪندي وتندي، ۽ ڀٽن کي نيون...

”پاڻ کي پنهنجو پاڻ پسايون ”ڳجهه ڳجهاندر ڳوليون ڦولهيون ”پاڻ سڃاڻون ٻين کي ڄاڻون ”’ڇا آهيون، اسين ڇا آهيون؟‘“