دنيا جي ترقي يافته ملڪن ۾
جرمني جو نالو سرفهرست آهي، منهنجو هڪ سوئٽ جرمي جي شهر برلن ۾ رهندو آهي ۽ اهو ڳالهه ڪندو آهي ته جڏهن مان هت جرمني جا قائدا قانون ڏسندو آهيان ته حيران ٿئي اهيو چوندو آهيان ته اسان
پاڪستاني ته پنهنجي ملڪ ۾ ڪنهن وڏيري جي نجي جيل ۾ پنهنجي زندگي گذاريون ٿا۔
جرمني ڪيترن ئي نالن جي ڪري دنيا ۾ سڃاتو ويندو آهي، دنيا جو وڏو
ڊڪٽيٽر،ايڊولف هٽلر 20 اپريل 1889ع ۾ آسٽريا ۽ جرمني جي سرحد بويريا جي هڪ غريب گهراڻي ۾ پيدا ٿيو. ان کان پوء سنڌي، سنڌي ٻولي ۽ سنڌي ادب جي خدمت جي حوالي سان سڃاتو ويندڙ عالم اديب محقق ليکڪ
ارنيسٽ ٽرمپ 12 مارچ 1828 تي جرمني ءَ جي شهر السفيلڊ ۾ ڄائو.وري جڏهن اسان سنڌ جي ماياناز عالم اديب مفڪر علامه آء آء قاضي رح جي زندگي ڏانهن ڏسون ٿا ته ان جو به واسطو جرمن سان ٿو وڃي جڙي۔ علامه صاحب 1910 ۾ جرمني ويو. جتي
ايلسا نالي هڪ جرمن خاتون سان شادي ڪئي۔
اهڙي ريت هي دنيا جو ڏاهو
ڪارل مارڪس به جرمني ۾ 5 مئي 1818ع ۾ پيدا ٿيو، سندس خانداني پهريون مذهب يهودي هو، ۽ سندس والد هن جي پيدا ٿيڻ کان پهرين يهودي مذهب ڇڏي ڪري عيسائي مذهب اپنايو هو، ۽ اهڙي ريت هن جو مذهب عيسائي ٿيو،
مگر پوء ته مذهب هن لاء هڪ وڏي چڙ ٿئي پئي،
هن ڏاهي جا ٽي ڀائر هئا، ۽ پنج ڀيڻون مگر انهن پنهنجي زندگي ۾ ڪو نالو نه ڪڍيو، جيئن ڪارل مارڪس ڪڍيو۔
مارڪس سخت بيمار ٿي پيو ۽ ڦڦڙ به ڪم ڇڏڻ لڳا، ايتري قدر جو کير کان سواءِ ڪابه شي نڙي کان هيٺ نه لهندي هيس. 14 مارچ تي تقريبن اڍائي بجي ڏينهن جو ملازم ڪمري ۾ آئي ته ڏٺائين ته مارڪس نيم بيهوشي جي حالت ۾ ڪرسي تي ويٺل آهي، ملازم هيٺ وڃي اينگلس کي ٻڌايو، اينگلس ڀڄندو آيو ۽ ڏٺائين ته مارڪس ننڊ ۾ پيل آهي پر اهڙي ننڊ جنهن کان ڪوئي ڪڏهن سجاڳ نه ٿي سگهيو آهي.
مارڪس جي لاش کي 17 مارچ 1883 ع تي هائي گيٽ جي قبرستان ۾ سندس گهرواري جيني جي پاسي ۾ دفنايو ويو۔۔۔ سندس فڪر دنيا جي ڪنڊ ڪڙڇ ۾ ڦهلڻ لڳو۔ جنهن جو پاڇو
سنڌ جي اديبن تي به پيل نظر اچي ٿو۔
ڪارل مارڪس جي سوانح عمري جو ڪتاب
محترم دوست سليمان وساڻ صاحب سنڌ سلامت جي فورم تي ونڊ ڪري سنڌ سلامت جي علمي ادبي لائبريري جي خزاني ۾ بهترين واڌارو ڪيو آهي۔آئينده به سليمان وساڻ صاحب ۾ اهيا اميد آهي ته اهڙيون تصانيف سنڌ سلامت جي ڪتاب گهر ۾ ونڊ ڪندا رهندا۔محترم سليمان وساڻ صاحب جي هن
( سنڌ سلامت ڪتاب گهر کي مالا مال ڪرڻ واري) ڪوشش ۽ جدو جهد تي مان پنهنجي طرفان دل جي گهراين سان سلام پيش ڪيان ٿو۔
۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔
بي بي سي جي مشهور تبصرو ڪندڙ ۽ لکاري۔وسعت الله خان پنهنجي هڪ ڪالم ۾ لکيو هو ته۔۔۔۔۔
ڪارل مارڪس چيو هو ته اسان وٽ وڃائڻ لاءِ آهي ڇا سواءِ ٻيڙن جي. اڄ ڪارل مارڪس زنده هجي ها ۽ ٻيڙي لاءِ سگنل وٺڻ وڃي ها ته کيس سمجھه اچي ها ۽ هو رڙيون ڪندي چوي ها ته اسان وٽ وڃائڻ لاءِ آهي ئي ڇا سواءِ پنهنجي پاڻ جي!
