ليمي جا فائدا
محمد سليمان وساڻ
ليمون قدرت جي طرفان ڏنل هڪ انمول تحفو آهي. ميون ۽ سبزين ۾ ليمون جي هڪ الڳ ئي حيثيت آهي. ليمي جو نالو ذهن ۾ اچڻ سان زبان تي هڪ عجيب کٽاس جو احساس ٿئي ٿو ۽ ليمي جي خوشبو به فرحت ڏيندڙ آهي. ليمون وٽامن سي جو وڏو خزانو آهي، انکاسواء هن ۾ وٽامن بي، ڪيلشيم، پوٽيشيم، فاسفورس جو به وڏو مقدار موجود آهي.
ميسوپوٽيميا ۽ بابل جي کنڊرات مان اها خبر پوي ٿي ته چار هزار سال اڳ جا ماڻهو به ليمي جو استعمال ڪندا هئا. ليمي جي پيداوار پاڪستان، ڀارت ، الجزائر ۽ ڏکڻ يورپ ۾ گهڻي مقدار ۾ ٿئي ٿي. ليمون سلاد سان گڏ چٽڻين ۽ شربتن ۾ تمام گهڻو استعمال ٿئي ٿو خاص ڪري گرمي جي ڏينهن ۾ هن جو استعمال وڌي وڃي ٿو. سنڌ ۾ جڏهن جون جولاء جون گرميون هونديون آهن ته ڳوٺن ۾ ليمي ۽ ڳڙ واري مٺائي جو شربت تيار ڪري پيتو ويندو آهي جيڪو گرميء جو دشمن سمجهيو ويندو آهي. سخت گرمي ۾ جڏهن لو ۽ جهولا لڳندا آهن ته ليمي جو استعمال ڄڻ ته آب حيات جو ڪم ڪندو آهي.
ليمي جو ڇلڪو به استعمال ڪيو ويندو آهي، ان مان هڪ تيل يا رس نڪرندي آهي جيڪو پاڻيء کي خوشبودار ڪري ڇڏيندو آهي. انکانسواء ليمي جي ڇلڪي مان تيار ڪيل روغن پيٽ جي تڪليف لاء فائديمند هوندو آهي. ليمي جو ٻج به طبعي اعتبار کان اسهال جي بيماري لاء استعمال ٿيندو آهي. ليمي جي رس گهڻو فائديمند آهي. ليمي ۾ بيمارين سان مقابلو ڪرڻ جون خاصيتون پڻ موجود هونديون آهن. مسوڙن جي بيمارين ، نزلي ۽ زڪام ۾ فائديمند آهي. ليمي جو اچار وڌيل تري کي گهٽائڻ ۾ ڪارآمد آهي انکانسواء ليمي جي رس رت کي پٽڙو ڪندي آهي ۽ ڪوليسٽرول کي گهٽائيندي آهي. امريڪا جي يورولاجيڪل ايسوسيئيشن پنهنجي هڪ ريسرچ ۾ ٻڌايو آهي ته ليمي جي رس بڪين جي پٿري لاء علاج جو ڪم ڪري ٿي. ليمي جو استعمال بخار، ڏندن جي حفاظت، وارن جي حفاظت، چمڙي جي حفاظت، زخمن جي حفاظت، هاء بلد پريشر ۾ فائديمند ۽ ڪالرا لاء به گهڻو فائديمند آهي.
هڪ هنڌ حڪيم محمد يوسف کتري لکيو آهي ته ليمي مان فائدا حاصل ڪرڻ لاءِ هڪ وڏي ليمي جو رس 250 ملي لٽر پاڻي ۾ ملائي هڪ چمچو کنڊ ملائي پيئڻ سان لا تعداد فائدا حاصل ڪري سگھجن ٿا ۔اوهان کي پڙهي اها حيرت ٿيندي ته موبائل جي ٽاورن مان نڪتل ميگنيٽڪ لهرن جي ڪري پيدا ٿيندڙ ڪينسر ۾ مٿئين طريقي سان ليمون پيئڻ ڪري اهي نقصان نه ٿيندا۔
انکانسواء ليمون خوبصورتي ۽ نکار کي وڌائڻ جو به هڪ اهم ذريعو آهي. ان سلسلي ۾ محترمه رينا علي جي هڪ تحرير پيش آهي.
ميسوپوٽيميا ۽ بابل جي کنڊرات مان اها خبر پوي ٿي ته چار هزار سال اڳ جا ماڻهو به ليمي جو استعمال ڪندا هئا. ليمي جي پيداوار پاڪستان، ڀارت ، الجزائر ۽ ڏکڻ يورپ ۾ گهڻي مقدار ۾ ٿئي ٿي. ليمون سلاد سان گڏ چٽڻين ۽ شربتن ۾ تمام گهڻو استعمال ٿئي ٿو خاص ڪري گرمي جي ڏينهن ۾ هن جو استعمال وڌي وڃي ٿو. سنڌ ۾ جڏهن جون جولاء جون گرميون هونديون آهن ته ڳوٺن ۾ ليمي ۽ ڳڙ واري مٺائي جو شربت تيار ڪري پيتو ويندو آهي جيڪو گرميء جو دشمن سمجهيو ويندو آهي. سخت گرمي ۾ جڏهن لو ۽ جهولا لڳندا آهن ته ليمي جو استعمال ڄڻ ته آب حيات جو ڪم ڪندو آهي.
ليمي جو ڇلڪو به استعمال ڪيو ويندو آهي، ان مان هڪ تيل يا رس نڪرندي آهي جيڪو پاڻيء کي خوشبودار ڪري ڇڏيندو آهي. انکانسواء ليمي جي ڇلڪي مان تيار ڪيل روغن پيٽ جي تڪليف لاء فائديمند هوندو آهي. ليمي جو ٻج به طبعي اعتبار کان اسهال جي بيماري لاء استعمال ٿيندو آهي. ليمي جي رس گهڻو فائديمند آهي. ليمي ۾ بيمارين سان مقابلو ڪرڻ جون خاصيتون پڻ موجود هونديون آهن. مسوڙن جي بيمارين ، نزلي ۽ زڪام ۾ فائديمند آهي. ليمي جو اچار وڌيل تري کي گهٽائڻ ۾ ڪارآمد آهي انکانسواء ليمي جي رس رت کي پٽڙو ڪندي آهي ۽ ڪوليسٽرول کي گهٽائيندي آهي. امريڪا جي يورولاجيڪل ايسوسيئيشن پنهنجي هڪ ريسرچ ۾ ٻڌايو آهي ته ليمي جي رس بڪين جي پٿري لاء علاج جو ڪم ڪري ٿي. ليمي جو استعمال بخار، ڏندن جي حفاظت، وارن جي حفاظت، چمڙي جي حفاظت، زخمن جي حفاظت، هاء بلد پريشر ۾ فائديمند ۽ ڪالرا لاء به گهڻو فائديمند آهي.
هڪ هنڌ حڪيم محمد يوسف کتري لکيو آهي ته ليمي مان فائدا حاصل ڪرڻ لاءِ هڪ وڏي ليمي جو رس 250 ملي لٽر پاڻي ۾ ملائي هڪ چمچو کنڊ ملائي پيئڻ سان لا تعداد فائدا حاصل ڪري سگھجن ٿا ۔اوهان کي پڙهي اها حيرت ٿيندي ته موبائل جي ٽاورن مان نڪتل ميگنيٽڪ لهرن جي ڪري پيدا ٿيندڙ ڪينسر ۾ مٿئين طريقي سان ليمون پيئڻ ڪري اهي نقصان نه ٿيندا۔
انکانسواء ليمون خوبصورتي ۽ نکار کي وڌائڻ جو به هڪ اهم ذريعو آهي. ان سلسلي ۾ محترمه رينا علي جي هڪ تحرير پيش آهي.
ليمون سونهن وڌائڻ لاءِ به ڪم اچي ٿو
(رينا علي)
قدرت اهڙيون بيشمار غذائون پيدا ڪيون آهن جن سان انسان ڪيترائي فائدا کڻي سگهي ٿو، ليمي جو شمار به اهڙين غذائن ۾ ئي ٿئي ٿو جيڪي قديم زماني کان پنهنجي غذائي ۽ شفائي اثرن جي بدولت تمام گهڻي اهميت جو حامل سمجهيو وڃي ٿو. ان ۾ ڪيلشيم ، وٽامن سي، فاسفورس، حرارا ۽ ٻيون ضروري شيون گهڻي مقدار ۾ موجود هونديون آهن. ليمي جي استعمال سان ڪيترائي فائدا ٿين ٿا.
پير جون کڙيون ڦاٽڻ: هڪ ليمي جو ڇلڪو پيهي وٺو، ان ۾ هڪ چانهه وارو چمچو گليسرين، هڪ چمچو عرق گلاب ۽ هڪ انچ ڊگهو ڪپڙا ڌوئڻ جو صابڻ جو ٽڪڙو مڪس ڪري ڪريم تيار ڪريو، رات جو سمهڻ کان اڳ پير جي ڦاٽل کڙين تي لڳايو ۽ صبح جو پير ڌوئي وٺو. ڪجهه ڏينهن ۾ ڦاٽل کڙيون صحيح ٿي وينديون.
وارن جي چمڪ: رُکن وارن ۾ چمڪ پيدا ڪرڻ لاءِ مٿو ڌوئڻ کانپوءِ هڪ مگ پاڻي ۾ هڪ ليمي جو رس ملائي مٿي ۾ وجهڻ کان وارن ۾ چمڪ اچي ويندي آهي.
نڪ جي ڪارن داڻن جو خاتمو: نڪ تي سٺي ڪولڊ ڪريم سان مساج ڪرڻ کانپوءِ ململ جي ڪپڙي سان ڪريم لاهيو، هاڻ ليمي جي رس واري ڇلڪي کي نڪ تي رڳڙيو ۽ ڪيل مهاسن کي هٿن جي مدد سان دٻائي ڪڍي ڇڏيو.
پيرن تي ڪارا نشان: پير ڌوئڻ کانپوءِ هڪ ليمي کي ٻن ٽڪرن ۾ ڪٽيو ۽ جَوَ جو اٽو لڳائي پيرن جو مساج ڪريو جو ليمي جو رس پيرن ۾ جذب ٿي وڃي. 5 کان 8 منٽن کانپوءِ پير ڌوئي پيٽروليم جيلي لڳائي ڇڏيو.
چهري جا نشان: گرمي جي موسم ۾ اُس کان چهري تي نشان پئجي ويندا آهن، ان لاءِ هڪ ليمي جي رس ۾ هڪ چانهه وارو چمچو ماکي ملائي ماسڪ تيار ڪريو ۽ 10 منٽن تائين لڳل رهڻ ڏيو ۽ ان کانپوءِ چهرو ڌوئي ڇڏيو، نشان آهستي آهستي ختم ٿيڻ لڳندا.
سڻڀي چمڙي جي صفائي: سڻڀي چمڙي لاءِ توهان هڪ ليمي جي رس ۾ هڪ کائڻ وارو چمچو بيسڻ ۽ 2 چانهه وارا چمچا عرق گلاب ملائي ماسڪ تيار ڪري منهن تي هڻو ۽ هڪ 2 منٽن کانپوءِ منهن ڌوئي وٺو.
ڪنڌ جي صفائي: ڪنڌ اڪثر ڪارو هوندو آهي ان ڪري ان ڪاراڻ کي ختم ڪرڻ لاءِ توهان هڪ ليمي جو ڇلڪو تقريبن اڌ ڪپ پاڻي ۾ اوٻاري ان کي ٿڌو ڪريو، هاڻ ان پاڻي ۾ 4 کائڻ وارا چمچا بيسڻ يا اوتري ئي مقدار ۾ جَوَ جو اٽو ۽ هڪ چٽڪي هئيڊ ملائي پيسٽ ٺاهيو، ان سان ڪنڌ جو مساج ڪريو ۽ پاڻي سان ڌوئڻ کانپوءِ ڪنهن ڪريم ۾ ڪجهه قطرا عرق گلاب ملائي لڳايو، اهو مساج هر هفتي ڪريو ان سان ڪنڌ جي ڪاراڻ ختم ٿيندي ويندي.
ننهن جي چمڪ: ليمي جي رس واري ڇلڪي سان جنهن ۾ نمي موجود هجي ننهن جو مساج ڪريو، ننهن صاف ۽ چمڪدار ٿي ويندا.
ڪارا چپ: هڪ کائڻ جو چمچو کير جي مـَلائي ۾ ليمي جي رس جا ڪجهه قطرا ۽ عرق گلاب جا ڪجهه قطرا ملائي چپن تي مساج ڪريو، خاص طور تي لپ اسٽڪ لاهڻ کانپوءِ اهو مساج ضرور ڪريو، ان سان چپ ڪارا نٿا ٿين.
ٺونٺ ۽ گوڏو: ٺونٽن ۽ گوڏن جي صفائي لاءِ هڪ کائڻ وارو چمچو سوجي ۾ هڪ عدد ليمي جو عرق ۽ هڪ کائڻ وارو چمچو کير جي مـَلائي مڪس ڪري ڪريم ٺاهيو ۽ ان سان ٺونٺن ۽ گوڏن جو مساج ڪريو، ائين ڪرڻ سان ان ۾ موجود مير آساني سان نڪري ويندي.
ملائم چمڙي: هڪ چمچو روغن بادام ۽ اڌ ليمي جو رس مڪس ڪري روزانو هٿن ۽ چهري جو مساج ڪريو، ان سان چمڙي نرم ملائم ۽ صاف رهندي.
چمڙي جي صفائي: مڪئي ۽ جَوَ جو اٽو برابر مقدار ۾ وٺي ان ۾ ليمي جو رس ۽ عرق گلاب شامل ڪريو ۽ اهو روزانو هٿن، پيرن ۽ ڪنڌ تي لڳائي مساج ڪرڻ سان چمڙي صاف ٿي ويندي آهي.
اکين جي هيٺان ڪارا داغ: ليمي جي ڇلڪن کي پيهي وٺو ۽ انهن ۾ روغن بادام يا پيٽروليم جيلي ملائي اکين جي چوڌاري لڳايو ۽ ڪجهه منٽ مساج ڪرڻ کانپوءِ ململ جي ڪپڙي کي عرق گلاب ۾ پسائي چهرو صاف ڪريو.
جهريون ختم ڪرڻ: هڪ عدد ليمي جي رس ۾ هڪ کائڻ وارو چمچو ملتاني مٽي (ميٽ) ۽ هڪ چانهه وارو چمچو کير جي مـَلائي مڪس ڪري ماڪس تيار ڪريو ۽ چهري تي 5 منٽن تائين رهڻ ڏيو، پوءِ چهرو ڌوئي وٺو ۽ ڪا سٺي ڪريم لڳائي ڇڏيو.
چهري تان سڻڀ ختم ڪرڻ: ميڪ اپ ڪرڻ کان اڳ چهري تي سڻڀ ختم ڪرڻ لاءِ ٿوري بيسڻ ۾ هڪ عدد ليمي جو رس مڪس ڪري ماسڪ تيار ڪريو ۽ ميڪ اپ ڪرڻ کان 15 منٽ اڳ انهيءَ ماسڪ کي پنج منٽن تائين هڻو ۽ پوءِ عرق گلاب لڳائي ميڪ اپ ڪريو. اهڙي طرح ميڪ اپ دير تائين قائم رهندو.
پير جون کڙيون ڦاٽڻ: هڪ ليمي جو ڇلڪو پيهي وٺو، ان ۾ هڪ چانهه وارو چمچو گليسرين، هڪ چمچو عرق گلاب ۽ هڪ انچ ڊگهو ڪپڙا ڌوئڻ جو صابڻ جو ٽڪڙو مڪس ڪري ڪريم تيار ڪريو، رات جو سمهڻ کان اڳ پير جي ڦاٽل کڙين تي لڳايو ۽ صبح جو پير ڌوئي وٺو. ڪجهه ڏينهن ۾ ڦاٽل کڙيون صحيح ٿي وينديون.
وارن جي چمڪ: رُکن وارن ۾ چمڪ پيدا ڪرڻ لاءِ مٿو ڌوئڻ کانپوءِ هڪ مگ پاڻي ۾ هڪ ليمي جو رس ملائي مٿي ۾ وجهڻ کان وارن ۾ چمڪ اچي ويندي آهي.
نڪ جي ڪارن داڻن جو خاتمو: نڪ تي سٺي ڪولڊ ڪريم سان مساج ڪرڻ کانپوءِ ململ جي ڪپڙي سان ڪريم لاهيو، هاڻ ليمي جي رس واري ڇلڪي کي نڪ تي رڳڙيو ۽ ڪيل مهاسن کي هٿن جي مدد سان دٻائي ڪڍي ڇڏيو.
پيرن تي ڪارا نشان: پير ڌوئڻ کانپوءِ هڪ ليمي کي ٻن ٽڪرن ۾ ڪٽيو ۽ جَوَ جو اٽو لڳائي پيرن جو مساج ڪريو جو ليمي جو رس پيرن ۾ جذب ٿي وڃي. 5 کان 8 منٽن کانپوءِ پير ڌوئي پيٽروليم جيلي لڳائي ڇڏيو.
چهري جا نشان: گرمي جي موسم ۾ اُس کان چهري تي نشان پئجي ويندا آهن، ان لاءِ هڪ ليمي جي رس ۾ هڪ چانهه وارو چمچو ماکي ملائي ماسڪ تيار ڪريو ۽ 10 منٽن تائين لڳل رهڻ ڏيو ۽ ان کانپوءِ چهرو ڌوئي ڇڏيو، نشان آهستي آهستي ختم ٿيڻ لڳندا.
سڻڀي چمڙي جي صفائي: سڻڀي چمڙي لاءِ توهان هڪ ليمي جي رس ۾ هڪ کائڻ وارو چمچو بيسڻ ۽ 2 چانهه وارا چمچا عرق گلاب ملائي ماسڪ تيار ڪري منهن تي هڻو ۽ هڪ 2 منٽن کانپوءِ منهن ڌوئي وٺو.
ڪنڌ جي صفائي: ڪنڌ اڪثر ڪارو هوندو آهي ان ڪري ان ڪاراڻ کي ختم ڪرڻ لاءِ توهان هڪ ليمي جو ڇلڪو تقريبن اڌ ڪپ پاڻي ۾ اوٻاري ان کي ٿڌو ڪريو، هاڻ ان پاڻي ۾ 4 کائڻ وارا چمچا بيسڻ يا اوتري ئي مقدار ۾ جَوَ جو اٽو ۽ هڪ چٽڪي هئيڊ ملائي پيسٽ ٺاهيو، ان سان ڪنڌ جو مساج ڪريو ۽ پاڻي سان ڌوئڻ کانپوءِ ڪنهن ڪريم ۾ ڪجهه قطرا عرق گلاب ملائي لڳايو، اهو مساج هر هفتي ڪريو ان سان ڪنڌ جي ڪاراڻ ختم ٿيندي ويندي.
ننهن جي چمڪ: ليمي جي رس واري ڇلڪي سان جنهن ۾ نمي موجود هجي ننهن جو مساج ڪريو، ننهن صاف ۽ چمڪدار ٿي ويندا.
ڪارا چپ: هڪ کائڻ جو چمچو کير جي مـَلائي ۾ ليمي جي رس جا ڪجهه قطرا ۽ عرق گلاب جا ڪجهه قطرا ملائي چپن تي مساج ڪريو، خاص طور تي لپ اسٽڪ لاهڻ کانپوءِ اهو مساج ضرور ڪريو، ان سان چپ ڪارا نٿا ٿين.
ٺونٺ ۽ گوڏو: ٺونٽن ۽ گوڏن جي صفائي لاءِ هڪ کائڻ وارو چمچو سوجي ۾ هڪ عدد ليمي جو عرق ۽ هڪ کائڻ وارو چمچو کير جي مـَلائي مڪس ڪري ڪريم ٺاهيو ۽ ان سان ٺونٺن ۽ گوڏن جو مساج ڪريو، ائين ڪرڻ سان ان ۾ موجود مير آساني سان نڪري ويندي.
ملائم چمڙي: هڪ چمچو روغن بادام ۽ اڌ ليمي جو رس مڪس ڪري روزانو هٿن ۽ چهري جو مساج ڪريو، ان سان چمڙي نرم ملائم ۽ صاف رهندي.
چمڙي جي صفائي: مڪئي ۽ جَوَ جو اٽو برابر مقدار ۾ وٺي ان ۾ ليمي جو رس ۽ عرق گلاب شامل ڪريو ۽ اهو روزانو هٿن، پيرن ۽ ڪنڌ تي لڳائي مساج ڪرڻ سان چمڙي صاف ٿي ويندي آهي.
اکين جي هيٺان ڪارا داغ: ليمي جي ڇلڪن کي پيهي وٺو ۽ انهن ۾ روغن بادام يا پيٽروليم جيلي ملائي اکين جي چوڌاري لڳايو ۽ ڪجهه منٽ مساج ڪرڻ کانپوءِ ململ جي ڪپڙي کي عرق گلاب ۾ پسائي چهرو صاف ڪريو.
جهريون ختم ڪرڻ: هڪ عدد ليمي جي رس ۾ هڪ کائڻ وارو چمچو ملتاني مٽي (ميٽ) ۽ هڪ چانهه وارو چمچو کير جي مـَلائي مڪس ڪري ماڪس تيار ڪريو ۽ چهري تي 5 منٽن تائين رهڻ ڏيو، پوءِ چهرو ڌوئي وٺو ۽ ڪا سٺي ڪريم لڳائي ڇڏيو.
چهري تان سڻڀ ختم ڪرڻ: ميڪ اپ ڪرڻ کان اڳ چهري تي سڻڀ ختم ڪرڻ لاءِ ٿوري بيسڻ ۾ هڪ عدد ليمي جو رس مڪس ڪري ماسڪ تيار ڪريو ۽ ميڪ اپ ڪرڻ کان 15 منٽ اڳ انهيءَ ماسڪ کي پنج منٽن تائين هڻو ۽ پوءِ عرق گلاب لڳائي ميڪ اپ ڪريو. اهڙي طرح ميڪ اپ دير تائين قائم رهندو.
